'Vrijheid van meningsvorming onder drul
Luthers veto speelde grote rol bij predikantsopleidingei
Kerk Samenleving
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1998
979
redactie dick van der plas. c
Nieuwe vestiging Salesianen Don Bosco
voorburg De Nederlandse provincie van de Salesianen van
Don Bosco begint in augustus 1999 een nieuwe vestiging in
Voorburg. Met hun aanwezigheid in het bisdom Rotterdam wil
len de Salesianen een bijdragen leveren aan de op- en uitbouw
van het pastoraat voor jongeren van 15 tot 30 jaar. In Voorburg
krijgen de jongeren in de voormalige pastorie van de Martinus-
kerk aan het Oosteinde 54 een plek aangeboden waar ze elkaar
kunnen ontmoeten en waar levens-, zin- en geloofsvragen aan
bod komen. De basis voor het jongerenproject vormt het model
van de oprichter van de congregatie, Johannes Bosco, die leefde
van 1815 tot 1888. Belangrijke elementen van zijn gedachten-
goed zijn ontmoeting, ontspanning en aandacht voor levensbe
schouwelijke en godsdienstige vorming. Naast het directe con
tact met jongeren gaan de Salesianen ook toerusting en begelei
ding verzorgen voor werkgroepen, vrijwilligers en jongerengroe
pen in het bisdom Rotterdam.
Haagse Agneskerk bestaat 100 jaar
den haag De rooms-katholieke Agneskerk in Den Haag viert de
ze week het honderdjarig bestaan. Dat gebeurde onder meer
met een speciale Requimmis waarbij voor honderden overlede
nen kaarsen werden aangestoken. foto anp
Oogstdankdienst in Oude Wetering
oude wetering» Het Oecumenisch Beraad Oude Wetering houdt
vanavond een oogstdankdienst in de plaatselijke Gereformeerde
Kerk aan de Kerkstraat. De dienst begint om 19.30 uur en de
voorgangers zijn ds. Breukelaar en rector Vijftigschild. De bezoe
kers wordt gevraagd vers fruit en/of blikjes conserven mee te
brengen. Hiervan worden fruitbakjes gemaakt die na afloop
worden bezorgd bij zieken en ouderen van de kerkelijke ge
meente of parochie.
Henk Biersteker spreekt in Oude Vest
leiden Henk Biersteker, journalist van het dagblad Trouw en
programmamaker van IKON-tv, spreekt morgen in De Oude
Vest, centrum voor cultuur en religie. Hij gaat in op de perspec
tieven die er zijn voor Joden en Palestijnen om na 50 jaar staat
Israël tot een vreedzame samenleving te komen. De lezing van
Biersteker past in een serie van drie bijeenkomsten over brand
punten in de huidige wereldpolitiek: Zuid-Afrika, Israël en de
Palestijnen, en Indonesië. Aanvang: 20.00 uur, toegang gratis.
Millenniummythen bij Moker
leiden In de radio-uitzending van Moker - het media-overleg
van de kerken in Rijnland en de Bollenstreek - wordt komende
zaterdag (7 november) aandacht besteed aan millenniummy
then. Er wordt over dit onderwerp gesproken met dominee Kat
tenburg. De rubriek Draagvlak wordt verzorgd door dominee Da
Costa uit Oegstgeest. Moker is op zatermorgen te beluisteren
van 09.00 tot 10.00 uur op de FM 105,7 en op de kabel op de FM
88.1.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Lekkerkerk ('t Ven
ster): Joh. Post te Oldebroek; te
Westerlee-Heïligerlee:drs. L P
Blom. kandidaat uit Elburg.
Ds W. van der Wind (Waterweg 87,
3882 RB Putten, tel 0341-
357068), voorheen (tot december
1997) predikant van de NED. GE-
REF. KERK te Bunschoten-Spaken
burg, is per 1 november overgegaan
naar de NED. HERV. KERK.
