Denksport ridge geweldige happening als de wereld- ipioenschappen in Lille met meer dan deelnemers spelend in viertal en en ;n in alle categorieën, open, dames, ;ed, senioren, junioren, waarbij iedereen ijktijdig dezelfde spellen speelt, is na- rlijk een niet voor te stellen organisatie, dergelijks kan alleen maar als alles mi- ieus is voorbereid en opgeslagen in de ïputers, die precies op tijd de gegevens iduceren, die op dat moment nodig zijn. zijn in Lille een onvoorstelbaar aantal >llen gespeeld, die genoeg stof bieden om e boeken te vullen. De Nederlanders lie- het in de teams afweten. Maar in de pa- iwedstrijden werden aardige resultaten loekt. De vroegere wereldkampioenen ends-Arnolds scoorden ook nu weer öed, onder andere in dit spel: Oost, Carla :si Aolds, had daar: sch A 6 5 4; ha V 10 9; ru 10 4 2; kl H B. OW waren kwetsbaar en lord als gever opende aan veel tafels met preëmptieve 3 kl -. Wat moet de kwets- re Oost bieden met deze 14-punten nd? De meeste topspelers doubleerden een soort informatiedoublet. Je moet als Oost en de niet-kwetsbare tegen- nders hebben weinig manoeuvreerruim- gelaten. Toch is er veel te zeggen voor het d van Carla Arnolds, die paste. Vier pun- vaizitten in de kleur van de tegenpartij. En s altijd een partner, die alert reageert als tegenpartij past. Dat gebeurde inder ad aan die tafel. Bep Vriend als West in duceerde met 3 ru een lange kleur en e st besloot het bieden met 3 SA. was het spel: *H102 A1087643 A 6 5 4 t v V 10 9 0 A 10 4 2 id kwam uit met klaverenvrouw, die ge inen werd door de heer. Ruitenaas en tenheer klaarde de ruitenzorgen. Na har aas speelde Carla harten naar de vrouw, arop Noord niet meer bekende. De snit hartenboer was gemarkeerd. De leider 1 asseerde de vrije kaarten in de rode kleu- Zo had Oost al tien slagen gemaakt, ord moest schoppenheer bezet houden hield over: sch H 10; kl A. Noord werd klaverenaas aan slag gemaakt en Carla daarna schoppenvrouw en schoppen- C nog afzonderlijk maken. Twaalf slagen ren wel de absolute zaaltop. De Ameri- inse topspeelster op de Zuidplaats had niet erg goochem geboden. Na 3 kl is duidelijk, dat de kwetsbare OW een b nche kunnen maken. Het minste wat zij kunnen bieden na pas van Oost was 4 Het is daarna erg moeilijk voor OW om IA terecht te komen. Ook als klaverenaas eet wordt genomen zijn er maar 11 sla- Aan de meeste tafels ging het bieden: >rd 3 kl: Oost doublet Zuid 4 kl en kwa- OW in het onmogelijke contract van 4 erecht. In het tweede spel waren ook >ers uit Amerika betrokken: West had H 10 5 4; ha H B 9 6; ru 3; kl V 7 3 2. was de gever en OW waren kwetsbaar, opende het bieden met 1 ha; Zuid d meteen preëmptief tot 4 ru; Oost??? heeft 9 punten en een singleton in de r van de tegenpartij. Er zullen niet veel gers zijn, die geen 4 ha zouden bieden, hier hadden de niet-kwetsbare tegen- ders OW voor een onoplosbare opgave aatst. In ieder geval wist Noord wel wat u geboden moest worden: DOUBLET! was een prachtig getimed preëmptief van Zuid, dat aan niet veel tafels werd onden: AVB32 t A V74 V B 8 H95 d kwam met ruitenaas uit en schakelde op klaveren. Oost dacht, dat Zuid kort m klaveren en legde de vrouw in met )edoeling op kl 10 bij Noord te snijden, irna kon de leider drie down niet meer mijden, Minus 800 betekende wel bijna zaalnul voor de Amerikaanse toppers, de andere tafel ging het bieden: Oost 1 (12-14 punten); Zuid 5 ru; West?? Hier West niet veel anders dan doubleren, de uitkomst met sch 4 wist de leider twee klaver en aftroevers in de blinde schade te beperken tot twee slagen en td dit gedoubleerde contract bijgeschre- door NZ met 550 punten. Ook het spel was een biedprobleem. Het am voor in de halve finale van de open rtallen. OW zaten de latere wereldkam- enen van het Italiaanse team Angelini. 