Piloten-protest tegen
uitzetting asielzoekers
Tony Blair ondervindt de eerste zuchtjes tegenwind
Buitenland
losovaren vertrouwen
gelofte Marjanovic niet
Schroder verhuist in
voorjaar naar Berlijn
Georges doet Verenigde Staten aan
Premier van Albanië
houdt het voor gezien
ilNSDAG 29 SEPTEMBER 1998
4\nwar ontkent schuld voor rechter
Kuala lumpur De Maleisische ex-vice-premier Anwar Ibrahim
Bieeft vandaag voor een rechtbank in Kuala Lumpur gezegd dat
^ïij niet schuldig is aan het 'onnatuurlijk seksueel gedrag' en de
:orruptie waarvan hij wordt beschuldigd. Duizenden demon-
itranten riepen gisteravond om het aftreden van premier Ma-
ïathir. Zeker 75 mensen werden opgepakt. Anwar werd begin
leze maand ontslagen en later opgepakt. Eerder deze maand
Tegen twee mannen zes maanden cel na verklaringen over
;eksuele relaties met Anwar. Volgens Anwar zijn de twee ge-
o lwongen tot de verklaringen,
ij
"Iran: Geen onderhandelingen met VS
eheran Iran heeft gisteren onderhandelingen met de Verenig-
ie le Staten uitgesloten, zolang Washington het politieke isole-
:n nent tegen Teheran handhaaft. Kamal Kharrazi, de Iraanse mi-
lister van buitenlandse zaken, zei dat Amerika de sancties tegen
ran moet opheffen en een andere houding moet aannemen,
'as dan is serieus overleg mogelijk. Volgens Kharazzi is Iran be-
2,1 eid te strijden tegen terrorisme, drugshandel en de verspreiding
ran vernietigingswapens. Het Iraanse commentaar volgt op
doorzichtige Amerikaanse voorstellen om de betrekkingen te
verbeteren. De Amerikanen hebben Iran er herhaaldelijk van be
schuldigd het internationaal terrorisme te steunen.
herdachten aanslagen aangeklaagd
iew york Twee verdachten van de aanslagen in augustus op de
'0l Amerikaanse ambassades in Kenya en Tanzania zijn gisteren
r g, loor een rechtbank in New York beschuldigd van moord. Moha-
af ned Saddiq Odeh, een Palestijn, en Mohamed Rashed Daoud
l-'Owhali, een Jemeniet, werden kort na de aanslagen opgepakt
n Kenya. Ze zouden betrokken zijn geweest bij de bomaanslag
an 7 augustus in de hoofdstad Nairobi. Daarbij vielen 253 do
len en ongeveer 5.000 gewonden. Twee andere verdachten wor-
g len ook in New York vastgehouden. In Londen wordt de betrok-
senheid van nog eens zeven mensen onderzocht, en in Tanza
nia zitten drie verdachten vast.
"j Verzekeraar eist tabaksmiljarden
d eruzalem Israëls grootste zorgverzekeraar heeft gisteren van si-
jarettenfabrikanten ongeveer 3,8 miljard gulden geëist, als com
pensatie voor de kosten die het bedrijf moet maken voor de be-
L* landeling van rokers. De verzekeraar zegt dat de rokers worden
nisleid over de gevolgen van het roken van sigaretten. De fabri-
anten die in de aanklacht worden genoemd, zijn de Ameri-
aanse bedrijven Phillip Morris, RJ. Reynolds, Brown Willi-
mson, Liggett Meyers en Lorillard, en de enige Israëlische si-
us;arettenproducent, Dubek. Er wordt niet alleen geld geëist, maar
de stopzetting van alle reclame voor rookwaar en de verwij
ld lering van schadelijke stoffen uit sigaretten.
Avondklok voor jonge Britse kinderen
'Npen Gemeenten in Engeland en Wales kunnen vanaf mor
en een avondklok invoeren voor kinderen onder de tien jaar.
