Voordelige overstap soms illegaal
E}
Multi Media
Bloedig ridderepos
PC-controle op millennium
WordPerfect®
SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN VAN DER NAT
IANK BUURMAN
5entlie by the sword' van software-
lis Interplay zou je een mid-
ileeuwse variant op Tomb
lider kunnen noemen. De
eler kruipt in de huid van En-
een onverschrokken avon-
rier, die jacht maakt op een
venaar die zijn vriendin Maya
R'eft ontvoerd. De booswicht
I Maya aan de duivel offeren
I zijn macht te vergroten,
Bardoor enige haast is gebo-
3en' w. Dus dien je je als speler
1 va n weg te hakken door mijnen,
idergrondse rivieren en la-
poelen om je meisje te red-
n. De tovenaar heeft vele
onsters op je weg geplaatst
everslagen moeten worden
Iiordat de confrontatie met de
ite man zelf zal plaatsheb-
it zover niets nieuws onder de
n, maar 'Die by the sword'
eft als bijzonderheid dat je je
ene ridder op een vrij unieke
anier kunt bewegen. De
ioppen van het numerieke
i etsenbord vertegenwoordigen
ne( leds een gedeelte van een be-
iging, zoals het uithalen met
zwaard. Door bepaalde toets-
mbinaties te maken zijn ge-
(fineerde acties mogelijk,
als het maken van een schijn-
i weging. Dit klinkt ingewik-
d, en dat is het eigenlijk ook,
lar na enige oefening is het
agelijk als een echte middel-
iiwse zwaardmeester te keer
gaan. Daarbij is het mogelijk
paalde succesvolle aanvals-
verdedigingspatronen op te
an onder een functietoets,
Idat het toch weer iets makke-
eer wordt.
g fijngevoelig is 'Die by the
ord' niet. Tegenstanders wor-
II letterlijk aan mootjes ge
kt. Ronduit onsmakelijk is de
gelijkheid om monsters met
n eigen afgehakte ledematen
de oren te slaan. Het spel
:eist naast behendigheid ook
tisch inzicht, om vallen te
twijken en te voorkomen dat
je door groepen trollen vanuit
een hinderlaag wordt afge
slacht. Sommige monsters zijn
buitengewoon sterk en in zo'n
geval is het soms beter om tij
delijk op de vlucht te slaan. Ver
wondingen kunnen genezen
door bijvoorbeeld een tover
drankje op te pikken. Verder
zijn er magische voorwerpen te
vinden die je tijdelijk veel ster
ker maken.
'Die by the sword' is bij uitstek
een spel voor de 3DFX-kaart,
die tegenwoordig al voor 200
gulden te krijgen is. Qua beeld
doet het spel niet onder voor
Tomb Raider II en het geluid is
bloedstollend realistisch. In het
begin van het spel zal de speler
regelmatig bloedig aan zijn eind
komen en dus opnieuw moeten
beginnen, maar dat is niet ver
bazingwekkend: wie het zwaard
opneemt zal immers door het
zwaard vergaan, zoals de titel
ook al aangeeft.
Min. systeemeisen: Pentium 100,
16 Mb Ram, Windows95/98.
3DFX aanbevolen. Prijs 98 gulden.
Beschikbaar gesteld door Infogra-
mes Benelux.
P U Z Z E
1
S
E
P
A
E
N
A
K
2
B
R
G
0
N
E
S
L
3
E
S
L
E
A
R
N
G
4
T
A
D
A
E
R
Z
T
5
M
O
I
S
P
T
E
L
6
K
L
I
A
S
N
T
Z
7
B
0
E
G
T
I
T
N
8
S
T
E
A
A
R
L
D
9
A
H
U
N
M
0
E
R
10
S
C
E
H
0
N
R
T
11
Z
0
A
N
D
E
W
L
12
E
P
L
T
A
E
N
K
13
S
T
N
A
D
R
T
E
14
K
Z
A
B
0
E
T
L
ePGAVE
OPLOSSING
AAT
iep op elke regel de letters
die samen het woord vor-
ïdat overeenkomt met de
schrijving. De resterende Iet-
vormen van boven naar be
ien en van links naar rechts
citaat.
Vielstaaf; 2. mengsel van ko
en tin; 3. reptiel; 4. gebak; 5.
