Leidsch
Dagblad
Onderzoek naar veteranenziekte
Leydse Courant uit 1811 in houten balk
PI
ïen speciale dag
roor Frank Rijkaard
.eontien van Moorsel
verbaast zichzelf
ïederland draait EU
uimschroeven aan
Vluchtelingen in de polder
Immens ondergronds kaaspakhuis valt in de smaak
TWEE WEKEN GRATIS
DE WERELD OM U HEEN.
hNDERDAG 8 OKTOBER 1998
OPGERICHT 1 MAAKT 1860
LOSSE NUMMERS ƒ1,80
ZATERDAG 2,30
Gesprek van de Dag
Ruimtelijk zit de
auto voor velen
niet goed
Buitenland
Sfeer voor top
7 Midden-Oosten
sterk verbeterd
Kerk en Samenleving
Hotelbijbels kunnen
/k Jk onmogelijk worden
I gestolen
Cultuur en Kunst
Burt Bacharach
dwingt Elvis Costello
anders te zingen
ank Rijkaard stapt het veld van Quick Boys op. Voor de eerste
eer treedt hij op als hoofdtrainer. foto cor mulder
de huisregels met de jongens
doorgenomen. Over het ge
bruik van mobiele telefoons,
dat soon dingen. Daarna zijn
we lekker gaan oefenen."
Rijkaard veranderde van trai
ningsveld - nu in de duinen
bij Quick Boys in Katwijk - en
liet meerdere debutanten op
draven; Van Wonderen, Van
Hintum, Reuser, Moens, Ta-
lan. Verder presenteerde hij
zich op rusrige wijze. Pein
zend. met de handen op de
rug, in de middencirkel. Geen
praatjes na afloop. Hoe ging
het Frank? „Goed."
Pagina 21: Pe moeizame re
latie tussen Oranje en de
clubs-in de regio
het veld van Quick Boys
aaide Frank Rijkaard gister-
iddag zijn eerste training als
indscoach. Van enige Oran-
rgekte was in Katwijk geen
irake. Enkele honderden
eschouwers, vooral kinde-
n, bekeken de eerste trai-
ngvan de nieuwe bonds-
ach en zijn selectie,
'rugkijkend sprak de nuch-
re oud-international toch
n een speciale dag. Geen
trassende. „Ik had me goed
orbereid." De debutant
^Teeft weinig veranderingen in
Stto. „Het meeste gaat zoals
it bij Guus (Hiddink) ook
ng. Vanmiddag heb ik even
LKENBURG ANP
iontien van Moorsel twijfel-
gisteren geen moment
lar ongelijk toe te geven. „Je
ad het toch goed gezien",
:p ze bondscoach Jean-Paul
m Poppel toe. In de euforie
m de vijfde wereldtitel, de
irste in de tijdrit, was ze
ïlfs bijdehand genoeg haar
der te waarschuwen voor
n hartaanval.
nieuwe wereldkampioene
jdrijden verklaarde Van Pop
el maandag nog voor gek
hij zei dat ze voor goud
bn gaan. „Ik kan het eigen-
c niet geloven. Ik heb me-
lfvoor de zoveelste keer
ferbaasd. Goud winnen in
ijn eerste grote intematio-
ale wedstrijd sinds mijn te-
gkeer. Dit gevoel is mach-
e eer van dit succes schreef
toe aan haar man en haar
SEL.PAUL KOOPMAN
VALKENBURG
MAASTRICHT
199 8
familie. Alleen met Michael
Zijlaard wilde Van Moorsel
direct na de finish haar triomf
vieren. „Waar is Mike, waar is
Mike", riep de Brabantse,
omringd door een horde foto
grafen, camera's en officials
van de KNWU die zich als
bodygards ontpopten. In de
armen van de voormalig ren
ner genoot ze een moment
van haar gouden medaille.
