Jukebox voor vleeswaren
Keuken wordt
overbodige luxe
b -
Economie
vorld Trade Center
"ew York 'te lease'
Minder suikerbieten
istorie van een streekvervoerder
Fulltimer durft niet
korter te gaan werken
De derde weg
- TERDAG 26 SEPTEMBER 1998
[ïippen hebben gebrek aan tijd
msterdam Veel jonge managers (25 tot 45 jaar) hebben volgens
~1 nderzoek van het NIPO te maken met tijdgebrek. Van de on-
ervraagden geeft 39 procent aan dat tijdgebrek een negatieve
s|( ivloed heeft op het privé-leven. De helft komt tijd te kort voor
3j oldoende vernieuwingen in het bedrijf. Voor de meesten is het
?en reden van baan te veranderen. Nieuwe uitdagingen en een
o eter salaris zijn eerder reden om van werk te veranderen dan
0 leer rust, zekerheid en betere werktijden. De yuppen hebben
j' eerigens veel plezier in hun werk en vinden het niet vervelend
13' Dllega's vaker te zien dan de partner.
io|
6
1 )ok Total gaat weg uit Rotterdam
'9 itterdam Na Shell Nederland vertrekt ook Total Nederland uit
0 otterdam. Total verplaatst zijn hoofdkantoor nog vóór het ein-
j e van dit jaar naar Antwerpen. Volgens woordvoerder Ou-
3 eneel is gekozen voor Antwerpen vanwege de centrale ligging
1 1 de Benelux. Door de verhuizing verdwijnen circa vijftig banen
3 it de Maasstad. Het Franse moederbedrijf handhaaft de raffina-
5, erij in Vlissingen, waar 120 mensen werken. Een exploitatie-
ochter van Total met vijftien medewerkers blijft in Rotterdam.
2
5 (SM stoot Amerikaanse dochter af
J? erlen DSM heeft haar Amerikaanse dochteronderneming Ny-
20 flow verkocht aan het Britse bedrijf Avon Rubber. Nylaflow
s oduceert en verkoopt hydraulische systemen, verfspuiten en
33 dustriële reinigingssystemen. Nylaflow maakte onderdeel uit
30 in DSM Engineering Plastic Products in Reading (VS) en draait
et 65 mensen een jaarlijkse omzet van 25 miljoen gulden.
4 SM stoot Nylaflow af omdat het niet langer tot de kernactivitei-
3, n behoort. Het Heerlense concern benadrukt dat de overige
tiviteiten in Reading ongemoeid blijven.
AS en Singapore Airlines samen
3J PCKHOLMDe Scandinavische luchtvaartmaatschappij SAS en
39 ngapore Airlines (SIA) gaan samenwerken. De twee maat-
happijen vliegen straks onder meer onder dezelfde vlucht -
50 immers. SAS geeft haar identititeit ook een opfrisbeurt en ver-
95 euwt de vloot voor 2,9 miljard gulden. De bekendmaking van
4-1 samenwerking volgt op de oprichting van de alliantie 'One
19 orld' eerder deze week. SAS maakt deel uit van Star Alliance.
iarin zitten behalve SAS het Amerikaanse United Airlines, het
{J aziliaanse Varig, Lufthansa, Air Canada en Thai Airlines. SIA
31 niet bij Star, maar zoekt aansluiting bij kleinere luchtvaart-
jo aatschappijen. Er wordt al gesproken met All Nippon Airways.
auwere banden Urk en Harlingen
RUNGEN/uRK» De visafslagen van Harlingen en Urk gaan inten-
2 :f samenwerken om de kosten terug te dringen. De visafslag
n Harlingen is in handen van de Urker Producentenorganisa-
5 Oost. De haven is nu al een belangrijke uitvalsbasis voor de
11 ker vloot. Aanvoerders van de afslag in Urk zetten hun vis nu
9 ak in andere havens aan wal, waarna die met vrachtwagens
26 ar Urk wordt vervoerd. De positie van Harlingen wordt sterker
20 de aanvoerders van de twee afslagen de handen ineenslaan.
afslag van Urk is de grootste van het land. Yorig jaar boekte
t veiling een omzet van 227,4 miljoen gulden. Harlingen kwam
0 op 64,8 miljoen gulden.
