Nederlanders willen
minder asielzoekers
Binnenland
Met slaapstoornis gewoon achter stuur
Te laat voor Lucky Tenmaar wel een miljoen
Recordballonnen
ls je oud bent, heb je nog steeds rechten'
CNV doet niet mee
aan armoede-actie
Zalm wil meepraten
over crisis in Azië
Beneden Nieuw Amsterdamse Peil
CPD Geassocieerde Pers Dier
Vraag naar de
Beijer Vacature Gids
als je een uitdagende job wilt in de wereld
van pensioenen, employee-benefits en
verzekeringen.
Bel 023-5 234 471
Mensen met slaapstoornissen
die overdag regelmatig de on
bedwingbare neiging hebben in
slaap te vallen, slaan alle advie
zen van artsen en bekenden in
de wind en kruipen gewoon
achter het stuur. Dat blijkt uit
een onderzoek in het Centrum
voor Slaap- en Waakstoornissen
in Den Haag, waarover het Ne
derlands Tijdschrift voor Ge
neeskunde deze week bericht.
Volgens de studie kampen in
Nederland enkele duizenden
mensen met slaapaanvallen
overdag. Het gaat dan niet om
mensen die overdag wel eens
een dutje doen. Excessieve
slaapstoornissen worden toege
schreven aan mensen die min
stens tweemaal per dag de on
bedwingbare neiging hebben
om tien minuten te slapen. Ook
mensen die overdag ten minste
een uur lang slapen, worden tot
de categorie slaapstoornissen
gerekend.
De onderzoekers zeggen dat
mensen die overdag last heb
ben van excessieve slaperigheid
vier keer zoveel kans op een on
geval hebben als ze deelnemen
aan het verkeer dan andere
mensen. Toch trekken ze zich
niets aan van de diagnose van
een slaapstoornis en het advies
te stoppen met rijden, stelt het
onderzoek. Het merendeel van
de ondervraagde mensen met
een slaapstoornis blijft gewoon
aan het verkeer deelnemen.
Driekwart van de kleine hon
derd ondervraagden veranderde
zijn rijgedrag amper na de dia
gnose. Ruim de helft luisterde
in het geheel niet naar het ad
vies om pas weer te rijden een
jaar nadat ze geen last meer
hebben van slaapstoornissen.
Vier patiënten kregen door
hun slaapstoornissen eenmaal
bijna een ongeluk. Zeven pa
tiënten riskeerden meerdere
malen een botsing. En een van
de ondervraagden kreeg een
ernstig ongeval dat was toe te
schrijven aan dagelijkse dutnei-
gingen.
Het negeren van adviezen om
de auto te laten staan, is volgens
de onderzoekers erg onverstan
dig. Behalve menselijk leed en
schade zouden de ongelukken
namelijk ook zeer ernstige juri
dische consequenties voor de
patiënt kunnen hebben.
Ze hadden vorige week vrijdag
eigenlijk een Lucky-Ten-formu-
lier gewild, maar waren net te
laat. „Doe dan maar twee kras
loten", zei Edwin Meijer (23) uit
Doesburg en daar heeft hij geen
spijt van gehad. Chantal Neer-
voort (24), een vriendin van
Edwin, kraste even later een van
de loten open en kon maar één
conclusie trekken: zij hadden
een miljoen gewonnen.
Schaatser Erben Wennemars
en directeur Tjeerd Veenstra
van De Lotto zetten het Does-
burgse duo gistermiddag in het
zonnetje. Dat gebeurde in de
zaak die hun geluk heeft ge
bracht: sigarenhandel Louis in
Doesburg. De prijswinnaars ar
riveerden er per Rolls Royce, zij
ontvingen een reusachtige che
que en kregen vervolgens een
miljonairsdiner aangeboden in
een restaurant in de buurt. Het
is de eerste keer dat een kraslot
één miljoen gulden oplevert.
„Edwin belde me vier minu
ten voor zes om die Lucky Ten,
maar ik kon er pas na zessen
doorkomen en dat is te laat",
haalt mevrouw Louis de herin
nering op aan precies een week
geleden. Edwin kwam even later
zijn formulier ophalen, maar
besteedde het geld van hem en
Chantal bij gebrek aan beter
maar aan de krasloten. Daar
mee reed hij naar café 't Plein
tje, waar Chantal en haar vriend
de scepter zwaaien. „De eerste
drie nummers die ik openkraste
waren meteen alle drie een mil
joen", zegt Chantal. .Je weet
niet wat je op zo'n moment
meemaakt. Eerst was het nog:
ze zullen toch niet alle zes raak
zijn. want dan is het misschien
juist niet geldig. Maar dat bleek
niet zo te zijn."