ARC PEEPERKORN
erland dreigt alle belangrij-
uropese landbouw- en sub-
ïbesluiten te blokkeren als
tend voorjaar de garantie
lijft over lagere betalingen
1 de Europese Unie. Daar-
zet het kabinet druk op de
lidstaten om serieus werk te
ten van de discussie over de
nciering van de Unie. Basis
rvoor kan een rapport zijn
rin de Europese Commissie
gelijkheden aandraagt voor
andere financiering, waarbij
Nederlandse bijdrage aan-
ilijk lager is.
linister Zalm van financiën
ivreden met het gisteren ge-
senteerde rapport vanwege
Erkenning daarin dat Neder-
verhoudingsgewijs te veel
aan Brussel betaalt. Dit jaar
lalt Nederland vijf miljard
len meer aan de EU dan het
^angt en dit bedrag zal ko
lde jaren verder oplopen,
rapport biedt een goede
s om de geplande bezuini-
op de EU-afdrachten van
niljard binnen te halen", al-
Zalm.
et kabinet vreest echter dat
besluit hierover nog lang op
kan laten wachten door
igaande meningsverschillen
len de EU-landen. Commis-
voorzitter Santer voedde die
door te benadrukken dat
snel besluit niet noodzake-
is. Het dreigen met een
tkade moet een impasse
rkomen.
Omdat.de financiering van de
EU samen met de landbouw-
en susbidieplannen voor de ko
mende zes jaar (de zogenaamde
Agenda 2000) moet worden be
sloten, heeft ieder land vele
stokken voorhanden om tussen
de spaken te steken. Het kabi
net buigt zich morgen over het
commissie-rapport, maandag
komen de EU-ministers van fi
nanciën bijeen. Op een extra
Europese top in maart volgend
jaar moet via een grote uitruil
het uiteindelijke besluit vallen.
Nederland blaft,
maar bijt (nog) niet
Besmettingsbronnen opruimen en kijken wie meest bevattelijk is
HET WOORD IS AAN
Harry S. Truman
Als je mensen niet kunt
overtuigen, breng ze dan in
verwarring.
Er komt een landelijk onderzoek naar de veteranenziek
te. De GGD Zuid-Kennemerland heeft daartoe de aanzet
gegeven, nadat een regionale analyse onvoldoende in
zicht had gegeven over besmettingsbronnen en eventue
le verhoogde risico's. De ziekte ontstaat door besmetting
met een bacterie. Wie geïnfecteerd wordt, kan te kampen
krijgen met griepverschijnselen en in het uiterste geval
longontsteking.
nemerland. „Het uiteindelijke
doel van het onderzoek is alle
besmettingsbronnen op te rui
men. Er wordt dikwijls geroe
pen dat de meeste patiënten in
het buitenland zijn besmet,
HAARLEM GERARD VAN PUTTEN
„De ziekte heeft in de loop der
tijd al heel wat levens geëist",
aldus J. den Boer, arts infectie
ziekten bij de GGD Zuid-Ken-
Buitenveldert-
baan deels
dicht in nacht
SCHIPHOL BILL MEYER
Schiphol sluit voor de rest van
het jaar 's nachts de Buitenvel-
dertbaan voor startende vlieg
tuigen in westelijke richting.
Dat is in de richting van Haar
lem. Schiphol neemt dit besluit
omdat ter plekke de geluidszo
ne in de nacht van 14 op 15
september in één keer is 'volge-
vlogen' en zelfs overschreden.
De maatregel is minder spec
taculair dan zij lijkt. Schiphol
heeft voor het gehele jaar toe
stemming voor 35 nachtelijke
starts in westelijke richting van
deze baan. De baan wordt daar
om alleen bij extreem harde
westenwind op deze manier ge
bruikt. Dat was het geval in die
bewuste nacht.
Toen waren 48 vliegtuigen
vertraagd. Zij hadden eerder
dan 23.00 uur wanneer het
nachtregime ingaat moeten
vertrekken. Dat lukte niet. Om
dat er westerstorm stond kon
den zij alleen veilig van de Bui-
tenveldertbaan vertrekken en
werd in één keer de nachtnorm
'volgevlogen'.
