Nazi's stalen miljard
van Nederlandse joden
van
KLM moet nu zelf met oplossingen komen
tiiunsin
Binnenland
Extra verkeerspolitie
voor aanpakken files
TIL'S UITGEBREIDE
LSTA PRESENTATIE
Nieuw strand uit zee
Kok dreigt EU met veto
Advocaten hekelen inzet
'125' in cokezaak marine
Klassen op basisschool
iets kleiner geworden
Halve eeuw goed werk
.RDAG 10 OKTOBER 1998
953
3
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten
ese politie urenlang onbereikbaar
iarden De 25 politiebureaus in Friesland waren gisteren
rroot deel van de dag telefonisch onbereikbaar. Bij werk-
iheden in Meppel werd een glasvezelkabel doorgesneden
jrgt voor de verbindingen van het openbare net naar de
't'dt.lebureaus. Alarmnummer 112 was wel bereikbaar. Behalve
den,|iitiebureaus hadden ook de Internetklanten van Telekabel
an de storing. Via omleidingen kwam het telefoonverkeer
wëët begin van de avond weer op gang. Rond middernacht
peje glasvezelkabel weer gerepareerd.
Üngorhoeve wordt deeltijd-hoogleraar
eve"!1 vroegere defensie-minister Voorhoeve keert terug als
stai jogleraar aan de Leidse universiteit. Hij zal zijn werkzaam-
f veii als deeltijd-hoogleraar bestuurskunde combineren met
amerlidmaatschap. Vier jaar geleden verliet Voorhoeve de
jrsiteit om minister te worden. In Leiden bekleedde hij de
loei beleid en bestuur van internationale organisaties. Tij
zijn afwezigheid is die leerstoel aangehouden. De ex-mi-
>9^ wordt als docent hoog geprezen.
ngeerder overreden door trein
rdam Een 37-jarige rangeerder is gistermiddag overleden
jthij 's morgens was overreden door een trein. De man
ii op een rangeerterrein in Rotterdam-zuid tijdens het aan
dien van een goederenwagon door nog onbekende oorzaak
r de locomotief terecht.
De verkeerspolitie van het
Korps Landelijke Politiedien
sten (KLPD) gaat vanaf maan
dag met extra mankracht de fi
les te lijf. In totaal 75 verkeers-
assistenten, van wie de eerste
25 maandag aan de slag gaan,
zullen op de belangrijkste knel
punten in de spits proberen het
verkeer in goede banen te lei
den.
Zij zijn actief op de A12 (de
trajecten Gouda-Zoetermeer en
Gouda-Woerden) en op de A2
(Leenderheide-Welschap en
Deil-Vianen). De werkzaamhe
den bestaan uit het regelen van
het verkeer en het helpen van
bestuurders bij het invoegen,
ritsen, afstand houden, rechts-
rijden en het aanpassen van de
snelheid waardoor asociaal rij
gedrag vermindert.
Bestuurders die de aanwijzin
gen negeren of zich schuldig
maken aan ergerniswekkend rij
gedrag kunnen worden be
keurd, waarschuwt het KLPD.
De inzet van de assistenten
maakt deel uit van een pakket
maatregelen die het ministerie
van verkeer en waterstaat en de
verkeerspolitie nemen in het
kader van het project Samen
werken aan bereikbaarheid om
de capaciteit van het bestaande
wegennet beter te benutten.
Praktijkproeven van de ver
keerspolitie hebben vorig jaar
uitgewezen dat de doorstro
ming van het verkeer verbetert
door bestuurders langs de weg
persoonlijk aanwijzingen te ge
ven en te begeleiden. De ver-
keersassistenten zullen vijf jaar
dienst doen.
)kbekernederzetting gevonden
Iff ^imaas Archeologen hebben in de gemeente Binnenmaas
P Hoeksche Waard een nederzetting van de Klokbekercul-
11 (2700-2100 voor Christus) gevonden. Medewerkers van het
1§| jologisch instituut SOB Research stuitten onder meer op
van versierde klokbekers en fragmenten vuursteen. Ook
>n slakmateriaal en een gietpropje gevonden. Het duidt er-
It in de nederzetting aan metaalbewerking, waarschijnlijk
iroductie, werd gedaan. Dit maakt de vondst van interna-
|en van den Brink wil naar Spanje
Wien van den Brink heeft vergaande plannen om zijn
msbedrijf naar Spanje te verhuizen. Hij heeft een optie op
jctare grond op zo'n honderd kilometer van Barcelona. De
litter van de Nederlandse Vakbond Varkenshouders (NW)
fvolgend jaar een varkensbedrijf van ongeveer zevenhon-
Éokzeugen opzetten. Belangrijkste reden om weg te gaan
Toor hem de knellende regelgeving en de stijgende kostprijs
[de strenge dierenwelzijnsregels.
