Beursschandaal kost bank
bijna volledige jaarwinst
Economie
essanen-baas Zondervan
jrbindt lot aan winstgroei
Sinterklaas is gek op pc's en Teletubbies
j
WÊf-'
Ambitieuze plannen voor Randstadrail 'uitgekleed'
VW dreigt met ontslag
voor 7.000 werknemers
Dertig banen weg bij
kerncentrale Borssele
Pinnen in buitenland
gaat vijf piek kosten
INDERDAG 3 DECEMBER 1998
9
:L België in Duitse handen
fcNKFURTDe Deutsche Bank, de grootste handelsbank van
[ïitsland, neemt voor ruim 1,1 miljard gulden de Belgische tak
n Credit Lyonnais over. Credit Lyonnais, de zesde bank van
Ugië, is een dochteronderneming van de gelijknamige Franse
ink. De Belgische Credit Lyonnais heeft een kapitaal van zo'n
miljard gulden. Verspreid over het land heeft de bank 38 ves-
i.kjingen, waar 950 mensen werken. In 1997 haalde de bank een
2.5^ist van 56 miljoen gulden.
(X9(
jjagere winst Air France door staking
o^jjws Air France heeft de nettowinst in de eerste helft van het
4!a<r 1 april begonnen boekjaar zien dalen van 1,75 miljard franc
a 1,34 miljard franc (450 miljoen gulden). Dat is te wijten aan
5|6i!pilotenstaking in juni. De gevolgen daarvan drukten de winst
4.0'et 1,3 miljard franc, zo heeft de Franse staatsluchtvaartmaat
schappij gisteren meegedeeld. Air France wordt genoemd als
upgelijke partner in de samenwerking die de KLM heeft met de
i-^ïerikaanse maatschappij Northwest Airlines en Alitalia.
1.9J
jCpeiner lab voor Shell in Pernis
q afrTERDAM Shell Pernis heeft gisteren een nieuw, veel kleiner
6.ojderzoekslaboratorium in gebruik genomen in Pernis. In het
werken 75 mensen, terwijl het oude, dat in de jaren vijftig is
aöpouwd, plaats bood aan meer dan vijfhonderd analisten. Het
13 5jrk is in de kern hetzelfde gebleven, kwaliteitscontroles van
0 4}e- en chemieproducten, maar wordt tegenwoordig door min-
o.6r dan een zevende van het aantal onderzoekers uitgevoerd.
*8'ifsens Shell is de enorme reductie in de loop der jaren het ge-
5 3|g van overschakeling van handmatig onderzoek op compu-
3. «programma's.
jjerrari loopt als een trein
Me De Ferrari 355 Berlinetta. Met zijn ruim drie ton een van
qbëst verkopende Ferrari's. Het Italiaanse merk verkoopt dit
5,qr een recordaantal auto's. Bovendien zal de winst van de Ita-
j inse sportwagenfabrikant tweemaal zo hoog uitvallen als vo-
7 njaar, zo heeft bestuursvoorzitter Cordero Di Montezemolo
ï.Qteren gezegd. Volgens voorlopige cijfers verkoopt Ferrari dit
i'§r rond de 3.600 auto's. Daardoor loopt de omzet op van
3.t60 miljard lire in 1997 tot 1.200 miljard lire (13,7 miljard gul-
p-|i) dit jaar. De VS zijn goed voor 850 Ferrari's. In eigen land
g'gde autoproducent er vierhonderd af. In Duitsland zijn dat er
b.$ en in Groot-Brittannië 470.
foto ap
lilever breidt uit in Mexico
terdam Unilever breidt zijn activiteiten in Mexico uit. Giste-
L| maakte het concern bekend een bakkersbedrijf te hebben
Vlocht. Ook is het nu volledig eigenaar van een ijsfabriek waar
ï.Jal een minderheidsbelang in had. Het gaat om Carrance-
12{s, een bedrijf met een omzet van 76 miljoen gulden, waar
8'fionderd mensen werken. Het bedrijf dat onder andere bak-
28,jfijvetten en bakkersroom maakt, wordt samengevoegd met
^'jrga de Mexico, een dochterbedrijf van Unilever. Unilever
ijt dat het hiermee de leidende positie op de Mexicaanse mar-
ïemarkt versterkt.
