Het regent depressies
II
WEER
Blafhert kan muskusrat van de Veluwe worden
Een culinair gevecht in de legerkeuken
De Milliano principieel
Het Gesprek van de Dag
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1998
C 0
Het besluit van CDA-Kamerlid Jacques de Milliano om op te stap
pen is uiterst principieel maar ook a-politiek. De Heemstedenaar
heeft, net als eerder de PvdA, premier Kok en staatssecretaris Co-
hen van justitie, gelijk met zijn verzet tegen het idee om Bosnische
vluchtelingen met een permanente verblijfsvergunning terug te
sturen naar hun land. Nederland is een rechtsstaat en daarbij ho
ren billijkheid en rechtszekerheid, ook voor vluchtelingen en asiel
zoekers. De wet is momenteel duidelijk. Slechts in zeer uitzonder
lijke gevallen kan iemand met een A-status worden teruggestuurd
naar zijn vaderland. En dan alleen nog na een individuele toetsing.
Échte vluchtelingen behoren échte zekerheid krijgen. Tornen aan
de A-status past daar niet in.
De Milliano maakt echter de vergissing dat gelijk hebben niet altijd
gelijk krijgen betekent. Het van de ankers geslagen CDA is wanho
pig op zoek naar onderwerpen om zich weer te profileren als mid
denpartij. Een hard standpunt in de asielzoekerskwestie spreekt
veel potentiële kiezers uit het midden aan. De verleiding die stem
men aan zich te binden is de partij momenteel kennelijk meer
waard dan het door De Milliano zo gewenste sociale gezicht.
Maar juist De Milliano zou niet verbaasd mogen zijn over zoveel
politiek opportunisme. Toen hij een jaar geleden 'ja' zei tegen een
hoge postitie op de kieslijst voor de Tweede Kamer begrepen
vriend en vijand dat hier een verstandshuwelijk gesloten werd. De
voormalige directeur van de hulporganisatie 'Artsen zonder gren
zen' zou veel stemmen moeten trekken voor de partij in ruil voor
een kans om brede politieke steun te verwerven voor zijn idealen
op het gebied van vluchtelingenhulp. Met zo'n 12.000 voorkeurs
stemmen ging dat eerste hem goed af. Maar het politieke hand
werk, waarbij tact en uithoudingsvermogen vaak meer opleveren
dan bevlogenheid en daadkracht, kreeg hij niet in de vingers.
Nu het heilige doel, het CDA winnen voor zijn standpunten over
vluchtelingenwerk, niet binnen een half jaar bereikt is stapt De Mil
liano met schone handen op. Terwijl hij de ruimte geboden kreeg
om binnen de partij een eigen standpunt over de asielzoekerskwes
tie in te nemen. De Milliano weigert die ruimte te benutten. Dat is
een gemiste kans.
Een echt koningsdrama
Een koningsdrama in acht delen. De afgelopen weken was er
een waar media-offensief aangewend om 'Wij, Alexander' te
promoten. Het was nogal niks, dat miljoenenverslindende
project, waarvan de KRO gisteren het eerste deel uitzond.
'Van BBC-achtige allure' was een van de kwalificaties die het
feuilleton werden toegedicht. De verwachtingen waren ge
wekt.
En niet ten onrechte, bleek gisteren. 'Wij, Alexander' is alleen
al door de kostuums en de decors een mega-operatie geweest.
Om over het scenario nog maar te zwijgen. Naar verluidt
heeft schrijver Tomas Ross een aantal jaren aan het veivol-
maken van het verhaal gewerkt. Of dat terecht is, moet over
zeven weken blijken als het verhaal tot een einde komt en de
puzzelstukjes in elkaar vallen.
Want dat Wij, Alexander'een thriller wordt, is meteen dui
delijk. De suggestie van een complottheorie is snel gewekt. Bij
de geboorte van prinses Juliana vermoedt journalist Huub
van der Lubbe - de zanger van De Dijk is tevens verantwoor
delijk voorde titelsong - dat zij een bastaardkind is en dat
het geslacht van Oranje bij het onvruchtbaar worden van ko
ning Willem III uitgestorven is. Voorts leeft in een psychiatri
sche kliniek 'patiënt 4', die zelf meerit de zoon van Willem III
tezijn.Als 'patiënt 4' onder hypnose is, wordt er gewag ge
maakt van een kistje waarin de geheimen rond het leven van
Willem III zitten en die het antwoord kunnen geven op de
opgeworpen vragen. Helemaal mysterieus - het leek wel een
aflevering van de X-files - wordt het als een wijnfles uit 1882
wordt ontkurkt, waarvan de kurk in 1907 gefabriceerd is.