[ling over Koerdisch spreken in cel
De advocaten van een vermeende Koerdische crimineel
jen een kort geding aangespannen tegen de Staat. De man
%t hij in zijn moedertaal mag spreken met vrouw en kinde-
be Extra Beveiligde Inrichting (EBI) waarin hij sinds een
par in voorlopige hechtenis zit, weigert dat. Het geding
[maandag. Volgens Justitie is Koerdisch geen Europese
jaardtaal en mogen gedetineerden die daarom mede uit
jheidsoogpunt niet spreken. De man zit vast op beschuldi-
feider te zijn van een criminele organisatie die moorden
fde en in heroïne handelde.
embad gesloten na val betonblok
[arden Het overdekte zwembad Kalverdijkje in Leeuwar-
gisteren gesloten nadat een betonnen plaat naar beneden
|estort. Dat gebeurde boven de kleedruimtes. Tijdens het
Tuk was niemand aanwezig. Het bad blijft in elk geval tot
lag dicht. De gemeente heeft geen idee hoe het kan dat het
rjiblok heeft losgelaten.
Jerlander op Cyprus aangeklaagd
iaca» De Nederlandse toerist die op Cyprus is gearresteerd
rband met de dood van een Britse toeriste is gisteren aan-
riagd wegens het veroorzaken van een ongeluk met dodelij-
doop. De 32-jarige Karen White kwam dinsdag om toen de
'[waarop zij met haar echtgenoot zat, werd geramd door
-jetski met daarop een 31-jarige man uit Bolsward. Volgens
jlitie was de man onder invloed van alcohol, maar in de
[acht werd hem alleen roekeloos varen ten laste gelegd,
ivoor kan hij maximaal twee jaar cel of een boete van twee-
Cyprische pond krijgen.
rtvti's fout bij scholierenvervoer
errij
nhpjRDAMBij een grootscheepse controle onder taxi's die
[bellieren vervoeren, heeft de Rotterdamse verkeerspolitie van
)an| gecontroleerde chauffeurs er 45 op de bon geslingerd. Tien
e mïfeurs zaten al te lang achter het stuur, negen hadden geen
leggge taxivergunning, en zeven geen geneeskundige verkla-
of JÉen bewijs van goed gedrag was bij zeven chauffeurs niet
terwijl een taxi onverzekerd rondreed. Verder had-
ferïlf chauffeurs hun werkmap niet goed ingevuld.
^chische klachten onderschat'
b'iAAG. Psychische klachten worden onderschat. Het is hoog
(at de geestelijke gezondheidszorg maatschappelijk en poli-
r°^ieer aandacht krijgt. Dat bepleitte PvdA-Kamerlid Oudkerk,
isteren aan de vooravond van de Internationale Dag voor
lestelijke Volksgezondheid een speciale actielijn van de
ting Korrelatie opende (035-2331335). Op dit telefoonnum-
oinnen de komende dagen een folder en informatie wor-
angevraagd over met name dwang- en angststoornissen,
nensen durven volgens Oudkerk geen hulp te zoeken,
mensen met een lagere opleiding, zijn bang voor alles
iet psyche te maken heeft, aldus Oudkerk.
Brom
rmjM
petten Op het strand van Petten is Rijkswaterstaat begonnen met
het ophogen van het fors afgekalfde strand. In drie weken tijd wordt
daar met 225.000 kuub zand het strand weer op hetzelfde niveau ge
bracht als in 1990. Een sleephopperzuigerop de achtergrond zicht
baar zuigt het zand van de zeebodem op. Via leidingen wordt het
zand, vermengd met water, op het strand gespoten waarna schuivers
op rupsbanden voor de verspreiding zorgen. Als het strand in Petten
klaar is, komt Zandvoort aan de beurt. Jaarlijks kost het op peil hou
den van de Nederlandse kust zo'n zestig miljoen gulden.