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning en beroepbaar: LP Blom, Van
Kinsbergenstraat 1, 8081 Cl El-
burg; mw. A.L. Rijken-Hoevens,
Vondellaan 6, 3906 EA Veenen-
daal. mw M. Solinger-van der Vel
de, Fazantweg 16, 7161 HR Nee-
de; L.J.Th. Heuvelman, Prins Ber-
nardplein 21, 3555 AK Utrecht;
P.T. Mol, IJsselsteinlaan 5-1, 3525
ES Utrecht.
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning en beroepbaar vanaf
01/01/99: mw. S Visser. Wicken-
burglaan 1503, 3525 JR Utrecht.
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning en niet beroepbaar: mw. A.
Vroegindeweij-Hartkamp, Zwaans
traat 38, 3816 AR Amersfoort;
J.W.Th. Mout, Ln. Van Henegouwen
50,3703 TE Zeist.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Middelburg (Hoek
steengemeente), mw. P.H. Couvée
te Vreeland, die dit beroep heeft
aangenomen.
Aangenomen: naar Maastricht (Re
formatorische kerkgemeenschap
Maastricht, SoW): als studenten
pastor, dr. R.A. Bosch te Schiedam.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Brakel: G.J. van Aalst
te Ridderkerk.
doorn anp
vervolg van voorpagina
Het was 'volstrekt duidelijk' dat het voorstel om
de predikantsopleidingen in Amsterdam en Gro
ningen op te heffen en die in Leiden en Kampen
te handhaven, op een luthers veto zou stuiten.
Op de triosynode op 13 novembber zou er dan
geen draagvlak voor dat plan zijn geweest omdat
alle drie synodes ermee moeten instemmen.
Die mededeling deed de gereformeerde syno
debestuurder ds. W. Barendrecht gisteren op een
informatieve bijeenkomst van synodeleden te
i Zeist. Met het alternatief, handhaven van Gro
ningen en een nieuwe oecumenische opleiding
in Amsterdam ten koste van Leiden en Kampen,
had de hervormde commissie voor Theologisch
Wetenschappelijk Onderwijs weer grote moeite
wegens de kwaliteit van beide Amsterdamse fa
culteiten.
Daarom heeft het gereformeerd synodebe-
stuur gekozen voor het huidige voorstel, waarbij
de ambtsopleidingen aan de Universiteit van
Amsterdam en de Universiteit Leiden verdwijnen
en de Theologische Universiteit Kampen na een
fusie met de theologische faculteit van de VU
verder-gaat in Amsterdam.
Waarom zouden de lutheranen niet kunnen
overwegen om naar Leiden te gaan, vroeg syno
delid mr. C. Pieters uit Leeuwarden zich af. „Ik
kan me niet voorstellen dat wij hen niet zouden
kunnen overtuigen als wij voor Leiden en Kam
pen kiezen." Overigens zei de lutherse synode
bestuurder ds. R. van den Berg desgevraagd dat
er met de lutheranen best te praten valt over een
andere vestigingsplaats voor hun seminarie dan
Amsterdam.
De voorzitter van de Kamper curatoren, ds. H.
Plomp, herhaalde ter vergadering dat het stand
punt van Kampen over het huidige voorstel nog
steeds is: 'nee. tenzij'. Als er aan de bezwaren en
onduidelijkheden niet wordt tegemoet gekomen,
wordt het zelfs een definitief nee.
De curatoren hebben grote zorgen over de fi
nanciering van het plan en vragen zich zeer ern
stig af of dit plan haalbaar is. Volgens een peiling
onder de Kamper studenten zou slechts eender
de van hen voor Amsterdam kiezen. Is die nieu
we opleiding in Amsterdam dan wel levensvat
baar, vroeg Plomp zich af.
Door samenvoeging van Kampen en de VU
verliezen naar schatting 35 stafleden hui
Het ministerie van Onderwijs heeft duide
maakt dat het tegen een dure wachtgeldr
is. Moeten de Gereformeerde Kerken dit
talen, zo was de vraag.