'Wij, Alexander' lijkt gecompliceerd, maar de moeilijkheids
graad valt mee, doordat alle aanwijzingen duidelijk in beeld
komen. De vingerwijzingen dat de serie zich negentig jaar ge
leden afspeelt C8000 Gulden? dat krijg ik in nog geen twintig
jaar bij elkaar') zijn gekunsteld en lijken een verantwoording
voor het spenderen van miljoenen. Er wordt chronologisch
naar het plot toegewerkt. 'Als men wist hoe slecht het plot
was, zouden ze niet eens kijken', grapte Tomas Ross vooraf.
Laat ik het niet merken. Als aan het eind blijkt dat Alexander
echt schizofreen is, het kistje leeg en de kijker van niets is be
roofd - hooguit van een paar illusies - zal ik beschaamd het
hoofd buigen.
Zo niet, dan leg ik over zeven weken verantwoording af voor
het plagiaat in de vorige zin. Plagiaat dat anders Tomas Ross
is aan te wrijven.
Opnieuw regen
M E N T A A R
Op de Veluwe en in de Achterhoek
leeft sinds enige tijd een populatie van
ongeveer honderd blafherten, ook be
kend als muntjaks. In de afgelopen
maanden zijn vijf van die dieren, oor
spronkelijk afkomstig uit Zuidoost-
Azië, als gevolg van aanrijdingen dood
in Oost-Nederland gevonden.
Dat schrijft voorzitter Hijink van de
Vrienden van de Hoge Veluwe in 'De
Veluwenaar'. Volgens Hijink hebben
de natuurvrienden tijdens de jaarlijkse
inventarisatie van voorkomende dier
soorten op de Veluwe diverse nieuwe
grotere diersoorten aangetroffen.
Het blafhert is een roodbruin minihert
met een heel klein gewei en slagtan
dachtige hoektanden. De nogal agres
sieve diersoort vecht flink tijdens de
bronsttijd en stoot dan blafgeluiden
uit. Het blafhert is volgens Hijink via
Engeland en Duitsland in Nederland
gekomen. In Engeland ontsnapten
muntjaks uit een dierentuin. Het dier
kan het Europese klimaat kennelijk
goed aan, want in Engeland leven nu
naar schatting al 50.000 tot 200.000
blafherten in het wild. Muntjaks rich
ten veel schade aan in jong loofhout.
Hijink vreest dat de dieren wel eens
net zo'n plaag kunnen veroorzaken als
de muskusrat.
Volgens Hijink zijn er ook wasberen
waargenomen in het Nederlandse
grensgebied. Deze dieren zijn waar
schijnlijk vanuit Duitsland naar Neder
land gekomen. Het is bekend dat er in
Duitsland wasberen uit pelsdierfokke-
rijen ontsnapt zijn. Daarnaast zagen
de natuurvrienden voor het derde jaar
de uit het Middellandse Zeegebied af
komstige slangenarend. Mogelijk als
gevolg daarvan zijn er minder adders
en gladde slangen gevonden.
Hijink voorziet dat er in de kc
jaren meer uitheemse dierso<
de Veluwe komen. In West-Fi
plant de Aziatische waterree;
voort, nadat een exemplaar u
genschap ontsnapte. En de Ij
katachtige uit Oost-Europa, i
genomen bij Venlo en zal du
mijn vanzelf naar de Veluwel
Volgens psycholoog geen verband tussen neerslag en neerslachtigheid
Het is natter dan nat en daar wordt men niet vrolijk van. De Canarische Eilanden wenken. Daar,
in de zon, is het leven pas goed. „We lijden aan het verwendheidssyndroom. We hebben het zo
goed, dat we de dingen te veel naar onze hand willen zetten. Als we een keer wakker worden en
het is geen mooi weer, vinden we dat de schepping onvolmaakt is. Maar als je er niet tegen kunt
dat het alweer regent, dan ligt dat toch vooral aan jezelf."