'd was de gever en OW waren kwetsbaar, it had daar de volgende verzameling: sch a A V 10 2; ru 5 4; kl A H V 9 5 4. Aan de- afel opende Zuid met een preëmptieve 3 Met deze kwetsbaarheid stelt dat niet I voor. West bood 4 ru, twee vijfkaarten le hoge kleuren en natuurlijk een sterk Noord 7 ru; Oost West zal voor zijn tenminste 12 punten hebben in de ho leuren, zodat daarin geen verliezers zijn envachten. Zuid zal wel zeven en Noord ruitens hebben. Oost heeft er twee, dus kans op een renonce is behoorlijk groot. 1^ ar als West toch een ruiten heeft, is het meteen mis, want NZ kunnen niet er hoger. In de praktijk bood Oost groot was het spel: a 10 932 w 4- iet natuurlijk op welke kaarten Zuid 3 ru i geopend. Aan de andere tafel had Zuid niet gedaan. Lucratief was het doublet feest van Oost, want 7 ru gaat niet min- dan zeven down en 1700 punten was meer dan een gemaakt kwetsbaar klein n. Dat klein slem werd overigens aan de lere tafel gemist. puzzel Kruiswoordraadsel nummer 39 Horizontaal. 1. Kiezen; 6. knaagdier; 12. las; 13. post (Eng.); 14. familielid; 16. lol; 18. priester kleed; 19. landbouwwerktuig; 20. bergwei de; 22. toetsenbord; 23. door; 24. geroos terd brood; 26. volkomen ontwikkeld insect; 28. toespraak; 29. rank; 32. geestdrift; 33. bijbelse reus; 34. eer; 35. welpenleidster; 37. Griekse zuilengang; 38. karakter; 41. licht kring; 43. hoog bouwwerk; 46. jongens naam; 48. rivier in Frankrijk; 50. deel v.h. li chaam; 51. ontkenning; 52. voorspeller; 55. Europeaan; 56. emeritus; 57. peulvrucht; 58. smalle strook; 60. titanium; 61. licht rij tuigje (Ind.); 62. bak; 64. pas; 65. bureau. Verticaal: I. Indonesisch eiland; 2. voeqwoord; 3. om slag; 4. afzetgebied; 5. adellijk; 7. struisvo gel; 8u volksstam in Nieuw-Zeeland; 9. Rus sische straaljager; 10. persoonlijk vnw. (Fr.); II. met reden; 15. agavesoort; 17. commu nicatiemiddel; 18. getal; 19. echtgenoot; 21. larve; 23. deel van de hand; 25. lid van de Senaat; 27. medicinale plant; 29. Duits kaartspel; 30. alvorens; 31. hijswerktuig; 36. inwoner van China; 37. ar; 39. cijfer; 40. vij zel; 42. levenslucht; 44. zuurstofmodificatie; 45. wild zwijn; 47. broedplaats; 49. korte versregel; 50. zeezwaluw; 53. kleur; 54. echtgenoot; 57. drankgelegenheid; 59. schaakterm; 61. shilling; 63. nachtspiegel. Welke twee woorden worden gevormd door de letters in de volgende vakjes: 44 53 11 20 51 48 1 15 17 10 54 en 22 30 42 28 24 2 47 57 46 31 Oplossing nummer 38 De twee woorden van de opgave van vorige week waren: HOOGLERAAR en AMBTSKLEED. Winnaars De winnaars van een luxe dominospel zijn: Mw. C. Bisschop-Boekei, Berg en Daal 4, Voorhout (cryptogram). R Moesman, Adm. de Ruytersingel 106, Voorschoten (kruiswoord) Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per brief kaart, dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch Dagblad, Postbus 54,2300 AB Leiden. Cryptogram nummer 39 Horizontaal 3. Met grote spoed is het nog niet helemaal voorbij (9); 7. Sehriftkunde? (11); 8. Strijd die zich afspeelt op een schaakbord (14); 12. Een kleine rover steekt 'm op (8); 13. Op zichzelf staande boom met vogels (6); 14. Re cent verhaal van voorbijgaande aard (7); 16. De krui sing is voorbij en verdwenen (7); 19. Stevige veren om te schrijven (6); 20. Mis voor militairen (6); 22. De ac tieradius van een insect? (11) 23. Die uitroep is in we zen best aardig (8). Verticaal: 1. Kloosterbandje van een ridder (8); 2. In veel gevallen slaapverwekkend (4); 4. Minpunten? (11); 5. Sport voor bejaarden met een vijfje (15); 6. Dikke boeken om in te nemen (6); 9. Zet het loon vast met touwwerk! (7); 10. Geschikt om aan te trekken (4); 11. Plezier hebben van vogels (6); 15. Verlichting met vaart (8); 17. Worden achter de hand gehouden op een bank(je) (8); 18. Laat ze de bus invallen! (6); 21. Het bleek brood te zijn (3). Oplossing nummer 38 Horizontaal 5. Peildatum; 7. dichtslaan; 10. executiepeloton; 11. rustplaats; 14. eppe; 15. flat; 16. opzij; 17. stolp; 19. verlostangen; 20. lui paard; 21. smakken. Verticaal 1. Verdicht; 2. vluchtalcoholis- me; 3. maatje; 4. vuilbeest; 6. nakomertjes; 8. bedrijf; 9. kop pels; 12. sparen; 13. afzetmarkt; 18. ingreep. dammen In afwachting van beelden uit de clubcompetitie, stel ik voor de tijd te doden met het oplos sen van een zestal opgaven. Het gaat hier om niet al te zwa re kost. De oplossingen zijn over het algemeen kort en krachtig. Spelers die in de eerste of tweede klasse uitkomen moeten deze vraagstukjes zon der al te veel hoofdbrekens kun nen oplossen. De hoofdklassers onder u moeten zelfs in staat geacht worden een en ander 'van het blad' te doorgronden. Zoals altijd zijn tevens ter con trole de cijferstanden vermeld. Voor alle opgaven geldt: wit speelt en wint. Veel genoegen bij het oplossen! Cijferstanden: Diagram 1: wit 33, 34, 36, 37, 38, 39, 41, 48, 49; zwart 12, 13, 14, 16, 18,21,22,24 en 27. Diagram 2: wit 25, 27, 28, 31, 32, 33, 35, 36, 37, 38, 40, 41, 42, 43, 45, 46, 48; zwart 2, 3, 4, 5, 8, 9, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 23, 24 en 26. Diagram 3: wit 23, 27, 28, 29, 33, 34, 35, 37, 39, 44; zwart 3, 7, 8,9, 12, 16,17, 18,25 en 26. Diagram 4: wit 23, 32, 34, 37, m m m 9 Hl m 9 9 p O p 0 O Pi O b! b m m m p fÜ m b bl lil b b o Pi m m m O b! Pl P O p b: vil) 31 41, 42, 49; zwart 8, 14, 15, 20, 25, 26 en 28. Diagram 5: wit 21, 33, 34, 36, 37, 38, 40, 41, 42, 43, 48; zwart 7, 8, 9, 10. 16, 18, 19, 22, 23, 24 en Diagram 6: wit 22, 27, 32, 34, 37, 38, 39, 43, 44; zwart 10, 11, 12, 13, 16, 18,20,23 en 29. schaken Paul Bierenbroodspot Van verschillende kanten is mij te kennen gegeven dat ik de woorden van Emanuel Lasker in de rubriek van vorige week ver keerd heb weergegeven. Ik stel de: „Niemand minder dan de grote Lasker stelde dat hij van ieder min of meer intelligent persoon binnen tweehonderd uur training een meester kon maken." Lasker is een van de grootste schakers uit de geschiedenis. Van 1894 tot 1921 was hij we reldkampioen. Tot op hoge leef tijd bleef Lasker een geduchte tegenstander, die van iedereen kon winnen. Lasker heeft zich ook verdienstelijk gemaakt op het gebied van