T abaksindustrie
in VS betaalt
recordschikking
Beurshandelaren doen het al even in euro's
u
Economie
umoer rond vermeende
lionage Max Havelaar
Stukje bij beetje
Japan trekt 24 biljoen
yen uit voor economie
Bonden en Hoogovens evalueren Sociaal Statuut
'ECB heeft ruimte voor
bestrijding werkloosheid'
IDAC 16 NOVEMBER 1998
(G-dochter bouwt stadion Schalke 04
HBM, dochter van HBG in Rijswijk, gaat het nieuwe
[ion van de Duitse voetbalclub Schalke 04 bouwen. Het sta-
flkost in totaal vierhonderd miljoen gulden. Daarvan heeft
honderd miljoen gulden betrekking op het contract met de
andsche Beton Maatschappij. Het nieuwe stadion in Gel-
archen krijgt net als Amsterdam ArenA een multifunctioneel
ikter. Er komen 52.000 zitplaatsen. Daarmee wordt het sta-
van Schalke 04 net iets groter dan de Amsterdam Arena,
ruim 51.000 stoelen telt en in augustus 1996 zijn deuren
nde.
isyjet voor 50 gulden naar Londen
phol» Luchtvaartmaatschappij Easyjet lijkt opnieuw een
zenoorlog in de luchtvaartwereld te ontketenen. Met ingang
vandaag vliegt de prijsbreker vanaf vijftig gulden van Schip-
naar Londen en Liverpool. Die laagste prijs geldt alleen voor
langen via Internet. Daarmee bespaart Easyjet administratie-
jemiddelingskosten van reisbureau's. Recentelijk kwam de
ememing in het nieuws door er plannen waren voor Inter-
cafés, waarin de naam 'Easy' zou voorkomen. Over enkele
anden moet het eerste café in Londen zijn deuren openen.
:in Amsterdam is een vestiging voorzien. Verder wil Easyjet
e toekomst actief worden in andere branches die verband
iden met de luchtvaart, zoals easy-hotels en -taxi's. Tot voor
bood de maatschappij de vlucht Amsterdam-Londen aan
reen laagste prijs van 89 gulden. Easyjet maakte haar eerste
:ht vanaf Schiphol in april 1996.
eens referendum euro pas in 2001
whagen De Deense premier Nyrup Rasmussen heeft gezegd
Denemarken het referendum over invoering van de euro op
vroegst in 2001 zal houden. Dat heeft het vooraanstaande
nomische blad Boer sens Nyhedsrnagasin gemeld. De Deense
olking loopt niet echt warm voor de Europese eenwording,
regering heeft er weinig zin in op korte termijn een nieuw re-
ndum over een Europees vraagstuk uit te schrijven nadat
ers in zich in 1992 uitspraken tegen het EU-lidmaatschap,
cr stemden ze alsnog voor nadat voor Denemarken uitzonde-
idausules waren aangebracht in het Verdrag van Maas-
inke overname Duitse uitgeverswereld
,1)11» Het Duitse mediaconcern Bertelsmann neemt de Ber-
e uitgever van wetenschappelijke titels Springer-Verlag over.
Ie partijen hebben over de transactie, die meer dan tachtig
cent van het aandelenkapitaal betreft, een akkoord bereikt,
de aankoop is een bedrag van 1,12 miljard gulden gemoeid.
inger-Verlag is in zijn branche een van de grootste uitgevers
wereld. Het bedrijf bezit vooral titels in de medische, biolo-
ïhe, farmaceutische, chemische, mathematische en fysische
enschap. Bij elkaar telt het assortiment van Springer-Verlag
tijdschriften.