:ht; 6. vaste koper; 7. aan-
'g; 8. monsterlapje; 9. geestig-
i; 10. voorschoot; 11. deel
fiets; 12. plat stuk hout; 13.
trek; 14. dikke staaldraad.
KRUISWOORDRAADSEL
-beperkt -
e-legio-z
nipt-spui
el-ere-in
-lor-ent-
duoest
-sir-pet-
ui-hei-es
nero-kile
i- ineen-1
- stentor-
PAUL HOUKES
Overstappen op de nieuwste
versie van een computerpro
gramma is goedkoper als je al
een officiële voorgaande versie
op je computer hebt. Soms is
het echter onduidelijk hoe het
precies zit met de licentierech
ten.
Het is lang niet altijd duidelijk
hoe het precies zit met de licen-
tievoorwaarden van computer
programma's. De regels van wat
wel en wat niet mag zijn zó in
gewikkeld, dat zelfs bedrijven
die software verkopen niet altijd
van de hoed en de rand weten.
De overstap naar Windows 98
maakt dat nog eens duidelijk.
Want die blijkt in de afgelopen
maanden hier en daar tot ver
warring en discussies te hebben
geleid.
Op het eerste gezicht lijkt het
niet zo gecompliceerd. Wie een
programma gebruikt, zal daar
voor aan de fabrikant moeten
betalen, net als bij elk ander
product. Toch gaat die vergelij
king niet helemaal op. Wie een
auto koopt, wordt er eigenaar
van, maar bij een computerpro
gramma is dat niet het geval.
Als je een softwarepakket koopt,
word je strikt genomen alleen
maar eigenaar van de diskettes
of de cd-rom waar het program
ma op staat en van de eventuele
bijgesloten handleiding. Het
programma zelf wordt geen ei
gendom; je krijgt alleen het
recht dat te gebruiken.
Dat gebruik is aan vrij strikte
voorwaarden gebonden. Je mag
bijvoorbeeld geen wijzigingen
in de oorspronkelijke program
macode aanbrengen. En het is
ook niet toegestaan het pro
gramma op meer computers te
installeren dan waar je het ge
bruiksrecht voor hebt verkre
gen. Voor een pakket dat je ge
woon in de winkel haalt, geldt
vrijwel altijd dat het slechts op
één pc mag worden geïnstal
leerd.
In de praktijk ligt het nog een
stuk ingewikkelder met die li-
centievoorwaarden. Zo staan
sommige software-producenten
toe dat een pakket zowel op een
desktop-pc als op een draagba
re computer wordt geïnstal
leerd, zolang de pakketten ten
minste niet tegelijkertijd wor
den gebruikt. Iemand die zo'n
programma op kantoor op zijn
bureau-pc gebruikt mag op een
ander tijdstip, 's avonds of in
het weekend, legaal met hetzelf
de softwarepakket op zijn note
book verder werken. Als een
huisgenoot overdag, terwijl pa
op kantoor aan het werk is, de
notebook zou opstarten, dan
zou volgens de voorwaarden
sprake zijn van illegaal softwa-
re-gebruik.
Goedkopere overstap
De software-producenten heb
ben ook zelf een beetje bijge
dragen aan die onduidelijkheid.
Ze wordt bijvoorbeeld in de
hand gewerkt door een in de
software-industrie bekend feno
meen: dat van de zogenoemde
upgrade, een verschijnsel waar
niet eens een goed Nederlands
woord voor is.
Een upgrade is de nieuwere ver
sie van een programma, waar
een gebruiker op overstapt.
Zo'n overstap is vaak aanzien
lijk goedkoper dan wanneer je
een compleet pakket koopt. Je
ruilt het oudere programma als
het ware in en betaalt het ver
iffl;
REQUMSWMOOMtS* Ml WMXM9 NT» W
/7,v \h'St I'njniliirMuiw -\!o\
i' with the i'l.Wirol the MW»
schil bij. In tegenstelling tot een
ingeruilde auto hoeft het oude
programma niet te worden in
geleverd; het wordt dus ook niet
als 'tweedehandsje' opnieuw
verkocht. Sterker nog: de oude
re versie weggeven en zelf
voortaan met de upgrade-versie
werken mag niet: dat is weer il
legaal gebruik van de software.
