Steeds meer
verwarring
over Kosovo
NAVO nu vooral bezorgd om eigen imago
Succes van Midden-Oosten-top is lang niet zeker
Buitenland
Opkomst bij protest Rusland valt tegen
taliaans kabinet-Prodi
an stemming overleven
Japan en Zuid-Korea
begraven verleden
iezen
De internationale verwarring over wat er met Kosovo
moet gebeuren, wordt steeds groter. Van de Veiligheids
raad vallen geen concrete stappen te verwachten en wat
de NAVO gaat ondernemen, is inmiddels ook onzeker.
Vandaag belegde het Nederlandse kabinet een spoedver
gadering over de kwestie.
BRUSSEL-DEN HAAG
DPA-Rtr-AFP-GPD-AP
Er is weinig kans dat de Veilig
heidsraad nog komt met toe
stemming voor militaire acties
tegen Servië. Westerse diploma
ten bij de Verenigde Naties zeg
gen dat er geen moeite meer
wordt gedaan voor een resolutie
met concrete dreigementen.
Het was dinsdag al moeilijk ge
noeg om een oppervlakkige ver
klaring op te stellen.
De NAVO zegt desondanks
klaar te staan om binnen enkele
dagen in actie te komen. Alle
voorbereidingen zijn afgerond,
meldde secretaris-generaal So-
lana.
Vandaag praten de NAVO-am-
bassadeurs in Brussel over de
vraag of er een wettelijke basis
is voor acties.
Het Nederlandse kabinet
kwam vanochtend in spoedzit
ting bijeen om zich over dezelf
de kwesties te buigen. Neder
land heeft zich in principe be
reid getoond mee te doen aan
aanvallen op Servië. Voor het
zover komt, moet ook de Twee
de Kamer zich daar nog over
buigen.
De Amerikaanse minister van
defensie, Cohen, zei vandaag
dat de NAVO inmiddels 430 ge
vechtsvliegtuigen bijeen heeft
gebracht voor een eventuele
aanval op Servische doelen.
Vanavond komt in Londen de
Contactgroep voor voormalig
Joegoslavië bijeen. De Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken, Albright, zal haar
collega's uit Rusland, Frankrijk,
Bij een kamp van vluchtelingen ten zuiden van Pristina tappen uitgeweken Albanezen water. foto epa mladen antonov
Italië, Duitsland en Groot-Brit-
tannië inlichten over de bespre
kingen van haar gezant Hol
brooke met de Joegoslavische
president Milosevic. Een Britse
woordvoerder zei dat besluiten
niet te verwachten zijn.
De Britse premier Blair drong
vanochtend aan op een eensge
zinde houding van de interna
tionale gemeenschap. Als de
rest van de wereld zijn verant
woordelijkheden ontloopt, zal
Milosevic opnieuw door de ma
zen van het net glippen, zo zei
Blair in China, waar hij op be
zoek is.
De Nederlandse ambassade
in de Servische hoofdstad Bel
grado is schriftelijk en telefo
nisch bedreigd. Ambassadeur J.
Sizoo heeft dat gezegd. „Zodra
de eerste bommen op Servische
grond vallen, zullen jullie niet
meer levend naar huis gaan",
aldus een van de dreigementen.
Ook andere westerse ambassa
des zijn bedreigd. In het Neder
landse gezantschap werkt nog
slechts een kernstaf van zes
mensen. Ander personeel en ge
zinnen van stafleden hebben
Servië al verlaten. Wordt lot
luchtaanvallen besloten, dan
gaat de ambassade helemaal
dicht.
BRUSSEL PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
Nu de Servische leider Milosevic zijn
oorlog tegen het Kosovo-bevrijdingsle-
ger UCK heeft gewonnen, dreigt de
NAVO eindelijk in actie te komen. ,,We
hebben de munitie klaar", zei de Britse
defensieminister Robertson begin deze
week. Westerse diplomaten in Belgra
do pakken hun koffers en de Ameri
kaanse Zesde Vloot is in verhoogde
staat van paraatheid gebracht. Toch is
het aftellen niet echt begonnen. Op de
valreep aarzelt de NAVO. Opnieuw.