iderlanders kopen meer sieraden
haag» Nederlanders besteden steeds meer geld aan siera-
i, de afgelopen drie jaar stegen de uitgaven met acht procent,
jaar wordt er gemiddeld 123 gulden per hoofd van de bevol-
uitgegeven, meldt het Hoofdbedrijfschap Detailhandel
D) in het rapport Detailhandel in Juweliersartikelen. In 1994
din de juweliersbranche 1.775 miljoen gulden omgezet, in
71.920 miljoen. Gouden en zilveren sieraden en horloges
en de grootste stijgers, klokken en wekkers de grootste da-
eel vraag naar de betere huizen
WEGEiNDe sterke vraag naar kwalitatief hoogwaardige
phuizen én woonomgeving leidt ertoe dat het aantal dure
wngmarktgebieden zich van de Randstad via Midden-Neder-
I uitbreidt naar Gelderland en deleri van van Overijssel en
ird-Brabant. Dat signaleert de Nederlandse Vereniging van
«laars (NVM). Ook meldt de organisatie dat de schaarste
koopwoningen in de regio Amsterdam, Arnhem en Utrecht
Ier is toegenomen. In die gebieden staan huizen maar zeer
[te koop. De prijs van het gemiddelde koophuis lag met
000 gulden in het derde kwartaal iets hoger dan in het twee-
wartaal en was 7,7 procent hoger dan in dezelfde periode
iheer elektriciteitsnet door Tennet
M. Het beheer van het landelijk elektriciteitsnet komt in
nden van Tennet. Het nieuwe bedrijf wordt per 1 januari 1999
mtwoordelijk voor het hoofdtransport van elektriciteit en de
vaking van de balans in het elektriciteitssyteem in Nederland,
met gaat als zelfstandig bedrijf opereren volgens de regels
.de elektriciteitswet 1998. De oprichting van Tennet is een
olgvan de liberalisering van de elektriciteitsmarkt. Zo'n
rkt met meerdere vragers en aanbieders werkt alleen goed als
en onafhankelijk netbedrijf is. De voornaamste taak van
met is dan ook met haar 380 kV- en 220 kV-hoofdtransport-
het vervoer van elektriciteit te verzorgen tegen voor elke
rktpartij gelijke tarieven en voorwaarden.
asie farma-chemie 'vrijwel' rond
Mi De onderhandelingen over een fusie tussen de chemie-
armacieconcems Hoechst en Rhone-Poulenc zijn vrijwel af-
>nd. Volgens de Britse zondagskrant The Sunday Times wordt
eweek een akkoord gesloten. Eind vorige maand maakte de
use financiële krant Les Eclios de plannen tot nauwe samen-
king of zelfs een fusie tussen het Duitse en Franse concern
£nd. Het bericht leidde tot een flinke stijging van de beurs-
rsen van beide bedrijven. De twee concerns hebben een jaar-
zet van omgerekend bijna negentig miljard gulden.
ik» anp
ïurder De Graaf van FNV
genoten heeft van de on-
emingsraad bij Douwe Eg-
informatie gekregen over
ten die het bedrijf verkent
roducten die het ontwik-
De Graaf liet de bedrijfs-
'age verrichten voor Max
laar waarvan hij bestuurs-
beschuldiging staat in het
z verschijnen boek Zuivere
'?van P. Siebelt, onderzoe-
'ij International Consul-
on Development Affairs
)A). De Graaf kon volgens
lt aan de strategische in-
atie over DE komen omdat
a de Stichting Onderzoek
nationale Ondernemingen
10) nauwe contacten on-
leld met de ondememings-
lyan het concern. SOMO
|P activiteiten van multina-
in kaart.
Graaf voerde volgens Sie-
wiens boek over enkele
verschijnt, een dub-
.Aan de ene kant
hij zich in voor behoud
(werkgelegenheid bij DE,
steunde hij een orga
nisatie, Max Havelaar, die de
productie van koffie, thee en ca
cao zoveel mogelijk naar de lan
den van herkomst wil brengen.
Dat zou ten koste gaan van veel
werkgelegenheid in Neder
land."
De vakbondsbestuurder ont
kent dat hij strategische infor
matie van Douwe Egberts heeft
doorgesluisd naar Max Have
laar. „Wij gaan juist uiterst
zorgvuldig om met dat soort ge-
vens", laat De Graaf weten. Hij
is daarom 'zeer benieuwd' naar
het boek.
Volgens de schrijver van Zui
vere Koffie? heeft de Stichting
Max Havelaar na tien jaar
slechts een marktaandeel van
2,7 procent weten te bereiken.