Mistig is vaak ook, wie nu pre
cies recht heeft op zo'n goedko
pere upgrade-versie en wie het
complete, en dus duurdere pak
ket moet kopen. Over het alge
meen geldt dat het recht op de
Microsoft
Professional Edition
Upgrade^
HEINZ
EMP&PETE P>E ZEE-
MEEPM//V P 0EV
PO& APT/JP MET
POPEVE PE ZEE-
MEEPMfffV T
OP P£ PTL /PPEM I/OT P(/W£L VK
PEOPEfv TE WEL MET MEEp
O REP PEEET Z/ETEP MET,
AU&LOTVS.
TWEE PEEEPiff/v WERELDEN
^ERSCP/AL&VDE SPANR//V& //V
VERPWEUEJ RELATE WAS. TE-
VER OOP ZOEM&Aj RJ/^pVTtsP WAS
&ES>£V£/V MOAAEAST OP.
LAA/&ER POE <2>!MSSN EPZEPEH
KLE'NE P//V6ETJES AM ELPAAR VAU.
Ach ja, zelfs in deze verlichte tijd be
staan er nog figuren die zich op za
terdag niet aan ontspanning kunnen
wijden. Zo zien we hier bijvoorbeeld
de bediende Joost in de eenzaam
heid van zijn kamer zitten. Buiten
bruiste het volle leven van de week-
eindegenieters voorbij. Doch de stille
knecht, die slechts één vrije dag per
week had, paste plichtsgetrouw op
het huis, terwijl zijn meester zich in
de natuur vermaakte.
Hij had het zich echter zo gezellig
mogelijk gemaakt. Nadat hij de thee
binnen handbereik had geplaatst,
zette hij de televisie aan en zuchtte
tevreden.
„Er zijn rangen en standen, wanneer
men mij toestaat", prevelde hij.
„Niet iedereen kan het even goed
hebben, maar door de t.v. kan men
toch meegenieten met het vertier
van anderen. Meneer Brekel heeft
dat zo mooi begrepen. Zijn program
ma De Loerdraaier voorziet in een
behoefte voor de minder bedeelde.
Kijk nu toch eens aan, daar rijdt men
de vrije natuur in. Er is heel wat be
langstelling, als ik mij zo mag uit
drukken!"
w
upgrade pas ontstaat als je een
gelicenseerde, dus legale, direct
voorafgaande versie gebruikt.
Wie de WordPerfect Suite versie
7 heeft, kan tegen het voordeli
ge upgrade-tarief overstappen
naar versie 8. Iemand die nog
steeds werkt met versie 6 moet
daarentegen een compleet
nieuw pakket kopen als hij naar
versie 8 wil, want 6 is immers
niet de direct voorafgaande ver-
Competitive
Naast de gewone upgrade be
staat er echter ook nog zoiets
als de 'competitive' upgrade; de
overstap naar een pakket van de
concurrentie. Met de aanbie
ding van zo'n concurrerende
overstap proberen software-le-
veranciers computergebruikers
te bewegen voor hun merk te
kiezen. Bij zo'n actie maakt het
vaak helemaal niet uit welke
versie van een concurrerend
programma je hebt. Er zijn
voorbeelden van gebruikers die
alleen maar hoefden te melden
een bepaalde tekstverwerker op
hun machine te hebben - en dat
mocht dan bijvoorbeeld gerust
het antieke en al lang niet meer
leverbare programma Wordstar
zijn - om een officiële upgrade
licentie op een moderne tekst
verwerker te kunnen verkrijgen.
Veel software is tegenwoordig
zo slim om zelf te controleren of
zo'n upgrade wel mag. Bij veel
upgrade-versies zit een functie
ingebouwd die tijdens de instal
latie van het pakket eerst op de
harde schijf van de computer
rondsnuffelt om te zien of er
een voorgaande versie aanwezig
is. Is die er niet, dan wordt de
installatieprocedure direct afge
broken of er wordt gevraagd om
een diskette of cd-rom waar die
oude versie wél op staat.
Heer Bommel en de Liefdadiger
Helaas, niet iedereen is zo beschei
den als de trouwe knecht. Er zijn lie
den die alles willen hebben: niet al
leen de verpozing van de vrije dag,
doch ook de t.v.-uitzending erna.
Bij het vallen van de avond bewoog
zich dan ook een haastige drom
voertuigen over de hoofdweg weer
stadwaarts om tijdig thuis te zijn. De
maan scheen helder, doch het valt te
betwijfelen of alle reizigers voldoen
de van het sprookjesachtige land
schap genoten.