)ie mogen dan tussen negen uur 's avonds en zes uur 's mor-
ens niet meer alleen op straat zijn. De maatregel maakt deel uit
an een reeks maatregelen tegen jeugdcriminaliteit. In Schot-
ind experimenteren drie plaatsen al met een avondklok voor
inderen. Volgens de politie daar is het aantal misdrijven sinds-
lien met eenderde gedaald. De Britse jeugdcriminaliteit is de af-
elopen twintig jaar iets afgenomen, maar blijft in vergelijking
j0net andere landen hoog. In de VS geldt in veel grote steden al
j en avondklok voor jongeren tot en met 17 jaar. Op overtreding
j.taan forse boetes. De jeugdcriminaliteit is er gehalveerd.
Fatwa tegen Rushdie onherroepelijk'
;heran Volgens verschillende Iraanse geestelijken moet het re-
g< gieuze doodvonnis (fativategen de Britse schrijver Salman
ushdie worden uitgevoerd, omdat het onmogelijk is zo'n richt -
jn te herroepen. Het vonnis tegen Rushdie werd in 1989 uitge-
jroken door wijlen ayatollah Khomeini. De krant Resalat publi
eerde gisteren een commentaar van groot-ayatollah Lankarani,
ie er op wees dat een fatwa 'een onherroepelijke en bindende
ïeologische uitspraak' is. Een andere groot-ayatollah, Nouri
lamedani, zei dat geen enkele hoge geestelijke in staat is de fat-
ra van Khomeini nietig te verklaren. De polemiek woedt in Iran
inds minister van buitenlandse zaken Kamal Kharrazi donder-
ag zei dat de regering zich distantieert van de fatwa.
[Wormale leven in Lesotho deels hervat
iaseru Duizenden ambtenaren in Lesotho zijn gisteren weer
.an het werk gegaan, in een poging het normale leven te hervat -
en na de Zuid-Afrikaanse interventie van vorige week. In de
oofdstad Maseru was het voor de derde opeenvolgende dag
j tstig. Ongeveer duizend militairen van het Lesothaanse leger
leidden zich bij hun kazernes, waar onderzocht zal worden wat
un rol in de opstand van vorige week is geweest. Muiters kun-
en rekenen op discplinaire maatregelen. Ook op het diploma-
eke vlak worden de inspanningen voor normalisering voortge-
et. Koning Letsie III is vandaag in Kaapstad voor besprekingen
iet de Zuid-Afrikaanse president Mandela. In Lesotho is het al
nrustig sinds de verkiezingen van mei. Volgens de oppositie
eeft de regeringspartij de uitslag vervalst.
1 'S claimen succesje Midden-Oosten
ashingtonVolgens de Amerikanen zit er weer vaart in het v
m esoverleg in het Midden-Oosten. Na een ontmoeting met de Is-
lëlische premier Netanyahu en de Palestijnse leider Arafat
pi >rak president Clinton gisteren de hoop uit dat er binnen twee
tf eken een akkoord kan worden bereikt over verdere terugtrek
king door Israël van de bezette Westoever. Minister Albright van
m uitenlandse zaken en Dennis Ross, Clintons speciale gezant
oor het Midden-Oosten, zullen binnenkort naar de regio afrei-
en om vervolgbesprekingen in oktober voor te bereiden. Het is
v ijna een jaar geleden dat Clinton, Netanyahu en Arafat samen
ii ver het vredesoverleg spraken. Clinton, wiens positie ernstig
lerzwakt is vanwege de zaak-Lewinsky, kan een door de VS be-
rerkstelligd akkoord tussen Israël en de PLO goed gebruiken,
igst voor nieuwe acties Servische leger
afp-Rtr
etnisch-AJbanese
Kosovo staan sceptisch te-
g lover de belofte van de Servi
le premier Marjanovic dat
gi Servische leger terugkeert
eirir de kazernes, nu het 'de op-
el nd van de Albanezen in de
H ivincie heeft bedwongen'. De
VO, die acties tegen Servië
irbereidt, liet weten eerst te
len zien of Belgrado de belof-
litvoert.
