Cat Power zoekt het spirituele
Vermaak op niveau met hier en
daar wat scherpe kantjes
De grande dame van de lach
Cultuur Kunst
Het mooiste eind van het jaar.
Expositie:
achterkant
schilderij
Ford Rijnland, betaalbare betrouwbaarheid
Leiden - zuidwest: Vijf Meilaan 7, telefoon: 071 - 581 3151.
Leiderdorp: Van der Valk Bouwmanweg 71, telefoon: 071 - 5813111
<\NDAC 28 DECEMBER 1998
pherchi (87) overleden
i De Italiaanse beeldhouwer Sandro Cherchi, die in 1936
tn van de oprichters was van Corrente, een beweging van an-
Ifascistische kunstenaars en schrijvers, is op 87-jarige leeftijd
Verleden in zijn woonplaats Turijn. Cherchi was van 1948 tot
p met 1956 jaarlijks vertegenwoordigd op de Biennale van Ve-
letië. Een aantal van zijn sculpturen maakt deel uit van de vaste
pllectie van het Uffizimuseum in Florence.
Jaleriegids 1999 verschenen
msterdam Afgelopen week is de GalerieGids 1999 verschenen
|het een compleet overzicht van de belangrijkste kunstaanbie-
Jers van hedendaagse kunst in Nederland en België. De gids,
oorheen Galeriejaarboek, is een uitgave die verschijnt bij het
jjdschrift Kunstbeeld. Naast adresgegevens van de belangrijkste
ileries is ook van bijna 200 galeries de beknopte zakelijke infor
matie opgenomen over de kenmerken van de galerie en de aan-
esloten kunstenaars.
itar Trek Film Nacht
isterdam Het Tuschinski Theater in Amsterdam is van zater-
g 16 op zondag 17 januari de plek waar zich de tweede Star
ek Film Nacht voltrekt. Behalve acht eerdere Star Trek bio-
:oop films, is ook de nieuwste film Insurrection te zien. Deze
)lprent gaat pas later in de Nederlandse bioscopen in première,
ok wordt The Final Frontier (1989) vertoond, die nooit in Ne
erland is uitgekomen. De marathon-zitting in drie zalen begint
m 0.15 uur en eindigt om ongeveer 10.00 uur 's ochtends. Kaar-
n a 45 gulden zijn verkrijgbaar bij de postkantoren en andere
jorverkoopadressen.
Probeer 'n instrument'
iden» De Streekmuziekschool Leiden en Omstreken begint vol-
nd jaar met een nieuw cursusaanbod. Nieuw is onder andere
t cursus 'Probeer 'n instrument', vanaf de eerste week van fe-
ruari. Het betreft hier kenismakingscursussen van telkens vier
ssen voor accordeon, basgitaar, cello, clavecimbel, dwarsfluit,
;rkorgel, panfluit, tuba, trombone en viola da gamba. In janua-
beginnen nieuwe cursussen flamenco en bluesharp. Voor
leer informatie kan contact worden opgenomen met de Streek-
uziekschool, tel: 071 -5141041
Heat Loaf in Ahoy
poTERDAMMarvin Lee Aday, alias Meat Loaf, geeft op 14 april
blgend jaar een eenmalig concert in Ahoy Rotterdam. Net als
Éjn onlangs uitgebrachte dubbel-cd draagt het concert de titel
"he Very Best of. Dat betekent dat de corpulente zanger in
hoy al zijn hits, waaronder Paradise By The Dashboard Light,
Jou Took The Words Right Out Of My Mouth en I'd Do Any-
"hing For You, ten gehore zal brengen. Voorverkoop bij de be-
Jende voorverkoopadressen.
f kiss Psycho Circus Tour
i De Amerikaanse hardrockformatip Kiss geeft op 13
fcaart een eenmalig concert in de Prins van Oranjehal in
Itrecht. De groep treedt voor het eerst in bijna twee decennia
lp in de originele bezetting. De Psycho Circus Tour, die volgénd
iar in Utrecht te zien is, bevat alle Kiss-klassiekers. De kaartver-
pop is reeds begonnen.
rinkpop mogelijk in recordboek
Indcraaf» Pinkpop bestaat volgend jaar dertig jaar en daarmee
pstaat de mogelijkheid dat het popfestival voor de tweede keer
n het Guinness Book of Records belandt. Het staat daar al in als
udste festival van Nederland, maar organisator Jan Smeets kan
Ju persoonlijk een wereldwijde vermelding tegemoet zien om-
pt hij dertig jaar lang onafgebroken jaarlijks zo'n groot festival
li de steigers heeft gezet. De jubileumeditie is volgend jaar op
23 en 24 mei in Landgraaf.