J CEA wil winkel in Barendrecht
53 8ENDRECHTDe meubelketen Ikea opent een nieuwe winkel
3 n de zuidkant van Rotterdam, waarschijnlijk naast de A 29.
13 :a voert besprekingen met de gemeente Barendrecht over een
rein van 5,3 hectare, waarop ook 1.300 parkeerplaatsen moe-
71 komen. Volgens Ikea-Nederland gaat de nieuwe vestiging
ïi tt ten koste van bestaande warenhuizen in Sliedrecht en Delft.
n
iabriek werft personeel via telefoon
9 iterswuk Kozijnenfabriek Exakta belde de afgelopen maan-
1411 willekeurige Winterswijkers op met deze vraag. „Kent u nog
nand die bij ons zou willen werken?" De fabriek had in korte
I vijftien tot twintig nieuwe werknemers nodig. Tot deze op-
irkelijke wijze van personeelswerving werd besloten omdat
rertenties en uitzendbureaus onvoldoende respons oplever-
1. Het werkte boven verwachting. Dankzij de telefoontjes en
1C richten daarover in de lokale pers kon Exakta veertien mensen
10 flenst nemen. Met enkele anderen wordt nog gesproken. In-
j: ddels werken in de montage en de productie ruim tachtig
10 «sen.
JbORK Rtr-AFP
eigenaren van het World
e Center in New York Wil
li if van hun markante kanto-
'jomplex. Verkopen doen ze
1C liet, maar ze nodigen pro-
lakeiaars uit het complex
}°asen voor 99 jaar. De ge
il tte opbrengst: drie miljard
li en.
t totale vloeropervlak van
handelsgebouw bedraagt
risen zijn onze motor: 117 jaar NZH in woord en beeld
■EM ED BLAAUW
ongeveer één miljoen vierkante
meter. Er zitten 350 huurders in
en in de enorme lobby zijn win
kels gevestigd. Havenautoritei
ten van New York en New Jer
sey lieten het complex in 1970
bouwen. Een toren van het
complex raakte in 1993 ernstig
beschadigd door een bomaan
slag waarbij zes doden en dui
zend gewonden vielen. Het her
stelwerk dat ongeveer een mil
jard gulden kostte is bijna klaar.
DiNTELOORDDe suikerbietencampagne is weer begonnen. Nu al is bekend dat de opbrengst ruim tien procent lager zal liggen dan in voorgaande
jaren. Dat komt volgens de Suiker Unie niet door de overvloedige regenval van de vorige week, maar door het natte voorjaar. Daardoor kon er pas
later dan normaal worden gezaaid en is de oogst geringer in omvang. De 'bietenbouwers' hebben bij de Suiker Unie nog gepleit om het aanleveri-
ung een week uit te stellen. Dat is volgens het verwerkende bedrijf niet mogelijk omdat afnemers dringend om suiker verlegen zitten.
FOTO ANP WIM VAN VOSSEN
Eerste 'FreSHopper' wereldprimeur in Zwolse supennarkt
'De doorbraak in onze
branche' vindt eigenaar
Harry Kerssies van C1000-
supermarkt in Zwolle. Hij
kan bogen op een wereld
primeur in zijn zaak: de
FreSHopper, een volauto
matische verse-vleeswa-
renafdeling. In de ontwik
keling heeft vele miljoenen
guldens en vier jaar tijd ge
zeten.
ZWOLLE/VUFHUIZEN GPD
Ruim twee jaar geleden gingen
bij Kerssies de snijmachines de
supermarkt uit. De vleeswaren
werden vanaf dat moment
voorverpakt aangeleverd. In de
nieuwbouw die volgde werd
ruimte vrijgehouden voor de
computergestuurde 'vleeswa
ren-jukebox'
'Het moest makkelijker en
vooral ook hygiënischer', was
het uitgangspunt dat Kerssies al
in een vroegtijdig stadium in
contact bracht met de ontwik
kelaars. „We zijn nu de eerste
en geloven er helemaal in. Elke
proef is spannend. Als er over
vijf jaar honderden van deze
automaten staan, wordt het
makkelijker ja zeggen.
Vers van het mes, 'ambachte
lijk en toch volautomatisch',
kan de klant de snijmachine via
één van de drie bedieningspa
nelen aan het werk zetten. In de
twee vitrinekasten bevinden
zich zo'n vijftig soorten vlees
waren. De klant kiest allereerst
de gewenste hoeveelheid: ofwel
op gewicht (50 tot 200 gram),
ofwel in plakken (8 tot 20).
