PvdA verdeeld over andere vijfde baan
'Willen wij wel zo'n grote luchthaven?'
Binnenland
Melkert omarmt voorstellen luchthaven
Neo-nazi's herdenken
Hitler in Geldermalsen
IIAANDAG 2 NOVEMBER 1998
Meekijken met machinist kan straks
[TREcht» De NS werken aan een ontwerp voor een hogesnel-
eidstrein, waarin het mogelijk is om over de schouder van de
nachinist mee te kijken op de spoorbaan. De nieuwste hoge-
nelheidstrein van de NS, die wordt ingezet naar Keulen, krijgt
en speciale le klasse-coupé met uitzicht naar voren. Slechts
en glazen wand scheidt het reizigerscompartiment van het do-
ïein van de machinist. Een plaats in de meekijkcoupé wordt ex-
a duur. Maar volgens de NS is er markt voor. Jaarlijks ontvangt
NS zo'n veertig brieven met het verzoek om 'op de bok' mee
mogen rijden. Van een speciale videoband met opnames
nuit de cabine zijn in korte tijd drieduizend exemplaren ver-
F ocht. De nieuwe flitstreinen met uitzicht op het spoor kosten
ijftig miljoen gulden per stuk, en komen in juni van het jaar
000 op de rails.
Cerstvluchten Curasao onzeker
:izigers in het water. De maatschappij zou volgens gedupeerde
:izigers op eigen houtje alle data van definitieve reserveringen
rijzigen zonder iets te vragen of te zeggen. KLM-voorlichter Pe-
r Wellhuner erkent de problemen. ,We hadden twee vluchten
:r week van onze dochteronderneming Martinair naar Curasao
pland. Maar die zijn eind september geweigerd door de Antil-
lanse overheid. Omdat deze vluchten dus wegvielen, hebben
2 met enorme overboekingen en capaciteitsproblemen te ma-
en. En dat wordt vooral een probleem in de drukke perioden,
aaronder ook de kerstperiode valt', aldus Wellhuner.
Weekeinde ver keer kost acht levens
•n haag Het afgelopen weekeinde zijn in ons land zeker acht
lensen om het leven gekomen door ongevallen in het verkeer,
ét ernstigste ongeluk was een botsing tussen twee personen-
agens zaterdagavond in het Brabantse Mill die drie mensen
et leven kostte. De slachtoffers zijn een 17-jarig meisje uit Mill,
;n 19-jarige inwoonster van diezelfde plaats, alsmede een 20-
irige man uit Haps. Een 16-jarig meisje uit het Utrechtse Eist
ond de dood nadat zij vrijdagavond in Ede met haar brommer
:gen de lepels van een langs het fietspad geparkeerde vorkhef-
uckwas gebotst.
tadiotherapeute krijgt patiëntenprijs
iden» Radiotherapeute Wil Dolsma van het Academisch Zie-
inhuis in Groningen heeft zaterdag de onderscheiding 'De
lens achter de Patiënt' gekregen. Ze is gekozen uit een groep
m zestien door patiënten genomineerde hulpverleners als
uisartsen, chirurgen en sociaal verpleegkundigen. Dolsma
eeft veel oog voor de patiënt en maakt alle tijd voor hen vrij, zo
rdeelt de landelijke jury. De prijs is een initiatief van de pa-
ëntenvereniging voor borstkankerpatiënten, het Landelijk Con-
ictorgaan Begeleiding Borstkankerpatiënten (LCBB) en het far-
ïaceutisch bedrijf Pharmacia Upjohn. De onderscheiding
erd overhandigd tijdens het symposium van de Contactgroep
inge Vrouwen van het LCBB in de Stadsgehoorzaal in Leiden.
Slecht weer speelt Efteling parten
ttatsheuvelDe Efteling heeft het afgelopen seizoen tien pro-
xnt minder bezoekers kunnen noteren dan vorig jaar. Het at-
0 r j gjactiepark wijt de vermindering aan het ongunstige weer en
jvenementen als het wereldkampioenscha voetbal deze zomer,
•aat De Efteling heeft gisteren de poorten voor dit jaar gesloten. Er
errePin dit seizoen 2,7 miljoen mensen langs de kassa gegaan, tegen
miljoen bezoekers in 1997. De directie signaleert dat groe-
in tegenstelling tot individuele gasten, zich veel minder
ibben laten afschrikkken door de regen. De Efteling noemt stij-
inde belangstelling vanuit Duitsland, Engeland en Frankrijk
ivallend. Er is verder over 1998 een recordaantal abonnemen-
verkocht.
