Meerderheid Kamer tegen
waarnemers voor Kosovo
Wijsmuller: Heet karwei op Duitse Waddenzee
Binnenland
Bloemen voor meisje
Horeca wil zelf bezoekers in toom houden
op aanleg Afrikahaven
haven Wijkermeerpolder'
Risico's voor waarnemers
zijn lastig in te schatten
Cultuur speelt grote rol in
criminaliteit Marokkanen
HSDAG 18 NOVEMBER 1998
n Nederlands Persbure
ieder en zoons in harddrugs
gjCENMet de aanhouding van zeven personen uit Gronin-
yi Amsterdam heeft de politie een cocaïnelijn van Curasao
I Nederland opgerold. De bende was vanaf begin dit jaar ac-
oheeft vermoedelijk vele kilo's harddrugs binnengesmok-
Aan het hoofd van de organisatie stond een 42-jarige
tfuit Amsterdam. Twee van haar zoons regelden de drugs-
porten en ronselden koeriers. Deze twee, een 22-jarige be
er van Groningen en zijn 18-jarige broer uit Amsterdam,
en daarbij hulp van een 25-jarige Groninger.
edingstherapie tegen longziekte
goAM» Mensen met een chronische longziekte hebben
bij een voedingstherapie. Dat verbetert de ademhalings-
j tie en verlengt de levensverwachting van mensen met
D.een groep longziekten waartoe onder andere chronische
ichitis en longemfyseem behoren. Dit blijkt uit onderzoek
professor Wouters van het Academisch Ziekenhuis Maas-
it. Patiënten met een chronische longziekte lijden vaak aan
avoeding, doordat zij veel energie nodig hebben om toch
aende lucht naar binnen te krijgen. De ondervoeding kan
ntot een afname van de spiermassa en tot verslechtering
deimmuunfunctie. De patiënt dreigt in een neerwaartse
aal terecht te komen. Een gerichte voedingstherapie gaat die
rakking tegen.
oigevecht ten onrechte verboden
i gen. De gemeente Nijmegen heeft in april van dit jaar ten
chte een kooigevechttoernooi tegengehouden. Volgens de
lursrechter in Arnhem kan de gemeente onvoldoende aan-
n waarom het toernooi in strijd zou zijn met de openbare
In een kooigevecht gaan twee mensen elkaar te lijf, waarbij
is toegestaan. De Stichting Superfight Promotions had het
3 om op 12 of 19 april van dit jaar kooigevechten te houden
tTriavium. De gemeente Nijmegen weigerde een vergun-
De bestuursrechter wijst het argument, dat het beleid erop
r":ht geweld tegen te gaan, als te vaag en algemeen van de
Nijmegen moet een nieuw besluit nemen.
roner Deil neergeschoten
BtMALSENEen 47-jarige inwoner van Deil is maandagavond
en motorgroothandel in Geldermalsen neergeschoten. De
lis even later aan zijn verwondingen bezweken. Volgens de
ie zaten de eigenaar van de groothandel en acht klanten
Ihalf tien 's avonds in een ruimte achter de winkel. Zij hoor-
glasgerinkel. Toen zij gingen kijken, troffen zij enkele man
die door het kapotte raam naar binnen wilden klimmen,
noedelijk wilden zij een inbraak plegen. Enkele bezoekers
de motorgroothandel wilden de binnendringers te lijf gaan.
ibij viel een schot, waardoor de inwoner van Deil dodelijk
Igeraakt. De onbekende mannen verdwenen.
meentelijke koffieshop Delfzijl dicht
ul» De gemeentelijke koffieshop Paradox in Delfzijl gaat
tHet gecontroleerde verkooppunt van softdrugs heeft een
rtvan 75.000 gulden. Burgemeester en wethouders van
djl zijn niet bereid bij te springen. Daarmee valt het doek
de koffieshop, die twee jaar geleden als experiment de deu-
opende. Volgens burgemeester Haaksman he'eft Paradox het
gered, omdat gemeente en openbaar ministerie de concur-
ide 'illegale' koffieshops in Delfzijl niet gesloten kregen,
dox was ondergebracht in een stichting waarin de gemeente
cipeert. Delfzijl stak 100.000 gulden in de proef.