Barendrecht erkende dat het nieuwe pl
niet meer dan een idee is. Er ontbreken n
formatie-, financieel en sociaal plan. Pas i
de zomer zal duidelijk zijn of het nieuwe
realiseren is. Dat hangt ook van de beoo:
door het ministerie af.
In het besluit dat de triosynode volgend
moet nemen, mag enerzijds geen ondu
heid over de locaties bestaan. Als and
blijkt dat het financieel niet haalbaar is,
het plan uiteindelijk toch niet door, z
rendrecht.
Antroposofen mengen zich in debat over genetische manipulatie
De stier Herman, het
schaap Dolly, kikkers
zonder kop. Het
debat over genetische
manipulatie laait bij
incidenten op maar
dooft doorgaans snel
uit in een patstelling
tussen voor- en
tegenstanders.
Antroposofen willen
daar wat aan doen.
driebergen guido de bruin
Wetenschappers met een antro
posofische achtergrond zijn niet
per definitie tegen, benadrukt
landbouwkundige ir. Edith
Lammerts van Bueren. „De
vraag is niet óf we met DNA wil
len werken maar hoe we er
ethisch verantwoord mee om
gaan." Ze coördineert de werk
groep genenmanipulatie en
oordeelsvorming, waarin een
tiental min of meer antroposo
fisch georiënteerde weten
schappers de discussie over bio
technologie vlot wil trekken.
Lammerts van Bueren, op 22
november één van de sprekers
bij het jubileumsymposium van
de 75-jarige Antroposofische
Vereniging, stelde ook het bin
nenkort verschijnende boek 'En
toen was er DNA...' samen. Dat
moet de leek mondiger maken
tegenover wetenschappers in
hun ivoren toren die weten wat
goed voor de wereld is. „De vrij
heid van meningsvorming staat
onder druk. De consument
heeft moeite om zijn onrustge
voelens over genetische mani
pulatie in argumenten om te
zetten."
Het debat stokt volgens Lam
merts van Bueren omdat voor-
en tegenstanders op verschil
lende golflengtes zitten. Het ra
tionele betoog van voorstanders
over de zegeningen van geneti
sche manipulatie sluit niet aan
bij de vaak emotioneel en mo
ralistisch geformuleerde bezwa
ren van critici. De leek voelt een
vaag onbehagen maar komt
vaak niet verder dan de mach-
Antroposofe ir. Edith Lammerts van Bueren in het laboratorium in Driebergen: „De vraag is niet óf we met DNA willen werken maar hoe we er
ethisch verantwoord mee omgaan." foto anp
teloze verzuchting dat de tech
nologische ontwikkeling toch
niet tegen te houden is.
De werkgroep wil dat voor-
en tegenstanders niet slechts
hun eindoordeel uitwisselen
maar in gesprek raken over hun
achterliggende uitgangspunten
en toekomstvisies. Is de mens
bijvoorbeeld slechts een vat vol
hormonen, zoals Herman de
Boer, geestelijk vader van de
transgene stier Herman, be
weert?
De antroposofie is volgens
Lammerts van Bueren bij uit
stek toegerust om kritische vra
gen te stellen bij het gangbare
natuurwetenschappelijke den
ken dat levende wezens redu
ceert tot een 'pakketje genen
dat je naar believen kunt mani
puleren'. De biotechnoloog die
aan het DNA van plant, dier of
mens sleutelt zonder het leven
de wezen daarachter fe zien,
merkt dat zijn gemanipuleerde
onderzoeksmateriaal zich vaak
anders gedraagt dan in het la
boratorium. Het resultaat is
'een vicieuze cirkel van onge
wenste neveneffecten die je niet
had verwacht omdat je een te
nauwe blik hebt'.
Bij het Louis Bolk Instituut
voor onderzoek naar biolo
gische landbouw, geneeskunde
en voeding op antroposofische
grondslag, werken ze anders.
Lammerts van Bueren coördi
neert er de landbouwafdeling.