Her gewonden bij schietpartij
êDHOVENBij een schietpartij in Eindhoven zijn zaterdagmid-
g vier gewonden gevallen. De politie heeft kort daarna niet al-
een de zes mogelijke daders aangehouden, maar ook de slacht-
08 Sffers Een recherchebijstandsteam onderzoekt wat er is ge-
'3 08 leurd, aldus een woordvoerder van de politie. De slachtoffers
ijn een vader en zijn twee zoons. Ze zijn opgenomen in het zie-
marktjenhuis, een van hen op de intensive care. Het vierde slachtoffer
van vermoedelijke daders. Hij kon na te zijn behandeld
rorden overgebracht naar het politiebureau. Daar zitten ook de
jidere verdachten, een vader met vier zoons. Alle betrokkenen
lomen uit Eindhoven en Emmen. De politie heeft twee vuurwa-
jens en een mes in beslag genomen.
Parkeerplaats reserveren Amsterdam
msterdam Zoeken naar een parkeerplaats in Amsterdam is
anaf komende vrijdag niet meer nodig. Automobilisten kunnen
iun overdekte plaatsje uiterlijk twee uur vantevoren 'bestellen'
iij een reserveringscentrale. Parkeer Management Nederland
iegint de zogeheten Parkeer Reserveer Lijn in Amsterdam. Het
ledrijf heeft de beschikking over in totaal vijf parkeergarages,
faarvan vier in het centrum van de hoofdstad en een bij de Am-
terdam Arena. Autombilisten kunnen bij de centrale naar keuze
en parkeerplaats reserveren. Dat kan 24 uur per dag en zeven
agen per week. De telefonist vertelt de autombilist hoe hij of zij
ij de parkeergarage moet komen. Bovendien waarschuwt de te-
ifonist voor files en drukte in de stad. Reserveringen kunnen
en maand vantevoren al worden gemaakt.
Schooljeugd teistert supermarkten
rnhem Supermarkten kampen met schooljeugd die steelt en
yerlast veroorzaakt. Vier op de tien winkeliers melden proble-
aen met leerlingen van een school in de buurt die tijdens de
auze de zaak aandoen. Dat leert een steekproef door het blad
~jistrifood voor de supermarkten. De overlast wordt in vrijwel al-
H3 gevallen door middelbare scholen veroorzaakt. Vanuit de
A Lfranche komt als oplossing bijvoorbeeld een sportprogramma
^•Rdens de schoolpauze. Een ander heeft besloten dat scholieren
'jïeen bij de kassa iets mogen kopen, ze komen de winkel zelf
_^5J|et in. Een derde oppert om zelf blikjes frisdrank aan de school-
antine te leveren.
Platform 'Geen Tweede
hol in Flevoland' heeft za-
g 2059 handtekeningen
leid. De actiedag werd
luden in de Flevolandse ge-
behalve in de Noord-
njni'j5tpolder. Het platform zag
Je vri^r af van actie wegens de wa-
'ooral in Dronten en Bid-
ighuizen was de toeloop
ot. Daar zijn ruim 1200
idtekeningen opgehaald. In
ïere en Lelystad was de be-
igstelling minder groot. Met
^voorgaande periode erbij ge-
end, heeft het Platform ruim
eduizend handtekeningen
lezameld. Het wil eind no-
„Jtber een paginagrote adver
se in de landelijke kranten
atsen, waarin de namen van
Flevolanders worden ver-
2§
Tegenstanders: Omwonenden hebben recht op duidelijkheid
De actiedag werd begeleid
door geluidswagens die het la
waai van een overvliegend
vliegtuig lieten horen. Het Plat
form bestaat uit zestien
Flevolandse milieu-, natuur- en
bewonersorganisaties. In
Noordoostpolder zijn nog geen
organisaties aangesloten.
Ook vijftien natuur- milieu-
en recreatieorganisaties uit ver
schillende provincies hebben
het kabinet gevraagd af te zien
van een tweede luchthaven in
Flevoland. Ze hebben daartoe
een brief naar Den Haag ge
stuurd. De organisaties zijn
bang dat de natuur in de pro-
vincie schade ondervindt, dat er
geluidsoverlast ontstaat en dat
de recreatie onder druk komt te
staan. De brief is ondertekend
door landelijke organisaties als
Staatsbosbeheer, Natuurmonu
menten, Vogelbescherming en
Milieudefensie.