- ntal kankergevallen licht gedaald
wIn 1995 is het aantal gevallen van kanker licht gedaald
ipzichte van 1994. Dit blijkt uit het verslag van de Neder-
se Kankerregistratie. Het is voor het eerst sinds de registratie
kankergevallen in Nederland in 1989, dat er sprake is van
daling. Dat is vooral te danken aan de daling van het aantal
we gevallen van borstkanker, de meest voorkomende kan-
orm. In 1994 waren dat er nog meer dan 10.000 en in '95
Daarnaast nam ook het aantal nieuwe gevallen van long-
Er af. De verwachting is dat deze trends zich voortzetten.
lijn belangenvermenging Bakkenist
8NCENHet onderzoeksbureau Bakkenist uit Amsterdam
niet mogen meedingen naar de,opdracht onderzoek te doen
de problemen in de communicatie tussen de justitiële au-
eiten in het noorden des lands, de gemeente Groningen en
gionale Groningse politie. Bakkenist deed dit wel, haalde de
J acht binnen en wekte daarmee de schijn van belangenver-
I geling. Dit concludeert de Commissie van Toezicht van de
Jvan Organisatieadviesbureaus. Het bureau kwam begin dit
n opspraak toen bekend werd dat de toenmalige procu-
- generaal in Leeuwarden, Steenhuis en verantwoordelijk
justitie in Groningen een betaalde nevenfunctie bij het
0 trzoeksbureauhad.
M'JACOB VAN DER MEULEN
IJ langen van landbouw, re-
u t. natuur en leefbaarheid
[V avoldoende meegewogen
besluitvorming rond het
'oemde 'Masterplan
Izeekanaalgebied'. Dat
gebeuren. De ver-
litvoering, zoals de aanleg
e Afrikahaven en een ha-
rein in de Wijkermeerpol-
»et voorlopig worden stil-
I; Dat stellen vertegen-
bgers van bedrijfsleven,
ld» openbaar bestuur en
schap zich hebben
'inde'GroeneSER'.
KPrzoek van Milieudefen-
het Milieucentrum Am-
i geeft de Groene SER
«rdeel over de manier
kol ip havens en bedrijventer-
1 in het Noordzeekanaal-
1 worden ontwikkeld. Het
;aan bestaat uit de
landse ex-milieugede-
Van der Vlist, FNV-be-
'er Van der Kolk, adjunct-
Radstaak van de
big Nederland Distributie-
en professor Cramer
eraar milieumanagement
Katholieke Universiteit
Groene SER concludeert
'Missie van OVSE te vaag'
Een meerderheid in de Tweede Kamer wil vooralsnog
niet dat Nederland waarnemers levert voor een interna
tionale missie in Kosovo. WD, CDA, SP en de kleine
christelijke partijen vinden dat de waarnemers, die onge
wapend op pad gaan, te veel risico lopen om te worden
gegijzeld.
DEN HAAG GPD
De regering vroeg de Kamer vo
rige week toestemming om der
tig tot vijftig waarnemers bij te
dragen aan de missie van de Or
ganisatie voor Veiligheid en Sa
menwerking in Europa (OVSE).
SP, GPV, SGP en RPF waren
zonder meer tegen, terwijl WD
en CDA toen nog een slag om
de arm hielden. De WD-fractie
sprak zich gisteren echter defi
nitief uit tegen het sturen van
waarnemers. „De hele missie is
te vaag", aldus WD'er Blaauw.
De veiligheid van de waarne
mers is door de Servische leider
Milosevic en de Kosovo-Albane-
zen onvoldoende gegarandeerd.
De WD gaat daarmee in tegen
twee van haar eigen ministers,
Van Aartsen van buitenlandse
zaken en De Grave van defen
sie.
Het CDA is 'op dit moment'
in ieder geval tegen, aldus Ka
merlid Verhagen. De waarne
mers lopen niet alleen het risico
te worden gegijzeld, de NAVO
kan bovendien Milosevic moei
lijk met bombardementen drei
gen als er waarnemers worden
vastgehouden. Daardoor kan de
NAVO moeilijk geloofwaardig
een vuist tegen Milosevic ma
ken, aldus Verhagen.
