Freya North: 'Beter dan Viagra!
TV
WEER
Het Gesprek van de Dag
Meteoroloog hoeft niet meer het dak op
WOENSDAG 9 DECEMBER 1998
HS
COMMENTAAR
Paniek over paspoort onnodig
En wéér staat de Tweede Kamer op z'n kop over het paspoort. Er is
een klein aantal vervalsingen van het jongste model (het 'strip
boek') opgedoken en de verantwoordelijke bewindsman Van Boxtel
kan niet uideggen hoe dat mogelijk is. Opgewonden partijen vra
gen zich al af of we voor de productie dan maar naar het buiten
land moeten uitwijken, want daar zou het misschien dan eindelijk
eens lukken een fraudebestendig reisdocument te produceren.
Op zich is al die ophef best begrijpelijk. Iedereen herinnert zich im
mers nog het Haagse traumaatje rond de opvolging van het 'zwarte
vod', het bijna door iedereen na te maken oude paspoort. Er is
sindsdien nogal wat tijd en politiek prestige gestoken in een beter
reisdocument en dan mag volgens de Kamer worden verwacht dat
het nu eindelijk is gedaan met de fraudegevoeligheid.
Toch riekt alle herrie van nu naar onnodige paniek. Want heeft een
document waarde, dan zal altijd wel iemand proberen het na te
maken, hoe moeilijk dat ook is. De vele 'echtheidskenmerken' van
het Nederlandse bankbiljet hebben er bijvoorbeeld niet toe geleid
dat het valsemunten is verdwenen. Nog deze week werden in Rot
terdam moeilijk te herkennen valse 'vuurtorens' aangetroffen.
Ook een Nederlands paspoort is een waardepapier, dat vooral in
criminele kringen wordt gewaardeerd. De pas geeft aanzien en
minstens even belangrijk probleemloze toegang tot de Europese
Unie en de rest van de wereld. Daar wordt grif voor betaald en dat
maakt vervalsen bijzonder aantrekkelijk.
Eén van de problemen daarbij is dat nieuwe technieken niet alleen
de overheid en de producenten ten dienste staan. Zij maken er ge
bruik van om bij het maken van het reisdocument zo veel mogelijk
beveiligingen in te bouwen, maar vervalsers profiteren op hun
beurt van de razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van com
puters en druktechnieken bij het maken van hun vervalsingen.
Het is een soort wedstrijd. Zolang er met papier en foto's wordt ge
werkt, is het een illusie om te denken dat er ooit een volstrekt frau
debestendig paspoort komt, waar het dan ook wordt gedrukt.
Van Boxtel heeft al aangekondigd dat hij de voor 2001 geplande in
troductie van een nóg beter beveiligde, nieuwe generatie reisdocu
menten zal versnellen. Lukt dat, dan staat hij over een aantal jaren
weer voor de Kamer om uit te leggen waarom ook dat paspoort niet
helemaal fraudegevoelig is. Dat zou het parlement moeten beseffen
voor het weer om drastische maatregelen gaat vragen.
Gevoelens bij een moord
Een jaar geleden. David Zegwaard, jongen van even in de twintig,
gaat op de boulevard van Scheveningen naar het vuurwerk kijken.
Een wat dronken kennis van hem scheldt onderweg een Turkse jon
gen uit. Die haalt er een paar vrienden bij, houdt later ten onrechte
David voor degene die heeft gescholden en steekt hem overhoop. Da
vid laat er het leven bij.
Erik-Jan den Haan gaat op een avond naar een disco in Tiel. Daar
breekt op zeker moment een vechtpartij uit. Hij heeft daar part noch
deel aan, maar de kogel die tijdens het knokken wordt afgevuurd
treft hem dodelijk.
In de eerste aflevering dit seizoen van het programma jong', getiteld
'Mijn broer werd zinloos vermoord', sprak de EO met Marieke den
Haan en Anne Zegwaard, de zussen van de slachtoffers. Het ging niet
om een reconstructie van wat zich had voorgedaan, veeleer om een
registratie van hun gevoelens. Dat leidde tot nogal trekkerige vraag-
jes van de EO-in terviewer in liet genre 'wat ginger door je heen'. De
zussen probeerden dat zo goed mogelijk onder woorden te brengen:
waarom, waarom, en waarom hij, waarom hij nou toch? Het niet
kunnen aanvaarden, het gevoel maar houden dat hij morgen weer
gewoon lachend voor de deur staat. Te moeten berusten, te kunnen
berusten. Woorden kunnen in zulke situaties de gevoelens niet echt
aan. Ik dacht op dat moment even aan wat Elsschot eens heeft ge
schreven: 'Zwijgen kan niet worden verbeterd'. Maar daarmee vul je
helaas geen tv-programma.
