Israël dreigt opnieuw met blokkade Wye-akkoord Buitenland Doema eist rapport over gezondheid Boris Jeltsin Winterwonderland Gruwelproces voor Joegoslavië-tribunaal Turkse regeringsformatie in handen veteraan Ecevit Berechting Pinochet in Chili onmogelijk Maffiabestrijder moest vluchten voor Mikhailov lONDERDAG 3 DECEMBER 1998 DPA Deutsche Prcssc Agentur Drama na brand in Filipijns weeshuis nilla Een Filipijnse non troost een moeder, nadat de brand weer van de hoofdstad Manilla haar kind heeft gevonden tussen Ée resten van een afgebrand weeshuis. Daarbij kwamen van nacht zeker 27 mensen om, op zes na allen kinderen. Het vuur tyntstond in de vroege ochtend, waarschijnlijk als gevolg van kortsluiting. Het legde het houten, drie verdiepingen hoge ge- iouw geheel in as. De meeste slachtoffers zijn in hun bed op de ovenste verdieping verrast. De meeste van de 43 kinderen, op- lassers en andere medewerkers van het weeshuis die veilig uit let brandende gebouw wisten te komen, bevonden zich op de begane grond. Bij daglicht werd de omvang van het drama pas ïelemaal duidelijk. De baby's die in het gebouw waren achter gelaten, kwamen waarschijnlijk meteen om door inademing tan de rook. Sommige oudere slachtoffers konden niet ont- inappen omdat de nooduitgangen waren geblokkeerd. Een en- teling sprong uit een raam. FOTO AP BULLIT MARQUEZ 1 Brussel wil forse reductie uitstoot •Anti|RUSSEL De Europese Commissie wil scherpe limieten stellen W" de uitstoot van benzeen en koolmonoxide. Voor benzeen ==^tou de uitstoot moeten dalen met zeventig procent. De emissie an koolmonoxide moet met eenderde omlaag. De twee stoffen ragen niet direct bij aan het broeikaseffect, maar kunnen wel inkerverwekkend zijn. Vooral het wegverkeer stoot benzeen en lolmonoxide uit. Daarom moeten nieuwe EU-regels voor (randstofverbruik en maximale hoeveelheden giftige stoffen in inzine en diesel de grootste bijdrage aan vermindering van de ^itstoot leveren. Daarnaast stelt de Europese Commissie maat- igelen voor om het autogebruik terug te dringen, onder meer ia rekeningrijden. Verder pleit het dagelijks bestuur van de EU tor de promotie van alternatieve brandstoffen, zoals autogas. fransen aangeklaagd voor vogeljacht iSELFrankrijk is door de Europese Commissie opnieuw tor de Europese rechter gesleept in verband met de jacht op •gels. Aan de bestaande procedure tegen de gebrekkige be- herming van nesten voegt Brussel nu een klacht toe over het ringe aantal vogelsoorten waarop niet gejaagd mag worden, [erder wil de commissie dat Franrkijk het jachtseizoen fors in- ri. lagers mogen in Frankrijk al op de meeste vogels schieten de nationale feestdag 14 juli. Europese regelgeving bepaalt it het jachtseizoen pas in september begint. Verder mogen CSjranse jagers in veel gevallen doorgaan tot in februari, hetgeen Tryporal jonge vogels bedreigt. Ook dit is in strijd met EU-richtlij- ien.De Franse milieuminister Voynet wilde het jachtseizoen :|el verkorten, maar het parlement ging daar na een massale monstratie van jagersorganisaties niet mee akkoord. grotten mogelijk van pilote Earhart angeles Een skelet dat op het Polynesische eiland Nikuma- )ro is gevonden, is wellicht dat van Amelia Earhart, de eerste kouwelijke piloot die in 1937 een vlucht om de wereld probeer- le te maken en daarbij op mysterieuze wijze verdween. De bot- [Jfn werden in 1940 gevonden door Britse soldaten. Volgens bot- iderzoeken die destijds zijn gedaan, waren ze afkomstig van ;n man. Maar twee forensische antropologen, die de oude