Een spoedvergadering van de zestien
NAVÓ-ministers van buitenlandse za
ken, gepland voor vandaag in Brussel,
werd gisteren afgelast. Reden: de
NAVO heeft meer tijd nodig om het
eens te worden over een ingreep in Ko
sovo. Zeven maanden van loze dreige
menten aan het adres van Milosevic
heeft zeker 800 doden en ruim 300.000
vluchtelingen opgeleverd. En passant
verspeelde het militaire bondgenoot
schap een groot deel van zijn geloof
waardigheid. Maar aan de operatie
'herstel vertrouwen' en 'red de vluchte
lingen' zitten de nodige haken en ogen.
Om te beginnen weet vrijwel niemand
wat er moet gebeuren als de kruitdam
pen na een NAVO-bombardement zijn
opgetrokken. Zal de internationale ge
meenschap voor vele jaren een aan
zienlijke strijdmacht in Kosovo willen
legeren? Het voorstel hiertoe dat de
Amerikaanse diplomaat Holbrooke gis
teren aan Milosevic deed, lijkt vooral
bedoeld om de Russen te masseren. De
animo voor het sturen van soldaten is
bij de bondgenoten vooralsnog een
stuk minder groot dan de bereidheid
tot luchtaanvallen
Een volgend probleem is de reactie van
het gedecimeerde UCK, dat nog steeds
de afscheiding van Servië eist. Na een
geallieerd bombardement op Servische
doelen zal het UCK beslist weer moed
vatten en met nog meer overtuiging op
afscheiding van de internationaal ver
oordeelde agressor aandringen.
Westerse diplomaten in Bosnië vrezen
verder dat een luchtcampagne het fra
giele Dayton-vredesakkoord kan op
blazen. ,,Er ontstaat hier een onover
zienbare chaos", voorspelde een EU-
vertegenwoordiger in Banja Luka, bang
voor een opstand van de Serviërs in de
Republiek Srpska en aanslagen tegen
westerlingen. Dit scenario heeft zich
overigens al voor een deel voltrokken.
De oorlog in Kosovo leidde tot een ra
dicalisering van de Bosnische Serviërs,
die nu een president hebben verkozen
die Srpska wil aansluiten bij het Servië
van Milosevic.
Deze complicaties staan echter in de
schaduw van het Grote Dilemma waar
mee de NAVO nog steeds worstelt:
durft het bondgenootschap het aan om
een soeverein land aan te vallen omdat
het de mensenrechten van zijn eigen
burgers niet respecteert? Niet voor
niets dreigt Rusland met de terugkeer
naar de Koude Oorlog als de NAVO de
ze stap zet. President Jeltsin heeft, net
als Milosevic, te maken met opstandi
ge provincies. Ook China, dat ongehin
derd het 'autonoom gebied' Tibet kon
plunderen en brandschatten, zit er niet
te wachten op een NAVO die zich op
werpt als gewapende hoeder van ver
drukte minderheden. Deze heftige op
positie maakt dat er voor de NAVO een
fors prijskaartje hangt aan een inter
ventie in Kosovo. De relatie met Rus
land zal er beslist door verstoord raken.
Met steeds verder opgevoerde oorlogs-
retoriek en oefenvluchten boven de
Balkan heeft de NAVO getracht te ver
hullen dat de organisatie zelf ook nog
niet weet of er wel een solide rechts
grond is voor optreden in Kosovo. De
VS, Groot-Brittannië en ook Nederland
denken dat de resolutie die de VN op
23 september aannam voldoende basis
biedt, maar Denemarken, Spanje en
Griekenland zijn zover nog niet. De
straks aantredende Duitse kanselier
Schroder en de Italiaanse premier Pro
di krabben zich ook op het hoofd.
Kleumende Kosovaarse vluchtelingen
zullen vermoedelijk te weinig gewicht
in de schaal leggen om deze menings
verschillen te overbruggen. Daarom
wordt nu zwaarder politiek geschut in
stelling gebracht. „Een breuk met Rus
land moeten we riskeren, omdat de ge
loofwaardigheid van de NAVO zelf op
het spel staat", werd deze week in het
Brussels hoofdkwartier onderstreept.
„De inzet is erg hoog", zei president
Clinton in Washington, wijzend op
hetzelfde argument. Ziedaar een van
de belangrijkste redenen voor de plots
verhevigde bezorgdheid van de NAVO
over de situatie in Kosovo. Het lot van
de vluchtelingen daar is inmiddels
nauw verweven met het lot van de
NAVO zelf. Als Milosevic niet net op
tijd inbindt, is een vlucht naar voren de
enige mogelijkheid die het bondge
nootschap nog rest om iets van zijn ge
schonden imago te redden.