De gevolgen van de maatregel
blijven beperkt. Mocht opnieuw
een groot aantal vliegtuigen bij
westerstorm tot in de nacht
worden vertraagd, dan zullen zij
vermoedelijk de gehele nacht
moeten blijven staan.
Pagina 3: Netelenbos gesterkt
uit Schipholdebat
Kabinet onthield Kamer geen
schiphol-informatie
maar dat is maar voor de helft
waar gebleken. En we willen
ook helder hebben of chroni
sche rokers en excessieve alcol-
holgebruikers het meest bevat
telijk zijn voor infectie. Gege
vens uit de Verenigde Staten en
Engeland duiden daar wel op,
maar ik wil dat wel onderzocht
hebben."
De GGD Zuid-Kennemerland
heeft besmettingsgevallen over
de periode 1991 tot en met 1997
geanalyseerd. „In totaal zijn er
negentien patiënten door ons
bekeken, te weinig voor een ge
detailleerd inzicht over wat de
specifieke besmettingsbronnen
zijn en wie de meeste kans lo
pen geïnfecteerd te worden",
aldus Den Boer.
In augustus is een begin ge
maakt met de landelijke door
lichting, waarbij Den Boer als
centraal meldpunt van zestig
GGD-specialisten in infectie
ziekten geldt. Binnen twee jaar
hoopt de Haarlemse arts over
genoeg gegegens over besmet
tingsgevallen te beschikken om
die te kunnen toetsen aan infor
matie uit de VS, Engeland en
Frankrijk.
Den Boer; „Hoewel de vetera
nenziekte reeds in Nederland is
ontdekt, kwam het tot dusver
nooit van een systematische re
gistratie. Wel zijn in het verle
den onderzoeken gedaan naar
besmettingshaarden in zieken
huizen. Dat heeft ertoe geleid
dat in ziekenhuizen procedures
volgen om regelmatig het water
door de leiding te laten spoelen,
zodat de legionella bacterie de
kans niet krijgt veteranenziekte
te veroorzaken. Deze bacterie
gedijt in stilstaand water bij een
temperatuur tot zestig graden
Celsius."
VANDAAG 30 PAGINA'S
-3,5
7
Binnenland
Buitenland
Cultuur23,24,25,26,27
Economie8,9
Gesprek van de dag2
Kerk en Samenleving14
Regio13,15,17,19
Rubrieken10
LEiDENOp de stadscamping in het Leidse park Cronesteyn is in recordtijd een reusachtige tent voor 180 asielzoekers uit de grond gestampt. Het
reusachtige paviljoen heeft veel weg van een feesttent. Bouwvakkers legden aan het begin van de middag op dikke balken een houten vloer, ter
wijl hun collega's de staketsels overeind zetten. De stalen dakspanten werden met lange stokken op hun plaats gelegd. In een slootje is een dam
gelegd om het bouwmateriaal aan te voeren. Leiden is nog steeds de enige gemeente die heeft gereageerd op het verzoek van de Centrale Opvang
Asielzoekers om voor noodopvang te zorgen. De behoefte is echter veel groter dan het aantal plaatsen dat Leiden biedt. Staatssecretaris Cohen van
justitie besloot gisteren nieuwe asielzoekers niet aan hun lot over te laten. Ze komen wel op wachtlijsten te staan, zoals Cohen al eerder van plan
was, maar ze worden tijdelijk ondergebracht in legertenten. Behalve Leiden zal ook andere gemeenten worden gevraagd daarvoor ruimte beschik
baar te stellen. Vanavond praat de Leidse gemeenteraad over de vluchtelingen in de polder. foto mark lamers
LOSSER WIM NEESKENS
Bij restauratiewerkzaamheden
van een voormalig koopmans
huis uit 1865 in het Twentse
Losser zijn resten van unieke,
stokoude kranten gevonden.