Heb je met een kraslot een
prijs van meer dan honderd
gulden gewonnen, dan moet je
naar de Generale Bank. „Dat
kon niet, want het was vrijdag
avond", vertelt Edwin, net uit
de Rolls, maar ondanks alles
nuchter. Er zat dus niets anders
op dan het kraslot tot maandag
morgen te bewaren. Dat heb
ben ze goed gedaan: ze hebben
er zelfs een kluis voor gehuurd.
„Het geld stond diezelfde dag
nog op onze rekeningen, allebei
een half miljoen", vertelt Chan
tal. die haar eerste grote uitgave
al heeft gedaan: een BMW.
Edwin heeft het tot dusverre be
scheidener aangepakt. „Een au
toradio". vertelt hij. Wat ze ver
der met hun geld gaan doen,
dat zien ze nog wel. „In ieder
geval niet over de balk gooien",
zegt Chantal.
arnhem» Onder de toeziende blik van enkele jeugdige bezoekers haalde het Arnhemse verpakkingsbedrijf Gelpa gisteren het Guinnes Book of
Records. Maar liefst 20.000 ballonnen werden tegelijk opgelaten onder een stralend blauwe hemel. De ballonnen waren overigens gemaakt van
biologisch afbreekbaar materiaal. foto gpd ceesmooij
verdacht van misbruik jongens
De politie van Venlo heeft een 51-jarige man uit Blerick
n 21-jarige vriendin aangehouden wegens ontucht met
3e lens zes minderjarige jongens. De politie hield de verdach-
op 15 september aan, nadat een aantal Nederlandse en
Dp e jongeren tussen 12 en 16 jaar aangifte had gedaan van
si eel misbruik. In de woning van de man trof de politie vi
el inden, schriftelijk materiaal, foto's en computermateriaal
an )e Duitse politie heeft in Duisburg inmiddels een 16-jarige
to n aangehouden die de contactpersoon tussen het duo en
litse jongens zou zijn geweest. Volgens justitie spoorde de-
ir igen de anderen aan om naar de verdachten toe te gaan
irr imputerspelletjes te spelen,
ar
^-propaganda in bibliotheek
richt Internetgebruikers van de Maastrichtse bibliotheek
J; en sinds een halfjaar regelmatig ongevraagd geconfron-
met afbeeldingen van hakenkruisen en nazi-vlaggen op
leeldschermen. De nazi-symbolen staan op de zogenoem-
'hangpagina's, de achtergrondschermen van de computers,
voor de directie van de bibliotheek een raadsel hoe de af
ingen in de computer terechtkomen. Tot nu toe is niet dui-
of de daders bezoekers van de bibliotheek zijn of dat de
ropaganda van buitenaf op de computers wordt gezet. In-
directeur Van Breugel zegt over aanwijzingen te beschik-
aaruit blijkt dat de daders georganiseerd te werk gaan en
gisteren de politie officieel ingelicht.
ilierwijs terug naar Den Haag
D< iag Na jarenlange onderhandelingen lijkt de verhuizing
d- et ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschappen
00 Oen Haag weer dichterbij te zijn gekomen. De Centrale Re-
'ei he Informatiedienst (CRI) en het Korps Landelijke Politie
ten (KLPD) zijn kandidaten voor het gebouw van Onder-
Zoetermeer. CRI en KLPD horen nu nog bij Justitie, maar
met ingang van 1 januari 1999 onder minister Peper. Een
voorwaarde voor de verhuizing van Onderwijs naar Den
is dat het pand in Zoetermeer niet leeg achterblijft. Ondui-
is wanneer definitieve zekerheid ontstaat over de verhui-
an Onderwijs. Onderwijs probeert al jarenlang om terug te
naar Den Haag. Het ging daar weg in 1984 omdat het ge-
aan de Nieuwe Uitleg te klein was geworden en er elders
n Haag geen geschikt alternatief was. De afstand tot het
linhof blijkt in de praktijk te groot,
de
riknapbeurt Molengebied Kinderdijk
'UKHet molengebied Kinderdijk krijgt een opknapbeurt.