De EO-interviewer ging met de zussen naar de graven van de jon
gens en naar de plaatsen waar het onheil was geschied en waar pla
ten in de muur te hunner nagedachtenis waren aangebracht. Een
van de zussen was daar nooit meer geweest en barstte er nu in tra
nen uit. Het luchtte haar op, zei ze.
Beiden waren niet naar de rechtszaak tegen de respectieve daders ge
weest. 'Ik wilde zijn gezicht gewoon niet zien', aldus een van hen. De
ander vreesde voor haar eigen emoties. Bitter waren ze gestemd over
de milde straffen die waren uitgedeeld. Het kwam erop neer dat de
daders na een jaar of drie weer vrij zouden zijn. 'Ook als ze tot twin
tigjaar waren veroordeeld, had ik er mijn broer niet mee teruggekre
gen, maar dan was het rechtsgevoel tenminste bevredigd. Nu is daar
geen sprake van'.
Restte de vraag waarom de zussen deze pijnlijke exercitie voor de ca
mera wilden ondergaan. 'In de hoop'zei één van hen, 'dat mensen
eens wat beter nadenken alvorens ze wat doen. Dat ze het proberen
uit te praten. Daarvoor hebben we tenslotte een mond gekregen
Het geloof liet de EO er dit keer, tot mijn verbazing, geheel buiten.
wil buys
Stijgende temperaturen
Het opruimen van de kou is in westelijk Nederland gisteravond en de
afgelopen nacht zonder problemen verlopen. Nog voor de regen het
kustgebied had bereikt was het kwik al boven het vriespunt aangeko
men. Op het vliegveld Valkenburg bij Leiden bedroeg de maximum
temperatuur tot 19 uur 1,7 graad. Nog belangrijker was de hoge
luchtvochtigheid. Dankzij een combinatie van deze twee elementen,
temperaturen boven nul en een vochtige atmosfeer, kwam het 's
avonds toen de regen inzette niet tot ijzel.
Tijdens de afgelopen nacht is het periodiek blijven (mot)regenen bij
temperaturen tot 2 a 3 graden. Onder invloed van een frontale storing
viel er zeer veel regen in het westen van Frankrijk. Alleen gisteravond
al viel daar tot meer dan 40 mm. In het noordoosten van het land
heeft het de afgelopen nacht wel geijzeld. Het regende daar bij tem
peraturen onder nul.
Een hogedrukgebied in wording boven het noorden van Rusland
houdt Nederland morgen aan de rand van het overgangsgebied tussen
koude en warme luchtmassa's. Zo blijft de temperatuur in Groningen
rond het vriespunt steken. Ten oosten van de Elbe vriest het opnieuw
streng tot zeer streng. Bij ons wordt het minimaal 2 graden en morgen
overdag stijgt de temperatuur naar een graad of 6. Het weerbeeld
wordt gekenmerkt door veel bewolking waaruit in de nacht en ochtend
nog wat regen of motregen kan vallen, 's Middags blijft het op de
meeste plaatsen droog. Wel is er kans op mist.
In de nacht van donderdag op vrijdag trekt een nieuwe regenzone over
ons land en daarachter wordt nog wat zachtere lucht aangevoerd. Tij
dens het weekeinde is het helemaal gedaan met het decemberwinter-
tje. Zuidwestenwinden transporteren zachte luchtmassa's naar onze
omgeving waarin de temperaturen stijgen tot rond 10 graden. Boven
dien valt er van tijd tot tijd regen en gaat het harder waaien.
De lage temperatuur van gisternacht in het noordoosten, Nieuweroord
-13,5 graad, is de afgelopen 25 jaar in het begin van december nim
mer onderschreden. Een vergelijkbare waarde was de -13,0 graad op
7 december 1980 op Schiphol.
jan visser.