Prof. dr. G. van Heek weet am
per dat het november is. Laat
staan dat hij merkt dat het elke
dag regent. De Tilburgse hoog
leraar in de psychologie van de
gezondheid heeft het zo naar
zijn zin, dat de vele regen hem
niets kan schelen. Mensen zijn
er heel goed in om de schuld
van vervelende dingen elders te
zoeken, constateert hij. „Als het
niet goed met ons gaat, ligt het
al snel aan het klimaat. Of aan
de file, of aan wat dan ook. Als
het leven tegenzit, kijkje heel
anders tegen het slechte weer
aan dan als het leven meezit."
Er zijn mensen die met dit weer
naar de mooie bladeren kijken
en er zijn mensen die alleen
maar donkere wolken en kale
bomen zien.
„Ik kan me goed voorstellen dat
je het niet leuk vindt als het elke
dag regent, maar het ligt toch
vooral aan je persoonlijkheid
hoe je daarmee omgaat. Stel, ik
ben van plan een fietstocht van
een week door Nederland te
maken. Maar uitgerekend in die
week gaat het heel hard rege
nen en waaien. Dan kan ik al
die dagen voor mezelf verpes
ten door er over te blijven kla
gen dat ik die fietstocht maar
niet kan maken, terwijl ik me er
zo op had verheugd. Maar ik
kan ook naar de bibliotheek
gaan, vier boeken huren en die
lekker thuis gaan lezen."
Je kunt van de nood een deugd
maken en je kunt je alleen maar
richten op wat er niet kan. Dat
heeft met karakter te maken,
niet met regen. „Mensen ver
schillen nu eenmaal in de mate
waardoor ze zich laten beïn
vloeden door de omstandighe
den. Maar als die slecht zijn,
dan is het zeer de vraag of dat
ook gevolgen heeft voor de ge
zondheid. Er is in elk geval geen
enkel wetenschappelijk bewijs
dat langdurig slecht weer men
sen neerslachtig maakt of zelfs
depressief. Dan heb ik het niet
over landbouwers die door het
vele water in grote financiële
problemen komen en daar de-
pressief van worden. Dat is be
grijpelijk, maar dat worden ze
door de geldzorgen die het ge
volg zijn van het weer. Ze wor
den niet somber van de regen
zelf."
In de Verenigde Staten ligt dat
anders. Uit diverse onderzoe
ken blijkt dat daar veel mensen
onzeker en angstig worden van
een langdurige periode van
slecht weer. De verklaring daar
voor is redelijk simpel. Het kan
daar zó erg zijn, zie de orkaan
Mitch, dat men terecht bang is
goederen en zelfs het leven te
verliezen. „In Nederland is het
weer niet van die mate dat we
er bang voor hoeven te zijn",
zegt Van Heek.
Eveneens in de VS is uit studies
gebleken dat aanhoudend mooi
weer wèl van invloed op het ge
drag kan zijn. In New York ble
ken mensen aanzienlijk prikkel
baarder en agressiever tijdens
een lange, zeer warme periode.
„Zo bezien is ons huidige slech
te weer misschien wel heel ge
zond. Bovendien gaan mensen
nu niet zoveel naar buiten, dus
ook niet haar het café, waardoor
er minder alcohol wordt ge
dronken en er minder agressie
op straat is. Tegelijk lopen de
sociale contacten wat terug,
omdat we meer thuis blijven,
maar dan is er natuurlijk altijd
nog de telefoon."
Dan is er nog iets merkwaardigs
met het weer. Hoe slecht het
ook is, zodra het omslaat is men
het snel vergeten. Hoe lang is
het bijvoorbeeld nog geleden
dat er lange tijd geen druppel
viel en het grondwaterpeil
angstvallig daalde? Wie maakt
zich daar nu nog druk over?
Met een goed gevoel verliet
chef-kok Hans Kragten zondag
avond het congrescentrum bij
het vliegveld van Luxemburg.
De hele dag was hij in de weer
geweest om met vijf collega's
tientallen identieke, goedkope
maar toch kwalitatief hoog
staande maaltijden te bereiden.
Ze hadden gewerkt alsof zo on
geveer hun leven ervan afhing.
Daar was ook alle reden toe:
met een parfait van kreeft en
garnalen, een puree van knol
selderij en een op zeezout ge
grilde kalfsfilet deden Kragten
en zijn teamgenoten een gooi
naar een internationale titel ko
ken voor militaire teams: en
hoewel slechts elf landen deel
nemen, blijkt het te gaan om de
officiële wereldkampioenschap
pen.