13 en 2005 moet het hele gebied, dat op een aantal plekken
gp s verwaarloosd, weer in ere zijn hersteld. De kosten v
j atie daarvan bedragen ongeveer vijf miljoen gulden. De
icie Zuid-Holland, de ANWB, de gemeenten Nieuw-Lek-
ov id en Alblasserdam en de Stichting tot behoud van de mo-
n( Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden, bereikten giste-
rereenstemming over de hoofdlijnen van een instandhou-
en ontwikkelingsplan voor het molengebied. Zij zijn er-
'q, nertuigd dat er meer moet gebeuren om het gebied, dat op
n irelderfgoedlijst van de Unesco staat, op een goede manier
n nd te houden. De verschillende partijen hebbenden drin-
beroep gedaan op de rijksoverheid om financieel bij te
jen. Door zelf de aanzet te geven en geld te steken in de
p( en denken zij het Rijk over de streep te trekken.
emborg speciaal spijbelteam
iORGDe gemeente Culemborg bindt de strijd aan met
ilaars. Een speciaal hulpteam gaat vanaf oktober de leraren
loolleiding van enkele middelbare scholen ondersteunen,
al het team de zogenoemde risicoleerlingen begeleiden.
iderwijsOndersteuningsTeam bestaat uit een jeugdarts,
olitienetwerker, een onderwijspsycholoog en een leerling-
ider. Zij zullen samen proberen te voorkomen dat scholie-
ijbelen of voortijdig de schoolbanken verlaten. Het project
tot het jaar 2000 en kost de gemeente 30.000 gulden.
oi ateurs waterschade 1 oktober op pad
ag» De taxateurs die de omvang van de waterschade
i in vaststellen, gaan niet voor 1 oktober op pad. Daarom
:ert het ministerie van binnenlandse zaken boeren, tuin-
n particulieren zoveel mogelijk bewijsmateriaal te bewa-
Ie taxateurs kunnen pas aan het werk als de exacte begren-
an het gebied waarvoor de regeling geldt, is vastgesteld,
nlandse Zaken en Laser, een onderdeel van het ministerie
ndbouw dat de regeling gaat uitvoeren, zijn daar nog mee
Het belangrijkste criterium is dat er minstens honderd
„gj leter water moet zijn gevallen. Maar ook als het gebied is
iroomd met water van elders waar meer dan honderd
leter is gevallen, zullen de inwoners aanspraak kunnen
r op de schaderegeling, aldus Binnenlandse Zaken.
wil voorzitter enquête Bijlmerramp
el; ag» D66 wil de voorzitter leveren voor de commissie die
ov irlementaire enquête gaat instellen naar de Bijlmerramp,
v incipe zijn wij aan de beurt", aldus Kamerlid Giskes giste
ers p namen van kandidaten wil de fractiesecretaris van de
icraten niet ingaan. „We hebben een heel lijstje met ge-
e mensen", aldus Giskes. Overigens benadrukt ze dat er
n len overleg is geweest met de andere fracties. „Die willen
:hi hien ook wel een voorzitter leveren." Naast de parlemen-
iic nquète zal het onderzoek naar de ramp met de El Al-
lai g bestaan uit een nader feitenonderzoek en een externe
eig naar de vrachtbrieven. Er moet onder meer duidelijkheid
mi n over de lading van het vliegtuig, de vluchtroute, het ver-
og en van de voice-recorder en de manier waarop de hulpver-
he [is verlopen en wie daarbij waren betrokken.
ga
Privé-tehuizen voor rijke ouderen rukken op
vijftien vierkante meter om op te
Elke dag om twaalf uur 's middags
ten, omdat het schema van het te-
t voorschrijft. Gedwongen overplaat-
ir een zaaltje met vijf anderen als je
ïoevender wordt. De groep ouderen
accepteert om zo hun laatste levens-
slijten, neemt af. Een particuliere
biedt uitkomst voor de bejaarde die
individu wil blijven voelen. Alleen
et ij of zij wél voldoende geld hebben.
ur Langerhorst van privétehuis Spar-
m «d in Bosch en Duin: „Als je oud
j eb je nog steeds rechten. Baas over
J org. De omgeving waar je je laatste
iu eorbrengt, zou zo veel mogelijk een
tting van je eigen huis moeten zijn."
[jthet idioot, dat het verzorgingshuis
'tt tegen welke gordijnen ouderen
ij aankijken, hoe laat ze naar bed
en wanneer ze krentenbrood krij-
j°( verpleegkundige bewoont de bo-
he erdieping van een villa, beneden
t lappartementen voor bejaarden,
nen in Sparrenheuvel blijven, tot
tste ademtocht. „Ik vind de situatie
leghuizen bijna onmenselijk. Wie
deelt soms een kamer met vijf an
ti heeft alleen maar een eigen bed
I chtkastje. De verpleging beslist,
r die persoon mag plassen. Bezoe
kuren zijn vastgelegd."