)e Albanezen in de Servische
zijn ondanks de
al orden van Marjanovic bang
at >r nieuwe acties van het Ser-
atche leger. Ze lijken in hun
h es bevestigd door een mede-
n ing die enkele uren na de be-
fc[e van de premier van het
kefvische informatiecentrum in
Kosovaarse hoofdstad Pristi-
kwam. Het liet weten dat gis-
en tientallen 'Albanese extre
misten' zijn gedood,
Marjanovic' hield ook de mo
gelijkheid van nieuwe aanvallen
open. Hij zei dat het leger de
wapens meteen weer zal opne
men 'als er opnieuw activiteiten
van bandieten en terroristen
zijn'. Het Servische parlement
stemde gisteren in grote meer
derheid voor een voorstel van
de premier om in Kosovo een
voorlopige regering te benoe
men, die de Servische provincie
moet besturen tot er afspraken
zijn gemaakt over een definitie
ve status.
Die voorlopige regering moet
verkiezingen voorbereiden voor
een nieuw parlement, dat dan
een reguliere regering moet kie
zen. Kosovo heeft sinds 1989
geen parlement en regering
meer. In dat jaar hief de toen
malige president Milosevic de
in 1974 al 'uitgeklede' autono
mie van de provincie op.
Maatschappelijk verzet in België neemt toe na dood Nigeriaanse
Gesprekken met Groenen beginnen vrijdag
berlijn AFP-GPD
Belgische piloten weigeren nog mee te werken aan de onvrijwillige repatriëring van af
gewezen asielzoekers. Dit heeft de Vereniging van Belgische Piloten gisteren laten we
ten in een reactie op dood van de Nigeriaanse Semira Adamu. Zij stierf nadat een rijks
wachter haar tijdens een gewelddadige uitzetting met een kussen had gesmoord. Op de
Brusselse luchthaven Zaventem werd vanmorgen van alle passagiers een minuut stilte
gevraagd om haar te herdenken.
brussel paul koopman
correspondent
Na de politieke crisis die vorige
week het gevolg was van de ver
ontwaardiging over de dood
van de Nigeriaanse, lijkt een
nieuwe fase aangebroken: die
van het maatschappelijk pro
test. Bij de piloten, die burgerlij
ke ongehoorzaamheid aankon
digen, voegden zich de 'Pries
ters en religieuzen voor gerech
tigheid', een nieuwe vereniging
die eist dat de staat het onder
dwang uitwijzen van illegalen
staakt.
Ook is er de actiegroep 'Col
lectief tegen uitwijzingen'. Die
wil in de vertrekhal van Za
ventem passagiers vragen het
opstijgen van vliegtuigen met
asielzoekers aan boord te ver
hinderen, door rechtop te blij
ven staan. In een open brief te
kenden ruim tweehonderd aca
demici zaterdag al protest aan
tegen de in hun ogen 'walgelijke
uitwijzingspraktijk'
De Belgische politieke klasse
lijkt nog niet erg onder de in
druk van het verzet. Premier
Dehaene zei gisteren dat het ge
bruik van dwang bij onvrijwilli
ge uitwijzingen ook in de toe
komst noodzakelijk blijft. Na af
loop van de wekelijkse vergade
ringen van de partijbureaus
bleek gisteren dat de regerings
fracties niet van plan zijn het
asielbeleid te versoepelen.
De nieuwe minister van bin
nenlandse zaken Van den Bos
sche heeft wel aangekondigd
vrijdag een nota uit te brengen,
die al door zijn vanwege de af
faire afgetreden voorganger
Tobback werd voorbereid. In
het stuk zal een aanzet zal wor
den gegeven voor een iets 'hu
maner' uitwijzingsbeleid. Of dat
beleid ook in de praktijk kan
worden gebracht, zal voor een
groot deel afhangen van de Bel
gische pilotenvereniging.
Inmiddels is bekend gewor
den dat op de videoband die
van de uitzetting van de Nigeri
aanse is gemaakt, te zien zou
zijn hoe de rijkswachters grap
jes maken, terwijl de 20-jarige
Semira een kwartier lang met
haar hoofd in een kussen wordt
gedrukt. Vlak voor de video
wordt uitgezet, waagt een rijks
wachter 'ademt ze nog?', waar
na een collega zegt: 'ze ademt
nog goed'. De band is nog niet
openbaar gemaakt.