Excentrieke Amerikaanse voegt nieuw schakeltje aan oeuvre toe
De Amerikaanse Chan
Marshall, alias Cat Power,
is een muzikaal fenomeen
met een kleine maar groei
ende schare fans. Haar
liedjes zijn intiem en nau
welijks grijpbaar. Onlangs
verscheen haar nieuwe al
bum 'Moon Pix'. Een ont
moeting.
amsterdam peter bruyn
,,Het had een intellectueel on
verklaarbare, spirituele oorzaak
dat deze plaat er kwam", ant
woordt Chan Marshall, alias Cat
Power, op de vraag waarom
haar nieuwe album 'Moon Pix'
zoveel krachtiger klinkt dan de
voorganger. De Amerikaanse
haalt een poederdoos en een
spiegeltje te voorschijn en doet
wat vrouwen zoal met poeder
dozen en spiegeltjes doen. Dan
kijkt ze over de rand van haar
make-up doosje naar het klad
blok van de journalist. „Dat heb
je toch wel duidelijk opgeschre
ven, hè", zegt ze. „Een intellec
tueel onverklaarbare, spirituele
oorzaak."
Introvert
In de omgang is de vijfentwin
tigjarige Amerikaanse het type
spring-in-'t-veld waar iedereen
direct goed geluimd van wordt.
Haar muziek is een ander ver
haal. Uiterst abstracte en intro
verte liedjes. Breekbaar. Teksten
als persoonlijke miniatuurtjes.
Zoals de titelsong van haar vori
ge - derde - album 'What would
the community think' uit 1996
waarmee ze op bescheiden
schaal internationaal doorbrak.
'My God what would the com
munity think? You are soooo
beautiful... You are soooo beau
tiful...', zingt ze op een bijna
Chan Marshall, alias Cat Power.
pijnlijk directe wijze. De teksten
zijn zo schaamteloos onom
wonden, dat het soms bijna gê
nant is. Maar de volstrekt oor-
spronkelijke, consequent sim
pele uitvoering van de liedjes
houden Marshall op de been.
En, alsof ze wilde voorkomen
FOTO GPD/LEX VAN ROSSEN.
dat de fragiele benadering als
een 'trucje' gezien zou worden,
zijn zowel de arrangementen als
de zangpartijen op 'Moon Pix'
een stuk zelfverzekerder gewor
den.
Die laatste conclusie is echter
voor rekening van schrijver de
zes en niet haar mening, werpt
de Amerikaanse tegen. „Voor
mij had het alleen maar te ma
ken met een verschil in spiritue
le toestand. Voordat ik aan deze
plaat begon was ik een jaar lang
zo'n beetje helemaal uit de mu
ziek gestapt. Ik was het intellec
tueel inwisselbare en vrijblij
vende van de muziekindustrie
helemaal beu. Het waren be
paalde spirituele ervaringen die
mij deden besluiten toch dit al
bum te maken."
Droomwereld
Wat volgt is een bijna Nina Ha-
gen-achtig betoog, waarin het
spirituele, de liefde, het hogere,
en de droomwereld - die mis
schien wel de echte wereld zal
blijken te zijn - een centrale rol
spelen. En een reis naar Afrika,
waar ze in de woorden en ogen
van achtjarige straatjochies in
Kaapstad meer diepgang hoor
de en zag, dan in de hele Wes
terse poppers bij elkaar. Het zij
zo. In elk geval heeft het een erg
mooi album opgeleverd, dat in
tegenstelling tot de voorgangers
niet met 2 Dollar Guitar-gitarist
Tim Foljhan en Sonic Youth-
drummer Steve Shelley werd
opgenomen.
Voor 'Moon PLx' toog Mars
hall naar Australië, waar ze gita
rist Mick Turner en drummer
Jim White, beiden van The Dirty
Three, te hulp riep. In twee da
gen stonden elf songs op de
band. De derde dag werden er
nog wat 'overdubs' gedaan. En
de vierde dag was voor de eind-
mix. Waarom werken al die mil
joenenbands in vredesnaam ja
renlang aan een plaat?
De achterkant van een schil
derij blijft op een tentoon
stelling meestal verborgen.
De keerzijde vertoont echter
een heleboel informatie over
de geschiedenis van een
kunstwerk, de kwaliteit van
het doek en de eigenaren.
De tentoonstelling 'Het
Gelijk van de Achterkant', die
van 15 januari tot 12 februari
in het Harmoniegebouw van
de Rijksuniversiteit Gronin
gen wordt gehouden is de
eerste expositie die de ach
terzijde van het schilderij be
licht.