1W zet nieuwe man neer bij Rover
"nchen De topman van de Britse autofabrikant Rover, Has-
kus, stapt op. Twee jaar geleden stuurde Rovers moedercon-
p BMW hem naar Groot-Brittannië als 'troubleshooter',
11 ïjar gisteren trok hij persoonlijk deconsequenties uit de slech-
van zaken bij de fabrikant. Dit jaar zou het verlies kun-
{jop uitkomen op zeshonderd miljoen pond sterling (1,9 miljard
lilden). De nieuwe man is Samann, die sinds 1976 bij de Duit-
werkt en sinds 1992 verantwoordelijk is voor de productie
motoren en aandrijvingen.
131
.ijinzienlijk meer omzet bij OAD
i05jr. De reisonderneming OAD Groep heeft het afgelopen jaar
llf;t minder passagiers toch een aanzienlijke omzetstijging ge
bikt. Ondanks de terugloop van het aantal reizigers met drie-
lodend tot 445.000 groeide omzet met elf procent naar 740
i^ljoen gulden. Dat kwam vooral door het afstoten van onren-
ïo^ele autovakanties, reizen naar Frankrijk en vliegvakanties
|3|r de Middellandse Zee. Daarnaast verkocht OAD meer dure
i3cfen naar Bali en Mexico waardoor de gemiddelde reissom
jo%g van 655 naar 708 gulden.
spijtoptanten' weer naar wintersport
1 lg haag* Veel toeristen die de afgelopen jaren 's winters de
ïofoenzon opzochten, kiezen weer voor de skipiste. Dat blijkt
JHde forse stijging van boekingen voor skivakanties deze win-
m gemiddeld twintig procent meer. Een ommekeer, want de
ntlopen jaren daalde het aantal skiërs juist. De hernieuwde
Jopi komt vrijwel zeker van 'spijtoptanten', menen insiders. Uit
ïpoekingsstatistieken blijkt dat het aantal zonnevakanties de-
%inter naar veel bestemmingen weer is gedaald.
leer informatie levensverzekeringen
[haag Verzekeraars gaan consumenten duidelijkheid geven
ir het rendement en risico van levensverzekeringen met
istdeling. Vaagheid omtrent de invloed van onder meer be-
fsresultaten op toekomstige uitkeringen is voortaan uit den
e. Vooral inzichtelijkere advertenties-moeten bijdragen aan
'oorlichting voor de consument. Verzekeraars zullen in ad-
entieteksten en andere voorlichtingsuitingen de tekst 'let
opnemen, waarna een uitleg over de winstuitkering volgt,
meldt de Consumentenbond die hierover overeenstemming
ft bereikt met het Verbond van Verzekeraars.
öfrdam anp
ïjanen-directeur Zondervan
gisteren de aandeelhou-
ankoifen gemiddelde winstgroei
i)k 3.5Bandeel van tien procent
oopka ar 'n 'iet vooruitzicht. „Als
niet gebeurt, zal ik daar
jconsequenties uit trekken.
kaan van Wessanen een
[tarief groeifonds mak^n."
prlopig krijgen de aandeel-
jrsdag|ers jaar eerst n0g een
[daling van 25 tot 30 pro
voor hun kiezen. De helft
630 jan is het gevolg van het
lien van de drankenpoot
jDe andere helft komt door
5 00 jemen bij de Thaise kipfa-
den haag gpd-anp
De Teletubbies zijn de onbe
twiste sinterklaashit van 1998.
De populaire Britse poppen die
ook op de Nederlandse tv wor
den uitgezonden, zijn op zoveel
verschillende hebbedingetjes
en gebruiksartikelen geplakt,
dat de consument er niet om
heen kan. Van poppetjes tot
badschuim, van wekkers tot
pantoffels en wenskaarten: het
viertal Tinky Winky, Laa laa,
Dipsy en Po ligt op bijna alle af
delingen van de warenhuizen
in het schap en werd gretig ge
kocht. Daar kon geen protest
actie van Greenpeace wat aan
doen. Ook computers en kaar
sen gingen hard.