Door de opstelling van WD
en CDA krijgt de regering deze
week geen toestemming waar
nemers aan de OVSE toe te zeg
gen. De Kamer bespreekt de
kwestie vandaag met de minis
ters van buitenlandse zaken en
defensie.
Wat de WD betreft kan Ne
derland wel militairen toezeg
gen voor de evacuatiemacht
van de NAVO. Die moet de
waarnemers in Kosovo bescher
men en hen uit het gebied ha
len als zij gevaar lopen. De mili
tairen van de NAVO worden ge
stationeerd in Macedonië. Het
CDA vindt het nog te vroeg al
uitspraken te doen over de eva
cuatiemacht. „Dat is nog niet
aan de orde", meent Verhagen.
Amsterdam Gisteren hebben vrienden en huisgenoten bloemen gelegd op de plek waar een 13-jarig meisje afgelopen weekeinde door haar
vader met een mes werd vermoord. Het meisje woonde in een opvangcentrum in Amsterdam. foto anp marco okhuizen
DEN HAAG ANP
weinig hulp verkeersslachtoffers
mt» Tweederde van alle verkeersslachtoffers in Nederland
ten door Slachtofferhulp Nederland niet worden opgevan-
Voor de hulpverlening is jaarlijks 800.000 gulden beschik-
genoeg om 20.000 mensen te helpen. Maar er is eigenlijk
qI bedrag van 5,3 miljoen gulden nodig willen alle 60.000
itoffers optimale hulp kunnen krijgen. Er moet niet alleen
[iel mogelijk meer geld komen, vindt het landelijk bureau
Eifferhulp in Utrecht, maar ook een structurele bijdrage
overheid. Slachtofferhulp is boos dat minister Netelenbos
et voor zorgt.
ene SER beoordeelt Masterplan
dat bij de totstandkoming van
het 'Masterplan' vanaf het be
gin SRrake is geweest van een
zijdige economische planvor
ming. Andere belanghebbenden
hebben niet mogen meepraten,
zodat de invulling van het ge
bied met andere functies nooit
een kans heeft gehad. Het ge
volg van deze onevenwichtige
besluitvorming is dat diverse
maatschappelijke groepen forse
kritiek hebben op belangrijke
onderdelen van het plan zoals
de Afrikahaven en de Wijker
meerpolder, zo stelt de Groene
SER.
In een brief aan de Tweede
Kamer roept de Groene SER op
tot een moratorium in de groot
schalige ontwikkelingen rond
het Noorzeekanaal totdat met
belanghebbenden overeen
stemming is bereikt. Dat moet
gebeuren door een nut- en
noodzaakdiscussie over de om
streden onderdelen van het
plan, aldus de Groene SER. De
eerste gelegenheid om de plan
vorming tijdelijk stop te zetten
doet zich in volgende maand
voor. Dan wordt de wijziging
van het streekplan Kennemer-
land, waar de Wijkermeerpolder
toe behoort, vastgesteld.
De horeca moet zelf bijdragen
aan een veiliger straat. Zo moe
ten de café-eigenaten ervoor
zorgen dat bezoekers bij slui
tingstijd allemaal tegelijk ver
trekken. Een kwartier voor slui
ting moeten ze geen bier meer
tappen en de lichten in het café
aandoen. Ook moet de muziek
eerder zachter om de bezoekers
voor te bereiden op hun vertrek.
Verder zou de horeca happy
hours, waarop de drank goed
koop is te krijgen, moeten af
schaffen.
Deze maatregelen stelt de ho
reca zelf voor als bijdrage aan
de veiligheid op straat. Maar al
leen kunnen ze het niet. De Ko
ninklijk Horeca Nederland wil
een goede samenwerking met
gemeenten, politie en openbaar
ministerie (OM). Zo moet de
politie direct reageren op klach
ten van horeca-ondernemers en
zichtbaar en opvallend aanwe
zig zijn. De politie zou bijvoor
beeld zo veel mogelijk in uni
form en te voet moeten surveil
leren. Ook wil Koninklijk Hore
ca Nederland dat er een lokale
politiefunctionaris komt als vast
aanspreekpunt voor caféhou
ders.