on- erzoeksrapporten onlangs hebben bestudeerd, denken dat de Jtten van een blanke vrouw met een lengte van 1 meter 70 wa- bn. Het meest gangbare verhaal over het lot van Earhart is dat ïj en haar navigator Fred Noonan hun positie niet meer wisten pra bepalen, zonder brandstof kwamen te zitten en neerstortten Hssen Azië en Hawaï. Anderen geloven dat ze door de Japan- ;rs gevangen zijn genomen als vermeende spionnen. innan gaat naar Libië voor Lockerbie VN-secretaris-generaal Kofi Annan gaat mogelijk naar ibië om te praten over de uitlevering van de twee verdachten de bomaanslag op een Pan Am-vliegtuig boven het Schotse kerbie. Libië heeft nog altijd niet ingestemd met een proces jen de verdachten in Nederland naar Schots recht. Nederland ïeft een wet aangenomen die het mogelijk maakt een deel van luchtmachtbasis Soesterberg 'uit te lenen' om de twee Libi- Ifthe agenten te berechten. De Libische leider Gadaffi eist dat de jee na het proces hun eventuele straf uitzitten in Nederland. |e VS en Groot-Brittannië eisen echter dat de twee verdachten eventuele straf in Schotland uitzitten. Het is nog niet be- :nd hoe Annan naar Libië wil reizen. De VN hanteren een em- go op vluchten naar het land, zolang Tripoli de verdachten iet voor berechting uitlevert. Bij de aanslag op het Amerikaan vliegtuig kwamen in 1988 270 mensen om. Janter: anti-fraudedienst voor EU Hussel Er moet een onafhankelijke dienst van fraudebestrij- ers worden opgericht, die zich onder meer gaat bezighouden Jet het controleren van de hoge Europese ambtenaren in Brus- Qjftl. Met dat voorstel probeerde voorzitter Santer van de Euro pe Commissie gisteren de kritiek in het Europees Parlement misstanden bij het dagelijks bestuur van de Unie te pareren, fet parlement heeft vooral problemen met het feit dat de huidi- anti-fraudedienst wordt gecontroleerd door de commissie, n dus verantwoording moet afleggen aan dezelfde mensen die J geacht wordt te controleren. Santer geeft het parlement kfiarin gelijk, en wil de fraudedienst volgend jaar al hervormen, voorwaarde dat de vijftien lidstaten en het parlement daar ^^^el mee instemmen. 'v jpaans varkenstransport overvallen hsABONIn Portugal zijn twee Spaanse vrachtwagens, die met ^jt'n vijfhonderd varkens onderweg waren naar een abattoir, (nsdagavond overvallen door een groep van vijftien gemasker- e en gewapende mannen. De overvallers reden de vrachtwa- fcns in een greppel, waar zij omsloegen. Een deel van de var- his werd gedood of raakte gewond. Andere dieren ontsnapten. C Ale politie verdenkt Portugese varkensboeren van de overval. brige week heeft de oproerpolitie waterkanonnen, paarden en Dnden ingezet tegen boeren die een weg hadden afgezet om Un eisen voor meer Financiële hulp en beperking van de invoer ln varkens kracht bij te zetten. Vitte Huis moet worden opgeruimd Ashington Het Witte Huis is een bende en daar moet snel iets worden gedaan. De staat van onderhoud komt niet overeen t de algemeen aanvaarde normen voor een woning of hotel, at staat in een gisteren gepresenteerd renovatieplan ter waar- van bijna zes miljoen gulden. De twee eeuwen oude ambts- joning van de president van de Verenigde Staten moet niet al en worden opgeruimd maar ook uitgebreid. Het voorstel ïorziet onder meer in een ondergrondse parkeergarage, een Icreatieruimte en een bezoekerscentrum. Bovendien moet er in modem alternatief komen voor de ruimte waar de pers Drdt toegesproken. Als woning heeft het Witte Huis volgens ri rapport verschillende tekortkomingen. Zo kan het presiden te