V&D vindt de omzet in Telet
ubbies 'opvallend', zegt woord
voerder P. van Bakkum, zelfs in
aanmerking genomen dat de
inkoopafdeling vooraf flink zijn
best had gedaan op de trend in
te spelen. Ook bij de Bijenkorf
gaan de Teletubbies grif over de
toonbank. Volgens woordvoer
ster S. Drion kopen de sinter
klaasconsumenten 'alles' als de
poppetjes er maar op staan.
„Zelfs limonaderietjes kunnen
niet zonder Teletubbies." Actie
voerders van Greenpeace post
ten de afgelopen dagen voor
het warenhuis om te proteste
ren tegen gifstoffen die zich los
maken uit de pvc-gezichtjes
van de Tubbiepoppen als kin
deren erop zuigen of kauwen.
Een echte slag voor de Teletub-
biemarkt was de actie niet. Ou
ders bleven de poppen kopen.
Hoewel sommige Teletubbies schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid z
tv-serie een onverbiddelijke hit bij de sinterklaasverkopen.
De milieuorganisatie Green
peace is woedend dat enkele
zaken de gewraakte poppen
nog steeds aan de man bren
gen. Niet alle Teletubbie-pop-
pen hebben een 'gevaarlijk'
hoofdje. Er zijn ook stoffen
exemplaren. Greenpeace ver
zocht speelgoedwinkels enige
tijd geleden om de pvc-poppen
uit de handel te halen. Een aan
tal deed dat ook. Maar de Bijen
korf en het Early Learning Cen
tre niet.
Maar ook de traditionele Bar
biepop bleef sterk, terwijl Acti-
on-man, een nieuwe barbiepop
voor jongens, duidelijk oprukt
naar de speelgoedkist van man
nelijke kleuters. Wat oudere
jongens krijgen zaterdagavond
veel bouwdoosachtige '3D'-
Jong geleerd, oud gedaan. De pc's vlogen in de sinterklaasperiode als broodjes over de toonbank. fOTO anp
puzzels. Op de spelletjesafde
lingen van V&D gaan vooral
Roll-It en Tycoon vaak over de
toonbank.
Vendex (V&D en Dixons) sig
naleert een 'professionalisering
op de consumentenmarkt voor
computerapparatuur.' Duizend
gulden of meer voor een 'pro
fessionele' printer of digitale fo
tocamera blijkt geen bezwaar,
aldus Van Bakkum. In compu
terwinkels blijkt zelfs 3.500 gul
den geen pijndrempel. De prij
zige Internetcomputer iMac
van Apple is de meest verkoch
te pc. Bij Primafoon, dat de pc
in de aanloop naar het kinder
feest in zijn assortiment op
nam, zorgt de iMac voor een
'enorme toename' in de omzet.
Volgens woordvoerder Michel
Hueber mag Internet zich in
grote belangstelling verheugen
en ook luxe gsm's en huistele
foons doen het goed. Telefoons
en apparaatjes die het telefoon
nummer laat zien van degene
die belt zijn favoriet.
De 'gezelligheid' in huis moet
het dit jaar vooral hebben van
kaarsen, van vierkante tot
meerpitters. „Alles wat kan
branden wordt gekocht", zegt
Van Bakkum van V&D. Bij de
Bijenkorf staan lingerie, siera
den en cd-roms in de top-tien,
naast de traditionele overhem
den en stropdassen.
briek en grote prijsstijgingen
van de grondstof botervet.
Zondervan denkt dat met een
concentratie op zuivel het moet
lukken de aandeelhouders
meer waar voor hun geld te ge
ven. De helft van de omzet van
Wessanen komt uit zuivelpro
ducten als kaas, drankjes op
melkbasis, gepasteuriseerde
melkproductenen en ijs. Daar
naast is het bedrijf ook actief in
ontbijtgranen, delicatessen, na-
tuurvoeding en snacks. Omdat
de drankenpoot Bols uit de
naam verdwijnt heet het bedrijf
voortaan Koninklijke Wessa
nen.
