Gore wil president VS
worden
€!,- 2,20371
Toch kans op proces Rode Khmerleiders
Buitenland
Nieuw jaar wereldwijd begroet met vuurwerk
Gewapende controle bij ramadan
ZATERDAG 2 JANUARI 1999
Zes doden door lawine in Quebec
Montreal Zeker zes mensen zijn om het leven gekomen en 25
gewond geraakt toen gisteren kort na de jaarwisseling een afge
legen dorp in de Canadese provincie Quebec werd bedolven
door een sneeuwlawine. De lawine trof de gymzaal van een
school in Kangiqsualujjuaq aan de Ungava-baai bij de Labra-
dor-zee, waar vier- tot vijfhonderd mensen oudjaar vierden. De
meesten wisten naar buiten te komen en met man en macht
werd geprobeerd de vermisten onder de sneeuwmassa uit te
graven. Gevreesd werd voor een volgende lawine waardoor het
dak van de gymzaal kon instorten. Twaalf gewonden waren er
volgens een politiewoordvoerder ernstig aan toe. Het zeshon
derd inwoners tellende dorp heeft zelf maar een dokter en twee
lokale politiemensen.
Dodenrit met matras op skihelling
grenoble Een glijpartij met een matras op een skihelling in het
Franse Serre Chevalier heeft gisteren tot een dode en twee ge
wonden geleid. Drie Fransen gebruikten een soort kussen, dat
normaal om de steunpilaren van skiliften gewikkeld zit, als slee.
Ze raakten echter de controle kwijt over het gevaarte en gleden
- ermee met hoge snelheid een bomenrij in. Een 24-jarige man
j kwam om, zijn twee metgezellen raakten zwaar gewond.
5
j Met migraine meer kans op beroerte
g londen Vrouwen die last hebben van migraine lopen een veel
grotere kans op beroertes dan gemiddeld. Dit blijkt uit een on-
g| derzoek dat gisteren is gepubliceerd in het British Medical Jour
nal. Britse onderzoekers ontdekten dat de kans dat een vrouw
g een beroerte heeft doordat de hersenen niet genoeg bloed krij-
Ql gen, 3,5 keer hoger is als zij last heeft van migraineaanvallen.
Dit risico wordt hoger als zij rookt, anticonceptiepillen slikt of
Ieen hoge bloeddruk heeft. Het gaat om een voorlopig onder
zoek onder 291 vrouwen tussen de 20 en 44 jaar die een beroer
te hebben gehad.
fi 'Behandel ETA-gevangenen beter'
bilbao Duizenden Basken hebben oudejaarsavond gedemon-
!5 streerd voor concentratie van gevangen zittende ETA-leden in
f cellen in Baskenland. Ongeveer vijfhonderd leden van de af-
scheidingsbeweging zitten momenteel in inrichtingen in heel
Spanje. De grootste betoging was in Bilbao, waar meer dan
'j tweeduizend mensen aan een protestmars deelnamen. Verder
4 waren er bijeenkomsten in Vitoria, San Sebastian. Pamplona en
verscheidene kleinere plaatsen.
IWie etiketten leest, eet minder vet
Seattle Consumenten die de gegevens over de voedingswaarde
Ivan producten op de etiketten lezen, eten minder vet dan men
sen die dat niet doen. De etikettenlezers halen ongeveer dertig
procent van hun dagelijkse caloriën uit vet en de anderen 35
D procent, zo blijkt uit een onderzoek in opdracht van het Ameri
kaans Kankerinstituut. Volgens het instituut is het onderzoek
t, het eerste in zijn soort. In totaal werden 1.450 volwassenen in
5- de staat Washington gevolgd. Tachtig procent zei de etiketten te
r lezen. Vrouwen onder de 35 jaar met een hogere opleiding le
zen het vaakst wat er op de etiketten staat. Rokers doen dat het
minst vaak. Onderzoeker Kristal zegt dat voedingswaardeover
zichten erg goed zijn om erachter te komen hoeveel 'verborgen'
vet er in producten zit.