gezin in het meedogenloos formele complex nergens re- jeëren na een hectische dag. Er is ook een ernstig gebrek aan pslagruimte, waardoor toiletten, gangen en oprijlanen vol aan met meubels en apparatuur. '1", Het Israëlisch-Palestijnse vredesproces is voor de zoveel ste maal in een impasse geraakt. Israël heeft drie nieuwe eisen gesteld aan een verdere uitvoering van het Wye-ak koord en de Palestijnen achten die onaanvaardbaar. tel aviv ad bloemendaal correspondent De Israëlische regering wil dat de Palestijnse president Arafat expliciet verklaart dat hij vol gend jaar geen onafhankelijke Palestijnse staat zal uitroepen. Hij moet zich neerleggen bij het Israëlische besluit dat Palestijn se gevangenen 'met bloed aan hun handen' niet worden vrij gelaten, en hij moet zorgen dat er onmiddellijk een eind komt aan 'Palestijns geweld en oprui ing tot geweld'. De Israëlische eisen staan in een verklaring, die gisteravond is uitgegeven naar aanleiding van een gewelddadig incident op de Westelijke Jordaanoever. Daarbij waren twee Israëliërs licht gewond geraakt. Palestijn se studenten die voor de vrijla ting van gevangenen demon streerden, tuigden in de buurt van Ramallah een Israëlische soldaat af, nadat ze hem uit een auto hadden getrokken. De spanning was al opgelopen door de moord, eerder op de dag, op een Palestijn in Jeruza lem. De relatie tussen Israël en het Palestijnse bestuur, die na het Wye-akkoord wat beter leek te worden, is de afgelopen dagen bijna met het uur verslechterd. De Palestijnen zijn kwaad over de mate waarin de regering-Ne- tanyahu de nederzettingen ver sterkt en andere maatregelen neemt om zijn rechtse rege ringscoalitie in stand te kunnen houden. Ook de vrijlating van 250 gevangenen, de eersten van een totaal van 750 in de komen de drie maanden, heeft voor weinig vreugde gezorgd. De meesten bleken criminelen en geen 'politieke gevangenen'. Het Palestijnse bestuur heeft gisteravond laten weten dat de Israëlische eisen onaanvaard baar zijn omdat ze niets met het Wye-akkoord hebben te maken. MOSKOU AFP-DPA-ANP-Rtr De Doema, het Russische parlement, heeft gisteren een motie aangenomen waarin het een verklaring eist over de gezondheid van president Jeltsin. Vol gens een woordvoerder van de president heeft de eis geen juridische waarde. Het parlement betwijfelt of Jeltsin gezond genoeg is om zijn ambt uit te oefe nen. De motie, die de hoofdarts van het Kremlin oproept binnen tien dagen een medisch rapport om trent Jeltsins gezondheid naar het parlement te stu ren, is met grote meerder heid aangenomen. Slechts 33 van de 280 stemmers waren tegen. Op het moment ligt Jel tsin in een ziekenhuis in Moskou. Hij herstelt van een longontsteking. Vol gens een woordvoerder kan Jeltsin maandag zijn taken als president weer op zich nemen. De Franse presi dent Chirac, die gisteren een kwartier met Jeltsin te lefoneerde, vond dat de stem van de Russische pre sident goed klonk. Jeltsin is in de afgelopen jaren meer malen tijdelijk in zieken huizen en herstellingsoor den opgenomen, voorna melijk wegens hartproble- lizaragga Ongewoon vroege kou blijft grote delen van Europa bij vlagen lastig vallen. Zelfs de Noord-Spaanse provincie Navarra werd de afgelopen dagen geteis terd door sneeuwstormen en he vige regenval. Dit naar voedsel zoekende varken op de hoogvlak te van Lizaragga moet zich in Winterwonderland hebben ge waand. Meteorologen in Spanje verwachten de komende dagen overigens wel een weersverbete- ring. FOTO EPA JESUS DICES Dertienjarige Belgische jongen bekent