Het voorstel van de Partij van de Arbeid om de geplande
vijfde start- en landingsbaan van Schiphol voor het jaar
2003 op een andere plaats aan te leggen, is niet realis
tisch. Dat is de boodschap die de sociaaldemocraten af
gelopen zaterdag van verschillende kanten te horen kre
gen tijdens een discussiebijeenkomst over de toekomst
van de Nederlandse luchtvaart. Desondanks wil PvdA-
Kamerlid Van Gijzel het idee nog niet loslaten. „Ik geef
me niet gewonnen", zei hij in het Haarlemse Concertge
bouw.
haarlem«hansjacobsanderen. Kort gezegd komt het
er op neer dat er twee keer twee
De PvdA stelt voor het banen- parallelle banen komen, een
stelsel op de luchthaven te ver- dubbele (en iets gedraaide)
Zwanenburgbaan en een dub
bele Kaagbaan. Op die manier
kan er meer vliegverkeer wor
den verwerkt, terwijl toch de
overlast in de omgeving ver
mindert. De Aalsmeerbaan en
de Amsterdambaan op Schip-
hol-Oost kunnen dan namelijk
dicht, terwijl de Buitenveldert-
baan alleen nog bij extreme
weersomstandigheden wordt
gebruikt. Voorwaarde is wel dat
de 'vijfde baan' op tijd klaar is.
De voormalige Noord-Hol
landse milieugedeputeerde De
Zeeuw noemde het voorstel 'il-
lusiepolitiek'. „Het is al een hele
klus om de vijfde baan voor
2003 gereed te krijgen. Als we
nu ook nog de locatie gaan wij
zigen, is dat volstrekt onhaal
baar," aldus De Zeeuw. Er moet
in dat geval een nieuw kabinets
besluit komen en ook alle in
spraakronden moeten over. Dat
kost jaren. „Bovendien komt
een hoop extra geluidsoverlast
af op de inwoners van de
IJmond", zei De Zeeuw. Hij ver
wachtte niet dat de gemeenten
Beverwijk, Uitgeest en Velsen
voetstoots akkoord gaan. Snelle
realisering is ook daardoor niet
mogelijk.
De Zeeuw wees op nog een
aspect dat zijn partij over het
hoofd heeft gezien: er is beslo
ten om in de Broekpolder hui
zen te bouwen. Dat kan niet
meer als de gedraaide variant
van de Zwanenburgbaan er
komt. Ook de Haarlemmer-
meerse fractievoorzitter van de
PvdA, Nobel, is tegen het plan.
„Die variant redden we niet
meer. De omwonenden hebben
recht op duidelijkheid." Schip
hol, de gemeenten Haarlem
mermeer en Amsterdam, de
provincie Noord-Holland en
Rijkswaterstaat Noord-Holland
hebben eind vorige week in een
gezamenlijk schrijven aan ver
keersminister Netelenbos al ge
waarschuwd dat een koerswijzi
ging onaanvaardbaar uitstel
met zich meebrengt.
Van Gijzel vindt enige vertra-
ging niet onoverkomelijk. Het i
eindresultaat is immers een vei
liger. beter en verder groeiend
Schiphol. PvdA-fractieleider
Melkert zei zaterdag wel iets
voor de plannen te voelen. D66
en WD hebben vorige week
eveneens positief op de voor
stellen gereageerd.
haarlem hans jacobs
De voorstellen voor een verdere
groei van de luchtvaart, die vo
rige week werden gelanceerd
door een taakgroep van de Par
tij van de Arbeid, zijn zaterdag
met veel instemming ontvan
gen tijdens een partijdiscussie
in Haarlem.» Fractievoorzitter
Melkert zei na afloop de plan
nen te 'omarmen'. Hij vond de
suggesties, die ongetwijfeld ook
in het kabinet worden bespro
ken, constructief. „Ik wacht nu
de voorstellen van de regering
af', aldus Melkert.
De PvdA wil dat Schiphol
'mainport' is: een Europees en
internationaal knooppunt voor
het vliegverkeer met de KLM als
hoofdrolspeler. Daarvoor moet
ruimte worden gevonden. Bin
nen de huidige afspraken kan
dat niet, zo is de afgelopen
maanden overduidelijk geble
ken. De partij denkt een oplos
sing te hebben gevonden in een
verandering van het banenstel
sel.
Zowel vertegenwoordigers
van de KLM, Schiphol en de
milieubeweging gaven te ken
nen hierover te willen praten.