De geschiedenis van een
schilderij is vaak te achterha
len aan de hand van allerlei
etiketten, merken en wapen
schilden op de achterkant.
De opdrachtgever, verzame
laar, veiling of verkoop is er
uit af te leiden. Ook zijn er
vaak merktekens aange
bracht door het gildebestuur,
ter goedkeuring van de kwa
liteit van de dragers.
Op de tentoonstelling is
ook te zien hoe ongeschikte
klimatologische omstandig
heden een schilderij kunnen
aantasten. Op de achterzijde
van 'Madonna met Kind',
toegeschreven aan Lorenzo
Marini da Cataro (ca. 1450) is
duidelijk te zien hoe het werk
is aangetast door houtworm.
De tentoonstelling is sa
mengesteld door vier docto
raalstudenten van de afde
ling kunst- en architectuur
geschiedenis van de Gronin
ger Universiteit. Zij werkten
nauw samen met het Bon-
nefantenmuseum in Maas
tricht. Daar is in juni volgend
jaar een uitgebreide versie
van de tentoonstelling te
zien.
Maritieme kunst in fietserstunnel terug
leiden cees van hoore
In de fietserstunnel richting Oegstgeest zijn twee tekstborden van
de Leidse kunstenaar Jan Kleingeld in ere hersteld. Het gaat om
'ms. Hope en ms. Fortune; een hommage', twee tekstborden die in
1993 deel uitmaakten van de Kunstroute. De teksten moesten wij
ken voor de renovatie van de tunnel. Nu zijn ze in een duurzaam
materiaal terug van weggeweest. Kleingeld maakte deze werken als
hommage aan zijn geboortestad Dordrecht, waar scheepvaart en
scheepsbouw een belangrijke rol spelen. De plaats van de borden
doet vermoeden dat het een plek is waar schepen kunnen afmeren
na een lange reis.
recensie susanne lammers
De feestdagen in het LAKtheater: Jo Lemaire en Liesbeth
List. Gehoord 27/12, LAKtheater. Leiden Nog te horen
28t/m 30/12, aldaar
Tussen Kerst en Nieuwjaar biedt het LAK
theater al jaren bijzonder amusement. Dit
jaar twee chansonnières die geen inleiding
nodig hebben: Liesbeth List en Jo Lemaire.
List zingt haar oude liefde Jacques Brei, Le
maire Piaf. Ondanks hier en daar wat rafel
tjes en scherpe kantjes vermaak van niveau.
List begint in een woeste outfit met Een
vriend zien huilen, maar helemaal lekker
loopt het niet. De begeleiding is zwaar en
bassig, de portee wordt weggedreund. Ook
het tweede, Rosa, wil niet helemaal door
het te manierlijk kinderlijk gezongen re
freintje, maar in de coupletten gaat Rosa
wel spreken, mede door de stoute saxofoon
van Hubert Heeringa. Echt op dreef komt
ze pas met het overwegend gesproken Dat
soort volk. Vals, boos en verdrietig - alleen
het komt niet door haar stem. Het zijn haar
blikken en haar gebaren, en dat kleine
kuchje, waarmee ze zich herneemt.
List kan het nog steeds, maar steeds min
der met haar stem en steeds meer met haar
présence. Het overtuigendst is ze in De
oudjes, met een synthesiser als tikkende
klok en een voorgoed voorbij-begeleiding
van de mondharmonica. Toch maakt ze
nog steeds van elk Brel-lied een impone
rende roman, iets wat haar niet lukt met
haar huidige repertoire: foute liefdesliedjes
en een naïef pseudo-Afrikaans vrijheidslied
je.
Ook Lemaire begint niet overdonderend.
In het duet met List (Laat me niet alleen -
Ne me quitte pas) mag ze haar diepte niet
in en klinkt ze vooral scherp, en dat doet
het knagende verlangen van de tekst geen
goed. Veel liedjes gaan ten onder in de ver
sterking, een probleem waar List ook mee
kampte. Lemaire verwordt tot een scheu
rende stem met gigantisch vibrato en nau
welijks nuance. Na de pauze is het even
wicht met de band gelukkig wel gevonden.
Rêver un impossible rêve uit de musical
De Man van la Mancha klinkt al veel over
tuigender en met Mon manége a-moi, c'est
toi bloeit ze helemaal op. Haar stem is, mits
goed versterkt, buitengewoon genoeg en in
dit curieuze jaren vijftig cocktailliedje op
zijn best: groot met een karakteristiek tim
bre, geestig en vooral charmant.
La foule, een Peruviaanse wals waar Edith
Piaf tijdens een tournee door Zuid-Amerika
verliefd op werd, swingt en sleurt je mee.