doodslag BRUSSEL MARC PEEPERKORN CORRESPONDENT Een dertienjarige Brusselse jon gen heeft gisteren bekend een 31-jarige stadsgenoot een ijze ren staaf door de schedel te hebben gegooid. De man stierf afgelopen weekeinde aan zijn verwondingen. Het 'staafmci- dent' heeft veel beroering ver oorzaakt in België. Het ministe rie van justitie onderzoekt óf het strafrecht niet voor mensen vanaf twaalf jaar moet gelden. Nu ligt die grens nog op vijftien jaar. Het slachtoffer bezocht afge lopen vrijdag samen met een collega een café. Buitengeko men vroeg het tweetal een groepje jongeren de weg naar de dichtstbijzijnde geldauto maat. Op weg daarheen werd de man getroffen door een ijze ren staaf die als wegafzetting werd gebruikt. De staaf door boorde zijn schedel, waarop het groepje jongeren de benen nam. De dertienjarige dader is overgebracht naar een gesloten inrichting, evenals twee ande ren. Justitie heeft nog geen en kel duidelijk motief voor de aanslag. De term 'zinloos ge weld' is inmiddels in België net zo bekend als in Nederland Vanwege de jeugdige leeftijd van de dader kan deze niet vol gens het gewone strafrecht worden veroordeeld, waardoor een strenge veroordeling is uit gesloten. Het Belgische minis terie van justitie studeert op verlaging van de strafrechtelijke leeftijd. den haag marjolun de cocq Lijkbleek verlaten de toeschou wers de publieke tribune na de getuigenissen tegen de Bosni sche Serviër Jelisic voor het Joe goslavië-tribunaal in Den Haag. Meer dan welke zaak voor het tribunaal tot nu toe, verbeeldt het proces-Jelisic de horror van de oorlog in Bosnië. In trui of poloshirt, lichtjes onderuitgezakt in de beklaag denbank, lijkt de 30-jarige Jeü- sic een doorsnee knul. Maar ge durende twee weken in mei 1992 was deze 'Servische Adolf een geüniformeerde moordma chine. „Dit is het gruwelijkste tingen van het tribunaal al jaren bijwoont. Jelisic heeft een groot deel van zijn misdaden bekend. Hem wacht een zware gevange nisstraf, mogelijk levenslang, voor misdaden tegen de men selijkheid. In de loods van het Luka-ha- vencomplex aan de rivier de Sa wa in Brcko, waar honderden moslims en enkele Kroaten werden vastgehouden, ontpop te de reparateur van landbouw machines zich als enthousiaste en effectieve beul voor de Bos nische Serviërs. Volgens de aanklagers moet hij over de honderd moslims hebben ver moord. Jelisic liquideerde zijn slacht offers, vaak na zware mishan delingen, met een terloops schot in de nek. Of hij liet ze hun hoofd op een rioolrooster leggen, waardoor hun bloed keurig netjes in de Sawa vloei de. Getuige 'B', een 53-jarige moslim die Jelisic bij het roos ter twee gevangenen zag ver moorden, vertelde hoe hij na derhand het rooster van men selijke resten moest ontdoen en hoe hij Jelisic' kantoor moest reinigen. Onbeschrijflijk is de scène die 'B' en andere getuigen schetsen van de lijdensweg van een mos limgevangene wiens rechteroor door een bewaker was afgesne den. Jelisic liet de moslim, he vig bloedend en oor in de hand, op zijn knieën plaatsnemen voor een groep gevangenen in het Luka-kamp. Hij bood hun zijn pistool aan. „Iemand die hem wil doodschieten?" De moslim smeekte: „Mensen, help me, dood me." Niemand stapte naar voren en uiteinde lijk werd de gevangene door Je lisic naar buiten gevoerd, waar na een schot klonk. Het proces wordt op 25 janu ari hervat. istanbul jessica lut2 Het is uitgesloten dat de Chi leense oud-dictator Pinochet in zijn land wordt veroordeeld we gens onder zijn regime gepleeg de schendingen van de men