de filosofie en de wiskunde. Op beide gebieden heeft hij vele publicaties achter zijn naam staan. Vanuit de schaakwereld is er wel eens kri tiek op Lasker geuit, dat hij wei nig over het schaken heeft ge schreven. In zijn tijd versche nen er verhandelingen over het schaakspel van onder andere Steinitz, Tarrasch en Nimzo- witsch over hoe het schaakspel gespeeld moest worden. Lasker kwam pas in 1932 met 'Lasker's Manual of Chess'. Het is een boek voor beginners en begint zoals het hoort met een leeg bord. En dit is tegelijkertijd het misleidende aan deze publica tie. Lasker geeft veel van zijn ge dachten over het schaakspel prijs en iedere schaakstudent kan heden ten dage nog zijn voordeel doen met dit werk. Als filosoof kon Lasker het ook niet laten zijn gedachten te laten gaan over hoe snel men het schaken goed kan leren. Ik heb 'Lasker's Manuel of Chess' dit maal erbij gepakt voor de pre cieze tekst. In zijn nawoord stelt Lasker: „Schaakeducatie vindt plaats op toevallige wijze. De meeste schakers klimmen lang zaam in speelsterkte tot een ze ker niveau en blijven daar. Een meester kan miljoenen schakers een dame voorgift geven; er zijn waarschijnlijk niet meer dan een kwart miljoen mensen die boven dit niveau uitstijgen. Als we het aantal toren-spelers op hondervijftig duizend, het aan tal paard-spelers op vijftig dui zend, de pion en twee zetten- spelers op veertig duizend, de pion en een zet-spelers op ne gen duizend en het aantal scha kers waar een meester zich he lemaal geen voorgift kan ver oorloven op duizend dan zitten we waarschijnlijk niet ver van de waarheid." (We zien hier de moeilijkheid die Lasker heeft om speelsterkte te definiëren. In zijn tijd bestond de Elo-rating nog niet en vandaar dat hij uit gaat van een standaard die in onze tijd helemaal in de verge telheid is geraakt. Bij de voorgift speelt de sterkere speler met minder materiaal. Voor ons is het weer moeilijk om in te schatten hoe sterk de meester is waar Lasker het over heeft). Lasker gaat verder met een be schouwing hoe dit resultaat be reikt werd en noemt onder an dere vele schaakboeken, lezin gen, rubrieken, toernooien, kof fiehuizen, etc. Lasker vervolgt: Men moet deze feiten niet te licht nemen. Zeker ondanks de capaciteiten van het schaakspel blijft het een spel dat niet ge classificeerd kan worden als werk, wetenschap technologie om maar niet te spreken over religie filosofie en kunst. Nie mand wenst spelers te zien die zoveel tijd aan schaken beste den als zij aan serieuze doelen zouden moeten doen. De tijds- verspilling aan het schaken zou niet belangrijk zijn, ware het niet een ziekte waaraan onze cultuur ten prooi is gevallen. We hebben geleerd hoe fabrie ken te runnen, maar onze voor naamste educatie, onze menta le bezigheden, onze economie van idealen is niet beter georga niseerd dan onze schaakoplei- ding. Een verbinding wil ik belichten, al is het vluchtig. Schaken heeft overeenkomsten met het leven. Laten we aannemen dat een meester die goede methode volgt, zoals de methode in dit boek, en ernaar streeft een jon ge man die niets van schaken weet te onderwijzen en op een niveau te brengen dat hij zeker wint als hem een voorgift ge daan wordt. Hoeveel tijd zou de leraar nodig hebben om dit te volbrengen? Ik denk dat de vol gende berekening