IMist en koudegolf in New Delhi
new delhi Een koudegolf en vuile mist hebben in het noorden
van India al meer dan honderd doden veroorzaakt en de hoofd
stad New Delhi lamgelegd. Internationale vluchten worden
Ql vanwege het slechte zicht omgeleid of geannuleerd. Treinen rij-
5 den slechts mondjesmaat, auto's bewegen, op een paar lichtere
5 uren na in de middag, slechts stapvoets en met groot licht. De
,r doden vallen doordat de mensen hun kleding en dek overdag
niet meer droog krijgen. Het vriest wel niet, maar de lucht is be
zwangerd van vocht. Stoken van koemest en nat hout verergert
de ademhalingsproblemen.
1 Bouterse ontevreden over regering
I Paramaribo De voormalige Surinaamse leider Bouterse is
steeds minder tevreden over de regering van zijn partijgenoot
president Wijdenbosch. Op een bijeenkomst van zijn Nationale
Democratische Partij (NDP) noemde hij 1998 het jaar van de ge
miste kansen. De pogingen van Wijdenbosch om de inflatie on-
der controle te brengen en de economie een impuls te geven
verkeren in de problemen, aldus Bouterse. Onlangs zei Bouter
se nog te geloven dat een aantal ministers corrupt zou zijn. Hij
ontkende op de partijbijeenkomst echter te streven naar het af-
I treden van de regering.
I Felle gevechten in Sierra Leone
v freetown Rond Freetown, de hoofdstad van Sierra Leone, is
e hevig geschoten tussen rebellenlegers en de Afrikaanse alliantie
Ecomog. De rebellen zouden de stad vanuit het oosten nade-
lC ren. Diplomaten meldden dat de beschietingen zich concentre
ren in de heuvels ten zuiden van Freetown. Daar is ook een mi-
0 litair vliegveld gevestigd. Een commandant bij de West-Afri
jd kaanse verdedigingsmacht Ecomog zei dat de coalitiemacht de
rebellen had teruggedrongen. De afgelopen weken dreigden de
rebellen van het Verenigd Revolutionair Front met een aanval
op Freetown.
Joods complex in Arabisch Jeruzalem
Jeruzalem Binnen twee of drie weken zal een begin worden ge
maakt met de bouw van een joods appartementencomplex in
het van oudsher Arabische Oost-Jeruzalem. Dat heeft een
woordvoerder van een nederzettingengroepering, Yossi Kauf-
mann, gisteren gezegd. De Palestijnen verzetten zich tegen de
1 bouw in de buurt Ras-al-Amud omdat het hun pogingen om
van Oost-Jeruzalem in de toekomst hun hoofdstad te maken
zou bemoeilijken. Eerdere pogingen van de Amerikaanse miljo
nair Irving Moskovitz om zijn ruim anderhalve hectare metende
stuk grond in de wijk te bebouwen gaven aanleiding tot Pales
tijnse rellen. De Israëlische oudheidkundige dienst gaf eerder
deze week toestemming voor de bouw nadat onderzoek had
aangetoond dat de grond geen belangrijke archeologische
schatten bevat.
Eerste politicus clie zich kandidaat stelt voor race om Witte Huis
De Amerikaanse vice-president Al Gore heeft zich oude
jaarsavond kandidaat gesteld voor het presidentschap
van de VS. Gore werd hiermee de eerste politicus die of
ficieel bekend maakte dat hij in 2000 een gooi zal doen
naar het Witte Huis. Het nieuwe jaar 1999 zal voor Gore
en zijn opponenten vooral in het teken staan van het in
zamelen van geld. Deelname aan de race om het Witte
Huis is een zeer kostbare aangelegenheid.
Vice-president Al Gore (rechts) is de eerste officiële Democratische
kandidaat voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2000. Hier
staat hij oog in oog met de huidige president Bill Clinton.
foto epa stephen jaffe
washington john wanders
correspondent
Gore is op dit moment de
grootste kanshebber om vol
gend jaar de Democratische
nominatie in de wacht te sle
pen. Het vice-presidentschap
geeft hem een voorsprong op
andere kandidaten. Zo heeft
Gore een ondersteunend appa
raat achter zich dat zeer bedre
ven is in het opbouwen van een
solide verkiezingskas.
Een kandidaat die een serieu
ze rol wil spelen in de voorver
kiezingen van volgend jaar.
moet dit jaar circa vijftig mil
joen gulden zien in te zamelen.