De grote winnaar van de Duitse
verkiezingen, de sociaal-demo
cratische SPD, wil de Bonds-
kanselarij al in april volgend
jaar van Bonn naar Berlijn ver
huizen. Toekomstig bondskan
selier Schroder zal dan meteen
vanuit de hoofdstad gaan wer
ken. De verhuizing was eigenlijk
voorzien voor de zomer van vol
gend jaar, maar Schroder kon
digde al vóór de verkiezingen
aan dat hij bij winst eerder naar
Berlijn zou gaan. Het parlement
en veel overheidsinstellingen
volgen in de zomer.
Schroder begint vrijdag aan
coalitie-onderhandelingen met
de Groenen. Hij gaf zijn beden
kingen tegen samenwerking
met de milieupartij gisteren op,
nadat duidelijk was geworden
dat 'rood-groen' in de nieuwe
Bondsdag een meerderheid van
21 zetels heeft. Volgens Schro
der is dat de 'solide meerder
heid' die hij voor een rood
groene regering nodig heeft.
De toekomstige kanselier
noemde drie uitgangspunten
waaraan niet mag worden ge
tornd: economische stabiliteit,
recht en orde, en voortzetting
van de huidige buitenlandse
politiek. Gezien de opstelling
van de Groenen bij met name
de twee laatste punten voorzag
hij 'harde onderhandelingen'.
Die besprekingen zal hij samen
met partijvoorzitter Oskar La-
fontaine leiden.
Schröders voorstel om met de
Groenen in zee te gaan kreeg de
steun van de hele partijtop, of
schoon bij veel sociaal-demo
craten grote reserves bestaan
tegen samenwerking met de
'onberekenbare' Groenen. Zij
beroepen zich daarbij op de er
varingen met rood-groene coa
lities in de deelstaten, die zel
den positief uitvallen.
Doris Schroder
blijft gewoon
in Hannover
hannover ap
Doris Schroder-Köpf, de
echtgenote van de toekom
stige Duitse bondskanselier
Gerhard Schroder, zal voor
lopig in Hannover blijven
wonen. Gisteren zei ze in een
radio-interview dat zij en
haar dochter Klara zich in de
hoofdstad van Nedersaksen
'zeer goed thuis voelen'. Bo
vendien heeft Klara er geen
zin in om van school te ver
anderen.
Mevrouw Schroder is er
niet bang voor dat ze haar
man in de toekomst minder
vaak zal zien, omdat hij eerst
vooral in Bonn en later in
Berlijn zal zijn: „Nog minder
dan nu is eenvoudigweg niet
mogelijk". De voormalige
journaliste zei nog zeker een
tot twee weken nodig te heb
ben om te wennen aan haar
positie als first lady: „Pas dan
weet ik wat ik allemaal kan
betekenen in mijn nieuwe
rol", aldus Schröder-Köpf.
De verslagen regeringspartij
en CDU/CSU en FDP maken
zich intussen op voor hun rol in
de oppositie. Na kanselier Kohl
maakte ook een ander kopstuk
zijn terugtreden bekend. CSU-
voorzitter Waigel trad af. Hij
maakt plaats voor de Beierse
minister-president Stoiber.
Over Kohls opvolging wordt be
gin november op een partijcon
gres beslist. Belangrijkste kandi
daat is 'kroonprins' Wolfgang
Schauble.
TIRANA AFP-Rtr-DPA
mobile Inwoners van het plaatsje Mobile in
de Amerikaanse staat Alabama zoeken een
veilig heenkomen, nadat de eveneens Mobile
geheten rivier buiten zijn oevers is getreden.
De zuidoostelijke kuststreek van de Verenig
de Staten kreeg gisteren te maken met or
kaan Georges, die na zijn verwoestende tocht
door het Caribische gebied nu overstromin
gen veroorzaakt in Mississippi, Florida,
Alabama en Louisiana. De miljoenenstad
New Orleans bleef een ramp bespaard, om
dat de storm net op tijd iets oostwaarts af
boog. Georges kwam nu bij Biloxi aan land
met windstoten tot 280 kilometer per uur. Hij
is inmiddels 'afgezwakt' tot een tropische
storm, en beweegt zich maar zeer traag naar
het noordwesten. De inwoners van de regio
krijgen daarom zeker nog een aantal dagen
met harde wind en zware regen te maken. De
water- en stormschade is nu al enorm. De or
kaan heeft in de VS aan vier mensen het le
ven gekost. In totaal heeft Georges al 376
slachtoffers gemaakt.