Het OM moet een lik-op-
stuk-beleid voeren tegen men
sen die in een uitgaanscentrum
door de politie zijn aangehou
den voor geweldpleging, bedrei
ging, drugs- of wapenbezit, of
wildplassen, vindt Horeca Ne
derland. Strafzaken tegen deze
verdachten moet het OM snel
afdoen.
Gemeenten kunnen op hun
beurt een 'variabel sluitingstij-
denbeleid' voeren. Een goed
voorbeeld vindt de organistatie
het Leidse experiment met vrije
sluitingstijden. De cafés mogen
net zo lang open blijven als zij
willen, maar moeten in het
weekeinde vanaf twee uur 's
nachts de deuren sluiten voor
nieuwe klanten. Bezoekers gaan
dan niet meer massaal de straat
op en de overlast wordt zo be
perkt. Ook een goed initiatief is
het 'cooling down-uurtje' voor
cafés en discotheken dat de ge
meente Amsterdam volgend
OPINIE
DEN HAAG HANS couzy
Het parlement worstelt met het
voorstel van de regering om
met vijftig waarnemers in de
OVSE-waamemersorganisatie
in Kosovo del te nemen en met
honderdvijftig militairen in de
NAVO-'evacuatiemacht' in Ma
cedonië. Met de ervaringen in
Bosnië nog in het achterhoofd
is men bang dat het gevaar van
gijzeling groot zal zijn. Minister
Van Aartsen (buitenlandse za
ken) betoogde dat de regering
er alles aan heeft gedaan om die
risico's zo klein mogelijk te ma
ken en dat de waarnemers vrij
willigers zijn.
Over de evacuatiemacht is
nog weinig bekend. Frankrijk,
Groot-Brittannië, Duitsland,
Italië en Nederland hebben
troepen beschikbaar gesteld,
waarbij Frankrijk met de leiding
zal worden belast. Deze strijd
macht zal over helikopters en
vliegtuigen beschikken en kan
volgende maand op pad. De VS
doen niet mee, maar zijn wel
bereid om moderne communi
catieapparatuur ter beschikking
te stellen.
Het lijkt me buitengewoon
moeilijk in te schatten hoe
groot de veiligheidsrisico's zul
len zijn. Ondanks de overeen
komst tussen president Milose
vic en de Amerikaanse onder
handelaar Holbrooke is Milose
vic niet van plan om Kosovo
enige autonomie toe te staan.
Als het bevrijdingsleger UCK
weer zal beginnen met aansla
gen op de Servische militaire
politie zal hij weer meedogen
loos reageren.
Het UCK is volledig buiten de
overeenkomst gehouden en
wenst deze ook niet te accepte
ren. Voor beide partijen kunnen
er dus situaties ontstaan waarbij
de OVSE-waarnemers als onge
wenste pottenkijkers niet wel
kom zijn. De regering moet dus
de mogelijkheid onder ogen
zien dat waarnemers worden
gegijzeld of zelfs uit de weg ge
ruimd. Dat een deputatie van
het UCK vorige week in Den
Haag heeft toegezegd dat OV-
SE-waarnemers geen haar zal
worden gekrenkt, zou ik niet
snel als een zekere garantie be
schouwen. Het UCK kent wei
nig structuur en weinig discipli
ne. Lokale commandanten ma
ken er de dienst uit.
Hoe effectief kan een evacua
tiestrijdmacht vanuit Macedo
nië optreden bij een eventuele
gijzeling van waarnemers? Dit is
op dit moment totaal niet te be
oordelen. Daar tegenover staat
dat de VS de leiding in het Kos-
ovo-scenario op zich hebben
genomen en het nu ook als een
prestigezaak beschouwen dat
de overeenkomst wordt nage
komen. Dat lijkt me van een
veel grotere waarde dan welke
toezegging dan ook van de strij
dende partijen.
Opmerkelijk was dat tijdens
het debat met minister Van
Aartsen niet gevraagd is welke
stappen de regering dan zou
hebben genomen om de risico's
tot een minimum te beperken.
Kennelijk wilde men het debat
niet op de spits drijven om deze
week te kunnen worden over
tuigd door 'nieuwe informatie'
om alsnog het groene licht te
geven. Het zou de regering
sieren als zij eerlijk zou toege
ven dat moeilijk is in te schatten
hoe groot de risico's zullen zijn,
maar dat er nog voldoende goe
de argumenten overblijven om
deel te nemen aan de OSVE-
waarnemersorganisatie.