Prachtig en met net zoveel overgave als ooit
Piaf doet ze het treurige relaas over de ge
sneuvelde L'accordéoniste, Lemaire zingt
de smartlap met stijl.
Net zo stijlvol brengt ze Milord, waar ze
List eigenlijk totaal niet bij nodig heeft. Een
beetje in het water valt dat lied wel: het pu
bliek klapt blij mee met de noodkreet van
de straatmadelief, en laat zich niet echt ont
roeren. Terwijl ontroering eigenlijk in alle
opzichten de rode draad van de avond is.
Rita Corita, 1917 -1998
Ze werd wel de Grande Dame
van de lach genoemd, want hu
mor had Rita Corita. De come
dienne in haar werd wakker ge
schud door Bueno de Mesquita
en diens show 'Nou jij weer'.
Drie jaar lang kon ze in
sketches haar komische talent
kwijt. Een van de beroemdste
was die scène waarin een heel
kleine Rita en een kleine Bueno
elkaar in een gigantische baby
box met jam insmeerden. Tot
op het Gouden Roos Festival
van Montreux lachten mensen
er zich tranen met tuiten om.
Na het mislukken van de Ne
derlandse speelfilm 'Spuit elf
(1964) zei ze: „Komisch zijn is
het moeilijkste dat er is. Daar
kun je nooit een hypotheek op
afsluiten." Later zou ze nog
met succes een rol spelen in de
jeugdfilm 'Peter en de vliegen
de autobus' (1976). Ze was een
vaste gast bij de Mounties en
ook Johnny Rijk lieten haar
voor menige sketch opdraven.
Rita Corita - die in het echt
Hendrika Sturm heette - over
leed vrijdag op 81-jarige leef
tijd. Ze was eigenlijk zangeres.
Haar artiestennaam was een
verbastering van Coen (Ooms,
haar man) en Rita. Ze leerde
hem kennen op het moment
dat ze accordeonlessen ging
volgen. Het tweetal werd ver
liefd en besloot niet veel later
ook artistiek de krachten te
bundelen. Als variétéartiesten,
met Rita als hét gezicht, trok
ken ze - ook in het buitenland
- langs theaters, stonden op
kermissen of in het circus.
Maar, het duo was ook gere
geld het pauzenummer in de
bioscoop; tqssen Polygoon
journaal en hoofdfilm. Ze ge
noot er met volle teugen van,
want als 15-jarig meisje stond
ze al op het toneel tapdansjes
te doen in de hoop te worden
ontdekt. Rita Corita was op een
gegeven moment zo goed in
die dansen dat ze er in Enge
land een prijs mee won.
Als het aan haar zangdocente
had gelegen, was Rita in de
klassieke muziekwereld te
rechtgekomen, maar zij voelde
er niets voor om Wagner te zin
gen. Ze wilde een breed pu
bliek vermaken en dat lukte
haar - na door Johnny Hoes in
de bioscoop te zijn ontdekt -
met 'Koffie koffie (lekker bakkie
koffie)waarvan inmiddels
meer dan 200.000 exemplaren
zijn Verkocht. En met 'Kant aan
mijn broek'. Ook stond ze in de
door Willy van Hemert ge
schreven en geregisseerde tele
visiemusical 'Er valt een ster'.
Waar ze nooit echt overheen
kwam, was het busongeluk in
1987 in San Diego (in de Vere
nigde Staten). Ze raakte daar,
samen met Manke Nelis en Ed
die Christiani gewond op het
moment dat hun bus werd
aangereden door een vracht
wagen. Een jaar later veroor
zaakte ze in Nederland zelf een
verkeersongeval. Rita werd 's
nachts vaak gillend wakker van
die twee gebeurtenissen. Ook
hield ze er blijvend letsel aan
haar been en schouder aan
over.
tekst: hans piét foto; wfa
Op de valreep van 1998 komt Ford met mooi nieuws voor de van het laar. En zoals u dat van ons gewend bent, heeft de
Wagon-liefhebber: de Auto van het laar is nu ook in een Wagon- Ford Focus Wagon dezelfde prijs als de 3- en 5-deursmodellen.
versie verkrijgbaar. U rijdt al een Ford Focus vanaf f 32.995,-.
Zelfde voorkant, ruimere achterkant. Maar wel, dat zult u Kom haar de Ford Dealer, maak kennis met de Ford Focus
met ons eens zijn, een prachtige achterkant. Kortom, de Wagon Wagon en neem gerust uw hele gezin mee.
expectmore. de nieuwe fordfocus vanaf 32.995,-