FOTO ANP HANS STEINMEIER
RIOD: Teruggave is redelijk correct afgehandeld
De nazi's hebben tijdens de oorlog in Nederland voor zeker één miljard gul
den aan joodse bezittingen gestolen. Dat zou omgerekend nu veertien mil
jard gulden zijn. Volgens het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie
(RIOD) is de teruggave daarvan op redelijk correcte wijze door de overheid
afgehandeld.
ten geroofd, voor 26 tot 55 miljoen aan
banktegoeden, 150 miljoen aan percelen,
78 miljoen aan huisraad en zes miljoen aan
kunst, goud, zilver en overige zaken. Te
ruggekeerde joden zijn voor hun verloren
bezittingen voor 85 tot 90 procent gecom
penseerd.
.Het RIOD concludeert dat de teruggave
van joodse eigendommen, voor zover die
Dit staat in een vertrouwelijke nota van het
RIOD, zo meldde RTL Nieuws gisteren. Het
rapport is opgesteld door de commissie-
Van Kemenade die onderzoek doet naar
verdwenen joodse tegoeden.
Volgens het rapport hebben de nazi's
voor 300 tot 400 miljoen gulden aan effec-
nog waren te vinden, redelijk goed is verlo
pen. Daarbij wordt aangetekend dat alleen
is gekeken naar nog aanwezige bezittingen.
De in oorlogsclaims gespecialiseerde ad
vocaat mr. R. Kiek meent dat in de oorlog
geplunderde ondernemingen na de bevrij
ding nauwelijks schadeloos zijn gesteld.
Evenmin zouden verdwenen kunstvoor
werpen, omgesmolten sieraden en zoekge
raakte aandelen zijn vergoed.
Het RIOD wil niet inhoudelijk op het
rapport reageren. Het eindverslag van de
commissie-Van Kemenade zal met het
RIOD-rapport als bijlage naar verwachting
eind december of begin januari verschij
nen.
Bijdrage moet in 1999 omlaag
Nederland zal komend voorjaar
een veto uitspreken tegen de fi
nancieringsplannen als de Eu
ropese Unie er niet mee instemt
dat Den Haag minder kan beta
len. Nederland is bereid de fi
nanciële strijd hard te spelen,
verklaarde premier Kok.
Hij verwacht een 'fikse strijd'
over de nettobijdragen van de
lidstaten aan de EU. Nederland
houdt er echter absoluut aan
vast dat de contributie omlaag
moet. De regering is bereid dat
binnen te halen door zo nodig
begin volgend jaar de land
bouw- en subsidiebesluiten te
blokkeren.
,,Wij zullen onze huid duur
verkopen", zei Kok gisteren na
afloop van het kabinetsberaad
strijdlustig. Om daar direct aan
toe te voegen: „Het mooiste re
sultaat is natuurlijk dat je met
een veto dreigt, maar dat niet
hoeft te gebruiken."
De Europese Commissie pre
senteerde deze week een rap
port waarin zij erkende dat Ne
derland net als Duitsland, Oos
tenrijk en Zweden in een nade
lige financiële positie zit. De mi
nisters van financiën bespreken
het rapport maandag.
aan boord van het marinefre
gat Philips van Almonde, des
tijds actief in de wateren rond
de Antillen. De sergeant lichtte
na een verzoek om mee te
doen aan de smokkel de mare
chaussee op het eiland in.
De smokkel met het fregat
vond geen doorgang. Wel werd
er een transport uitgevoerd
met een Orion-vliegtuig, in juli
van dit jaar. Officier van justi
tie Teeven meent dat '125'
zich niet actief heeft bemoeid
met strafbare feiten. Dus is er
geen sprake geweest van infil
tratie.
Drie advocaten hebben hun af
keuring uitgesproken over de in
zet van een infiltrant tijdens het
politieonderzoek naar de cocaï
nesmokkel door mariniers op
Curagao. Politie en justitie had
den eerder kunnen ingrijpen en
dan was het schandaal beperkt
gebleven. De rechtbank in Am
sterdam wijdde gisteren een zo
geheten pro-forma-zitting aan
de zaak, waarin zeven verdach
ten terechtstaan.
De informant/infiltrant '125'
(een codenummer) was sergeant
De klassen op basisscholen zijn
kleiner geworden. In de laagste
vier groepen van het basison
derwijs zitten vergeleken met
vier jaar geleden bijna twee
leerlingen minder per klas: 24,6
in plaats van 26,3. Dat blijkt uit
een voortgangsrapportage van
de onderwijsinspectie. Bovenal
is het aantal extreem grote
groepen gedaald. Aan het eind
van het schooljaar '94-'95 was
nog ruim een op de vier klassen
groter dan dertig leerlingen. In
het afgelopen schooljaar had
nog slechts vijftien procent van
de leraren een grote klas.
