'Alleen het klimaat is zeker'
Kleuren maken de man
Smaak
1
WOENSDAG 7 OKTOBER 1998
REDACTIE SASKIA STOELINGA»!
Aan Zuid-Afrikaanse wijnen nog veel te verbeteren
PETER VAN DER HOEST
Geen enkel ander wijnland ter
wereld maakt mee wat Zuid-
Afrika thans beleeft. Sinds de
opheffing van de handelsboy
cot, zes jaar geleden, lijkt het of
de consument nog maar één
wens heeft: Zuid-Afrikaanse
wijn.
Maar is dat terecht? Vandaag de
dag wordt slechts zeventien
procent van de totale wijnpro
ductie van Zuid-Afrika geëxpor
teerd. Sommigen beweren:
meer zit er niet in, omdat de
rest niet goed genoeg is.
Pieter de Waal, mede-eigenaar
van het kwaliteitsbewuste Ui-
terwyk Estate in Vlottenburg,
Zuid-Afrika, en onlangs even in
Nederland om wat zaken te re
gelen, zegt het zo: ,,Pas toen
Mandela in 1992 vrijkwam is
men gaan begrijpen dat er een
exportmarkt op ons zat te
wachten, een markt die hogere
eisen stelt dan de binnenlandse.
Vanaf het moment dat Mandela
hand in hand met Winnie de
vrijheid tegemoet wandelde,
heeft - en ik bedoel dat letterlijk
- bij mij in het kantoor de fax
niet meer stilgestaan.''
De Waal tilt een gekreukelde
plastic draagtas op tafel en
schuift er voorzichtig de fraaie
catalogus van het Haarlemse
Frans Halsmuseum uit. Gedul
dig pelt hij de bladzijden af naar
een hoofdstuk waarin, panora
misch over twee pagina's, het
schilderij 'Maaltijd van de offi
cieren van de St. Jorisschutterij'
staat afgedrukt. Hals schilderde
het enorme werk in 1627, en
wat De Waal in de paar dagen
dat hij hier was heeft uitge
zocht, is dat een van de gepor
tretteerde officieren, Michiel de
Wael, in rechte lijn een over-
over-over-over-overgrootvader
van hem is. „Mijn twee broers
en ik zijn al jaren bezig onze af
stamming in beeld te brengen.
Dat is ons gelukt tot 1615. Toen
ik hier aankwam, wist ik dat er
een Michiel de Wael moet heb
ben geleefd in of rond Haarlem.
Ik besloot naar het Frans Hals
museum te gaan en daar stond
ik ineens oog in oog met hem!"
Michiel was overigens geen
wijnmaker, maar wel degelijk
een wijndrinker. Op het schilde
rij zie je dat deze flamboyante
krijgsman ostentatief zijn wijn
glas omgekeerd houdt, alsof hij
wil zeggen: 'Ik sta al uren droog,
stelletje gierigaards!'
Zelfkritiek
Pieter de Waals wijnen komen
van een zeer fraai gelegen estate
in Vlottenburg, een klein plaats
je 45 kilometer ten noordwesten
van Kaapstad. Met zijn broers
Chris en Daniel maakt hij daar
met veel zorg en zelfkritiek sau-
vignon blanc, chardonnay,
chenin blanc, pinotage, caber
net sauvignon en merlot.
De familie De Waal doet dat op
een heel bijzondere manier.
Commercieel gezien maken de
drie broers het zichzelf bijzon
der lastig door een nieuwe
oogst kwalitatief te vergelijken
met een vorige, die ze tijdens
eindeloze proefsessies een
drachtig tot minimum stan
daard verheven hebben. Een
volgende oogst moet daar altijd
overheen, en zo ontstaat er
weer een nieuwe standaard. Is
de kwaliteit daar niet naar, dan
wordt zo'n oogst in zijn geheel
niet op fles gebracht. De Waal:
„Zo dwingen we onszelf steeds
beter te worden. We hebben
daarom in 1993 geen pinotage
uitgebracht en in 1992 geen
merlot."