'Literaire Spice Girl' predikt seks en korte woorden f'
Een ingenieus leugentje voor bestwil pakte voor
de Britse Freya North wel heel lucratief uit. Ze
stuurde verzonnen recensies van toonaange
vende critici naar een literair agent en sleepte er
een contract van ruim een half miljoen gulden
uit. Sindsdien is ze 'bestsellend' in het Verenigd
Koninkrijk. Niet alleen tieners lezen de soms
ondeugende avonturen van deze 'literaire Spice
Girl', ook oudere heren varen wel bij Norths fic
tie. „Mijn boeken zouden eigenlijk in het zie
kenfondspakket moeten.
'Zo kun je een boek niet begin
nen!' Voor de Londense uitge
ver was het zonneklaar: het was
onaanvaardbaar om een roman
te openen met zo'n vurige seks
scène dat Hoogovens er een
week van zou kunnen draaien.
En dus kreeg de toen 25-jarige
Freya North haar manuscript
van haar eersteling 'Sally' retour
met een niet mis te verstaan be
geleidend briefje. Er zouden
nog vele 'bedankt, hoor'-briefjes
van uitgevers volgen.
Nu is het ook niet mis wat Nor
th haar heldin in de eerste
hoofdstukken van haar overi
gens van humor doortrokken
roman laat beleven. Onderwij
zeres Sally Lomax besluit van de
ene op de andere dag het imago
van braaf meisje van zich af te
schudden en een femme fatale
(lees: seksgodin) te worden. Sal
ly ruilt pardoes haar bloeme
tjesjurken en het degelijke ka
toenen ondergoed in voor een
te strak zwart rokje en een kan
ten beha. Vervolgens beleeft ze
de wildste nachten en overdag
is het al niet anders. Architect
Richard Stonehill is Sally's eer
ste slachtoffer en daar zal het
niet bij blijven.
Dat we ons van Sally's avontu
ren op de hoogte kunnen stel
len, is niet zozeer te danken aan
de moeite die uitgevers zich ge
troostten, maar aan het door
zettingsvermogen van Freya
North. ,,Ik dacht, geheel onlo
gisch, dat als er zo veel uitge
vers mijn boek met kracht afwe
zen, er ook vast eentje moet zijn
die het wel wilde hebben", ver
telt de nu 31-jarige schrijfster.
,,Na de zoveelste teleurstelling
besloot ik naar de bekendste li
terair agent, Jonathan Lloyd, te
schrijven. Ik deed alsof het boek
al was gepubliceerd en stuurde
hem recensies, die ik zelf had
verzonnen. Er zaten kritieken
bij namens The Sunday Times,
The Daily Telegraph, BBC Radio
en van wat Britse auteurs. The
Daily Telegraph vond mij 'een
frisse nieuwe stem in de heden
daagse vrouwenfictie'. Het wa
ren overigens niet allemaal lo
vende recensies, dat zou maar
opvallen. Zo liet ik de feministi
sche schrijfster Germaine Greer
reageren met 'Sally Lomax kan
beter Sally Climax heten'.
Bijna onmiddellijk kreeg ik een
brief terug. Ik was stomver
baasd, maar ook een beetje
angstig. Ik dacht eerst aan een
dagvaarding, dat ze me zouden
vervolgen voor oplichting. Maar
de agent bleek het echt leuk te
vinden. Hij nodigde me uit voor
een gesprek. Op dat moment
had ik net een goedkoop last-
minutereisje naar Lanzarote ge
boekt. Ik stopte een briefje bij
het manuscript, waarin stond:
'Houd er rekening mee dat ik
twee weken in het buitenland
vertoef. Dat wekte nog meer de
schijn van een belangrijk au
teur, dacht ik."
Lloyd veilde Norths manuscript
onder vijf uitgevers. „Ze hebben
vijf dagen lopen bieden. Ik kon
niet eten en niet slapen. Ik keek
maar naar de video van Pretty
Woman en dacht: 'Dit is een
sprookje, een sprookje, een
sprookje'. Het leuke was dat de
eerste uitgever die mijn boek
had afgekeurd, ook een bod had
uitgebracht." De veiling leverde
North een contract op voor het
leveren van drie boeken voor
200.000 pond.
Norths boeken vliegen in het
Verenigd Koninkrijk als de
spreekwoordelijke warme
broodjes over de toonbank. Het
debuut 'Sally' haalde 100.000
exemplaren, haar tweede ro
man 'Chloë' (volgend voorjaar
in Nederlandse vertaling) ver
kocht 180.000 keer en van de
gebonden, dure versie van haar
jongste, 'Polly', werd in een
maand tijd een respectabel aan
tal van 30.000 stuks afgezet.