Geïnspireerd door Rudolf Stei-
ner, grondlegger van de antro
posofie, staat de 'innerlijke rela
tie tussen mens en natuur' cen
traal. Antroposofische georiën
teerde onderzoekers die een
probleem in de natuur willen
oplossen, benaderen dat niet al
leen op een technologische ma
nier maar verdiepen zich ook in
het wezenlijke van een plant of
dier. Ze zien onkruid bijvoor
beeld niet als een geïsoleerd
probleem dat elke boer op de
zelfde wijze kan bestrijden maar
als een uitdaging die in elk be
drijf om een andere aanpak
vraagt.
„Wij gaan ervan uit dat de
plant ons als het ware
laten zien, iets voorleeft
ons eigen handelen op
drijf ontbreekt."
„Hoe kun je de comj
van het leven van mens,
plant zo in beeld krijgei
tot duurzame oplo
komt." Zo verwoordt Lai
van Bueren de antropos
visie op natuurwetensc
lijk onderzoek. Tijdens h
leiding aan de Landbo
versiteit Wageningen i
teerde ze met onbehagei
bezig was met het oni
van de erfelijke structii
tarwe zonder te weten ij
we groeit en ooit door i
weveld te hebben gelojj
ging zich op het biofl
landbouwonderzoek riclj
ontdekte dat de antropos
haar twijfels over het ga
technologische onderzoi
sloot.
Haar instituut mag zj
middels in de belangstej
de financiële steun van
nisterie van Landbouw
gen. Tegen het einde vl_
ren tachtig kwam voor he1
Bolk Instituut de ommC
„We hadden ons altijd)
schappelijke dissidente
voeld, en toen kwam dJ
van het ministerie: kuni
lie ons helpen", aldus1
merts van Bueren. j
De werkgroep genennf
latie en oordeelsvormin|E
bij reguliere onderzoek
een behoefte te voorzie/1
dat de biotechnologie))
grote druk van de int
staat om snel praktisch K
bare resultaten te boekei
nen ze met fundament^
gen bij hun eigen in*
vaak niet terecht. Bij d£l
groep en haar intematio6-
menwerkingsverband
kunnen ze in een 'mad
dialoog' hun zorgen enr
wel kwijt.
De antroposofie en dei
schappers die zich daaro
ten inspireren mogen var
merts van Bueren geen
beweging met een eigen;
vormen maar moet steefo
de gangbare wetenschap^
loog blijven. „We willen'
onze eigen optiek me^
maar claimen niet da^
overtuiging de enige waqj-,
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque
(geen overschrijvingskaart) ter waarde van vijf-gulden (vooreen exemplaar van 13 bij 18 in zwartwit) op te stu
ren naar het Leidsch Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante
betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
ANN01898
Vrijdag 4 November
NIEUWVEEN Tegen het vallen van den avond lie
pen twee kinderen van den arbeider V. nabij een paar
hooischelften. De oudste, een 6-jarig knaapje, gaf een
staaltje van zijn vlugheid in het brandstichten met lu
cifers te zien. Voordat men het zag, had de kleine een
der bedoelde hooischelften van G. Hegeman in brand
gestoken.
Gelukkig werd de vlam bijtijds door den broodbakker
B., van Ter-Aar, opgemerkt en kon men het vuur nog
met eenige emmers water doen blusschen. De jeugdi
ge booswicht had het intusschen met zijn broertje op
een loopen gezet, doch werd achtervolgd en van zijn
gevaarlijk speelgoed ontdaan. Onder hard geschrei
heeft de kleine beloofd het nooit weer te zullen doen.
POLITIE Gevonden voorwerpen: 0.35 losgeld;
een grijze pelerine; een lederen taschje met 11 tram
kaartjes; een R.-K. kerkboekje; een coupon Kön. Port.
Eisenbahn GeselIschaft; een bos sleutels; een koperen
moet van een patent-as van een rijtuig; een bruine
riem.
Inlichtingen omtrent deze voorwerpen worden dage
lijks tusschen 12 en 1 uur verstrekt aan het Bureel van
Politie.