Daarna moet een knop worden
ingedrukt voor de dikte van het
plakje, tot een centimeter toe.
De automaat is erg gebruiks-
De klant kiest via een toetsenbord welke vleeswaren hij wil en hoeveel. Oook de dikte van de plakken is vari
abel. FOTO GPD JAN DROST
vriendelijk, zo is de eerste erva
ring van Kerssies. „Makkelijker
dan een pinautomaat. Vooral
oudere mensen vinden het
prachtig. Een paar plakjes van
dit en een paar plakjes van dat -
het kan allemaal." En snel, want
zichtbaar voor de consument
wordt een bestelling binnen
twintig seconden uitgevoerd:
snijden, wegen, verpakken en
etiketteren. De FreSHopper is
goed voor zo'n 150 klanten per
uur.
Bij de ontwikkeling van de
automaat (aanschafprijs zo'n
drie ton) zijn veel bedrijven be
trokken geweest. In de rug ge
dekt door Schuitema, de orga
nisatie achter de ClOOO-keten,
was Foodcorner International
de opdrachtgever. De FreSHop
per is vervolgens ontwikkeld
door ingenieursbureau Prolion
uit Vijfhuizen, waarbij gebruik
gemaakt is van know-how van
vleeswarenproducent Cebeco
Meat Products en van Fokker
Special Products in Hoogeveen.
Laatstgenoemde partner
neemt de eindassemblage en
het testen voor haar rekening.
Het miljoenenproject is voor
een deel via een technisch ont
wikkelingskrediet door de Ne
derlandse overheid gefinan
cierd.
In mei hoopt Fokker Special
Products met de serieproductie
te kunnen beginnen. Inmiddels
is uit 38 landen serieuze belang
stelling getoond voor het nieu
we systeem, dat wereldwijd is
gepatenteerd. Ook wordt er al
op andere toepassingen gestu
deerd, want de automaat leent
zich waarschijnlijk ook goed
voor producten als kaas, brood,
gebak en maaltijden.
l\sen zijn onze motor, ofwel
3/:schiedenis van de NZH, in
33 d en beeld. Met de nadruk
eeld. Talloze prachtige fo-
2 :n korte makkelijk leesbare
es tekst over heden en ver
van de streekvervoerder
;n het bedrijfsdocument
en heerlijk kijk- en blader-
Haarlem te exploiteren. Ander
halve maand later is het tracé
naar Haarlem gereeed. Op het
foldertje met aankomst- en ver
trektijden uit die tijd staat: De
Omstreken van Lisse, Hillegom
en Sassenheim behoren ontegen
zeggelijk tot de schoonste gedeel
ten van ons Land.
Elk onderwerp dat beschre
ven wordt, is rijkelijk geïllu
streerd. Zo is haarscherp te zien
hoe bij Velsen de stoomtram
van Haarlem naar Alkmaar per
veerpont over het Noordzeeka
naal wordt gezet. Rond de
eeuwwisseling rijden de eerste
electrische trams. Het verza
melpunt van de trams is het
Stationsplein in Haarlem en
overal in de regio staan, te zien
aan de foto's, prachtige houten
tram-stationnetjes. In een fol
der uit die tijd afficheert de
NZH zich als allround vervoer
der die zich bezighoudt met
Trammen, Bussen en Varen.
Rond het uitbreken van de
oorlog verschijnen opvallende
affiches met teksten als Opgelet!
Zonder geldig plaatsbewijs Be
taalt ge 'n extra prijs van 50
cent. De waarschuwing is verge
zeld van een 'gevangene', die,
geketend aan twee stalen ko
gels, het hoofd buigt als hij een
reprimande krijgt van een rech
ter.
In de jaren vijftig heeft de
busonderneming nog zeven
tramlijnen en twee bootdien
sten. Op 9 november 1961
wordt de laatste tramdienst
Tram A 617, merk Beynes die
tussen Leiden en Den Flaag rijdt
opgedoekt. Via fusies (met de
Naco), overnames (Enhabo in
Zaandam) en samenwerkings
verbanden met de NS (aanslui
tende verbindingen) eindigt de
geschiedenis bij de Interliner,
de reis-organisatie NZH Travel
en de draagvleugelboot die met
hoge snelheid over het Noord
zeekanaal IJmuiden met Am
sterdam verbindt.