senrechten. Specialisten in het internationale recht zijn het er over eens dat een berechting in Chili juridisch onmogelijk is. Ook de Chileense advocate en mensenrechtenactiviste Fabiola Letelier, die voor een kort ver blijf in Nederland is, zegt dat een proces in Chili geen kans maakt. De enige manier om de oud-dictator te laten berechten is volgens haar uitlevering door Groot-Brittannië aan Spanje. Fabiola Letelier is de zuster van de in 1976 in Washington door de DINA, de beruchte geheime dienst van Pinochet, vermoorde oud-minister van buitenlandse zaken Orlando Letelier. Na de militaire staatsgreep tegen de regering van Allende had deze zijn toevlucht gezocht in de Verenigde Staten, waar hij om kwam bij een aanslag met een autobom. Twee Chileense generaals, DI- NA-chef Contreras en diens plaatsvervcrvanger Espinoza, zijn onder Amerikaanse druk wegens de moord op Letelier tot zeven en zes jaar gevange nisstraf veroordeeld. In hun ge val was de in Chili geldende amnestieregeling voor onder Pinochet door militairen ge pleegde misdrijven niet van toepassing, omdat de moord ii de Verenigde Staten is ge pleegd. De familie Letelier wil dat ook Pinochet als opdrachtgever wordt berecht voor de moord. Samen met Chileense orga nisaties van nabe staanden van slachtoffers van Pinochet en men senrechtenorgani saties heeft Fabiola Letelier bewijsmate riaal verzameld voor het onderzoek dat de Spaanse rechter Garzon twee jaar geleden tegen Pinochet instelde. Garzon heeft inmid dels twee verschillende uitleve ringsverzoeken aah Groot-Brit tannië gedaan. Het eerste heeft betrekking op tijdens de dicta tuur in Chili gepleegde misdrij ven tegen Spaanse burgers. Op grond van het zogeheten be schermingsbeginsel claimt de Spaanse justitie rechtsmacht in deze zaken. Het tweede uitleve ringsverzoek draait om interna tionale misdrijven: genocide (volkenmoord) en foltering. De bevoegdheid van de Spaanse rechters om deze zaken te be- GUS SCHREUDERS juridisch medewerker rechten is gebaseerd op het Ge nocideverdrag en het Verdrag tegen foltering. De aanklacht tegen Pinochet wegens genocide houdt in dat hij een deel van de Chileense natie heeft willen vernietigen, maar aangezien hiervoor politieke motieven beston den is dit punt van' de aanklacht juri disch zwak te noe men. Sterker staat Garzon met zijn beroep op het anti- folterverdrag als basis voor het ver zoek aan Londen om uitlevering van Pinochet. Om die uitlevering te voorkomen zou de Chileense mi nister van buitenlandse zaken Insulza aan Groot-Brittannië en Spanje hebben voorgesteld Pinochet naar Chili terug te stu ren in ruil voor de toezegging dat hij alsnog in eigen land zal worden berecht. Fabiola Letelier acht dit uitge sloten. Sinds 1978 is in Chili een speciale Amnestiewet van kracht - ingevoerd door Pino chet - die hem van straffeloos heid verzekert. Bovendien is hij volgens de grondwet van 1980 senator voor het leven en daar mee onschendbaar. Om een proces in Chili mogelijk te ma ken zou eerst de grondwet moeten worden veranderd. Dat kan alleen met medewerking van de senaat waar de militai ren en andere Pinochet-aan hangers een automatische meerderheid hebben. Daar komt bij dat het Chileense Hooggerechtshof niet bereid is Pinochet te berechten. Ook an dere niet-militaire rechtbanken zouden zich dadelijk onbe voegd verklaren indien de Chi leense overheid een vervolging tegen Pinochet aanspant in ruil voor zijn terugkeer uit Groot- Brittannië. Een proces zou al leen voor een militair tribunaal kunnen worden gevoerd. Het is