Een dag later vernam Kragten
dat zijn intuïtie goed was ge
weest. En inderdaad: de eerste
gouden plak is binnen. „We zit
ten goed", liet luitenant-kolonel
H. Smits, de 'chef de mission'
van het Nederlandse team, op
gelucht weten.
Vandaag wacht in Luxemburg
het tweede en laatste onderdeel
van de internationale kracht
meting. Dan moeten zeven ver
schillende koude schotels wor
den gepresenteerd. „We gaan
de hele nacht door", kondigde
Kragten aan. „We zullen hier
met bleke, grijze gezichten
rondlopen. Koken is nu een
maal topsport."
Er is genoeg te zien. Zo moeten
bij het onderdeel 'warme scho
tel' tenminste tachtig maaltij
den worden gemaakt. „De tijd
van rats, kuch en bonen is voor
bij", zegt luitenant-kolonel
Smits. „Wij willen laten zien dat
je toch een goed product kunt
leveren als je een stukje vak
manschap in huis hebt en ook
nog eens liefde hebt voor het
vak."
Nederland staat hoog aange
schreven, omdat tijdens de
laatste aflevering de militairen
er met de wereldtitel aan de
haal gingen. Om ook dit keer
weer een goede kans van slagen
te hebben, haalde Defensie uit
haar bedrijfsrestaurants zes top
pers, twee militaire koks en vier
burgers. Meesterkok Jan van de
Ven, bij de krijgsmacht verant
woordelijk voor de totale horeca
in Zuidwest-Nederland, werd
aangetrokken als adviseur. „Het
De jaren 1998 en 1974 hebben een aantal zaken gemeen. Een kwart
eeuw geleden was de herfst in ons land extreem nat, dit jaar is dat ook
het geval. Wereldwijd kreeg het midden'van Amerika in september
1974 te maken met de orkaan Fifi die met name in Honduras aan ze
ker 3000 mensen het leven kostte. Dit jaar is Mitch de krachtigste
oktoberorkaan ooit op het Westelijk Halfrond.
Voor wat betreft het grootschalige 'stromingsverkeer' zijn er eveneens
overeenkomsten. Na El Nino in het voorjaar verkeert het samenspel
tussen atmosfeer en oceaan boven de Stille Oceaan al enkele maan
den in een quasi stationaire, neutrale fase. In 1974 was dat ook het
geval. Dat jaar werd echter voorafgegaan en gevolgd door de La Nina
jaren 1973 en 1975.
In een El Nino (warme) fase is het zeewater boven het equatoriale
deel van de Stille Oceaan en voor de kusten van Zuid-Amerika aan
merkelijk warmer dan normaal. Het gevolg is veel regen in een door
gaans gortdroog Peru en het uitblijven van de moesson in Indonesië.
Bij een La Nina (koude) fase is het zeewater weer kouder dan normaal
en zijn de kustgebieden van Zuid-Amerika droog en is Indonesië nat.
Vooral bij El Nino zijn er ook gevolgen voor het weer elders op de we
reld, in onze omgeving echter in beperkte mate.
Koude luchtmassa's dringen in het weekeinde tot ons land door maar
het ziet er vooralsnog niet naar uit dat we in een echte vorstperiode
komen. Dat komt omdat de lucht hoofdzakelijk over zee wordt aange
voerd. De eerste dagen doen depressies er overigens nog alles aan om
de kou tegen te houden en dat heeft opnieuw regen tot gevolg. Mor
gen regent het vooral in de middag en de avond, met kans op wat
smeltende sneeuw. De wind waait uit zuidelijke richtingen en is
meest matig, aan zee vrij krachtig. Na een nacht met temperaturen
dichtbij het vriespunt wordt het 's middags niet veel warmer dan 5
graden. Op vrijdag opnieuw regen onder invloed van een activerende
depressie boven de Britse eilanden. Bovendien komt er meer wind en
loopt de temperatuur tijdelijk weer wat op.
jan visser
Nieuwkomers
hert naar een hoekje van de hei wegdrukt. Dus
niet helemaal het verhaal van een geslaagde
integratie, maar de immigrant blijkt in het gu
re Nederland wel goed zonder hulp op zijn ei
gen vierpoten te kunnen blijven staan. Hij
heeft geen galblaas maar wel een grote bek en
daarmee keft hij in nood de naalden van de
dennenbomen. Een exoot met vooruitzichten.