Overigens klopt de bewering
van Max Havelaar dat kleine
koffieboeren veel profijt hebben
van de alternatieve koffiehandel
niet, zegt Siebelt. De vrije han
del blijkt die telers juist meer
voordelen te bieden. „Max Ha
velaar heeft zich verkeken op de
marktontwikkelingen", aldus de
schrijver.
Max Havelaar en Douwe Eg
berts waren niet voor commen
taar bereikbaar.
AMSTERDAM FRANK HENDRICKX
De stropdassen hebben plaats
gemaakt voor truien en de koer
sen zijn grofweg gehalveerd.
Verder oogde het gistermorgen
op de vloer van de optiebeurs
als een normale werkdag. Het
geschreeuw en de handel blijkt
echter een schijnvertoning, de
beurs doet voor één keer alsof
de euro er al is.
De laatste test verloopt goed,
maar de beursjongens zijn niet
onverdeeld positief over het af
scheid van de gulden. „Ik denk
dat we de eerste maanden min
der omzet krijgen."
Het duurt nog precies 52 dagen
voordat op de beurs de gulden
definitief plaats maakt voor de
gulden. Gistermorgen was te
zien wat dat betekent. De AEX-
index staat nog maar op 463,95
punten, het aandeel Baan is ge
kelderd tot 10,70, KLM doet nog
maar 23,70 en Philips komt niet
verder dan 51,75.
„Het was min of meer verplicht
om vandaag te komen", zegt
optiehandelaar Atilla Selmeczi
van Delta Management, terwijl
hij zijn collega's gadeslaat. „Dat
is maar beter ook, want als je op
4 januari hier onvoorbereid zou
binnenstappen, sta je toch heel
raar te kijken van die koersen. Je
schrikt je kapot als de AEX op
eens op 430 staat."
Het is een drukte van belang op
de vloer. De handelaren hebben
massaal gehoor gegeven aan de
oproep van de directie om bij
de euro-test aanwezig te zijn.
Daarnaast mogen cameraploe
gen, fotografen en journalisten
zich bij wijze van uitzondering
ook op de vloer begeven.
De handelaren weten wat er
van hen wordt verwacht. Ze
maken er een show van. Het ge
brul is op sommige plekken nog
luider dan normaal. Directeur
Möller slaat het tafereel verge
noegd gade. Hij constateert dat
de omzetting in euro's voor
spoedig loopt. Dat mag ook wel,
want het kost de beurs 'een pak
geld'. Hoeveel wil de directeur
niet zeggen. „Maar het is min
der dan wat het millenniumpro
bleem kost."
De handel op de optiebeurs is
deze morgen een illusie. Om de
zoveel minuten worden er nieu
we koersen doorgegeven, via
een nauwkeurig samengesteld
draaiboek. Er komen orders in
euro's binnen, die er eigenlijk
helemaal niet zijn. De handela
ren doen hun best de schijn-
handel serieus te nemen, maar
na een half uur neemt de balda
digheid toe. Eén van hen roept
dat hij alles wil hebben voor een
onwaarschijnlijk hoge prijs. Hij
wordt lachend bedolven onder
de orderbriefjes.
geleen Slopers zijn in het Limburgse Geleen be
gonnen met het afbreken van de 160 meter hoge
schoorsteen van de voormalige Mauritscentrale op
het terrein van DSM. Het begin van de sloop wordt
verricht vanaf een werkplatform met een mechani
sche grijper die steeds stukjes van tien bij tien cen
timeter weghaalt. Later zullen hele ringen worden
weggezaagd. De sloop moet in februari gedaan
zijn. FOTO ANP ERMINDO ARMINO
FNV: Concerns plegen aanslag op poldermodel
HILVERSUM» ANP
De plannen van concerns zoals
KPN, Philips en Shell om dui
zenden medewerkers te lozen
zijn 'een aanslag op het polder
model'. Dat zei FNV-voorzitter
De Waal het afgelopen weekein
de in het Radio 1 Journaal. De
bedrijven letten meer op de be
langen van aandeelhouders dan
die van werknemers, zegt De
Waal. Hij noemt een en ander
'een schande'. De Waal kriti
seert vooral Philips dat in een
buitenlandse krant heeft aange
kondigd het aantal fabrieken
met eenderde te verminderen.