Dit houdt in dat er elke dag van
1999 ongeveer 130.000 gulden
moet worden opgehaald. Het
gezelschap kandidaten zal tij
dens de voorverkiezingen in het
eerste kwartaal van 2000 flink
worden uitgedund. In april vol
gend jaar zal waarschijnlijk be
kend zijn welke Democraat en
welke Republikein de voorron-
V-raad: Unita
moet helpen bij
zoeken vliegtuig
new york dpa-afp-rtr
De Veiligheidsraad van de VN
heeft geëist dat de Angolese be
weging Unita meewerkt met het
zoeken naar overlevenden uit
een neergestort VN-vliegtuig.
VN-chef Arinan heeft onder-se-
cretaris-generaal Sevan op
dracht gegeven zo snel mogelijk
naar Angola te gaan om daar
leiding te geven aan de red
dingsactie. Sevan moet zich bo
vendien op de hoogte stellen
van de toenemende bedreiging
van het VN-personeel in Ango
la.
De Veiligheidsraad wil voor
11 januari stappen van Unita
zien, anders neemt hij nieuwe
maatregelen tegen de bewe
ging, die grote delen van Angola
beheerst en weer met de rege
ring in oorlog is. Er is al een
VN-embargo tegen Unita dat de
verkoop van diamanten moet
verhinderen, en Unita-leiders
mogen van de VN niet reizen.
Zaterdag stortte een toestel
met veertien inzittenden neer
in Centraal-Angola, waar rege
ringstroepen en Unita-strijders
vechten. Het wrak is gesigna
leerd bij Huambo, een rege-
ringsbolwerk omringd door de
troepen" van Unita. Een deel
van het toestel is niet bescha
digd en er zouden overleven
den in kunnen zitten. De rege
ring heeft medewerking be
loofd, maar Unita heeft nog
niet gereageerd.
des hebben overleefd.
Zij zullen uitmaken wie de
opvolger wordt van Bill Clinton.
Mogelijk krijgen de twee in de
aanloop naar de verkiezingsdag
in november 2000 nog gezel
schap van een derde, onafhan
kelijke kandidaat. Mediamag
naat Ted Turner heeft kenbaar
gemaakt dat hij ambities heeft
in die richting.
Gore's partijgenoten senator
Paul Wellstone uit Minnesota
en oud-senator Bill Bradley uit
New Jersey staan op het punt
zich te laten registreren bij de
federale kiescommissie als pre
sidentskandidaat. Aan Republi
keinse zijde bevindt senator
John McCain uit Arizona zich in
hetzelfde stadium. Ook hij zal
naar verwachting binnenkort
Gore's voorbeeld volgen en zich
laten registreren bij de federale
kiescommissie.
De grootste kanshebber in
het Republikeinse kamp is
vooralsnog gouverneur George
Bush uit Texas, zoon van de
oud-president. Het is niet zeker
dat Bush jr. zich verkiesbaar zal
stellen, maar de kans daarop is
wel zeer groot. Andere Republi
keinse kandidaten zijn senator
John Ashcroft uit Missouri en
voormalig vice-president Dan
Quayle.
President Clinton heeft bij
verschillende gelegenheden
aangegeven dat hij zijn tweede
termijn tot en met het laatste
uur van de laatste dag zal uitzit
ten, ondanks de grote politieke
problemen waarin hij verkeert.
Het is nog altijd mogelijk dat de
Senaat hem uit zijn ambt zal
zetten, al is de kans daarop mi
nimaal.
Mocht Clinton de komende
maanden toch tot een voortij
dig aftreden worden gedwon
gen, dan krijgt zijn plaatsver
vanger Gore de mogelijkheid
een vliegende start te maken als
kandidaat voor '2000. Gore
wordt geprezen om zijn intelli
gentie en zijn doorzettingsver
mogen. Zijn zwakke kant is dat
veel Amerikanen hem stijf en
enigszins onnatuurlijk vinden.
In de Lewinsky-zaak heeft
Gore een verstandige rol ge
speeld. waardoor het tamelijk
onwaarschijnlijk is dat deze af
faire hem veel politieke schade
zal berokkenen. Lange tijd hield
Gore zich in het Lewinsky-jaar
1998 op de achtergrond. Toen
eenmaal vaststond dat Clinton
het land had voorgelogen, ver
klaarde Gore dat de president
een grote fout had gemaakt.