Het gaat hier om De Opregte
Haarlemsche Courant en De
Leydse Courant. Het oude
nieuws werd 11, 12, 14 en 18
november 1811 gedrukt. De
tekst, horizontaal en verticaal
gezet, is nog goed te lezen. Het
blijkt dat al in 1811 de beursbe
richten in de Opregte stonden.
Het voormalig koopmanshuis in
Losser was in 1811 van de Haar
lemse familie Teyler. De Teylers
waren steenrijk geworden met
de textielhandel. Het kapitaal
werd door Pieter Teyler onder
meer gestoken in zijn verzame
lingen, die uiteindelijk leidden
tot Nederlands oudste museum,
Teylers Museum te Haarlem.
Het koopmanshuis in Twente
werd later een Teyler apotheek.
De oude kranten zijn bij
schoonmaakwerkzaamheden in
een oude eiken bint (een dwars
balk) gevonden. Bij het zand
stralen van de binten viel er een
stukje krant uit. Daarna werden
De Opregte Haarlemsche en De
Leydse Courant uit het hout ge
peuterd. De oude kranten zijn
in Haarlem bij Drukkerij Joh.
Enschedé gedrukt. Daar rusten
in het bedrijfsmuseum ook de
oude leggers met alle exempla
ren van de Opregte, die, inmid
dels opgenomen in Haarlems
Dagblad, doorgaat voor de oud
ste nog verschijnende krant ter
wereld.
De verfrommelde, uit 1811 daterende 'Opregte Haarlemsche Courant'
en de 'Leydse Courant'. foto reinier van willigen
voerd. Zo'n ritje naar Deventer
duurde maar liefst 23 uur, naar
Losser was het nog eens dertien
uur verder.
In 1958 wilde de gemeente
Losser het eeuwenoude koop
manshuis slopen. Dit karakte
ristieke monument kon echter
nog gered worden met financië
le steun van de heer B.G. Crom-
hof, nu 85 jaar oud en nog
steeds eigenaar. Het pand, waar
tot voor kort de apotheek geves
tigd was, is inmiddels verhuurd
aan de familie Kok, die er een
restaurant wil beginnen. Kok is
van plan de zeldzame kranten
in het restaurant tentoon te
stellen.
De kortingsbon op de pagina
Uitgaan betreft het super
oldtimerfestival in de Groen-
oordhallen in Leiden.
Kritiek Borst
op betaling van
artsen door MSD
HAARLEM CARLO NUVEEN-ANP
Minister E. Borst (D66) van
volksgezondheid heeft ernstige
bezwaren tegen de handelwijze
van het Haarlemse farmaceuti
sche bedrijf MSD. Dit betaalt
huisartsen om mee te doen aan
onderzoek naar de werking en
eventuele bijwerkingen van
Maxalt, een nieuw geregistreerd
middel tegen migraine. Borst
vindt dat dit lijkt op marketing
en werkt aan regelgeving om dit
te verbieden.
Voor ieder nieuw toegelaten
geneesmiddel geldt dat ook ge
volgd moet worden hoe het zich
in de praktijk gedraagt. Hier ligt
een taak voor artsen en apothe
kers. Bijwerkingen moeten wor
den gemeld en geregistreerd.
MSD betaalt huisartsen een
bedrag per patiënt die meedoet
aan het onderzoek naar Maxalt.
Patiënt en huisarts moeten alle
bei een vragenlijst invullen over
het middel. Het Pharmaceu-
tisch Weekblad heeft de werk
wijze van MSD aan de kaak ge
steld door te melden dat huis
artsen 150 gulden per patiënt
krijgen. Volgens MSD is het
slechts de helft, 75 gulden, en is
dat een alleszins redelijke ver
goeding voor de tijd die artsen
erin steken.
Medisch directeur G. van
Leijenhorst van MSD vindt de
ophef overbodig. „Bij ons on
derzoek met Maxalt wordt de
huisarts niet verplicht het mid
del voor te schrijven."