„Met de vakbonden heeft
Philips nog niet gesproken. Zo'n
handelwijze past niet in het
overlegmodel dat de sociale
partners in Nederland de afge
lopen jaren met succes hebben
ontwikkeld", oordeelt De Waal.
Overigens heeft Philips vrijdag
avond de bonden uitgenodigd
voor een gesprek overmorgen.
Het is volgens de FNV-voor
zitter aan de minister van socia
le zaken om ontslagaanvragen
van de concerns kritisch tegen
het licht te houden. „Bedrijven
die heel goed bij kas zitten,
kunnen zich zo maar van dui
zenden medewerkers ontdoen."
Voorzitter Blankert van de
werkgeversorganisatie VNO-
NCW noemt de kritiek van de
voorzitter van de FNV 'mis
plaatst'. Hij wijst erop dat de
bedrijven hun voornemens juist
expres in een zo vroeg mogelijk
stadium naar buiten hebben ge
bracht.
De definitieve test met de euro
verloopt desondanks naar wens.
Het systeem kan het aan. Toch
staan de handelaren niet te
springen bij de komst van de
nieuwe munt. Handelaar Sel
meczi verwacht wel degelijk
problemen de eerste weken na
de introductie van de euro.
„Het zal zeker wennen zijn. We
moeten bij iedere koerswijzi
ging toch veel hoofdrekenen.
Jarenlang hebben we dat met
guldens gedaan en nu moeten
we het in euro's doen."
Verregaande samenwerking
met andere beurzen zoals het
toekomstbeeld lijkt te worden,
zou wel eens het 'open out cry'-
systeem op de helling kunnen
zetten. Amsterdam is nog één
van de weinige beurzen waar de
handel niet via schermen
plaatsvindt, maar via het ouder
wetse schreeuwen. Handelaar
Selmeczi opnieuw: „Het zou
Op de Amsterdamse Effectenbeurs werd gisteren proefgedraaid met eu
ro's. De handelaren lieten massaal de stropdas thuis.
FOTO GPD PHIL NIJHUIS
toch verschrikkelijk zijn als we
de hele dag achter een scherm
pje moeten zitten. De optie
beurs is een sociaal gebeuren.
En zeg nou zelf, het is toch
schitterend om hier te zijn."
Fabrikanten kopen rechtszaak rond medische kosten af
De tabaksindustrie in de VS heeft een schikking van 206
miljard dollar (391 miljard gulden) getroffen met acht
Amerikaanse staten. Daarmee kopen de sigarettenfabri-
kanten een rechtszaak af die hun boven het hoofd hing.
De rechtszaak werd aangespannen vanwege de medische
kosten die de staten moeten betalen voor behandeling
van ziektes die voortkomen uit roken.
Vrijdag komen beide partijen
weer bijeen om zich definitief
uit te spreken over het voorstel.
Een aantal bijzonderheden is
vandaag bekendgemaakt.
De schikking, die geldt voor
de komende 25 jaar, betreft de
grootste uit de geschiedenis in
de VS. De tabakszaak overtreft
de regeling van ruim drie mil
jard die het concern Dow Cor-
NEW YORK Rtr
De overige staten die zich bij de
zaak hadden aangesloten, moe
ten eind van de week eveneens
hebben ingestemd met het
voorstel waarover partijen dit
weekeinde een akkoord bereik
ten. Ook de directieleden van
de fabrikanten moeten formeel
hun goedkeuring geven.
TOKYO Rtr-AFP-ANP
De Japanse regering trekt bijna
24 biljoen yen oftewel 372 mil
jard gulden uit voor een plan
om de economie uit het slop te
trekken. Nog nooit heeft Tokyo
zo'n groot bedrag voor stimule
ringsmaatregelen aangewend.