Overigens bleef hij pal achter
de nog immer populaire Clin
ton staan, volgens Gore een van
de beste presidenten uit de
Amerikaanse geschiedenis.
Öcalan dreigt met
hervatten strijd
ROME AP
Koerdenleider Öcalan heeft gis
teren gewaarschuwd dat zijn
volgelingen de strijd zullen her
vatten als zijn voorstellen voor
een politieke oplossing voor het
conflict met Turkije genegeerd
blijven worden. ,,Als wij geen
vrede kunnen krijgen, zal er een
grootschalige oorlog nodig
zijn", verklaarde öcalan voor
de Koerdische zender Med-tv.
Hij sprak vanuit een villa aan de
rand van Rome, waar hij in
zwaar bewaakte afzondering
woont hangende een besluit
over zijn verzoek om asiel in
Italië. „Tot nog toe hebben wij
niets gezegd, maar wij zullen al
les'doen wat in onze macht ligt
om onze strijd voort te zetten."
De Koerdische Arbeiderspartij
(PKK) van öcalan vecht voor
zelfbestuur voor de Koerden in
het zuidoosten van Turkije. De
strijd kostte sinds 1984 naar
schatting 37.000 mensen het le
ven.
Griekse tweeling in
twee jaren geboren
thessaloniki ap
Een eeneiige tweeling met een
verschillende geboortedatum.
Dat zijn de twee dochters die de
22-jarige Guler Ibrahim in de
nacht van donderdag op vrijdag
in het Ippokratio-ziekenhuis in
de Griekse stad Thessaloniki op
de wereld zette. De twee meis
jes werden vijftien minuten na
elkaar geboren, het jongste een
minuut na middernacht in het
nieuwe jaar. Minister voor
Noord-Griekenland Yannis
Magriotis kwam naar het zie
kenhuis om het echtpaar Ibra
him persoonlijk te feliciteren.
NAVO overwoog
in '68 gebruik
van kernwapens
LONDEN Rtf-ANP
NAVO-generaals waren in 1968
zo somber over hun kans om
een aanval af te slaan na de
Russische invasie in Tsjecho-
slowakije dat ze overwogen
kernwapens te gebruiken. Dit
blijkt uit Britse documenten die
gisteren zijn vrijgegeven omdat
de termijn van dertig jaar ge
heimhouding is verstreken.
De Russische invasie in Tsje-
choslowakije, die eind augustus
1968 een eind maakte aan de
Praagse Lente, veroorzaakte
een enorme schok in het wes
terse bondgenootschap. De
hoogste militairen maakten el
kaar verwijten over de geringe
omvang en kwaliteit van de
NAVO-troepen in Europa.
De Amerikaanse generaal Le-
mintzer van het Geallieerde
Commando in Europa zei in
september '68 tijdens een ver
gadering van het militaire co
mité van de NAVO dat het
bondgenootschap zo slecht
voorbereid was op de ontwik
kelingen in het Warschaupact,
dat het bij een aanval mis
schien alleen maar adequaat
kon terugslaan met nucleaire
wapens.
In de Britse archieven bevond
zich aanvankelijk een rapport
van de NAVO over de gevolgen
van de Russische invasie, maar
dat is om veiligheidsredenen
vernietigd. Maar in de wel be
waard gebleven notulen van de
vergadering van het militair
commando wordt uitgebreid
uit het rapport geciteerd.
Uit de notulen blijkt dat de
Belgische voorzitter van het mi
litair comité, baron De Cu-
mont, vooral het gebrek aan
standaardisatie binnen de
NAVO als een tekortkoming
zag. Hij wees erop dat „sommi
ge leden materieel bestellen,
vooral vliegtuigen, die niet pas
sen bij de voorzieningen en de
uitrusting van andere leden",
terwijl in het Warschaupact alle
uitrusting was gestandaardi
seerd.
new york-londen anp-ap-gpd
vervolg van voorpagina
Het laatste jaar van het millennium is
wereldwijd begroet met vuurwerk en
feestgedruis. In New York liep de jaar
wisseling uit op een soort generale repe
titie voor het grote spektakel bij de ko
mende eeuwwisseling. Naar schatting
500.000 mensen woonden de festivitei
ten op Times Square bij.