Hans Couzy is oud-bevelheb
ber der landstrijdkrachten.
AMSTERDAM ANP
jaar instelt. De uitgaansgelegen
heden mogen dan een uur lan
ger open blijven, maar mogen
dan alleen alcoholvrije dranken
verkopen en geen nieuwe klan
ten meer binnenlaten. Verder
moeten de gemeenten zorgen
voor voldoende verlichting in
uitgaansgebieden, en voor ge
noeg openbare urinoirs in de
binnensteden, vindt Horeca.
Koninklijk Horeca Nederland
heeft gisteren de Handreiking
Veilig Uitgaan aangeboden aan
premier Kok, die positief rea
geerde: „In de strijd tegen de
dramatische gevolgen van ge
weld op straat is elk klein succes
al welkom", zei hij.
Marokkanen willen tfóor alles
hun eigen positie verbeteren, of
dit nu ten koste gaat van ande
ren of niet. Eer en jaloezie spe
len een belangrijke rol bij hun
contacten. De Marokkaanse
cultuur kenmerkt zich door on
derling wantrouwen en dat is
van invloed op het criminale
gedrag van de Marokkaanse
jongens.
Deze conclusie trekt antropo
loog F. van Gemert in zijn
proefschrift Ieder voor zich;
kansen, cultuur en criminaliteit
van Marokkaanse jongens. Van
Gemert promoveert vrijdag aan
de Universiteit van Amsterdam
op dit onderzoek.
De promovendus heeft in
Rotterdam-Zuid lange tijd ruim
honderd Marokkaanse jongens
tussen de vijftien en twintig jaar
geobserveerd bij hun dagelijkse
bezigheden. Daarnaast heeft hij
politiegegevens van Marok
kaanse jongens verzameld en
tachtig Marokkaanse jongeren
geïnterviewd. En tenslotte heeft
umuiden govert wisse
Drie weken geleden strandde
het vrachtschip Pallas in de
Duitse Waddenzee. Sindsdien
staat het vaartuig in brand. Er is
al dertig ton zware stookolie uit
het schip gelekt. Duitse en
Deense autoriteiten spreken
van een natuurramp. Stranden
van drie eilanden zijn besmeurd
met olie en vermoedelijk 20.000
vogels zijn omgekomen. Het
IJmuidense bergingsbedrijf
Wijsmuller is door de Duitsers
ingeschakeld om de brand te
blussen en de resterende olie
uit het schip te halen.
In Noord-Duitsland en Dene
marken zijn alle ogen hoopvol
gericht op de deskundigen van
Wijsmuller. De mogelijkheden
voor de elf werknemers van het
bedrijf, die op de Duitse Wad
denzee direct betrokken zijn bij
de brand- en oliebestrijding op
de Pallas, zijn sinds vanmorgen
uitgebreid. Vanuit Rotterdam is
het hefeiland Barbara bij het
brandende vrachtschip gearri
veerd. Vanaf dit platform, dat
beschikt over een hefkraan van
250 ton en extra bergingsmate
riaal, gaat Wijsmuller de reste
rende zeshonderd ton stookolie
en 150 ton diesel uit het vaar
tuig halen.
De lekkende brandstof heeft op
de Duitse Waddeneilanden Am-
rum en Föhr en het toeristische
Deense eiland Sylt voor ernstige
vervuiling gezorgd. De olie trekt
op zee een duidelijk spoor van
tachtig meter breedte en vier ki
lometer lengte. Nu de wind
naar noordoost is gedraaid, vre
zen ook de Nederlandse Wad
deneilanden voor vervuiling.
De Duitse deelstaatregering van
Sleëswijk-Holstein heeft vorige
week woensdag de hulp inge
roepen van Wijsmuller. De
weersomstandigheden maken
het bestrijden van de brand op
de met hout geladen Pallas las
tig. Pas als deze eenmaal is ge
blust, kunnen de bergers bij de
lager gelegen brandstoftanks
komen. Daar stroomt nog
steeds zware stookolie uit. Er is
wel een bescherming om het
schip gelegd om verspreiding
van de olie op zee tegen te
gaan, maar deze werkt niet bij
harde wind.