ADVERTENTIE F.inale Uitverkoop. Wegens ver
plaatsing van het Volkskleeding-Magazijn ,,De Stad
Parijs" van de Haarlemmerstraat 126 naar het in aan
bouw zijnde nieuwe Magazijn, hoek Donkersteegen
Haarlemmerstraat, worden alle Mannen-, Jongens- en
Kinderkleederen tegen ongekend lage prijzen - ver be
neden inkoopsprijs-a tout prixfinaal uitverkocht.
Men gelieve de Étalage, de goederen en prijzen te be
zichtigen.
ANN01973
maandag 5 november
LEI DEN Zaterdag recipieerde
het bestuur van de Leidse Bil
jartbond in Nieuw Minerva t.g.v.
het 50-jarig bestaan van de
bond. Vele biljartliefhebbers ga
ven blijk van hun warme belang
stellingvoor de gouden LBB,
waarin op dit moment rond 375
leden, ondergebracht in 21 ver
enigingen, zijn verenigd. Het be
langrijkste streven van het be
stuur van de LBB, aldus voorzit
ter Crama, is het in Leiden en
omgeving stimuleren van de
sport en die verder uit te bou
wen.
OEGSTGEEST Er bestond za
terdag grote belangstel ling voor
de onthulling van het beeld
houwwerk van Hans Bayens: een
tuinder, leunend op zijn schoffel,
in gedachten uitkijkend op de
velden. Het is bedoeld als herin
nering aan de tuinders, die op de
gronden in die omgeving hebben
gewerkt. Twee kinderen uit de
buurt, Henny Stravers en Leen-
dert Amersfoort, onthulden het
beeld.
LEIDEN Het optreden van
The Osmond Brothers is gelukkig
voorbij. Niet omdat de Osmonds
het niet goed hebben gedaan, in-
Het LBB-bestuur v.l.n.r. G.H. Eilander (2de voorzitter), C.A. Glasbergen (2de secr.), J.P. Kroon (1ste secr. en wed
strijdleider), W.F. Crama (voorzitter), W. van Egmond (1ste penningmeester), Th. Overdijk (2de penningmeester)
en L.H. Cavé (commissaris). foto archief leidsch dagblad
tegendeel, hun show zat bijna
angstig perfect in elkaar. Maar
op een gegeven moment is het
gewoon eng om te zien hoe een
tiental meisjes bereid blijkt om
elkaar desnoods zes voet onder
de grond te timmeren om maar
een stukje te bemachtigen van
de handdoek waarmee Donny
zich heeft afgedroogd. De Eerste
Hulpdienst had het er knap druk
mee, vooral omdat een aantal in
onmacht gevallenen langdurig
buiten westen bleef of na weer in
de zaal gelaten te zijn onmiddel
lijk weer in zwijm viel. De schade
bleef verder beperkt. Eén zwaar-
gekneusde elleboog en één ge
broken linker onderarm, naast
wat lichte blessures, werden bij
de EHD afgeleverd.
mamËÊÊÊÊMÊÊQ,
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1.860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging
Ma. t/m/vr 18 00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128030
DIRECTIE
B.M.Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
LF Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
A J.B.M. Brandenburg, chef eindred. regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W. van Wanrooy, chef a. i. red.
Duinen Bollenstr.
W. Spierdijk, chef sportredactie
T. Brouwer de Koning, chef Rijn- en Veenstr.
E. Straatsma, chef red. Regio Leiden
www.hdc.nl/ld
TELEFAX
Advertenties: O710r
Familieberichten: 023ÈI
023*a
Redactie: 07H
Hoofdredactie: 071'
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot HC
07%
RUBRIEKSADVERTENTIE^
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot F
071
ABONNEMENTEN Ji
bijvooruitbetaling: el
MS5S5 :h
per half jaar (acceptgiro) L
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging versti-
nhetabs
per betalt
iR POST J
INTERNET:
Auteursrechten voorbehouden ii
Dagbladuitgeverij Damiateïrs
f.maii - d'
redactie.ld@damiate.hdc.nl
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag. as:
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd feeën
Leids Universitair Medisch Centrum. 24 u per dag. tie
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord geen ongevallendienst.