Nederlandse regering in spoedberaad bijeen
karta De Indonesische politie heeft bevestigd dat twee mili-
iren zijn gearresteerd in verband met tientallen mysterieuze
loorden in de provincie Oost-Java. Dat meldde de Indonesi-
:he krant Jaiua Pos gisteren. De twee militairen zouden inmid-
sls zijn overgedragen aan de militaire politie en bekend heb-
sn dat ze bij aanslagen aanwezig waren. De laatste maanden
jn in de omgeving van de stad Banyuwangi ongeveer honderd
lensen vermoord door een bende die zich vermomt als 'ninja'-
ichters. De bende heeft het voorzien op traditionele genezers
ukuri) en islamitische voorgangers.
Meer misvormde babies na Tsjernobyl
■inden Het aantal aangeboren misvormingen bij kinderen in
l'it-Rusland is met 83 procent toegenomen sinds de ramp met
|ekerncentrale in Tsjernobyl (Oekraïne). De stijging van het
Bntal gevallen van een hazenlip, mongolisme en misvormde le-
Kmaten en organen is het hoogst in gebieden die het zwaarst
Ijn getroffen door de radioactieve fallout van"de ergste kem-
imp in de geschiedenis, nu twaalf jaar geleden. In licht met ra
ioactiviteit besmette gebieden in Wit-Rusland melden artsen
len toename van 24 procent aan misvormingen.
chröder en Fischer bezoeken Clinton
inn» De toekomstige Duitse bondskanselier Schroder vliegt
indaag samen met Groenen-leider (en toekomstig minister van
ïitenlandse zaken) Fischer voor een kort bezoek naar Was-
ngton. Schroder gaat daar praten met de Amerikaanse presi-
int Clinton en topman Wolfensohn van de Wereldbank.
pmmunisten vliegen elkaar in de haren
Betogers in Moskou droegen foto's van Jeltsin mee. Niet alleen was
door het portret van de president een kruis gezet, ook was zijn voor
hoofd voorzien van een Davidsster. Anti-semitisme komt in Rusland
nog op vrij grote schaal voor. foto reuters dima korotajev
rtE» HANS GELEUNSE
IRESPONDENT
centrum-linkse regering in
lië maakt een goede kans om
irgen een vertrouwensstem-
ng te overleven. Dat bleek
teravond toen de kruitdam-
n van hevig parlementair en
tenparlementair debat
gszins waren opgetrokken,
let voortbestaan van premier
idi's kabinet kwam aan een
len draadje te hangen toen
kleine communistische partij
elopen weekeinde zijn ge-
igsteun introk. Prodi's Olijf-
imcoalitie had de stemmen
Ai de 34 Rifundazione-com-
nisten nodig om op de been
•lijven.
)e Heropgerichte Commu-
ten, een afsplitsing van de
•rmalige Communistische
Itij van Italië (PCI), bezweken
teren echter onder interne
tijstrijd. Veteraan-stalinist,
n{ 'tijoprichter en oud-voorzit-
Cossutta riep tijdens een de-
eunstratieve bijeenkomst dat
ie
:b~
fsluiting van
ebron ten einde
RON AP
lestijnen hebben vanochtend
i algemene staking georgani-
:rd uit protest tegen de Israë-
•he afsluiting van Hebron. Er
•ken ook gevechten uit met
aëlische troepen. Die hebben
irop de acht dagen oude
•kkade van de stad op Weste-
e Jordaanoever opgeheven,
nkels, restaurants en scholen
iven gesloten. Jongeren beko-
den de Israëlische soldaten
een joodse enclave in de Pa-
Cijnse stad bewaakten met
sen en stenen. De soldaten
(j loten met rubberkogels op de
Rogers. Hoewel de blokkade
y 1 de stad werd opgeheven,
ie ief het uitgaansverbod in het
- or Israël gecontroleerde cen-
;(j m van de stad wel van
<3 lcht. De afsluiting was het ge-
jf g van een graanaataanval
arbij elf Israëlische soldaten
evenveel Palestijnse burgers
vond raakten. De dader zou
d Palestijn zijn geweest.
'de tijd is gekomen om niet te
gehoorzamen en voor de rege
ring te stemmen'.