Wijsmuller dacht de brand op
het schip van het weekeinde
onder controle te hebben, maar
afgelopen maandag wakkerde
het vuur toch weer aan. Het
schip, dat op een zandbank bij
Amrum is gestrand, is gedeelte
lijk gebroken bij de achterste
kranen. Volgens deskundigen is
er nog steeds acuut explosiege
vaar.
Eerdere pogingen om het schip
vlot te trekken zijn vanwege het
slechte weer en de slechte be
reikbaarheid niet gelukt.
Wijsmuller denkt met behulp
van de Barbara nog circa een
maand nodig te hebben om alle
olie uit het schip te halen. Pas
daarna kan de berging van het
schip zelf beginnen. Wijsmuller
heeft voor dat karwei nog geen
De Pallas een paar dagen geleden. Toen was alleen nog maar een breuklijn te zien. Inmiddels is het schip in
tweeën gebroken. foto epa stefan hesse
contract.
De brand op de Pallas en de
ernstige vervuiling op de diverse
omringende eilanden worden
op de voet gevolgd door Duitse
en Deense politici en media.
Autoriteiten in Duitsland vlie
gen elkaar inmiddels flink in de
haren, omdat na het uitbreken
van de brand te laks en traag
I zou zijn gehandeld. Natuuror-
ganisaties hebben forse kritiek
geuit op de manier, waarop de
brand is bestreden. De verant
woordelijke minister Steenblock
(Groenen) ligt onder vuur. Hij
heeft zijn fouten in het regiona
le parlement toegegeven.
hij de geschiedenis bestudeerd
van de Rif, het noordelijk berg
gebied van Marokko waar de
meeste Marokkanen in Neder
land vandaan komen.
Conclusie van Van Gemert:
bij het zoeken naar een verkla
ring voor bovenmatig crimineel
gedrag bij Marokkaanse jon
gens is altijd de nadruk gelegd
op omgevingsfactoren. Maar de
culturele achtergrond speelt
ook een belangrijke rol.
Van Gemert vergeleek in de
Rotterdamse wijk Turkse jon
gens met Marokkaanse jongens.
Ze verschilden sterk van elkaar,
terwijl ze toch uit dezelfde wijk
kwamen en ouders hadden met
dezelfde migratiegeschiedenis.
Als voorbeeld van het onder
scheid tussen de Turkse en
Marokkaanse jongens noemt de
onderzoeker dat de Marokka
nen niet schroomden om elkaar
onderling te bestelen.
„Ze haalden stiekem spullen
bij elkaar uit de zak. En als de
ander het door had, vond die
jongen het vooral stom dat hem
dat was overkomen en hij vond
het knap dat het de ander was
gelukt. Dat kenmerkt hen. Hun
grenzen liggen eerder bij wat
kan, dan bij wat mag."
Volgens de promovendus is
dit gedrag mede te verklaren
door de opvoeding van Marok
kanen. De ouders doen weinig
voor aan hun kinderen. Ze cor
rigeren eerder ongewenst ge
drag. Daardoor zouden de kin
deren sneller geneigd zijn om
iets te doen wat niet door de
beugel kan, zolang ze maar niet
worden betrapt. Van Gemert
constateert in zijn proefschrift
ook dat de religie door veel
Marokkanen als een soort mas
ker wordt gebruikt. „Wanneer
een drugsdealer zich profileert
als een vrome moslim, zal hij
niet zo snel door Marokkanen
worden afgekeurd. De verbinte
nis met de islam maakt het voor
hen namelijk moeilijk zo ie
mand af te keuren."
Handel medicijn
Parkinson gestopt
MIJDRECHT ANP
Het farmaceutische bedrijf Ro
che heeft de handel in het nieu
we middel tegen de ziekte van
Parkinson, Tasmar, opgeschort.
De Europese Commissie had de
lidstaten aanbevolen het ge
bruik op te schorten omdat het
fatale bijwerkingen kan hebben.
In drie gevallen kregen mensen
een fatale vorm van hepatitis.
In Nederland en andere EU-
landen is de handel nu stopge
zet. Dat betekent dat nieuwe
patiënten geen Tasmar meer
krijgen voorgeschreven. Men
sen die het middel al gebruiken,
moeten hun arts raadplegen.