„Maar ik ben niet zo optimis
tisch", voegde Schiphol-woord-
voerder Wever eraan toe. „De
vijfde baan moet zo snel moge
lijk worden aangelegd. Dat is
voor het milieu het beste." Des-
Besloten bijeenkomst moeilijk aan te pakken
geldermalsen
Tijdens het PvdA-congres, van links naar rechts: Ad Melkert, oud-commissaris van de koningin in Noord-Hol
land Roel de Wit, en - op de rug gezien - Jan Pronk. foto united photos de boer rob hendriks
kundigen maakten zaterdag
duidelijk dat een wijziging van
het banenstelstel onherroepelijk
vertraging van de bouw van de
zogenoemde vijfde baan bete
kent.
En een nieuwe indeling van
Schiphol, als die al uitgevoerd
zou kunnen worden zonder het
vliegverkeer op de luchthaven
te verlammen, heeft ook zijn
nadelen. De Bollenstreek én de
IJmond weten dan een 'dubbel
loops geweer' van dubbele
start- en landingsbanen (Zwa
nenburgbaan en Kaagbaan) op
zich gericht. Leuk voor Amster
dam, dat veel geluidshinder
kwijtraakt, maar onaanvaard
baar voor de betrokkenen zoals
partijleden uit Leiden, War
mond en Velsen duidelijk
maakten.
Ongeveer zestig neo-nazi's
hebben dit weekeinde in Gel
dermalsen de mislukte staats
greep van Hitler in 1923 her
dacht. De internationale bij
eenkomst in hotel De Gentel
werd bezocht door rechtsradi-
calen uit Duitsland, België en
Nederland. De neo-nazi's had
den de hoteleigenaar om de
tuin geleid met de mededeling
dat het om een reünie van Uni-
filmilitairen ging.
De politie is niet opgetreden.
Volgens woordvoerder Kleijn
van de politie was het een be
sloten bijeenkomst, die niet
dreigde uit te lopen op versto
ring van de openbare orde. De
politie, die wel extra personeel
inzette, heeft geen strafbare fei
ten geconstateerd, zegt Kleijn.
Meerdere sprekers uitten be
ledigingen aan het adres van
joden en buitenlanders. K. Ro
man van de ultra-rechtse Na
tionale Liga België riep op „tot
het vernietigen van synago
gen" en haalde fel uit naar het
jodendom. De joden hebben
volgens hem „zelf de Tweede
Wereldoorlog uitgelokt". Daar
naast pleitte Roman voor het
[weeduizend handtekeningen
ïen luchthaven Flevoland
haarlem hans jacobs
Jan Pronk vecht tegen de slaap. Knikke
bollend zit de milieuminister op de eer
ste rij in de zijvleugel van de Kleine Zaal
van het Haarlemse Concertgebouw. Hij
probeert zijn aandacht te houden bij de
breedsprakige, en vooral tamme discus
sies van zijn partijgenoten over de toe
komst van de luchtvaart. De sociaalde
mocraten staan voor dilemma's. Kan de
Partij van de Arbeid tegelijkertijd ook
Partij van het Milieu zijn? Valt groei van
het vliegverkeer wel te verenigen met
verbetering van het leefmilieu en vermin
dering van de geluidsoverlast rond Schip
hol?
Pronk, in het kabinet de minister met de
meeste vliegkilometers achter zijn naam,
is voor beteugeling van de luchtvaart.
Binnenlandse vluchten zijn onzin, zo liet
hij zich onlangs ontvallen. De meeste
partijleden zijn het met hem eens. Wie
tussen Eindhoven en Amsterdam wil rei
zen, neemt maar de trein. En eigenlijk
geldt dat ook voor tripjes naar Londen,
Parijs, Brussel of Frankfurt. Prijsmaatre
gelen - zoals BTW op tickets, accijns op
kerosine of een toeslag van honderd gul
den op elke vlucht naar een bestemming
binnen vijfhonderd kilometer van Schip
hol - moeten de reiziger in de trein krij
gen. Het zijn voorstellen waarvoor de
PvdA applaus krijgt van de milieurid
ders. Die bepleiten dat al jaren. Dat er
nog helemaal geen snelle treinverbin
dingen zijn en dat dezelfde milieube
waarders de aanleg hiervan vertragen,
blijft buiten beschouwing.
Pronk weet zich in Haarlem onder ge
lijkgestemden. Hij kan dan ook gerust
wegdutten. Hij kent de boodschap al.
Collega Tineke Netelenbos heeft als be
windsvrouw voor verkeer een prominen
tere plek in de zaal. Af en toe fluistert ze
wat in het oor van fractievoorzitter Ad
Melkert. „Ik ben hier om te luisteren",
vertelt ze jn de pauze van de discussie
bijeenkomst. De op-en aanmerkingen,
suggesties en voorstellen krijgt ze bin
nenkort op haar bureau, samen met het
vorige week gepresenteerde plan van
haar partij om Schiphol op de huidige
plek te laten groeien, maar met een an
der banenstelsel. Op die wijze kan de
luchthaven er weer even tegen en in de
tussentijd kan serieus worden gekeken
naar de mogelijkheid van de aanleg van
een eiland in zee.