In Nederland zijn er tegen de duizend ge
wone bejaardenoorden met 130.000 plaat
sen. Daarnaast zijn er 50.000 verpleeghuis
bedden voor ernstig hulpbehoevenden. Vo
rige week maakte projectontwikkelaar Altus
bekend dertig tehuizen (voor verzorging én
verpleging) te willen bouwen. Doelgroep:
zo'n 90.000 vermogende ouderen.
Dat wordt dan een forse uitbreiding van het
bestand. Ons land telt nu zo'n honderd pri-
vé-instellingen. Daarvan is negentig pro
cent aangesloten bij de NeVeP, de Neder
landse Vereniging van Particuliere woon
zorgvoorzieningen voor ouderen. Daar wo
nen zo'n 2.400 doorgaans vermogende 85-
plussers.
De voorzieningen zijn veelal opgericht door
mensen met een staat van dienst in de ge
zondheidszorg: directeuren van zo'n vesti
gingzijn oud-psychiater, oud-hoofdver.-
pleegkundige, oud-huisarts. Soms gaat het
om een villa met zes 'gasten', soms om een
kliniek met 55 inwoners. NeVeP-voorzitter
Bijleveld erkent dat de bewoners een maat
schappelijke bovenlaag vormen. Mensen
die het zelf kunnen betalen of die kinderen
hebben met genoeg geld om hun ouders
een plezierige levensavond te bezorgen.
Kosten: afhankelijk van de benodigde zorg
tussen de vierduizend en negenduizend
gulden per maand.
Flexibiliteit is het motto. Bijleveld verwijst
naar het tehuis Bloemendal in Baarn. „Dat
draait, zij het met ondersteuning van de
thuiszorg, als hotel. Onze bewoners verblij
ven immers ook geregeld in het buiten
land." Maar ook in het kleine moet iets ge
regeld kunnen worden. „Als mevrouw ge
wend was elke zaterdag naar de bloemen
markt te gaan en ze wil dat voortzetten, dan
zorgen wij daarvoor. Dat valt te regelen,
maar er hangt een prijskaartje aan."
Dat zou iedere tachtiger wel willen, maar
menigeen kan het nu nog niet betalen. Daar
valt echter het nodige op af te dingen. Een
hulpbehoevende bejaarde die thuis 24 uur
per dag verzorgd en verpleegd wil worden,
dient daar soms 16.000 tot 24.000 gulden
per maand voor te betalen.
Een regulier verzorgings- of verpleeghuis
vraagt een eigen bijdrage. Voor mensen met
een fors inkomen kan die oplopen tot 3.450
gulden per maand. De bewoner van een
privékliniek is meer kwijt, maar de zorgbe-
dragen zijn fiscaal aftrekbaar. Netto komen
de uitgaven overeen.
In de toekomst is een privé-kliniek wellicht
ook bereikbaar voor de middenklasse. Ver
zekeraars bieden klanten zogeheten per
soonsgebonden budgetten. Dan krijgen de
patiënten, afhankelijk van de mate van
hulpbehoevendheid, een bepaald bedrag
om zorg in te kopen. Daar zou de verzor
ging en verpleging van zo'n privékliniek uit
betaald moeten worden. De NeVeP is in een
honderdtal gevallen bezig via een soort
proefprocessen dit voor elkaar te krijgen.
De kerken en de FNV moeten
hun landelijke campagne tegen
de armoede zonder hulp van
de christelijke vakcentrale CNV
voeren. Het CNV wil niet mee
doen, omdat het het niet eens
is met de eisen die kerken en
FNV stellen. De stap van het
CNV is opmerkelijk. Juist de
christelijke vakcentrale mani
festeert zich vaak met maat
schappelijke thema's zoals ar
moede.
De FNV en de Raad van Ker
ken in Nederland pleiten voor
een verhoging van het sociaal
minimum. Ze willen de bood
schap dat de minimumuitke
ring omhoog moet, overal uit
dragen. De FNV wil dat de re
gering de minimuminkomens
met 1,5 procent extra verhoogt
en daarnaast driehonderd mil
joen gulden uittrekt voor ande
re maatregelen. FNV en de ker
ken zoeken steun bij de linkse
partijen in de Tweede Kamer
om het regeerakkoord in die
zin aan te passen.
CNV-voorzitter Westerlaken
kan zich niet vinden in die ei
sen. „Wij willen iets extra's
voor de mensen die dat het
meest nodig hebben", zei hij
vandaag tijdens een studiedag
van de Week van de Diakonie
in Apeldoorn.