Je begeeft je met een verhandeling over nieuw
komers op vier poten op het gladde ijs dat
meteen achter het dichte Veluwse struikgewas
te vinden is. Bij de koffteautomaat en in het
dranklokaal geeft het succesverhaal van het
blafhert aanleiding tot vergelijken met andere
nieuwkomers. Ditmaal op maar tivee achterste
benen, de asielzoekers dus. Daar zijn er nog
niet zo langgeleden eveneens van op de Velu
we uitgezet maar dan van regeringswegeen in
de buurt van Ermelo. De volgende minder ge
paste grap deed prompt de ronde in het buurt
café: wat is de overeenkomst tussen een asiel
zoeker en een blafhert?Antwoord: ze hebben
allebei geen papieren bij zich.
En zo is er een wonderlijke samenloop van om
standigheden. Bij de publieke opinie is van de
asielzoekers het hart zo vol dat de grote mond
er van overloopt. In het Torentje van de Neder
landse democratie houdt vader Kok nauwelijks
de kinderen in het gareel. Intussen bezetten op
de vlucht zijnde blafherten de strategische
punten in nationaal park De Hoge Veluwe.
Dan rukt tegelijkertijd ook nog de McDonald's-
muis op. Dat is een knaagdier dat vlees eet.
Aan graan gemengd met rattenkruit heeft het
geen boodschap meer. Het is alle dagen feest
voor hem in de keuken tussen de hamburgers.
De ongediertebestrijding staat met de handen
in het vette haar.
De wereld wordt alsmaar kleiner. Mijn vader
heeft nooit van hamburgers geweten en nu
smullen de muizen er nog meer van dan van
cheeseburgers. De Nederlandse natuur wordt
overgenomen door vreemdelingen als dat blaf
hert. Hoewel, overgenomen? Uit fossielen blijkt
dat hun voorouders al miljoenen jaren geleden
in Europa hebben geleefd. Ze zijn dus gewoon
terug van weggeweest. Nu ik dit weet. eis ik de
A-status op voor het asiel-zoekende blafhert. Ik
moet hiervoor geloof ik niet bij die weinig te
benijden Cohen zijn. maar bij zijn collega Apo
theker.
De schooljeugd wordt niet vrolijk van de aanhoudende regen. Maar dat neerslag depressief maakt is volgens psycholoog Van Heek wetenschappe
lijk niet bewezen. foto wfa frank uijlfnbroek
Ook al ziet menige meteoroloog
nieuwe, diepe depressies aan
komen, gevolgd door een lange
periode van koude, in mei zal
bijna niemand er nog aan den
ken. Tenzij er extreme ellende
op volgt of een heroïsche Elfste
dentocht. Van Heek: „We moe
ten niet vergeten dat dit weer
een beetje bij Nederland hoort,
dus het went ook wel weer
snel."
DICK HOFLAND
luistert allemaal heel erg nauw",
vertelt Van de Ven. „We hebben
bijvoorbeeld een parfait van
garnalen. Maar heeft die iets té
lang gestaan, dan wordt het net
rubber."
Voorop staat dat de gerechten
ook werkelijk in kazernes moe
ten kunnen worden geserveerd.
Daarom mag, bij de warme
schotels, de kostprijs van de in
grediënten niet hoger zijn dan
7,5 Duitse mark.
DANNY VERBAAN
Eerlijk gezegd had ik nog nooit van het blafhert
gehoord. Mijn Dikke van Dale is er niet zo me
dedeelzaam over. Hij verwijst door naar zijn
Maleise naam. 'muntjak' in deel 2. Daar
staat dat het beest thuishoort op de Grote
Soendaeilanden. Het blafhert bereikt
de omvang van een ree. Qok is het fa
milie van het Chinese kuifhert. Maar
van dat laatste hoefdier had ik bij
mijn weten ook nooit eerder verno
men.
De naam is wel geestig. Blafhert. Dat
is een hert dat blaft. Er bestaan meer
van die grappige combinaties met
dierennamen. Neem een wasbeer. Dat
is een beer die wast. Of een bndaap.
Dar is een aap die brult. Maar een
braadkip valt er niet onder. Die kip
braadt namelijk zélf niet. Die wordt
gebraden. En vooreen melkkoe geldt
ongeveer hetzelfde.
Naar het blafhert dus. Het hoort in het
geheel niet thuis in onze dreven, is ver
moedelijk onlangs op de Veluwe los ge
laten en gedijt zo angstig goed dat het -
als we niet oppassen - het vaderlandse
HAN MULDER