Waarschijnlijk zal Cossutta,
die wordt gesteund door 20 le
den van de Rifundazione-frac-
tie, zondag een nieuwe partij
oprichten: Italiaanse Commu
nisten. Hardnekkige geruchten
willen dat de voormalige 'PCI,
die nu Democraten van Links
heet (DS), de stemmen van
Cossutta en de zijnen heeft 'ge
kocht'. Dankzij de interne com
munistische twist kan premier
Prodi nu op minimaal 312 par
lementsleden rekenen. Dat zijn
er drie te weinig om te kunnen
overleven. Vandaar zijn oproep
gisteren aan individuele kamer
leden en niet aan partijen
om hem te steunen.
De politieke prijs die Prodi
voor het voortbestaan van zijn
kabinet moet betalen, is het ver
lies van slagkracht. Bij diverse
binnenlandse politieke knel
punten hoeft hij in de toekomst
niet te rekenen op een parle
mentaire meerderheid.
In tientallen Russische steden
gingen gisteren bij elkaar meer
dan een miljoen demonstranten
de straat op. De opkomst was
echter slechts een fractie van de
tientallen miljoenen die volgens
de vakbonden en de commu
nisten hun onvrede kenbaar
zouden maken.
De eisen: Jeltsin moet weg en
achterstallige lonen moeten
worden uitbetaald.
Voor Jeltsin was het een zwar
te dag. De man die eens de
hoop van het volk belichaamde,
zat nu volstrekt geïsoleerd ach
ter de dikke Kremlinmuren. In
een reactie op het ordelijk ver
loop van de demonstraties
prees hij de Russen gisteravond
voor hun 'grote gevoel voor
burgerlijke verantwoordelijk
heid'. Jeltsin hoefde dan ook
geen moment bang te zijn dat
de demonstratie voor de poor
ten van zijn bastion in geweld
zou ontaarden. De ruim 100.000
actievoerders rond het Rode
Plein waren boos, maar beslist
niet agressief. Het was een bon
te mengeling van communis
ten, liberalen, anarchisten,
royalisten, Kozakken en zelfs
klokken luidende priesters.
In het hele land verliepen de
acties zonder incidenten. Hon
derdduizenden politiemannen
waren op de been. Ook waren
grote speciale eenheden van het
ministerie van binnenlandse za
ken in actie. Hoewel op sommi
ge plaatsen ultra-linkse en na
tionalistische agitatoren agres
sief en soms anti-semitisch taal
gebruik niet schuwden, was het
vrijwel overal een matte verto
ning.
In een opmerkelijk interview
werd Jeltsin door zijn vrouw
Naina in bescherming geno
men. Ze zei onder meer dat de
mensen wonderen van haar
man hebben verwacht. „Maar
hoe kun je iemand bekritiseren
omdat hij geen toveraar is?"
Vooral de persoonlijke aanval
len doen haar pijn: „Als het over
zakelijke dingen gaat, is dat in
orde. Boris Nikolajevits kent
zijn fouten en heeft die erkend.
Anders wordt het als ze hem be
kritiseren om hem te vernede
ren.
Over de fysieke toestand van
Jeltsin zei ze dat hij voortdu
rend onder medische controle
staat: „De dokters zeggen dat
hij min of meer in orde is." Ze
ontkende hardnekkige geruch
ten dat hét echtpaar naar het
buitenland wil vertrekken en
dat de familie daar- al landhui
zen heeft gekocht.
TOKYO» JUDITH STALPERS
CORRESPONDENT
Zuid-Korea en Japan willen een
punt te willen zetten achter het
verleden. De twee landen rich
ten zich vanaf nu op de toe
komst. Economische samen
werking, intensief overleg over
veiligheidsvraagstukken en vrije
culturele uitwisselingen staan
daarbij centraal. De Japanse
premier Keizo Obuchi en de
Zuid-Koreaanse president Kim
Dae-jung, die op staatsbezoek is
in Japan, ondertekenden van
daag in Tokyo een verklaring
van die strekking.
De Japanse regering 'bezint
zich diep op het koloniale verle
den, toen veel mensen op het
Koreaanse schiereiland hebben
moeten lijden'. „Uit de grond
van mijn hart bied ik het Ko
reaanse volk mijn verontschul
digingen aan", zei premier
Obuchi tijdens een persconfe
rentie. De Zuid-Koreaanse pre
sident voegde eraan toe dat de
ze uitspraak voldoende moet
zijn om het verleden te laten
rusten. „Voor twee landen die
eikaars directe buren zijn, is het
belangrijker zich op de moei
lijkheden van vandaag en de
uitdagingen van de toekomst te
richten", aldus Kim Dae-jung.