Volgens De Waal zijn nog te
weinig wijnbedrijven in Zuid-
Afrika op deze of een vergelijk
bare manier streng voor zich
zelf. Hoewel iedereen in Neder
land de mond vol heeft van de
pinotage, is er geen wijn waar
kwalitatief zo mee wordt gehan
nest als met deze soort. De pi
notage is een voor Zuid-Afrika
typerende druif, die er trouwens
ook zijn oorsprong vond, in
1925. In dat jaar kruiste ene
professor Abraham Perold de
bekende pinot noir met de cins-
aut (Cinsault, schrijven ze in
Frankrijk, waar hij vandaan
komt).
De pinotage is uniek. Mits goed
toegepast levert hij fruitige, ste
vige wijnen op, die een intens
aroma hebben en zelfs goed
kunnen ouderen. Maar de
meeste bedrijven in Zuid-Afrika
maken op zijn best een lichte,
weinig spannende wijn met een
te hoge zuurgraad.
Daarom was ik des te meer ver
rast, toen ik nota bene 'gewoon'
bij Albert Heijn van de schap
pen een pinotage haalde die de
beste kwaliteit/prijsverhouding
heeft die ik ooit bij een pinotage
aantrof: de 1998-er pinotage
van Swartland, Zuid-Afrika's
grootste coöperatie. Wat een
massieve wijn! Hij is ondoor
zichtig zwart-paars. Ie moet op
deze wijn bijna kauwen, en hij
smaakt naar het allermooiste
rode bosfruit wat er maar te
vinden is. Voor f 9,95 heeft u
een wijn die geknipt is om de
herfst mee door te komen.
Geen fijnproevers
Overigens, de reden waarom er
in Zuid-Afrika kwalitatief nog
veel te verbeteren valt is niet zo
moeilijk te bedenken. Tot 1992
werd immers ook de wijnindus
trie getroffen door een wereld
wijde handelsboycot. En dus
waren alle inspanningen van de
wijnboeren toen gericht op de
binnenlandse markt. Je kunt
van Zuid-Afrikanen beweren
wat je wilt, maar niet dat het
fijnproevers zijn, op welk gebied
dan ook. Vooral hun wijnsmaak
is bizar: echte Zuid-Afrikanen
houden van boerse, logge, iets
geoxydeerde wijnen, en ze mo
gen vooral niets kosten! Slechts
enkelen, zoals De Waal en zijn
bedrijf, hebben zich tot 1992
consequent voorbereid op een
tijd waarin exporteren weer zou
zijn toegestaan.
Hoewel er in Europa spannende
verhalen de ronde doen over
talrijke wijnbedrijven die plot
seling schatrijk zijn geworden
van hun in zes jaar tijd sterk
toegenomen export, is meestal
juist het tegendeel waar. De
Waal: „De meesten, zoals ik, zit
ten vast aan zware hypotheken.
Nee, een wijnbedrijf runnen is
helemaal geen vetpot. Investe
ren in nieuwe kelders, nieuwe
apparatuur en nieuwe aanplant
kost veel geld. Zo heb ik dit jaar
weer tweehonderd nieuwe ei
ken vaten in Frankrijk gekocht.
Dat is een investering die je niet
zomaar hebt terugverdiend. Bo
vendien is de inflatie in ons
land heel hoog. Ik zie de toe
komst niet erg optimistisch te
gemoet. Mandela is oud en de
vraag is wat er na hem gebeurt.
De misdaad is hoog, nu ook al
in en rond Kaapstad, waar het
toch lang rustig is geweest.
Angst regeert de wijnboeren, er
is weinig geloof in de toekomst.
De enige zekere factor is ons kli
maat. Daar kun je op bouwen.
Enfin, voor een wijnmaker is
dat natuurlijk al heel wat".