„Uit onderzoek weten we dat
de grootste groep langdurige
armen bestaat uit eenouderge
zinnen, oftewel bijstandsmoe
ders". legde Westerlaken uit. In
1995 leefden 214.000 kinderen
in gezinnen die lange tijd van
een laag inkomen moeten
rondkomen. „Deze gezinnen
hebben direct hulp nodig in de
vorm van extra inkomen", al
dus de CNV-voorman.
Maar iedereen met een lage
uitkering meer geld geven, dat
gaat het CNV veel te ver, zo
vervolgde hij. „En laat ik dan
ook maar eens duidelijk stellen
dat dat niet geldt voor iedereen
die - bijvoorbeeld tijdelijk - op
het sociaal minimum zit. Het
CNV wil dat het geld terecht
komt bij de mensen die het
echt nodig hebben."
Minister Zalm van financiën wil
dat Nederland, Zwitserland,
Zweden en Denemarken een
stem krijgen bij de oplossing
van de crisis in Azië. In een
brief aan de Amerikaanse mi
nister van financiën Rubin
heeft Zalm laten weten dat hij
ook een uitnodiging wil ont
vangen voor overleg tussen de
grootmachten en de Aziatische
landen.
Nederland droeg begiij dit
jaar voor zo'n achthonderd mil
joen gulden bij aan een red
dingsplan voor Zuid-Korea. Ook
Zwitserland, Zweden en Dene
marken betaalden mee maar
werden evenmin als Nederland
uitgenodigd voor het overleg in
de zogeheten G22. In deze nieu
we groep proberen economisch
sterke landen en fragiele econo-
miën oplossingen te vinden
voor de huidige crisis.
Zalm steunt overigens inhou
delijk de voorstellen van zijn
Franse collega Strauss-Kahn om
het Internationaal Monetair
Fonds (IMF), dat de financiële
hulp aan Azië coördineert, beter
te controleren.
Edwin en Chantal, net in het bezit van een miljoen, een nieuwe BMW
en een autoradio. foto gpd tom van dijke
Negen van de tien willen instroom beperken
Yd4ËL Y '1
Negen van de tien Nederlanders vinden dat de overheid
iets moet doen aan de instroom van asielzoekers en im
migranten. In een NIPO-peiling noemt driekwart de
komst van vreemdelingen 'een slechte ontwikkeling'. In
1993 en 1995, toen het NIPO eenzelfde onderzoek deed,
was dat respectievelijk 50 en 55 procent. De groep men
sen die immigratie naar Nederland een goede ontwikke
ling vindt, is nu 4 procent, tegen 18 procent in 1993 en 13
procent in 1995.
Het kabinet weet inmiddels nog
niet wat het moet doen om de
groeiende toestroom van asiel
zoekers in te dammen.
„Staatssecretaris Cohen werkt
hard, maar wat we ook beden
ken, het zal de problemen op
korte termijn niet oplossen", zei
vice-premier Jorritsma gisteren.
Het Centraal Orgaan Asiel
zoekers waarschuwde deze
week dat er een tekort aan op
vangmogelijkheden voor asiel
zoekers dreigt. Cohen komt bin
nen enkele weken met plannen
om de problemen op de korte
termijn aan te pakken, kondig
de Jorritsma na het kabinetsbe
raad aan. Zij sloot evenals Co-
hen niet uit dat asielzoekers tij
delijk in tenten moeten wonen.
De paarse partijen hebben in
het regeerakkoord afgesproken
het asielbeleid aan te scherpen,
zodat mensen die asiel aanvra
gen sneller weten waar zij aan
toe zijn. „We moeten bovenal
voorkomen dat het draagvlak in
de samenleving om asielzoekers
op te vangen niet verdwijnt",
waarschuwde Jorritsma. „We
moeten economische vluchte
lingen beter scheiden van poli
tieke, want die blijven welkom."
Het is volgens de vice-pre-
mier een goede zaak dat de Eu
ropese ministers van justitie en
binnenlandse zaken deze week
de eerste voorzichtige stappen
hebben gezet naar een Euro
pees asielbeleid. Er is dringend
behoefte aan een Europese aan
pak. Het staat voor haar wel
vast dat staatssecretaris Cohen
'op dit moment de aller-, aller
lastigste portefeuille heeft. Er is
namelijk niet zomaar een op
lossing'.
Amsterdam Een traditie werd gisteren voortgezet.
Voor de derde keer brachten nieuwe leden van de
Eerste en Tweede Kamer een bezoek aan de hoofd
stad, waar ze zich onder begeleiding van een Am
sterdammer konden verdiepen in het wel en wee
van de stad. Dat verdiepen nam in elk geval één
groep letterlijk: zij bezochten de riolen.
foto anp koen suyk