FOTO AP» DAVE MARTIN
Geen enkele steun meer voor Nano
in Tirana, waarbij eerder deze
maand vier doden en tachtig
gewonden vielen. Het geweld,
waarbij ook Nano's kantoor in
brand werd gestoken en de op
standelingen korte tijd de staat
stelevisie overnamen, brak uit
na de moord op politicus Had
jani van de Democratische Par
tij.
Berisha voert al geruime tijd
campagne tegen Nano en eiste
in het weekeinde opnieuw zijn
aftreden. De premier had dat
zaterdag nog afgewezen, even
als de mogelijkheid van ver
vroegde verkiezingen. Volgens
goed ingelichte kringen wilde
Nano dat de PS de portefeuille
binnenlandse zaken zou krij
gen, die sinds de vorige her
schikking in juli door de cen
trum-rechtse Democratische Al
liantie werd beheerd. Geen en
kele socialistische politicus zou
echter bereid zijn gevonden om
minister van binnenlandse za
ken te worden.
Premier Fatos Nano van Alba
nië is gisteren afgetreden, naar
eigen zeggen omdat hij er niet
in is geslaagd een nieuwe rege
ringsploeg te vormen. In Tirana
klonken vreugdeschoten en de
Democratische Partij van oud
president Berisha, de grote riva
len van Nano's socialisten, zei
dat 'het ontslag een daad was
die de oppositie verwachtte'.
Nano's Socialistische Partij
(PS) draagt secretaris-generaal
Pandeli Majko voor als opvol
ger. „Ik krijg geen enkel signaal
van solidariteit, noch van delen
van de PS, noch van de coalitie
partners", zei Nano. Hij had
sinds vrijdag vergeefs bespre
kingen gevoerd over een her
schikking in de ministersploeg
van zijn vijf-partijencoalitie, die
pas veertien maanden aan de
macht is.
Tot die herschikking was be
sloten na de bloedige onlusten
blackpool harm harkema
correspondent
Tot voor kort was alles rozengeur en
maneschijn voor Tony Blair en zijn
New Labour-regering. De euforie in de
Labour-gelederen na de verpletterende
zege op de Conservatieven van mei
vorig jaar hield opvallend lang aan,
mede dankzij het gunstige economi
sche tij. Maar inmiddels is de partij
uitgefeest, en openbaart zich de eerste
serieuze kritiek op de vooralsnog on
aantastbare Blair.
Hij mag de partij dan hebben bevrijd
uit de verstikkende tentakels van de
vakbonden en socialistische dogmati
ci, dat wil niet zeggen dat hij met zijn
'derde weg', een soort sociaal-demo
cratisch liberalisme a la Wim Kok, lou
ter vrienden maakt. Integendeel. Op
het jaarlijkse partijcongres in de bad
plaats Blackpool liggen ze op de loer,
de oud-linkse vijanden die Blair voor
goed dacht te hebben verslagen.
Erg sterk zijn ze niet meer, de dragers
van het rode vaandel. Ze zijn onderling
verdeeld, en hebben evenmin een ge
loofwaardig alternatief programma
voor hun strijd tegen de 'Blairites'.
Maar toch hebben ze een eerste suc
cesje geboekt, tot groot ongenoegen
van Blair. Bij verkiezingen voor het
partijbestuur heeft de linkse 'basisalli
antie' vier van de zes lege plaatsen in
de wacht gesleept, en dat terwijl de La-
bourtop juist alles op alles had gezet
om Blairites op die plaatsen te krijgen.
Concrete schade hoeft Blair door de
verkiezing van de linkse criticasters
niet te vrezen. Het partijbestuur telt
dertig leden, van wie het overgrote
deel op de hand van Blair is en blijft.
Wel is het een signaal van de partijle
den dat zij niet als bijwagen van de
meedogenloos strak regisserende par
tijtop wensen te worden behandeld.