De wijnen van Uiterwyk Estate
zijn te koop bij Wijnkoperij De
Gouden Ton op de Denneweg
in Den Haag. De genoemde pi
notage van Swartland is ver
krijgbaar bij Albert Hei
uitstekend naslagwerk)
Zuid-Afrikaanse wijn is
hand van vinoloog Wil
en heet 'Zuid-Afrikaan
Uitgever: De Toorts. Pi
39,95.
Jan van Riebeeck, opperkoopman in dienst van de Oostindische compagnie, schreef op 2 februari 1659 in zijn dagboek: God zij geloofd!
heeft men voor het eerst wijn gemaakt van druiven van De Kaap! Hier bekijkt hij 'die eerste wingerdlote'.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
2/
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL:
1Gedurende enige dagen; 9. veldgewas; 10. sierplant; 11.
voorzetsel; 12. familielid; 14. bijbelse stad; 15. grafvaas; 17.
opening; 19. wijfjesschaap; 21. vat; 22. woonschip; 23. pausen-
naam; 25. loofboom; 27. soort aardappel; 30. persoonlijk vnw.;
32. Japans parelduikster; 33. voegwoord; 34. koraaleiland; 36.
slotwoord; 38. bederfwerend middel.
VERTICAAL:
1. Dor; 2. oude vochtmaat; 3. bevel; 4. heldendicht: 5. open
plek in een bos; 6. reeds; 7. thans; 8. gereedschap; 13. diepte:
15. deel v.e. molecule: 16. ketting zonder einde; 18. Griekse
godin; 20. in orde: 23. zeebocht: 24. bergweide; 26. autopech:
28. mestvocht: 29. leervak op school; 31. Griekse letter; 33.
lidwoord: 35. voegwoord: 37. muzieknoot.
Oplossing van woensdag:
Horizontaal: 1. Thomas: 7. loper; 8. eleve; 9. kanon: 10. welp: 11.
koopje; 12. makaak.
Verticaal: 2. Horen: 3. misere; 4. scherp; 5. plak; 6. spandoek; 10.
week; 11kam.
Saskia Sterkman aan het werk. De mannen die zich laten analyseren
ciency.
ot
PUZZEL
Een nieuwe uitdaging voor de doorgewinterde puzzelaar die pre
cies wist welke puzzel elke dag in de krant stond. Vanaf deze
week een andere serie puzzels. Dit betekent dat de woordzoeker
op maandag en het citaat op zaterdag uit de vertrouwde puzzel-
hoek verdwijnen. Voortaan begint de maandag met de Kruis-
woord-min-één. Dinsdag staat in het teken van het anagram,
woensdag is er het cryptogram, evenals de vrijdag. Donderdag en
zaterdag opnieuw een kruiswoordpuzzel.
doen dat vaak uit oogpunt van effi-
foto gpd/wladimirvan der burgh
Met veel geduld en een geoefend oog
drapeert Saskia Sterkman lapjes in al
lerlei kleuren om de hals van haar
cliënt. Het lijkt een chaotische bezig
heid die de Groninger kleuranalyste in
rap tempo uitvoert, maar toch zit er
systeem in. Na een uur of twee weet de
klant precies welke kleuren hem de rest
van zijn leven perfect zullen staan.
Handig voor het zelfvertrouwen in het
algemeen en voor bij het winkelen in
het bijzonder.
In de tien jaar dat beeldend kunstenaar
Saskia Sterkman in Groningen een
praktijk voor kleuranalyses drijft, heb
ben vooral vrouwen haar advies inge
wonnen. Maar steeds vaker kloppen
ook mannen bij haar aan om te voorko
men dat ze met de verkeerde bril op
hun neus rondlopen of dat een peper
duur kostuum hen een lijkbleke uitstra
ling geeft.