Bovenaan het problemenlijst-
je staat de economische malaise
die Japan, maar vooral Zuid-Ko
rea in een diepe recessie heeft
gestort. Volgens het Internatio
nale Monetair Fonds zal de
Zuid-Koreaanse economie dit
jaar acht procent krimpen.
Zuid-Korea heeft hard financië
le steun nodig. Kim Dae-jung
heeft Japan om drie miljard dol
lar gevraagd,, die Tokyo waar
schijnlijk ook zal geven. Ook
zoekt Seoul technische kennis
en investeringen van het Japan
se bedrijfsleven.
Een even belangrijk discussie
punt is de opstelling tegenover
Noord-Korea, zeker sinds
Noord-Korea eind augustus een
lange-afstandsraket lanceerde
die over Japans grondgebied
vloog. Zuid-Korea propageert
een intensiever overleg met Ja
pan, enerzijds om een geza
menlijk front te vormen tegen
over het onberekenbare Noord-
Korea, maar ook om de rol van
de Verenigde Staten in Oost-
Azië enigszins te beteugelen.
Zoals eerdere staatsbezoeken
van Zuid-Koreaanse presiden
ten aan Japan werd ook het be
zoek van Kim Dae-jung door
het oorlogsverleden overscha
duwd. Alle aandacht was gericht
op de bewoording van de Ja
panse verontschuldiging. In
Zuid-Korea zijn veel mensen fel
gekant tegen toenadering tot Ja
pan. In de ogen van de slachtof
fers heeft de Japanse regering
niet ten volle haar verantwoor
delijkheid erkend voor alle gru
welijkheden die tijdens de kolo
niale tijd in Korea plaats von
den.
Japan bezette het Koreaanse
schiereiland van 1910 tot 1945.
Het dwong iedereen Japans te
leren en een Japanse naam aan
te nemen, transporteerde hon
derdduizenden Koreaanse ar
beiders naar mijnen en fabrie
ken in Japan, en gebruikte dui
zenden Koreaanse vrouwen als
'troostmeisjes'.
Clinton, Netanyahu en Arafat komen volgende week bijeen
De Amerikaanse president Clinton
ontvangt volgende week donderdag
zijn Palestijnse ambtgenoot Arafat en
Israëls premier Netanyahu. Of de top
veel oplevert, staat te bezien.
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
De Amerikaanse president Clinton zal
op 15 oktober om de tafel gaan zitten
met de Israëlische en Palestijnse lei
ders. Het is de bedoeling dat hun be
raad enkele dagen duurt en wordt be
kroond met een overeenkomst over de
verdere afwikkeling van de Oslo-ak
koorden.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Albright, is optimisti
scher dan ooit dat de topconferentie
nabij Washington een succes zal wor
den. „Er is opmerkelijke vooruitgang
geboekt en ik constateer een nieuwe
sfeer", zei ze gisteren, na besprekingen
in de buurt van Gaza met premier
Netanyahu van Israël en de Palestijnse
president Arafat. Maar ze voegde er
onmiddellijk aan toe dat nog heel wat
werk moet worden verzet. Volgens
haar naaste medewerkers wordt de top
dan ook geen voorgekookt succes.
Onderwerp van de besprekingen is nog
altijd een uit januari daterend Ameri
kaans compromis-voorstel. De Palestij-
nen hebben dat eerder dit jaar in prin
cipe aanvaard. Israël ging vorige
maand akkoord met een van de twee
bestanddelen: terugtrekking van het le
ger van dertien pocent van de Westelij
ke Jordaanoever.
Maar Israël stelt als voorwaarde dat
ook overeenstemming wordt bereikt
over een zeer gedetailleerde uitwerking
van het tweede onderdeel: de weder
zijdse verplichtingen op veiligheidsge
bied. Daarbij gaat het om zaken als een
effectief optreden van het Palestijnse
bestuur tegen radicale organisaties, het
uitbannen van opruiende propaganda,
de definitieve wijziging van het Pales
tijnse Nationale Handvest en de om
vang van de Palestijnse veiligheidstroe
pen.