Het afgelopen voorjaar trok de
regering in Tokyo nog ruim zes
tien biljoen uit voor een poging
de bedrijvigheid aan te wakke
ren.
Premier Obuchi maakte het
plan, waarvan details al waren
uitgelekt, vanmorgen op de te
levisie bekend. Bedrijven en
particulieren zullen zes biljoen
yen minder belasting hoeven te
betalen. De overige achttien bil
joen gaat voor het grootste deel
naar overheidsbestedingen in
onder meer de informatie- en
telecominfrastructuur.
Een klein deel is bestemd
voor hulp aan mensen die na
een herstructurering van hun
bedrijf werkloos zijn geworden.
In totaal een biljoen yen gaat
naar landen die getroffen zijn
door de economische crisis in
Azië.
Tokyo wil met de belasting
verlaging bereiken dat de Ja
panners meer gaan uitgeven.
Hun consumptiegedrag is door
de recessie op een historisch
dieptepunt beland. Japanners
sparen bijna al hun verdiende
geld. De regering hoopt door
het uitgeven van in totaal 700
miljard yen aan waardebonnen
de bestedingen te stimuleren.
BONN »AFP-DPA
De Duitse minister van financi
en Lafontaine blijft rammelen
aan de poort van de Europese
Centrale Bank (ECB). Volgens
Lafontaine heeft de ECB wel de
gelijk manoeuvreerruimte om
de Europese werkloosheid te
bestrijden.
In een interview met het
Franse dagblad Le Monde zegt
'Trainingen en opleidingen zijn de kent waar het om draait'
VELSEN-NOORD
Delegaties van Hoogovens en
vakorganisaties evalueren mor
gen het Sociaal Statuut. Dat is
bij vorige CAO-onderhandelin-
gen opgesteld om de afvloeiing
van mogelijk zo'n tweeduizend
werknemers van de circa 11.000
werknemers tot het jaar 2002 zo
pijnloos mogelijk te maken. Er
zouden vooral veelal lager ge
schoolde ouderen weg moeten.
Voor hen in de plaats wil Hoog
ovens duizend, meest jonge en
hoger opgeleide mensen in
dienst nemen.
Het Sociaal Statuut komt
voort uit het zogeheten basisdo
cument waarin de doelstellin
gen van Hoogovens staan. Bij
de vorige CAO-onderhandelin-
gen ontstond over dit basisdo
cument onrust onder bonden.
Daarna volgde opname van het
Sociaal Statuut in de CAO van
Hoogovens IJmuiden.
Het Sociaal Statuut reikt een
aantal instrumenten aan, die
Hoogovens zou moeten hante
ren om zoveel mogelijk van de
huidige werknemers in dienst te
houden. Bonden en werkgever,
zo is afgesproken, moeten zich
zoveel mogelijk inspannen om
bij boventalligheid gedwongen
ontslag te voorkomen. Tover
woord is 'employability': werk
nemers dusdanig (her)scholen
dat zij kans houden binnen of
buiten het bedrijf aan het werk
kunnen blijven.
In totaal dertien instrumen
ten zijn door bonden en ver
schillende ondernemingsraden
onder de loep genomen. Zo is
onder meer bekeken of het be
drijf zich aan de afspraak heeft
gehouden opleidingen en trai
ningen te beginnen. Verder is
bekeken of het bedrijf doet aan
'gestimuleerd vertrek' en aan
arbeidsduurverkorting. Ook is
nader onderzocht of werkne-
Lafontaine blijft Duisenberg dwarszitten
Lafontaine dat het verdrag van
Maastricht, waarin onder meer
de rechten en taken van de ECB
zijn vastgelegd, de bank ver
plicht het Europese economi
sche beleid te steunen. „En de
bestrijding van de Europese
werkloosheid is daar een van de
speerpunten van", aldus Lafon
taine.
Daarmee bekritiseert de mi
nister de opmerkingen van
ECB-president Duisenberg. Die
had vorige week tijdens een bij
eenkomst in Dublin laten weten
zich wel zorgen te maken over
de werkloosheid, maar dat de
ECB geen middelen heeft om
dit te bestrijden. Volgens de Ne
derlander is het gebruik van
monetaire instrumenten voor
het scheppen van meer banen,
waarop Lafontaine impliciet
doelt, in het verdrag van Maas
trichtverboden.