Mensen zijn onze motor wordt
één dezer dagen verspreid on
der de vierduizend medewer
kers van de NZH. Het bedrijf
overweegt enkele honderden
boeken via het NZH-bedrijfs-
museum te verkopen. De prijs is
nog niet bekend.
HEERLEN» GPD
De tijd die een consument voor
de maaltijden over heeft, loopt
zo hard terug, dat in de VS al
huizen zonder keuken worden
gebouwd. Herman Scheffer, lid
van de raad van bestuur van
chemieconcern DSM, houdt die
trend scherp in de gaten. „In
2010 trekt de gemiddelde con
sument nog maar een kwartier
uit voor het eten."
In 1910 was een huisvrouw
nog gemiddeld 6,5 uur in de
weer met de bereiding van de
dagelijkse maaltijden. „In 1950
was dat nog drie uur en nu nog
slechts 45 minuten", zegt Schef
fer. De conclusie is simpel: de
consument wordt steeds ge-
makzuchtiger in zijn eetge
woonten en heeft steeds minder
tijd over voor de maaltijd.
In de VS wordt volgens Schef
fer al de helft van het voedsel
niet meer in de winkel gekocht
en zelf bereid, maar op straat of
in eethuizen genuttigd dan wel
afgehaald. Bij hamburgerten
ten, pizzeria's, de Vietnamees of
buurt-Chinees. Waarom Schef
fer dit allemaal weet? Omdat
het door DSM overgenomen
Gist Brocades profiteert van de
omschakeling van de consu
ment naar 'luie' eetgewoonten.
Gist Brocades maakt producten
die smaken versterken en eet
waren langer houdbaar maken.
In kant-en klare maaltijden en
snacks zitten veel meer smaak-,
geur- en conserveringsmidde
len dan in verse waar. Een
groeimarkt dus voor DSM.
AMSTERDAM ANP
Heb je eindelijk een deeltijd
baan, blijk je hetzelfde werk te
moeten doen in minder uren.
Dat is het schrikbeeld van de
fulltimer, die volgens de FNV
uit angst voor hogere werk
druk vaak niet korter durft te
gaan werken.
In een gisteren gepresen
teerd FNV-onderzoek noemt
een kwart van de fulltimers de
vrees voor hogere werkdruk
een argument om niet voor
deeltijdwerk te kiezen. Hun
angst was volgens de FNV te
recht: „Tijdens een nationale
beldag vorig jaar bleek dat
veertig procent van de mensen
die in deeltijd gaan werken
daarna net zoveel werk moet
doen in minder tijd."
Een op de vier werknemers
zou graag korter werken, zo
blijkt uit het onderzoek. Vol
gens de vakcentrale weten veel
mensen alleen niet dat daar
over in hun arbeidsovereen
komst afspraken zijn gemaakt.
In een op de vijf CAO's zijn die
afspraken redelijk 'hard'. Om
gekeerd weten deeltijdwerkers
vaak niet wat er in hun CAO
staat over uitbreiding van het
aantal uren.
Opmerkelijk bij de presenta
tie van deze cijfers is dat de
FNV niet alleen de werkgevers
de zwartepiet toespeelt, maar
ook de vakbonden. „De dienst
verlening van de bonden kan
beter en bonden en werkge
vers moeten meer informatie
geven over afspraken", aldus
de vakcentrale. Bestrijding van
de werkdruk is volgend jaar
overigens een van de speer
punten in de CAO-onderhan-
delingen van de FNV.
ECONOMIE-WIJZER
Zouden Bill Clinton en Tony
Blair het antwoord weten? Ze
hebben elkaar deze week ont
moet in New York om 'de derde
weg' te bespreken. Het zou het
antwoord moeten zijn op de
grote ideologische verwarring
waarin de wereld verkeert sinds
het neerkomen van de Muur in
1989 en wie weet op de
crisis waarin de wereldecono
mie zich lijkt te bevinden. Die
crisis doet twijfelen aan het ka
pitalistische recept dat de we
reldeconomie consistent kreeg
toegediend na de Muur.