Netelenbos, die met het kabinet nog
vóór de kerst tot een keuze moet komen,
krijgt een waaier aan opties op haar bord.
Ze moet Schiphol onder de grond stop
pen, dan komt er meer ruimte. In het jaar
2030 is er toch geen groot vliegveld meer
nodig want dan kan je in de lucht over
stappen, zo suggereert een partijgetrou
we. Een Amsterdammer vindt dat niet de
groei, maar de inkrimping van de lucht
vaart uitgangspunt moet zijn. 'Willen we
in Nederland wel een mainport? Willen
we wel zo'n grote luchthaven. Is dat wel
nodig?' zo vraagt een grote groep zich af.
Het antwoord van de aanwezige Kamer
leden is eenstemmig: 'Ja'.
In de plannen wordt geen bovengrens
meer gesteld aan het aantal passagiers
dat jaarlijks van Schiphol gebruik mag
maken. In de wet staat nu een maximum
van 44 miljoen passagiers. „Het gaat om
het méiken van goede milieuafspraken.
Daar moeten we normen stellen," vindt
Kamerlid Ferd Crone. Hij denkt dan aan
geluid, veiligheid, uitstoot van schadelij
ke stoffen en dergelijke. Collega Jaap Jelle
Feenstra staat een integrale milieuver
gunning voor ogen. Wanneer de grenzen
Crone noemt dat het 'milieuplafond'
zijn vastgesteld moet Schiphol zelf
maar kijken hoeveel vliegverkeer daarbij
mogelijk is. Voor de milieugroeperingen
en veel partijleden is dat een stap te ver.
„We moeten die grens van 44 miljoen
vasthouden. Geen oude schoenen weg
gooien voordat we nieuwe hebben," zegt
Wijnand Duyvendak van Milieudefensie.
Pronk knikt en nu niet van de slaap.
Maar waarom alleen inzetten op Schip
hol? „Waarom hebben we een luchtha
ven op de drukste plek van Nederland?
Waarom kiezen we niet direct voor de
Noordzee", vraagt Cnoop Koopmans,
oud-gemeenteraadslid van Amsterdam
en voormalig PvdA-senator. „Omdat het
niet reëel is" riposteert de gewezen
Noord-Hollandse gedeputeerde Jaap IJff
(milieu). „Omdat de luchtvaartsector
niet meebetaalt", voegt Amsterdams
burgemeester Schelto Patijn er aan toe.
„Nou daar denkt Schiphol-directeur
Cerfontaine anders over", meent Van
Gijzel en hij schermt met een stapel
kranteninterviews met de Schipholbaas.
„Of het betaalbaar is moet de markt
maar bepalen". Hij ziet in ieder geval
wel mogelijkheden, vooral ook omdat de
alternatieven woningen afbreken
rond Schiphol zoals een Amsterdams
raadslid oppert geen andere keus la-
„samengaan van Vlaanderen
en Nederland in een Groot-Ne
derland". De extreemrechtse
Nederlandse voorlieden C.
Kusters en J. Glimmerveen van
de NVU voorspelden een „ras-
senoorlog" en riepen op „Euro
pa te bevrijden van vreemde
lingen en joden".
Het is de derde keer dat in
ternationale neo-nazi's de mis
lukte staatsgreep van Hitler in
Nederland herdenken. Aan het
eind van de bijeenkomst zon
gen zij het nationaal-socialisti-
sche Horst-Wessellied, waarbij
zij veelvuldig de Hitlergroet
brachten.
Een groep neo-nazi's
rondom Kusters en Glimmer
veen hield in het voorjaar een
vergelijkbare besloten bijeen
komst in Valburg. Ook toen
waren verschillende journalis
ten in de zaal, die discrimine
rende uitlatingen van de groep
naar buiten brachten. Justitie
in Arnhem bestudeert nog
steeds of de Valburgse bijeen
komst tot een strafzaak moet
leiden. De rechtbank in Rotter
dam heeft vorig jaar neo-nazi's
veroordeeld op grond van be
richtgeving over een besloten
bijeenkomst.
GOED NIEUWS
VAN A&P TV
ELKE DAC GOED NIEUWS
Huidige
situatie
(inclusief 5P-baan)
Zwanen- Halfweg
Amsterdam
leliede
Badhoev
SCHIPHOL
Nieuw Vennep
Aalsmeer