Haar verkoopsucces verbaast de
auteur zelf nog het meest: „Ik
heb de boeken-toptien van The
Sunday Times, waarop 'Chloë'
voorkomt, uitgeknipt en inge
lijst."
Inmiddels schrijft North aan
haar vijfde roman, over een
Freya North: „Er zitten nog zoveel vrouwen in mijn hoofd, ze staan allemaal in de rij."
FOTO CPD HARMEN DE JONG
Britse journaliste die de Tour de
France moet verslaan. Daarvoor
reisde ze deze zomer af naar
Frankrijk om er tijdens de van
EPO bezwangerde wielerronde
te praten met renners, hun
vriendinnen, ploegleiders en
masseurs. „Ik was omringd
door prachtige, glanzende man-
nendijen", verzucht ze.
Freya's vader kan haar gepeper
de boeken nog steeds niet
openslaan. Hij had liever gezien
dat zijn dochter, die een univer
sitaire graad in de kunstgeschie
denis behaalde, carrière had ge
maakt in de academische we
reld. „Maar dat wilde ik niet.
Die hele wereld is zo ernstig. Ik
was bang dat ik erg gauw grijs
zou worden."
Freya North is in haar vader
land al betiteld als een 'literaire
Spice Girl', die schrijft over
vrouwen die maar een ding be
langrijk vinden: plezier maken.
Sally fuift dat het een lieve lust
is maar loopt later geestelijke
averij en waterpokken op, Chloë
leert op een reis door Wales,
Ierland, Schotland en Engeland
seks op z'n Cornwalls kennen
en lerares Polly doet mee aan
een uitwisselingsprogramma
met de VS maar ruilt tegelijker
tijd ook van geliefde. Het etiket
'Lite Literair' die de Nederland
se uitgever op haar boek plakt,
kan haar zeer bekoren. „Ik heb
niet de pretentie om zware lite
ratuur te scheppen. De Booker
Prize is voor mij niet weggelegd.
Ik wil boeken schrijven, die fris
zijn, vol humor en snel wegle-
zen. Lezen moet ontspannend
zijn, geen beproeving. De men
sen hebben het vandaag de dag
alzo druk."
De frêle schrijfster be:.11 p|
dat haar personages (F
plete look-a-likes van?
North zijn. „O, nee, wr11^
bijvoorbeeld op schol
Parijs heeft uitgevreti
Jean-Claude oppikkei |g
bar, dat zou ik niet dt
schreef het op en dac hol
Sally, doe het niet', mpnl;
meid gedroeg zich alsfisol
Evenmin moeten we Dek
dat haar eigen ervarii tie.
inspiratiebron zijn vo i-.
tasievol beschreven, I i La
capades in haar rom; iet i
vriendinnen weten d vaa
een sexy boek bezig bj
nen ze niet wachten cli^ï
vertellen over hun nil*^*
vriendje en wat ze heLgg
pen weekend is overC^j
hopen dat ik ze onsteL
maken. Ik kan me besag
stellen dat mensen dl^
gina's lezen het evenLat
krijgen. Maar het is gi^,-
nografie. Het is licht, ïp^s
leuk. Je moet het nietf^
eus nemen." voe|
Freya North wilde bo j me
schrijven, die zij zelf; e r
vrouw zou willen lez<
tot haar verbazing en
noegen vinden haar ifttG
trek in allerlei leeftijd
rieën. „Zelfs mannen IKï
ventig en tachtig kop 1S Vl
boeken. Misschien bi1011
beter dan Viagra. Onl en-
kocht een zoon voor
van 85, die doodziek
kenhuis lag, 'Chloë'. I ,ehc
bang dat de man aan uc'1
aanval zou overlijdenets r
de man had een won
ke genezing plaatsgei
Zijn gezondheid was r1"
sprongen vooruit gegjooRi
boeken zouden eigen >este
ziekenfondspakket m jng
ten." pge:
Haar romans kennen e be
happy ending, maari iens
privé-leven is daar vo )er k
geen sprake van. Haaioka
verliet haar deze zom vrou
ging naar New York e id-rr
belangrijk zakenman
den. Het is heel triest
hadden het fijn samelIlQ
op terugkijk, denk ik
mijn succes maar mo
verkroppen. Ik denki l.ste 1
zich door bedreigd vi
Maar goed, ik zal er ii 's z.'
inspiratie voor een vc 