Het nieuwe jaar weid traditioneel in
geluid met het naar omlaag vallen van
de verlichte en met Rijnstenen beklede
bal van het gebouw 1 Times Square. Bij
de millenniumwisseling wordt deze bal
vervangen door een exemplaar van met
de hand gesneden Waterfordkristal.
Nieuw bij de viering waren een enorm
geluidssysteem, een bijna 7,5 meter gro
te Vadertje Tijd-marionet, grote video
schermen, een vuurwerkshow en een
schijnwerper die zo krachtig is dat hij
volgens de organisatoren van de maan
af kan worden gezien. Om middernacht
werden 15.000 ballonnen losgelaten en
werd 1.500 kilo confetti op de mensen
menigte gestrooid. Vijfduizend politie
mensen waren op de been.
Meer dan 400.000 mensen hebben bij
de Brandenburger Tor in Berlijn het be
gin gevierd van 1999, het jaar waarin de
Duitse regering naar de hoofdstad ver
huist. De politie had de toegang tot het
plein voor de Brandenburger Tor al om
elf uur 's avonds afgesloten voor voet
gangers omdat het maximum van 25.000
bezoekers was bereikt. De organisatoren
wilden via de beperking en een vuur
werkverbod voorkomen dat net als vorig
jaar in het gedrang tientallen mensen
verwondingen opliepen door ontplof
fend vuurwerk.
In Londen waren de nieuwjaarfestivi
teiten geconcentreerd op en rondom
Trafalger Square en in de Franse hoofd
stad waren Parijzenaars massaal op de
been bij de Are de Triomphe.
In de meeste Arabische landen waren de
feestelijkheden dit jaar opgeschort om
dat de jaarwisseling precies in de heilige
vastenmaand ramadan viel. Aangezien
cafés gesloten moeten blijven en er
strikte regels gelden voor het serveren
van alcohol, vierden veel Arabieren het
feest van het nieuwe jaar in huiselijke
kring.
Verschillende wereldleiders spraken in
hun nieuwjaarsboodschap van de hoop
op een betere toekomst. De Russische
president Jeltsin riep zijn landgenoten
op het nieuwe jaar in te gaan met trots
en optimisme: „Wat kan ik zeggen: het
afgelopen jaar was moeilijk voor het
land, voor velen van u en voor mij ook.
Maar op oudejaarsavond draait het om
nieuwe hoop, nieuwe dromen, nieuwe
plannen zo zei Jeltsin. Paus Johannes
Paulus II herinnerde de rooms-katholie-
ke gelovigen eraan zich vast voor te be
reiden op komend jaar, wanneer de
christelijke jaartelling jubileert. Een te
rugblik op de afgelopen honderd jaar
bood volgens de paus ook hoop voor de
volgende honderd jaar: op de verschrik
kingen van de Tweede Wereldoorlog
volgde immers de Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens.
Jeruzalem Meer dan 250.000 moslims verzamelden zich gisteren in de moskee in het oude stadsgdeelte van Jeruzalem voor een gebed ter gele
genheid van ramadan. De samengestroomde menigte werd vanaf de omringende muren nauwlettend in het oog gehouden door zwaarbewapen
de Israëlische militairen. foto afp sven nackstrand
SIHANOUKVILLE Rtr-ANP
De Cambodjaanse premier Hun Sen
heeft ontkend de twee overgelopen Re
de Khmerleiders garantie voor amnestie
te hebben toegezegd. Hij beweerde ex-
staatshoofd Khieu Samphan (67) en par
tij-ideoloog Nuon Chea (71) het liefst
voor het gerecht te wollen zien.
i De twee Rode Khmerleiders rustten
donderdag uit aan het strand van Siha-
J noukville, een badplaats in het zuiden
van Cambodja. Zij schuilden daar met
hun dochters in een hotel waar zij pro
beerden de pers te ontlopen. „Ik heb be
hoefte aan rust. Ik heb gezegd wat ik wil
de zeggen", reageerde Khieu Samphan
geïrriteerd op verzamelde journalisten.
Dinsdag pleitten de twee ervoor het ver
leden te laten rusten en niets meer op te
rakelen van hun leidende rol bij het
schrikbewind van de Rode Khmer waar
in vier jaar tijd, van 1975 tot 1979, 1,7
miljoen Cambodjanen de dood vonden.