Er kan veel mis gaan in de mode. Het
ergste is misschien wel een heer die
zich bezondigt aan het dragen van een
keurig pak in combinatie met een paar
witte sportsokken. Of de sportieveling,
die zich in de vakantie waagt aan een
korte broek, maar zijn voeten verpakt in
een stel dichte schoenen en sokken tot
halverwege de kuit. Maar het allerergste
is volgens de kleuranalyste wanneer de
man in verkeerde kleuren door het le
ven gaat. Dat doet zijn snor verbleken,
maakt hem tien jaar ouder en schoffelt
zijn persoonlijkheid onder de tafel.
De man kan wel wat kleuradvies ge
bruiken, vindt de Groningse. „Want ve
len kiezen niet de juiste kleuren voor
hun kleding." Neem bijvoorbeeld het
traditionele witte overhemd, dat velen
zien als toppunt van correct gekleed
gaan. Wat haar betreft kunnen de
meeste Nederlandse heren dit onder
deel van hun garderobe meteen de deur
uit doen. Slechts weinigen kunnen deze
TOM POES Heer Bommel en de Liefdadiger
Degene die op dit vreemde uur aan
de poort van de ontvanger klopte,
was heer Bommel. ,,Er is natuurlijk
niemand", sprak hij gemelijk. „Wat
doe ik hier eigenlijk?" „Je hebt je la
ten ringeloren door dat witte ventje",
zei de heer Brekel met dunne stem.
„Kom toch mee, jongen. Dan gaan
we gezellig samen aan een automati
sche babyverzorger werken.,Nee",
zei heer Óllie koppig. „Hier moet ik
zijn." En met deze woorden duwde
hij krachtig tegen de deur, die tot zijn
verrassing meegaf. „Net als ik
dacht", vervolgde hij binnenstap
pend. „Er is iemand..." „Ik ben hier
niet graag", jammerde Brekel. „Voor
de welvaart heb ik gezorgd, maar de
gevolgen zijn niets voor mij. Ik blijf
liever lachen. Kom toch!!" Heer
Bommel gaf geen antwoord, doch
staarde met grote ogen naar een
vreemd schouwspel dat zich op de
stille binnenplaats ontrolde. Achter
de dienstauto der directe belastingen
zat de heer Dorknoper tussen en on
der gevallen geldzakken. Het was de
bezoeker duidelijk dat de ambtenaar
daar niet voor zijn genoegen verwijl
de. Met bevende handen wierp hij
bankbiljetten omhoog, terwijl een
zacht gesteun aan zijn opengevallen
mond ontsnapte. „Wat een geld, wat
een geld!" riep Lieven Brekel uit. „Al
deze welvaart is mijn werk. Maar ik
wens geen dank. Ga toch mee, jon
gen!" „Is er iets?" vroeg heer Ollie, op
de overspannen beambte toetre
dend. Deze beheerste zich met grote
wilskracht. „Is er iets?" herhaalde hij
met gebroken stem. „Dat zou ik me
nen! Hier, kijk maar. Dit zijn geen
banknoten... het is gewoon wit pa
pier!"
heldere kleur hebben. „Toch zal me
nigeen het niet aandurven zijn baas on
der ogen te komen in een bijvoorbeeld
een roomkleurig hemd dat fantastisch
staat: de indruk mocht eens ontstaan
dat het niet goed is gewassen."
Tijdens de analyse wordt vastgesteld tot
welk kleurtype iemand behoort: zomer,
winter, lente of herfst. Bij deze indeling
wordt gekeken naai" de huid, de kleur
van de ogen en het haar. 'Zomer' en
'winter' behoren tot de hoofdgroep der
koele kleuren. Winterkleuren zijn hel
der, zoals ijstinten, primaire kleuren,
wit eq zwart. Zomerkleuren zijn ge
dempter en hebben vaak een grijzige
ondertoon. 'Lente' en 'herfst' vormen
samen de groep warme kleuren. Een
lentetype komt het beste uit in de hel
dere, zachte kleuren van vers fruit en
lentebloemen. Herfstkleuren zijn ge
dempt en poederachtig, zoals aardetin-
ten, herfstkleuren en hout. Kleuren die
goed zijn staan iemand sprekend, maar
niet schreeuwerig en rustig maai
saai, vat Saskia het principe vair
kleuranalyse kort samen.