De Palestijnen eisen van Israël onder
meer een krachtiger optreden tegen
militante joodse kolonisten. Daarnaast
is er een aantal praktische problemen,
waaronder het in gebruik nemen van
het Palestijnse internationale vliegveld,
de aanleg van een zeehaven, de ope
ning van een Palestijnse industriege
bied aan de grens met Israël en de in
stelling van een open verkersroute tus
sen de Gazastrook en de Westoever.
Voor de Amerikaanse bemiddelaars is
het belangrijkste probleem dat deelak
koorden over al deze zaken pas kun
nen wofden bekrachtigd als er een
overeenkomst kan worden bereikt over
het hele pakket. De Palestijnse onder
handelaars hadden graag gezien dat
minister Albright gisteren een 'micro
overeenkomst' had bekendgemaakt
over zes deelproblemen. Daaronder
waren de terugtrekking van dertien
procent van de Westoever, een over
eenkomst over de volgende (derde) te
rugtrekkingsfase en hervatting van de
Israëlisch-Pale'stijnse samenwerking op
veiligheidsgebied. Maar Netanyahu
wilde daar niet aan.
Het vredesproces in het Midden-Oos
ten zit nu al negentien maanden
muurvast. Netanyahu en Arafat heb
ben daarmee het oude record verbe
terd dat in 1974/75 was gevestigd door
premier Begin en de Egyptische presi
dent Sadat. Het duurde toen zeventien
maanden voor Israël en Egypte een
voorlopig vredesakkoord bereikten.
Maar destijds ging het om een com
pleet nieuwe overeenkomst, waarbij
bovendien Israël de hele Sinai-woestijn
aan Egypte zou teruggeven. Netanyahu
en Arafat onderhandelen over niet
meer dan een nadere uitwerking van
het in 1993 gesloten Oslo-akkoord.
De Amerikanen hebben de afgelopen
maanden meer dan eens duidelijk ge
maakt dat de tijd dringt. Mei volgend
jaar eindigt de looptijd van de Olso-ak-
koorden en volgens dan moet overeen
stemming zijn bereikt over een defini
tieve regeling van het Israëlisch-Pales-
tijnse conflict. Arafat heeft aangekon
digd dat hij een onafhankelijke Pales
tijnse staat zal uitroepen als dat niet
lukt.
Clinton heeft er ook persoonlijk belang
bij dat Israëliërs en Palestijnen het ein
delijk eens worden. Volgende maand
zijn er verkiezingen voor het Congres
en een akkoord kan hem in deze moei
lijke tijden steun opleveren van conser
vatieve volksvertegenwoordigers, die in
het algemeen de sterke pro-Israël-lob-
by steunen.
Volgens de Israëlische media is Neta
nyahu al benaderd door conservatieve
Republikeinen in Washington, die niet
willen dat hij door een akkoord met
Arafat de in nood verkerende Clinton
een steuntje in de rug geeft. De Ameri
kaanse president wil zich volgende
week in ieder geval intensief met het
overleg bemoeien. „Ik ben bereid nel
zoveel tijd te investeren als nodig is",
zei hij gisteren.
have De staat California is in de Verenigde Staten de baker-
iat van de windenergie. In de heuvels bij Mojave zijn veel
indmolens opgesteld. California is de eerste Amerikaanse staat
gefaar consumenten kunnen kiezen uit welke bron ze stroom wil-
htdfn betrekken. foto ap damian dovarganes
letectiepoortjes slecht voor pacemaker
Lhington Pacemakers en andere geïmplanteerde medische
iparatuur kunnen in de war raken door antidiefstalsystemen
ivvapendetectiepoortjes. Dit schrijft de Amerikaanse Food and
frugAdministratiori (FDA) in een brief aan artsen in de Vere-
igde Staten. Behalve pacemakers kunnen ook botgroeistimula-
iren ontregeld raken door het elektromagnetische veld van be-
^kingsapparatuur. De afgelopen tien jaar heeft de FDA 44 mel-
Ingen gekregen van incidenten, waarvan de meeste overigens
jet heel ernstig waren. Ook medische bladen hebben gewag ge
laakt van het probleem. Bij sommige dragers van pacemakers
aden veranderingen op in het hartritme. Anderen vielen flauw
kregen buikpijn.
lilitairen achter moorden Oost-Java