correct is: Spelregels en oefeningen 5 uur Elementaire eindspelen 5 uur Enkele openingen 10 uur Combinaties 20 uur Positiespel 40 uur Spelen en analyseren 120 uur Zelfs als de jonge man helemaal geen talent heeft, dan nog zal hij de beoogde speelsterkte be halen als de bovengenoemde methode wordt gevolgd. Verge lijk dit met de realiteit. Er zijn een kwart miljoen schaakama teurs die jaarlijks minstens 200 uur aan schaken besteden en daarvan bereiken slechts dui zend mensen het beoogde doel. Zonder mijzelf te verliezen in berekeningen, geloof ik dat het veilig is te stellen dat onze in spanningen in het schaken slechts een honderdste procent rendement hebben. Onze educatie, op allerhande gebied, is een beangstigende verspilling van tijd en waarden. In de wis- en natuurkunde zijn de bereikte resultaten nog slechter dan bij schaken. Is er een tendens om de mensen dom te houden?" Lasker is er dus duidelijk van overtuigd dat schaken tot op hoog niveau geleerd kan wor den. Tegelijkertijd stelt hij het onderwijs in het algemeen uit die tijd aan de kaak. Lasker stelt verder: „Schaakedu catie moet leiden tot onafhan kelijk denken en beoordelen. Schaken moet niet uit het hoofd geleerd worden, eenvoudig om dat het niet belangrijk genoeg is. Indien je je geheugen wilt vullen, moet je weten waarom. Het geheugen is te belangrijk om met trivialiteiten vol te proppen. Je moet geen namen, nummers, zelfs geen resultaten onthouden, alleen maar metho des. Methodes zijn vervorm baar. Ze zijn toepasbaar in elke situatie. Het resultaat, een geï soleerd incident, is star, omdat het gebonden is aan een geheel van voorwaarden. Lasker was zijn tijd ver vooruit. Of men door een juiste oplei ding tot meestersterkte, of tot een niveau dat een meester geen voorgift meer kan geven, kan uitgroeien is voor discussie vatbaar. Ten slotte nog een combinatie van Lasker in 1935 op 67-jarige leeftijd gespeeld te Moskou te gen Pirc (Zie diagram.) I A A ui i w li'! i iiiii n 1 1 li III, in li lil Pil e lil iiiii 2 K l.Txf6gxf6 2.Dh5+ Kt 18 Na 2...Kd7 wint 3.DI7+ Le7 4.Pf5! Te8 5.Tdl en 2...Ke7 faalt op 3.Pf5+! exf5 4.Pd5+ Kd8 5.Lb6+. 3.Df7 Ld7 Na 3...Le7 komt weer 4.Pf5! Te8 (4...Dc7 5.Pa4 Tf8 6.Dxh7 Ke8 7.Lb6! Dd7 8.Dh5+ Tf7 9.Pg7+ Kf8 10.Dh8 mat) 5.Pxd6 I.xd6 6.Lb6+ Lc7 7.Tdl met winst. 4.Df6+ Kc7 5.Dxh8 Lh6 6.Pxe6 Dxe6 7.Dxa8 Lxe3+ 8.KIU 1- 0} filatelie Denemarken start 15 oktober een nieuwe kunstreeks, die de vorig jaar afgesloten schilderij enreeks gaat opvolgen. De vori ge kunstseries verschenen in de periode 1984-1997 en tellen in totaal twintig zegels. Daar deze reeks zo'n succes was, is beslo ten in de komende jaren nieu we kunstseries uit te geven. Voor de nieuwe zegels hebben eigentijdse kunstenaars direct geschilderd zodat de zegels zelf kunstwerken worden. Op de eerste serie zegels staan: 3,75 kr„ Deense herfst van Per Kirkeby (*1938), 5,00 kr., Alfa van Mogens Andersen (*1916), 8,75 kr., Beeldmerk van Ejler Bille (*1910) en 19,00 kr., He- melpaard van Carl-Henning Pe- dersen (*1913). In het jaar 2000 wordt van 1 ju ni tot en met 31 oktober in Hannover de EXPO 2000, met als hoofdthema's Mens, Natuur en Techniek, gehouden. Duits land is voor de eerste keer in de 150-jarige geschiedenis van de Wereldtentoonstellingen gast land. Dat is de reden dat 10 sep tember een 110 pf.