De markt zou de oplossing zijn
van al het kwaad. Machtige
overheden, waar dan ook,
moesten inbinden om de regie
over te laten aan ondernemers
en het prijsmechanisme. De wil
van de consument moest wet
worden, want in het kapitalisme
is de klant koning. Iedereen
moest er aan geloven, te begin
nen met de Russen, Hongaren,
Tsjechen en Bul
garen die te lang
hun heil hadden
gezocht in een
grote almachtige
overheid.
Ook in Nederland
moest de overheid
wijken. Maar nu
doet de crisis twij
felen aan de effec
tiviteit van dit re
cept. Eindelijk lij
ken politici zich
bewust te worden
van de beperkin
gen van het kapi
talistische recept.
Het werd hoog
tijd. Maar waarom
is er toch weer een
crisis voor nodig?
Het probleem was
het ontbreken van
een geloofwaardig
en overtuigend alternatief. Tij
dens de heerschappij van de ka
pitalistische Britse premier
Thatcher, was TINA de strijd
kreet: There Is No Alternative.
Daarmee werd bedoeld dat so
cialisme geen alternatief meer
kan zijn voor het kapitalisme.
Vanuit hetzelfde Engeland komt
nu het bericht dat er wel dege
lijk een goed alternatief is. Het
komt onder de roepnaam De
Derde Weg.
De sociologen Anthony Giddens
en Julian le Grand zijn de be
denkers ervan en Tony Blair de
profeet. Nu lijkt de derde weg
verdacht veel op het Nederland
se poldermodel. Per slot van re
kening opereert een groot deel
van de Nederlandse economie
met haar overlegorganen, be-
drijfs- en kruisverenigingen ook
tussen de markt en de overheid
in. Maar terwijl wij hier in Ne
derland maar al te gretig zijn
het poldermodel aan de golven
van het kapitalisme prijs te ge
ven, plaatsen de Britten het in
Arjo Klamer
hoogleraar economie
Erasmus universiteit
een nieuw licht. Vandaar ook de
belangstelling van Clinton.
Als Kok nu ook eens zou luiste
ren. De kern van de derde weg
is samengevat in de Engelse
strijdkreet CORA. C staat hier
voor Community, oftewel ge
meenschap. Terwijl de markt
om het individu draait, gaat het
in de derde weg om de verban
den waarin een individu ope
reert, zoals de familie, de buurt,
de collega's, de natie.
U en ik mogen ons afvragen tot
welke gemeenschappen we be
horen (dat zullen er meerdere
zijn) om ons vervolgens reken
schap te geven van de verant
woordelijkheden die we hebben
in de context van die gemeen
schappen. Verantwoordelijk
heid is de R van Responsibility
in CORA. Die raakte zoek in zo
wel het socialisme als het kapi
talisme omdat in die ideologie-
en de rechten van het individu
voorop staan.
De O van Op
port unity staat
voor de kansen
die iedereen
moet hebben op
zelfontplooiing
en een goed le
ven. En de A van
Accountability
staat voor de re
kenschap die
overheidsinstel
lingen en bur
gers aan elkaar
moeten afleg
gen.
In de derde weg
krijgen mensen
dus alle mogelij
ke kansen, maar
ze hebben ook
de verantwoor
delijkheid om te
presteren op
school en moe
ten verantwoording afleggen
wanneer de overheid hen een
handje helpt.
De derde weg is strenger dan
het socialisme, maar zeker ook
zorgzamer en warmer dan het
kille kapitalisme. Concreet bete
kent de derde weg dat wij niet
meer bij het minste geringste
naar de overheid rennen om
hulp, en ook niet ons verlaten
op de anonieme markt, maar
eerst steun zoeken in de eigen
omgeving. Vindt u dat uw buurt
verloedert, zorg er dan eerst
voor dat medeburgers u met
woorden, daden en ook geld
steunen. De gemeente kan een
partner zijn in het initiatief,
maar moet niet meer de hoofd
verantwoordelijke zijn. Kok
heeft het ook wel over meer be
trokkenheid en verantwoorde
lijkheid van ons burgers, maar
hij durft niet ver genoeg te gaan.
Waarom was hij niet bij het on
deronsje van Blair en Clinton?
De derde weg is ook veelbelo
vend voor onze samenleving.
Bushaltes van de NZH, ze komen bij duizenden voor in Noord- en Zuid-Holland.
FOTO NZH