Met hun overlopen, een week geleden,
kwam een einde aan het laatste actieve
bolwerk van de Rode Khmer. Het officië
le welkom dat premier Hun Sen hen
aanbood, met VIP-behandeling, zaaide
veel twijfel over de rechtsgang in Cam
bodja.
Mensenrechtenorganisaties reageerden
verontwaardigd op het mogelijk onge
straft laten van een van de grootste gru
weldaden uit de geschiedenis van deze
eeuw. Tot nu toe is geen enkele Rode
Khmer ter verantwoording geroepen
voor de wandaden waaraan pas een ein
de kwam door een invasie van het Viet
namese leger. Hun belangrijkste leider,
Pol Pot. stierf vorig jaar april, waar
schijnlijk aan de gevolgen van een hart
aanval.
Maar premier Hun Sen zei gisteren het
tweetal geen garantie voor vrijwaring
van rechtsvervolging te hebben gegeven.
In een toespraak op tv zei hij juist voor
het bestraffen van misdaden door de
Rode Khmer te zijn. „Ik behoor tot hen
die onderzoek willen doen naar de mis
daden van het moordenaarsbewind van
Pol Pot, opdat die zwaar worden be
straft. Maar ik neem niet de rol van aan
klager op me, dat is een zaak van justi
tie."
Door de Verenigde Naties ingehuurde
deskundigen onderzoeken de mogelijk
heid voor een internationale rechtbank,
vergelijkbaar met het Rwanda- en Joego-
slavië-Tribunaal. Hun rapport wordt
eind januari verwacht.
In kringen van de Rode Khmerleiders
wordt beweerd dat ook de Verenigde
Staten ter verantwoording zouden moe
ten worden geroepen. De maoïstische
guerrillabeweging kon de macht grijpen
door de vrijwel totale sociale en econo
mische ontreddering van het land als
gevolg van massale Amerikaanse bom
bardementen die tot doel hadden de
aanvoerroutes te vernielen van de
Noord-Vietnamezen en de Vietcong in
Cambodja tijdens de oorlog in Vietnam.
„Er zijn veel mensen en belangen bij be
trokken. Een proces zal zeer gecompli
ceerd zijn", aldus een naaste medewer
ker van Khieu Samphan en Nuon Chea.
Hij zei dat een rechtszaak tot veel irrita
tie zal leiden en Cambodja opnieuw in
een burgeroorlog kan laten afglijden.
Volgens de constitutionele monarch van
Cambodja, koning Norodom Sihanouk,
heeft een internationaal tribunaal het
volste recht de twee Rode Khmerleiders
te vervolgen, hij zei niet van plan te zijn
het tweetal amnestie te verlenen zoals
hij eerder wel had gedaan met de vorige
Rode Khmer-overloper, leng Sary. Ook
zijn zoon, prins Norodom Rannaridh,
voorzitter van het parlement en leider
van een van de regeringspartijen zei dat
het tweetal in Cambodja terecht moet
staan met buitenlandse hulp.
Rannaridh is een voormalige bondge
noot van de Rode Khmer. Hij werkte in
de jaren tachtig en negentig met hen sa
men tegen Hun Sen. Ook de huidige
premier was ooit een Rode Khmerstrij-
der. En koning Sihanouk steunde de Ro
de Khmer nadat hij in 1970 bij een mili
taire coup aan de kant was gezet en was
zelfs korte tijd hun staatshoofd.
De definitieve waarde van de euro
is vastgesteld op 2,20 (afgerond).
De waarde is bekend. Met maar liefst vijf cijfers achter
de komma. Deze vastgestelde waarde is de officiële
omrekenkoers voor alle berekeningen tussen euro en
gulden Na het omrekenen, mogen eindbedragen
worden afgerond op twee cijfers achter de komma,
de eurocenten. Daadwerkelijk betalen met euromunten
en -bankbiljetten kan vanaf 1 januari 2002. Dan vindt u
de euro in uw portemonnee, maar u kunt hem al veel
eerder tegenkomen, op bankafschriften bijvoorbeeld.
De euro wordt van ons allenu
in 2002
oering euromunten
Buratunlrbitjrtteo