-zegel aan EXPO 2000, waar in vijf maan den 40 miljoen bezoekers wor den verwacht, is gewijd. Motief: het logo van EXPO 2000. Duitsland kwam 10 september met nog vier 110 pf.-zegels: de vierde zegel 'Deutscher Fuss- ballmeister', de 1. FC Kai- serslautern (motief: spelmo ment en speelveld); 300 jaar Franckesche Stiftungen (in 1698 stichtte August Hermann Francke - 1663/1727 - zijn eer ste weeshuis buiten de poorten van Stadt Halle; motief: hoofd gebouw van de Franckeschen Stiftungen); 100-ste geboorte dag van de schrijver Manfred Hausmann, 1898-1986 (portret en boektitel van 'Kleine liebe Amerika') en 'Geen geweld te gen kinderen' (beschermende handen). Groot-Brittannië -Vijf grote 'British men of speed' worden 29 september door Groot-Brit- tannië herdacht op evenzoveel zegels. Met de emissie, onder de titel 'Speed', wordt tevens de 50-ste sterfdag van Sir Malcolm Campbell herdacht. De zegels tonen klassieke racewagens waarmee veertig jaar lang het wereldsnelheidsrecord te land in Britse handen bleef. Op de in nostalgische kleuren gehouden zegels: Sir Malcolm Campbells Bluebird waarmee hij in 1925 een snelheid van 151 mijl per uur behaalde (20p); Sir Henry Segrave's Sunbeam, 152 m/u in 1926 (26p); Babs, John G Parry Thomas' auto, 171 m/u in 1926, Thomas verongelukte in 1927 bij een recordpoging in Wales (30p); John R Cobbs Rail- ton Mobil Special, 394 m/u in 1947, Cobb vond op Loch Ness de dood bij een recordpoging te water (43p); Donald Campbells Bluebird CN7 (zoon van Mal colm), 403 m/u in 1964, Donald verongelukte in 1967 toen hij met zijn door straalmotoren aangedreven boot het record te water van 300 m/u probeerde te breken. Tegelijk met de Speed- zegels verschijnt een zoge noemd prestigeboekje. Noorwegen liet vorig jaar 6 juni (politiek) tekenaar Finn Graff zegels ontwerpen ter herden king van de. 100-ste geboorte dag van de Noorse Staatsman Einar Gerhardsen. De zegels waren een succes. Gevolg: het wordt een traditie artiesten die bijdragen leveren aan kranten ook zegels te laten ontwerpen. Op 18 september verscheen de tweede set. Twee zegels waarop spelende kinderen ontworpen door Ellen Auensen: 3,80 kr., hinkelen, oplage 6,5 miljoen, en 5,50 kr., muntjeswerpen, 5 mil joen. NB. Als kind heb ik aan het einde van de oorlog dit spel vaak gespeeld. In het Noorden noemden ze het centjelappen. Sindsdien heb ik het nooit meer zien spelen. Op 8 oktober wordt de luchtha ven Gardermoen bij Oslo offi cieel in gebruik genomen. Ter gelegenheid daarvan versche nen eveneens 18 september drie zegels die luchtvaartge schiedenis, navigatie en de hoofdterminal in beeld bren gen. Waarden en oplagen: 3,80 kr. (6,5 miljoen), 6,00 kr, (5 miljoen) en 24,00 kr. (3 mil joen). NVPH-SHOW - Van 8 tot en met 11 oktober wordt in het Haagse Congresgebouw de vijf de NVPFI-Postzegelshow ge houden. Ter gelegenheid daar van wordt een bijzonder stem pel gebruikt voor stempeling van poststukken die tijdens de show worden aangeboden. Als u de show niet bezoekt - er wor den tienduizenden bezoekers verwacht - dan kunt u tot 20 ok tober uw correspondentie stu ren naar: PTT Post Verzamelser- vice, Postbus 30051, 9700 RN Groningen. Op de omslag ver melden: Stempel 5-de NVPH- Show.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1998 | | pagina 39