De mannen die zich laten analys
doen dat vaak uit oogpunt van el
cy. Ze hebben er gemak van dat;
voortaan weten wat ze staat. In d
kei kunnen ze sneller en beter kif
De een wordt gestuurd door vroi
collega, de ander komt zelf op he
door een intense nieuwsgierighe
het fenomeen kleurenanalyse.
Met de kleurenwaaier die de klar
afloop krijgt, kan hij voortaan nu
snel door de rekken van de mode
op zoek naar iets in zijn beste kle
Niet langer is hij een willoos slad
dat gemakkelijk in de handen kaï
len van een winkeljuffrouw die te u
wil verkopen. Hij weet nu zelf we t<
hem staat, wat hij aan moet vooi ;j(
sollicitatiegesprek of hoe hij des j(
moet stelen op een feest.
ir
u
d
Vestje is temg
Tweed en wol zijn essen
tieel voor deze winter.
Zachte wollen shirts, jasjes,
gebreide truien en vestjes
zullen veel te zien zijn.
Grijstinten worden gecom
bineerd met accenten van
berk en schors. Ook de man
mag zich weer in wol hul
len. Speciale aandacht ver
dient de lamswollen trui
met v-hals of polo-model.
Info: In Wear Group 073-
6462000. foto pr
t 7wë£
H&SA/Z Ao&oerrt £A/. 3 /yzv TOT
zs ja/ cus& jaa&
of&mt//v& van
~r/~7~C/ AJAAO LJ A
#hj"
Handbeschilderde kunst
IE
Sinds 1990 is zij weer in
sterdam gevestigd. San
met haar echtgenoot, d
Amerikaanse schilder!
Shaft, drijft zij er een ga
die tevens als haar ateli (c
geert. Al haar ontwerpt i(
in opdracht worden uii n
voerd, of het nu een ka |e
scherm is of een vloerk ;e
worden toegespitst op 3e
terieur waarvoor ze beim
zijn. Meestal gaat ze ee j
omgeving bekijken wa
werkstuk een plaats mi h
gen. ei
Karaikteristiek voor haa111
werpen is het kleurgebi
datnueenseenltaliaa
dan weer een oosterse
ling heeft. Sylvia heeft i
voorkeur voor aardkien j
bladgoud en -zilver en
bronspoeders, tintend
warmte uitstralen. Een /i
haar specialiteiten is hi
schilderen van vloerkle n
een kunst die ongeveej )n
eeuwen geleden in Eui C|
Amerika floreerde, ma; ic
de uitvinding van nieu it
vloermaterialen in det
telheid is geraakt. Detf Ul
wordt met vele lagen v i,
afgewerkt waardoor ee
vaste laag ontstaat, die rai
makkelijk te reinigen i.( 81
van Sylvia Goetheer is:
den in galerie 'arThing V
Haarlemmerstraat 66, i s
sterdam, op werkdagei ,e,
opendvan 13-18 uur I: )e
020- 690 73 09. n
Sommige kunstvoorwerpen
zijn niet alleen om naar te kij
ken, maar ook om te gebrui
ken. Dat noemen we toege
paste kunst. Sylvia Goetheer
legt zich daar vooral op toe.
Zij maakt handbeschilderde
kamerschermen, wand- en
vloerkleden, met stof bespan
nen scheidingspanelen, kus
sens en dreamboards. Met
deze dreamboards, dromen
van hoofdeinden voor bed
den, brengt zij gebruikskunst
de slaapkamer binnen. De
kunstenares woonde in de ja
ren tachtig in New York, waar
zij 'in de mode' zat.