Blair, links op de achtergrond, luistert met de trouwe 'Blairites' John Prescott en Gordon Brown naar een discussie in Blackpool.
FOTO REUTERS DAN CHUNG
Een signaal dat zegt dat er binnen La
bour ruimte moet blijven voor ver
schillende opvattingen.
Maar ook spreekt uit de verkiezing van
de vier het socialistische sentiment dat
de regering-Blair niet links genoeg is,
en haar oren te veel laat hangen naar
de wensen van de markt. Alleen al het
feit dat het bedrijfsleven met flitsende
stands en sponsorgeld ruim in
het congrescentrum is vertegenwoor
digd, bezorgt veel oudgedienden een
ongemakkelijk gevoel. Regelrechte er
gernis wekt de advertentie van een su
permarkt op de congrespasjes die een
ieder geacht wordt te dragen.
Menig oudgediend partijlid heeft nog
de instinctieve neiging terug te vallen
op traditionele linkse oplossingen voor
sociaal-economische problemen, ze
ker nu de economische groei afzwakt.
Sinds een maand geleden het Duitse
Siemens en het Japanse Fijutsi aan
kondigden hun vestigingen in noord-
oost-Engeland te sluiten, praten steeds
meer mensen elkaar aan dat er een re
cessie op komst is, hoe hard de rege
ring dat ook ontkent.
De vakbonden een nog steeds niet
uit te vlakken factor binnen Labour
bepleitten in Blackpool een verlaging
van de rente, omdat het huidige sterke
pond sterling het exporterende be
drijfsleven in grote moeilijkheden
brengt. Onder groot applaus van het
congres vroeg voorzitter Rodney Bic-
kerstaffe van de ambtenarenbonden
zich geërgerd af waarom de regering
wel 66 miljard gulden heeft uitgetrok
ken om het begrotingstekort te verla
gen, en ondertussen de ambtenaren
salarissen ver laat achterlopen op die
in de marktsector.
Menigeen spreekt verder schande van
het feit dat de top van het bedrijfsleven
zichzelf ook dit jaar weer heeft be
loond met enorme salarisverhogingen,
terwijl de regering niet van plan lijkt
hier met belastingmaatregelen funda
menteel iets aan te doen.
Maar de Blairites houden hun pool
stijf. In een niet mis te verstane toe
spraak zei minister van financiën Gor
don Brown: „We gaan door met onze
politiek die gericht is op het gezond
houden van de economie op langere
termijn. Dat zal op korte termijn enige
offers vragen. New Labour moet het lef
hebben die te brengen. Wij geven niet
toe aan lapmiddelen die leiden tot een
verhoging van de inflatie, en de econo
mie uiteindelijk als een zeepbel uit el
kaar doen spatten." En met een sneer
naar degenen die de overheidsuitga
ven fors willen verhogen: „Wij hebben
niet de gemakzuchtige mentaliteit om
geld uit te geven dat nog moet worden
verdiend."
Uit het feit dat Brown een staande
ovatie kreeg, kon worden afgeleid dat
het beleid van Blair vooralsnog ruim
schoots wordt gesteund. De kritiek er
op wordt ook niet al te hard uitge
speeld, omdat iedereen erkent dat de
ze ploeg in anderhalf jaar al veel meer
voor de zwakkeren en de in deplorabe
le staat verkerende overheidssector
heeft gedaan dan de Conservatieven in
de achttien jaar daarvoor. De vakbon
den zijn bovendien zeer in hun nopjes
met het feit dat er een verplicht mini
mumloon is ingevoerd, alsmede een
werkweek van maximaal 48 uur.
De nu opspelende kritiek ten spijt
overheerst bij het overgrote deel van
de partij bovendien het respect voor
de leider. Dit omdat hij de partij, na
achttien jaar modderen in steeds
zwaarder wordende klei, weer een toe
komst heeft gegeven. Vandaag houdt
Blair zijn belangrijkste speech voor het
congres. De verwachting is dat er een
luid applaus op hem zal neerdalen, al
is het misschien net een beetje minder
luid dan vorig jaar.