ondenkbaar dat de militaire rechters een veroordeling uit spreken van de generaal die is uitgeroepen tot 'weldoener van het leger'. Uiterlijk 11 december moet de Britse minister van binnenland se zaken Straw beslissen of Pinochet wordt teruggestuurd naar Chili of aan Spanje wordt uitgeleverd. Dat laatste is juri disch mogelijk gemaakt door de Law Lords, het hoogste Britse rechtscollege, die het beroep van Pinochet op onschend baarheid als voormalig staats hoofd hebben afgewezen. correspondent De Turkse politieke veteraan Ecevit (73) is gisteren door pre sident Demirel benoemd tot formateur. Ecevit lijkt de enige die een regering kan vormen uit het huidige parlement, zo zei Demirel. Ecevit, die mogelijk voor de vierde keer premier wordt, is echter niet de man die Turkije's problemen met Euro pa en een haperende economie kan oplossen. De meest voor de hand lig gende combinatie is die van de conservatieve Moederlandpartij van demissionair premier Yilmaz, de Partij van het Juiste Pad van (giller en Ecevils Partij van Democratisch Links. Ecevit benadrukte gisteren nogmaals nooit in zee te zullen gaan met de islamisten. Die ziet hij als gevaarlijke huichelaars die de democratie willen mis bruiken om deze omver te wer pen. De oude vos geniet mede daarom het respect van de mili tairen. Hij is pertinent tegenstander van andere dan economische maatregelen om het Koerdische probleem hel hoofd te bieden. Op economisch vlak is hij niet meer absoluut tegen privatise ring, maar ook geen voorstan der. In de jaren zeventig leidde Ecevit drie keer een regering. In 1974 gaf hij het bevel tot de mi litaire inval op Cyprus en schiep daarmee een probleem dal vijfentwintig jaar later nog steeds niet alleen onoplosbaar is, maar tevens een onover brugbare barrière lijkt ie vor men tussen Europa en Turkije. De keiharde, onverzoenbare ri valiteit tussen hem en (de hui dige president) Demirel, bracht het land aan de rand van de af grond en leidde tot de militaire staatsgreep van 1980. GENEVE BOB KROON CORRESPONDENT Op de derde dag van het proces tegen de Russische 'peetvader' Sergei Mikhailov kwam de macht van het door hem gelei de misdaadsyndicaat Solntsevs- kaja duidelijk aan het licht. Eén van de getuigen, Majoor Nikolai Uropov, inspecteur van de RUOP, de Moskouse anti-maf- flabrigade, bleek politiek asiel te hebben gekregen in Zwitser land omdat hij wegens zijn me dewerking aan de Geneefse jus titie door Mikhailovs trawanten met de dood zou zijn bedreigd. Volgens eigen zeggen ont snapte hij in 1996 ternauwer nood aan een moordaanslag. In januari vorig jaar kwam hij naar Genève om de Zwitserse rech ter van instructie Zecchin bij te staan in diens onderzoek in de zaak-Mikhailov. Bij terugkeer in Moskou kreeg Uropov van het centrale commissariaat van de Moskouse recherche te horen dat hij beter kon onderduiken. Daarop reisde hij op 14 October 1997 naar Genève, waar hij on middellijk asiel en politieke be scherming aanvroeg. Solntsevskaja begon volgens Uropov met 'gewone' misda den, zoals afpersing, bankroof en diefstal, maar in 1992 werd de miljoenenopbrengst van het syndicaat geïnvesteerd in legale ondernemingen, waardoor de organisatie allerlei nuttige ver takkingen in de Russische eco nomie en hel regeringsapparaat kon opzetten. Mikhailov wees de verklarin gen van Uropov als 'volledige verzinsels' van de hand, en zijn advocaat noemde de om veilig heidsredenen op video opgeno men getuigenis een 'Disney- land-vertoning'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1998 | | pagina 7