Soms heeft het er bij computerboeken alle schijn van dat ze zo
dik en uitgebreid mogelijk gemaakt moeten worden. Natuurlijk
hebben sommigen behoefte aan boeken waar letterlijk alles in
staat van een programma, maar voor veel gebruikers is een
procent of twintig meer dan voldoende. Uitgeverij Elektuur in
het Limburgse Beek heeft dat begrepen en brengt de serie'
Compactcursué. De tijdschriftachtige boekje zijn lekkef dun en
eenvoudig van opzet, zodat iedereen er mee kan werken. De
boekjes bestaan uit slechts 80 paginas en liggen voor 19,95 gul
den in de winkel.
Het maken van computerprogrammcis is natuurlijk niet voor
iedereen weggelegd. Programmeren doe je niet zo maar. Toch
lijkt het vaak ingewikkelder dan het in werkelijkheid is. Bij
Elektuur verscheen een van oorsprong Amerikaans boek onder
de titel Volle kracht vooruit met C++. Dit veel gebruikte pro
gramma is, volgens schrijver Kris Jamsa, te leren zonder speci
fieke vooropleiding. De bijgevoegde cd-rom bevat een comple
te C++ ontwikkeloingeving, waarmee alles uit het boek in de
praktijk kan worden gebracht. Veertig lessen slechts en je kunt
je eigen programmes schrijven. Dat is een uitdaging natuurlijk.
Mini-flop voor digitale camera's
De Japanse elektronicafabri
kant Sony komt met een
nieuwe, kleine geheugen
kaart. De 'Memory Stick'
moet de 3,5 inch standaard
floppy vervangen die Sony nu
gebruikt in zijn digitale foto
camera's. De introductie be
tekent dat Sony blijft mikken
op een eigen standaard in
plaats van aansluiting te zoe
ken bij de andere producen
ten van digitale fototoestellen,
die de kaartjes gebruiken die
ook in laptopcomputers zit
ten.
Sony's mini-flop is 2,1 bij 5
centimeter en 2,8 millimeter
dik en heeft een opslagcapa
citeit van maximaal 8 mega
byte. Even veel als vijf flop
py's, maar veel minder dan de
maximaal 45 megabit van een
pcmcia-kaart van de concur
rentie. Sony zegt binnenkort
versies van 100 mb te kunnen
leveren.
De 'stick' moet een sleutelrol
gaan spelen in een nieuwe se
rie elektronische apparaten.
Moderne consumentenelek
tronica, zoals tv's en opname
apparatuur voor beeld en ge
luid, werkt in toenemende
mate als een computer en dus
met computergeheugen. Vol
gens Sony hebben de fabri
kanten Aiwa, Casio, Fujitsu,
Olympus, Sanyo en Sharp de
nieuwe floppy als standaard
geaccepteerd. Dat lijkt een in
drukwekkende rij, maar veel
grote namen (Canon, Kodak,
Ricoh, Fuji, Philips) ontbre
ken. De meeste producenten
van digitale fototoestellen ge
bruiken pcmcia-kaarten (8 bij
5 centimeter, 4 mm dik) voor
de opslag van de foto's. De
kaarten kunnen in laptops
worden gestoken. Sony had
juist voor de pc-floppy geko
zen vanwege het gemak en de
lage prijs, maar komt daar nu
dus van terug. De opslagcapa
citeit van een floppy1,4
megabit is erg klein voor
de steeds betere camera's die
met hogere beeldscherpte
(resolutie, aantal beeldpun
ten) werken. Op een floppy
kan maar één echt scherpe
foto.
De concurrentie reageert met
lichte verbazing op Sony's
nietiwe schijfje. Volgens
Kodak is het formaat niet echt
kleiner dan de pcmcia 'coin-
pact-flash' geheugens, waar
van het geheugendeel (onge
veer een derde) kan worden
afgeschoven en in de camera
geplaatst. Ook de 8 MB is niet
indrukwekkend. Mogelijk dat
de kracht in de prijs zit: coin-
pact-flashgeheugen is vrij
duur, een paar honderd gul
den voor 8MB en 900 gulden
voor 32 MB.