DEN HAAG ANP
Randstadrail gaat in zijn oor
spronkelijke vorm voorlopig
niet door. Na een investering
van 1,3 miljard 'gulden over
heidsgeld is het doel, het kop
pelen van het Rotterdamse me
tronet aan het tramnet van Den
Haag, nog lang niet bereikt.
Zelfs een normale overstap is in
2003 nog niet mogelijk: de reizi
ger moet in Rotterdam ruim
vijfhonderd meter lopen - via
een nieuwe wandelroute.
Dat blijkt uit het rapport
'Planvorming Randstadrail' dat
gisteren aan minister Netelen
bos van verkeer is aangeboden.
De plannenmakers (provincies
en stadsgewesten) hebben de
hoop nog niet verloren dat het
project ooit geheel wordt uitge
voerd. Wanneer dat gebeurt is
onduidelijk: het rapport spreekt
van 'zo snel mogelijk' na de
eerste fase, die in 2003 moet
zijn afgerond.
Ook aan de andere kant van
de lijn, in Den Haag, is de eer
ste fase van Randstadrail nog
niet ideaal. Er komt een duur
viaduct boven de Prinses Bea-
trixlaan om de treinstellen via
het Centraal Station de nieuwe
tramtunnel in de leiden.
Wegens onvoldoende capaci
teit in de tunnel mag echter
slechts de helft van de snel
trams van Randstadrail (afkom
stig uit Zoetermeer) daarvan
gebruik maken. De andere helft
(uit Rotterdam) rijdt over het
bestaande spoor en gaat niet
verder dan Centraal. Dat bete
kent dat van het oorspronkelij
ke plan helemaal niets meer
over is: de reiziger moet zowel
in Rotterdam als in Den Haag
overstappen, net als nu. Wel
gaat de frequentie flink om
hoog.
Al jaren wordt er gedacht
over het koppelen van de rail
systemen van de beide Zuid-
Hollandse steden. Verbindings
as is de zogeheten Hofpleinlijn,
het NS-spoortje waar nu twee
maal per uur een boemel rijdt.
Het plan blijkt in de praktijk op
onnoemelijk veel technische
hobbels te stuiten die alleen
met zeer veel geld zijn te ne
men. De eerste plannen kostten
3,5 miljard gulden. Dat vonden
de verschillende ministers van
verkeer de afgelopen jaren veel
te duur.
Bij de investering van 1,3 mil
jard gulden voor de uitgeklede
variant van Randstadrail zijn de
kosten voor nieuwe treinstellen
nog niet inbegrepen. De plan
nenmakers gaan ervan uit dat
de vervoersmaatschappij dat
betaalt.
SAO PAOLO DPA
Als de Braziliaanse bonden niet
instemmen met bezuinigings
plannen, zal Volkswagen in dat
land zevenduizend werknemers
ontslaan. De lijst met mensen
die daarvoor in aanmerking ko
men, wordt de komende dagen
opgesteld, zo heeft VW do Bra-
sil gisteren laten weten. Oor
zaak is de achteruitgang van de
autoverkoop.
De autofabrikant wil de werk
week bekorten van vijf tot vier
dagen. Het personeel hoeft dan
geen loon in te leveren, maar
moet wel afzien van de kerst
gratificatie, vakantiegeld, winst
delingen en andere bonussen.
De 19.000 werknemers van de
fabriek van Sao Bernardo we
zen het voorstel eergisteren af,
de ongeveer zevenduizend van
de fabriek van Taubate willen
nog wel verder praten.
De plannen zijn ook bij de re
gering verkeerd gevallen. „Zo
gaat dat niet", zei minister van
arbeid Amadeo. De uitkering
van een kerstgratificatie is in
Brazilië bij wet verplicht.