Van de scholen die hun groe
pen hebben gesplitst, heeft ze
ventig procent een regulier lo
kaal gebruikt. Een op de vijf
scholen maakte gebruik van een
ruimte die bedoeld is voor gym
of handenarbeid. Ongeveer tien
procent van de scholen gebruik
te een ruimte die niet is bedoeld
voor onderwijs, bijvoorbeeld
een lerarenkamer.
De onderwijsbonden zijn po
sitief over de eerste resultaten.
Voorzitter Tichelaar van de Al
gemene Onderwijsbond (AOB):
„Om het echt voelbaar te ma
ken, hebben we meer nodig.
Want het is nu niet zo dat lera
ren met twee kinderen minder
in de klas zeggen: Tjonge jonge
wat is die werkdruk verlaagd."
Ook de Kamer is blij met de eer
ste resultaten. De ingezette
koers moet worden doorgezet
zeggen WD, D66 en de PvdA in
een reactie op de rapportage.
Het tekort aan leraren en
klaslokalen blijft de bonden
echter zorgen baren. „Er heb
ben zich nu duizend scholieren
meer aangemeld voor een lera
renopleiding", aldus Tichelaar.
„Maar als er straks een CAO
komt waarbij de lerarensalaris
sen achterblijven bij andere lo
nen zullen veel jongeren toch
een andere baan kiezen."
Personeel RLD
mag niet voor
prikkie vliegen
den haag gpd
Personeel van de Rijkslucht
vaartdienst (RLD) moet voort
aan het volle pond betalen voor
KLM-vliegtickets. Dit heeft mi
nister Netelenbos (verkeer en
waterstaat) gisteren bekendge
maakt. Na het bericht in deze
krant dat het personeel negen
tig procent korting krijgt op
vluchten van de KLM, vroeg
Groen Links de minister om op
heldering.
Nog voor het beantwoorden
van de Kamervragen besloot
Netelenbos een ejnde te maken
aan het voordeeltje voor het
RLD-personeel, dat onder meer
toezicht houdt op de luchtvaart
in Nederland. Hoewel de kor
ting aantrekkelijk klinkt, is er
niet veel gebruik van gemaakt.
Van de zes- tot zevenhonderd
personeelsleden van de RLD
hebben er slechts twaalf van ge
profiteerd.
den haag hans jacobs
haags redacteur
Het zuchten, kreunen en steunen moet
tot ver in de omgeving van het KLM-
hoofdkwartier te horen zijn geweest. De
nationale luchtvaartmaatschappij heeft
niet vaak zo veel slecht nieuws te horen
gekregen als de voorbije acht dagen. Bij
na elke dag was er wel een nieuwe te
genslag. De KLM is de grote verliezer
van de strijd die deze week is gevoerd
om Schiphol. In Amstelveen is het alle
hens aan dek om creatieve oplossingen
te bedenken om de bedrijfsvoering niet
in gevaar te brengen.
De KLM, die met haar partners en doch
ters (zoals Martinair, Transavia, KLM
UK) meer dan zeventig procent van de
vluchten op Schiphol voor haar rekening
neemt, wil groeien. Het liefst onbeperkt,
maar in elk geval voldoende om te blij
ven concurreren met bijvoorbeeld Bri
tish Airways. Begin dit jaar is dat politiek
Den Haag nog eens ingepeperd tijdens
een demonstratie op het Binnenhof.
Het resultaat was dat kabinet en Kamer
aarzelend akkoord gingen met groei van
de luchtvaart. Tot 2003 mogen er elk jaar
20.000 vliegbewegingen bijkomen, mits
het aantal woningen dat zware geluids
hinder ondervindt van de landende en
stijgende toestellen minder wordt. Een
onmogelijke opgave, maar wel een
waaraan de nieuwe minister van verkeer
en waterstaat, Netelenbos, zich heeft ge
bonden. Voor Schiphol en dus ook voor
de KLM betekent het een rem op de ont
wikkeling.
En mocht de luchtvaartmaatschappij
met Schiphol hebben gedacht dat het in
de praktijk met het strenge regime wel
zal meevallen, dan heeft de afgelopen
week daaraan snel een einde gemaakt.
Vorige week vrijdag oordeelde bestuurs
rechter Alle wijn dat de belangen van de
luchtvaartsector geen reden zijn toe te
staan dat rond Schiphol meer herrie
wordt gemaakt dan afgesproken. De mi
nister mag overschrijding alleen gedo
gen wanneer dat op termijn beperking
van het lawaai ten goede komt. Dat was
de eerste tegenslag.