Gouden boekjes nu ook op cd-rom
Veel ouders van nu hebben
vroeger als kind 'Gouden
Boekjes' in handen gehad, de
meer dan 50 jaar oude reeks
kinderboekjes die zich zo
goed lenen om uit voor te le
zen voor het slapengaan. On
schuldige en vrolijk geïllu
streerde verhaaltjes over
mensen en dieren met titels
als 'Konijntje Woelwater',
'Circus Ondersteboven' en
'De Vijf Brandweermanne
tjes'.
De bewerking van de boekjes
was jarenlang in handen van -
wie anders dan - Annie M.G,
Schmidt. In de loop van de
voorbije halve eeuw zijn in
ons land niet minder dan 84
'Gouden Boekjes' verschenen,
Wereldwijd zijn er, zo beweert
de uitgever, 750.000.000
exemplaren van verkocht.
Ook nu zijn de boekjes met
hun traditionele harde 'gou
den' kaft nog steeds verkrijg
baar en een gewild kinderca
deau. De papieren versie
heeft sinds kort echter ge
duchte concurrentie gekregen
van een eigentijdse variant:
de cd-rom. Bij Bombilla zijn
'De Boerderij van Piet Precies'
en 'Kapitein Flapoor' versche
nen, twee lees-, speel-, kleur
en meezingverhalen, bestemd
voor kinderen van 3 tot 7 jaar.
Verhaaltje en illustraties ogen
op het computerscherm even
verzorgd als in de traditionele
'Gouden Boekjes'. De tekst
onder de tekeningen wordt
rustig voorgelezen, waarbij
elk woord even oplicht. Bij
elk verhaal zitten vijf leuke
spelletjes en een aantal lied
jes, waarvan de tekst op het
beeldscherm verschijnt. Wie
kan lezen en voldoende
moed heeft verzameld,
houdt zijn eigen karaoke.
Het kritische proefpanel, be
staande uit Michiel (3) en
Thomas (6), was ronduit en
thousiast over beide cd's. Bij
het installeren van de pro
grammatuur hadden ze nog
even hulp nodig, maar daar
na vonden ze allebei snel en
zonder verdere assistentie
hun weg naar het verhaal, de
kleurplaten en de spelletjes.
Pas bij het afsluiten van het
programma was de ouderlij
ke hulp weer gewenst.
Min. systeemeisen: Minimaal
486-PC, 33 Mhz, 8MB intern
geheugen, Windows 3.1 of 95,
geluidskaarten cd-rom. Prijs:
39,95 gulden.
Het duurt nog maar zo'n vijf
tien maanden: het jaar 2000.
Of het nu het nieuwe millen
nium is of niet (1 januari 2001
wordt door velen als de echte
start beschouwd), knappe
koppen zijn bedrijfsmati'g al
flink bezig oplossingen te
zoeken voor de fatale fout bij
het ontwerpen van de eerste
pe's, maar ook thuis kan de
werking van de pc en het be
standsbeheer aardig in het
honderd lopen.
Mind Multimedia verwacht
daarom veel van de cd-rom
'Het Jaar 2000'. De software-
uitgever heeft op deze cd een
aantal testprogramma's ge
bundeld, die op de pc losgela
ten kunnen worden. Daarmee
kan worden gecontroleerd of
de pc 'millennium-bestendig
is' en of data-bestanden de
eeuwwisseling zullen overle
ven. Het gaat voornamelijk
om shareware, gratis pro
grammatuur, die overigens in
een aantal gevallen ook van
het Internet te downloaden is,
of om gedeelten van dergelij
ke programma's, die wegens
promotiedoeleinden gratis
worden aangeboden in de
hoop dat de volledige versie
gekocht zal worden.
Dat neemt niet weg dat de
verzameling van deze contro
leprogramma's op één cd-
rom nuttig is, en gezien de
prijs en de uiteraard niet vol
ledige Internet-dekking voor
iedereen gemakkelijk te be
machtigen. De cd-rom is ver
der 'opgeleukt' met allerlei
achtergronden voor het bu
reaublad, screensavers en ico
nen en er staan zelfs wat spel
letjes op, zoals twee Pacman-
versies. De combinatie hier
van maakt aanschaf van deze
cd best de moeite waard. Of
reparatie van het millennium
probleem werkelijk uit te voe
ren is, zoals het programma
belooft, konden we niet con
troleren: onze pc doorstond
glansrijk alle testen...
De programma's zijn ontwik
keld voor pe's met een Pen
tium-processor maar werken
in principe op alle pe's. Prijs
24,95 gulden.
Communicate. Collaborate. Connect to the World.