VW do Brasil zegt omgere-1
kend bijna zevenhonderd mil
joen te moeten besparen om
ontslagen te voorkomen. De
jaarlijkse productie is al terug^
geschroefd van 591.000 tor
440.000 stuks per jaar. De Bra
ziliaanse automarkt is als ge
volg van de slecht draaiende
economie in de eerste negen
maanden van dit jaar met 25
procent gekrompen.
borssele gpd
Bij de kerncentrale in Borssele
verdwijnen de komende jaren
ongeveer dertig arbeidsplaat
sen. Er is een reorganisatieplan
in voorbereiding om het budget
van de centrale geleidelijk te la
ten dalen van 101 miljoen gul
den dit jaar tot 89 miljoen gul
den in 2001. Het is de bedoeling
dat dit plan voor het eind van
het jaar is afgerond.
Eind vorig jaar is een onder
zoek uitgevoerd naar bezuini
gingsmogelijkheden bij de cen
trale in Borssele. Dat moest tien
miljoen gulden opleveren. De.
studie, waarbij organisatiead;
viesbureau McKinsey is inge
schakeld, leidde onder tncer tol
de constatering dat de kolen
centrale met 110 mensen in
plaats van de huidige 150 kan
worden gerund.
Het onderzoek naar bespa
ringen bij de centrale had
plaats toen nog sprake was van
een fusie van de vier grotë
stroomproducenten in Neder
land. Het afblazen daarvan bc
tekent niet dat de noodzaak tot
bezuinigen is verdwenen.
VSB stelt als eerste bank tarief vast
utrecht anp
Voor pinnen in het buitenland
moet binnenkort worden be
taald. De VSB-bank heeft er als
eerste grote bank tarieven voor
ingevoerd. Andere banken zul
len voor het eind van het jaar
duidelijk maken hoe zij trans
acties vanuit andere EU-landen
zullen behandelen. De kleinere
GWK-bank vraagt ook al geld
voor het gebruik van buiten
landse automaten.
De VSB zet de stap vanwege
de invoering van de euro in het
girale verkeer. De banken dek
ken de kosten van het gebruik
van buitenlandse geldautoma
ten nu door een voor consu
menten onzichtbare opslag op
de wisselkoersen. Met de komst
van de euro verdwijnt deze mo
gelijkheid. Pinnen in een EU-
land gaat met een VSB-pas vijf
gulden kosten. Betalen via een
betaalautomaat in een ander
Europees land kost twee kwart
jes.
„We maken nu de kosten
heel zichtbaar. Wij verdienen er
niets mee. Het zal voor de con
sumenten niet duurder wor
den. Ze zullen nu van tevoren
goed moeten nadenken wat ze
in het buitenland allemaal wil
len gaan doen", aldus een
woordvoerder.
De CDA-Kamerfractie heeft
direct vragen gesteld aan de
premier en aan de minister van
financiën. Het draagvlak voor
de euro wordt ondergraven
door de maatregel van VSB;
denkt het CDA.
Overigens gaat de VSB het
systeem ook buiten Europa in
voeren. In ruil voor de vijf gul-'
den krijgt de VSB-klant een
gunstiger koers voor de Ametv
kaanse dollar of de Marokkaan
se dirham. De woordvoerder
zegt dat deze stap geen aanloop
is om ook in het binnenlandse
betalingsverkeer tarieven in te
voeren. De kosten voor het bin
nenlands verkeer worden ge
dekt uit rente-inkomsten met
geld van rekeningencourant en
de zogenoemde valuteringsda-
gen."
Ook andere banken ontken
nen in alle toonaarden dat zij
met binnenlandse tarieven zul
len komen. Ze kondigen wel
aan het betalingsverkeer uit an
dere Europese landen anders te
zullen regelen omdat door de
euro de wisselkoersen en daar
mee de valutamarges verdwij-
Kass-Associatie draait op voor riskante speculaties handelaar Coffeng
Kas-Associatie verliest volgens een eigen 'conservatieve' schatting 75 miljoen gulden door verkeerd
uitgepakte speculaties van één handelaar op de optiebeurs. De bank draait op voor de verliezen om
dat het als financier optrad van Coffeng, de werkgever van de inmiddels gearresteerde handelaar.
Kas-Associatie weerspreekt fouten te hebben gemaakt bij de risicocontrole, evenmin is er fraude ge
constateerd bij Coffeng. „Dit is een extreem bedrijfsrisico", aldus directievoorzitter Von Balluseck.