Een dag later zette president Dasberg
van KLM's alliantiepartner Northwest de
zaak op scherp. Als het strikte regime
rond Schiphol leidt tot het schrappen
van vluchten en het beperken van de
verdere groei, komt de samenwerking in
gevaar. Het kabinet staat volgend jaar
400.000 vliegbewegingen toe, op voor
waarde dat 'slechts' 12.000 woningen
feitelijk geluidsoverlast hebben. Bereke
ningen van Schiphol geven aan dat min
stens zo'n 14.000 woningen last kunnen
krijgen. Minder vliegen is één manier
om het verschil weg te poetsen. De vraag
is dan wie er vluchten moet inleveren.
Dat speelt ook wanneer zich Amerikaan
se maatschappijen aanmelden voor een
plek op Schiphol. Op basis van het zoge
noemde Open Skies-verdrag moeten die
worden toegelaten. Dat gaat ten koste
van de KLM en haar partners.
Dezelfde dag besloot Schiphol, in sa
menspraak met de KLM, de minister te
helpen. „Ik tel liever mijn knopen en doe
dan een handreiking. Wil ik gelijk heb
ben of gelijk krijgen", legde KLM-be-
stuursvoorzitter Van Wijk tegenover De
Volkskrant uit. Voor 1999 gaan Schiphol
en KLM akkoord met het aantal van
12.000 door geluid belaste woningen.
Maar als er vluchten moeten worden ge
schrapt omdat het toch niet lukt, ver
wacht KLM buiten schot te blijven. Dan
moeten de echte herriemakers worden
aangepakt. „Als aan die voorwaarde niet
wordt voldaan is er met ons geen over
eenkomst om die grens te handhaven",
aldus Van Wijk.
Ook de hoorzitting en het daaropvolgen
de Kamerdebat over Schiphol, afgelopen
dinsdag en donderdag bevatten voor de
KLM weinig goeds. In al het gestoei over
cijfers, in de discussies over de wense
lijkheid en haalbaarheid van de opgeleg
de restricties, werd duidelijk dat de 'on
mogelijk te realiseren' grens van 12.000
allang geen streefgetal meer is. De wet
mag dan meer toestaan (de bovengrens
is 15.100), de politiek eist ginder. Schip
hol en de KLM krijgen een strakker
keurslijf.
Wat dat betekent bleek donderdag toen
bekend werd dat de Buitenveldertbaan
wegens overschrijding van de nachtnor
men de rest van dit jaar niet meer mag
worden gebruikt. De gevolgen zijn be
perkt een piloot kan altijd beslissen
de Zwanenburgbaan te gebruiken
maar soortgelijke voorvallen kunnen na
tuurlijk in de toekomst het vluchtsche-
ma dwarszitten. Opnieuw geen prettig
perspectief.
Duidelijk werd deze week ook dat de po
litiek nog geen kant en klare oplossing
voorhanden heeft hoe in de komende ja
ren, voor en direct na de bouw van de
vijfde baan, groei moet worden opge
vangen. De KLM zal zich moeten bezin
nen en zelf met oplossingen moeten ko
men. Dreigen en boos afreageren op
kwalijke 'politieke spelletjes' werkt ave
rechts. In tijden van tegenslag en bezui
niging heeft de maatschappij zich altijd
zeer creatief getoond. En dat is na deze
week harder nodig dan ooit.
'e' Hülsta's flexibele woonsystemen kunt u
at ('ik alle kanten uit. Hülsta biedt een ruime
015 in praktische op- en aanbouwelementen die
in worden uitgebreid tot een compleet
kri k Hülsta maakt
iven binnenshuis
gj2
coo nooi en overzichte-
jidi or een persoonlijke
ie uit het totale
i-aanbod gaat u
Van Til. Op het
wordt
°r°a[ "onplan visueel.
en(
opr
Amsterdam Het Leger des Heils heeft gisteren in
Amsterdam het 50-jarig bestaan van het 'goodwill-
werk' gevierd. Oprichtster, de toen 35-jarige luite
nant-kolonel Bosshardt, werd daarbij in het zonne
tje gezet. Tot de gasten behoorden Mies Bouwman
en haar man Leen Timp. Bosshardt, in de volks
mond nog steeds 'majoor', legde de basis voor hulp
aan prostituees, dak- en thuislozen en het reinigen
van ernstig vervuilde woningen.
FOTO ANP HANS STEINMEIER
DESIGNCENTRUM
hülsta !2!