Een mede-opsteller van het
Europese verdrag, de Duitse
professor Seidel, geeft Duisen
berg daarin gelijk. De hoogle
raar beoordeelt de middelen
van de Europese Unie als geheel
als onvoldoende. „De EU be
schikt niet over een omvangrijk
budget en niet over eigen belas
tinginkomsten. Dit is dringend
noodzakelijk om op Europees
niveau meer banen te creëren",
zei Seidel in de Duitse krant
Welt am Sonntag.
mers zijn overgeplaatst en of
Hoogovens vervangende werk
gelegenheid in de regio stimu
leert.
Bestuurder Van der Molen
van De Unie: „Trainingen en
opleidingen zijn de kern waar
het om draait. Een flink aantal
oudere werknemers is ooit met
hooguit een lts-opleiding bij
Hoogovens binnengekomen.
Daar doén ze heel gespeciali
seerd werk, waarmee je buiten
de poort niet veel kan. Hoog
ovens draagt verantwoordelijk
heid voor deze mensen."
ning heeft getroffen met vrou
wen die last kregen van
borstimplantaten. Omdat bij de
zaak uitsluitend Amerikaanse
deelstaten zijn betrokken, en
niet de federale overheid, hoeft
het Congress zich hierover niet
uit te spreken.
Vorig jaar verwierp de Senaat
een voorstel voor een antita
bakswet. Daarin was een som
van 368 miljard dollar (688 mil
jard gulden) opgenomen die de
fabrikanten moesten ophoesten
voor de medische kosten die
voortvloeien uit het roken. Bo
vendien waren in dit voorstel
aanvullende eisen aan de ta
baksindustrie gesteld.
Unilever-topman:
voedselkeuring op
Europees niveau
rotterdam anp
Unilever-topman Tabaksblat
wil een onafhankelijk Europees
keuringsinstituut voor voedsel.
In een vraaggesprek met Distri-
food, het nieuwsblad voor su
permarkten, zegt hij voor zo'n
Europese instelling al druk aan
het lobbyen te zijn.
„Ons voedsel is veiliger dan
ooit, maar de levensmiddelen
industrie en de landbouw moe
ten zich ernstig afvragen of dit
wel overkomt bij de consu
ment", constateert de topman.
„Neem de weerstand bij het pu
bliek weg tegen biotechnologie.
In zo'n discussie missen we in
Europa de autoriteit van een
overkoepelend voedselkeu-
ringsinstituut."
Verder verklaart Tabaksblat
zich zorgen te maken over het
water, over de visserij en de
landbouw. „Met pesticiden kom
je niet veel verder, dat weten we
inmiddels allemaal. En als de
visserij zo doorgaat, is er in 2010
schaarste aan vis. We moeten
naar duurzame productieme
thoden, voor de consument en
uit welbegrepen eigenbelang."
Ahold wil meer
greep op keten
in Argentinië
zaandam anp
Ahold grijpt de gunstige beurs
koers van de Argentijnse super
marktketen Disco aan om zijn
greep op deze onderneming te
verstevigen. Disco Ahold Inter
national Holdings heeft een
openbaar bod uitgebracht op
alle aandelen Disco die nog niet
in haar bezit zijn.
Met de transactie is voor
Ahold een bedrag van 142 mil
joen gulden. Ahold heeft een
belang van vijftig procent in
Disco Ahold International Hol
dings. De andere helft van de
aandelen is in handen van de
Argentijnse onderneming Velox
Retail Holdings.
De reden om de nog uitstaan
de aandelen nu ook in handen
te krijgen, is volgens een woord
voerder van Ahold de gunstige
beurskoers van Disco op dit
moment. Disco is de grootste
supermarktketen van Argentinië
met een omzet van ongeveer
I,7 miljard gulden. De onderne
ming telt 109 winkels en heeft
II.000 werknemers.