De topman van Kass-As-
sociatie, Von Balluseck
lichtte gisteren de gevol
gen van de beursproble-
men toe.
foto anp juan vrijdag
Waarschijnlijk gaat bijna de ge
hele jaarwinst van Kas-Associa
tie er aan om aan alle verplich
tingen van Coffeng te kunnen
voldoen. De beursbank ver
wachtte tot nu toe een resultaat
van 85 miljoen gulden.
Kas-Associatie had de optie
handelaar van Coffeng al begin
november gemaand zijn risico
volle positie af te bouwen. De
man had zwaar gespeculeerd
op een koersdaling van het aan
deel Koninklijke Olie. Verder
was zijn positie dusdanig opge
bouwd dat hij uitermate gevoe
lig zou zijn voor koersschom
melingen. De handelaar van
Coffeng gaf gehoor aan de op
roep. „Het probleem is alleen
dat de positie binnen twee da
gen was opgebouwd, maar dat
het veel langer duurt om het
weer af te bouwen", aldus di
recteur Van Heese.
Volgens Kas-Associatie was
de positie al grotendeels afge
bouwd toen de AEX vorige
week vrijdag op aanraden van
de Stichting Toezicht Effecten
verkeer besloot Coffeng te
schorsen. Voor de beursbank
kwam die beslissing als een ver
rassing, omdat het risicomana
gement op donderdagavond
nog had berekend dat de gehele
positie was gedekt. „Er was wat
betreft Kas-Associatie voldoen
de onderpand", Van Heese. De
AEX besloot echter tot een
schorsing en dat deed Coffeng,
maar ook Kas-Associatie de das
om.
De verliezen begonnen pas
op te lopen toen de optiehan
delaar van de beursvloer was
gehaald. „Op de optiebeurs be
palen vijf handelaren de koers
van Koninklijke Olie, als er
daarvan één wegvalt ontstaat er
een onevenwichtig verloop. Er
gebeurde in feite precies waar
de positie van Coffeng gevoelig
voor was. Er kwamen grote
koersschommelingen", aldus
Von Balluseck. „Het verlies is
dan ook vooral vrijdag, maan
dag en dinsdag ontstaan."
De directievoorzitter weigert
desondanks de beslissing van
de AEX te bekritiseren. „Het is
niet de tijd voor verwijten. Ie
dereen heeft zijn eigen verant
woordelijkheid." Ook zonder
de schorsing was Kas-Associa
tie in problemen gekomen, om
dat de handelaar op vrijdag
werd aangehouden op verden
king van handel met voorken
nis. Hij had dus sowieso niet
meer kunnen handelen.
De directievoorzitter ontkent
dat de beursbank de situatie
schromelijk heeft onderschat.
„Het risicobeheer van Kas-As-
sociatie steunt op rekenmodel
len die alle bij de AEX aangeslo
ten clearing members hante-
spellen.
Kas-Associatie gaat daarom
'als de rust is weergekeerd' her
overwegen of het op termijn
nog wel actief wil zijn als finan
cier van de optiebeurs. Von Bal
luseck weersprak dat de Neder-
landsche Bank er op aan heeft
gedrongen die activiteiten te
beëindigen omdat Kas-Associa
tie nu te weinig vermogen
heeft. „Wij zijn een sterke hank.
We kunnen dit dragen." Do
koers van het aandeel KasAss
daalde vandaag met 15,10 gul
den tot 104,90.
ren. Ze blijken onder de huidi
ge, uiterst grillige markt aan re
visie toe."
Von Balluseck vergeleek het
beursdrama met de verwikke
lingen rond het geruchtmaken
de speculatiefonds (hedge
fund) LTCM. Dat ging ondanks
de aanwezigheid van twee No
belprijswinnaars volledig de
boot in. Ook Kas-Associatie
heeft diverse wiskundigen in
dienst en daarnaast een hoogle
raar uit Tilburg als adviseur. Zij
bleken echter niet in staat de
ondergang van Coffeng te voor-