Volgens Twents historicus J.
Poorthuis moeten de kranten in
de vorige eeuw per postkoets
vanuit Haarlem zijn aange-
ALPHEN AAN DEN RUN
ROBBERT MINKHORST
Transportbedrijf Nagtegaal uit Alphen
aan den Rijn wil in de gemeente een
immens, hypermodem en gedeeltelijk
ondergronds distributie- en opslagcen
trum voor kaas bouwen. Volgens direc
teur A. Nagtegaal staat Alphen volledig ruimte voor tienduizend ton kaas. Nag-
„De huisvrouw moet straks de eerste
zijn die de kaas aanraakt", aldus de di
recteur. Robots en computers moeten
het kaaspakhuis runnen. Voornaamste
reden om robots bijna al het werk te la
ten doen, zijn voor Nagtegaal de stren
ge hygiënevoorschriften voor opslag en
distributie van levensmiddelen. Er is
achter zijn plan. Van het ministerie van
VROM heeft het bedrijf inmiddels een
subsidie gekregen van tienduizenden
guldens. Nagtegaal gebruikt de rijksbij
drage om een haalbaarheidsstudie te
laten doen. In een eerste toelichting op
zijn plannen zegt Nagtegaal dat het om
een miljoeneninvestering gaat.
tegaal, gespecialiseerd in het vervoer
van kaas, wil deze vanuit het centrum
distribueren.
„Tien miljoen kilo kaas, dat is fors",
zegt hoofd interne dienst A. van Leeu
wen van groothandel Den Hollander
Kaas in Bodegraven. Van Leeuwen weet
van geen grotere opslagcentra in Ne
derland. „Bij mijn weten zijn die er niet.
Maar dat durf ik niet met zekerheid te
zeggen." Een kaas weegt gemiddeld
twaalf kilo. Dat houdt in dat in het Al-
phense kaaspakhuis ruimte is voor on
geveer 833.333 kazen.
Directeur Nagtegaal heeft een lap
grond aan de Heimanswetering (in Al
phen-noord) op het oog. Nagtegaal zegt
dat zijn transportbedrijf, dat nu nog
midden in Alphen in de Prins Hendrik
straat gevestigd, volgend jaar sowieso
naar de Heimanswetering verhuist. Af
hankelijk van de uitkomsten van de stu
die wordt daar nog het pakhuis bij ge
bouwd.
Wethouder ruimtelijke ordening
D. van der Veen Meerstadt bevestigt de
steun van de gemeente. „Ik ben hier
enthousiast over. We slaan twee vliegen
in één klap. Het bedrijf is de afgelopen
jaren zo gegroeid, dat het niet meer
thuishoort in een woonwijk. We lossen
een probleem op doordat het naar een
bedrijventerrein gaat en daarbij krijgen
we nog een prachtig voorbeeldproject
voor Alphen." De plannen voor het
kaaspakhuis sluiten prima aan bij de
nota A3D (Alphen 3-Dimensionaal) uit
1994, aldus Van der Veen Meerstadt.
Daarin maakte de gemeente haar ambi
tie kenbaar om ondergrondse bedrijven
te bouwen.
Ia, ik wil een abonnement op het Leidsch Dagblad.
Tel:
- Plaats: -
trolè bezorging) 1
Na de eerste twee weken betaal ik mijn abonnement:
|D Per maand Per kwartaal Oabtomatlsch (f. 94.15) I
i automatisch (f. 32,70) Oacceplgiro (f. 95,15) W
iNr. bank/giro:Handtekening:i
1 Hij machtiging tot automatische betaling 1
krijgt u een 1/5 staatslot met jackpot cadeau.
Leidsch Dagblad
DE WERELD OM JE HEEN.
e bon in een envelop, zonder postzegel.
OF BEL 071-5128 030
'712141 "4001 14"
maandag t/m vrijdag
