Dat grote pak, dat sombere hoofcf
TV
WEER
Het Gesprek van de Dag
Paars-2 neemt revanche
Huisdieren leveren steun aan kinderen
COMMENTAAR
Verrassend zijn de plannen natuurlijk niet die het kabinet vandaag
heeft gepresenteerd. Maar het zou ook vreemd, zelfs bedenkelijk
zijn als de Miljoenennota 1999 iets anders zou zijn dan een concre
te uitwerking van het regeerakkoord dat de drie paarse partijen een
paar maanden geleden sloten.
Opnieuw zal her en der te horen zijn dat het kabinet geen visie
heeft op de 21ste eeuw. De vraag is of dat echt zo is. Nederland is
af, zei oud-premier Van Agt al jaren geleden, en hij had daarin
goeddeels gelijk. Wie deze zomer in het buitenland op vakantie is
geweest, zal moeten beamen dat Nederland bepaald geen slechte
plek is om te wonen.
De grote opgave voor de toekomst is niet zozeer om Nederland on
dersteboven te gooien, maar juist om alles te houden op het niveau
waarop het is. Dat klinkt niet spectaculair, maar het is wel degelijk
een visie. En bovendien een nauwelijks te onderschatten karwei.
Het eerste paarse kabinet heeft het antwoord vooral gezocht in be
zuinigingen en lastenverlichting, die de loonmatiging en daarmee
de groei van de economie en de werkgelegenheid moesten onder
steunen. Dat heeft onmiskenbaar succes gehad, maar ging ten kos
te van meer zichtbare investeringen in bijvoorbeeld het onderwijs
en de zorg.
Het nieuwe kabinet lijkt dat te willen goedmaken. Waar in het re
geerakkoord van 1994 vooral werd bezuinigd in plaats van uitgege
ven, is dat bij de start van het tweede paarse kabinet omgekeerd.
Genoeg zullen die investeringen nooit zijn: vooral bij de zorg
schept elk aanbod nu eenmaal zijn eigen vraag.
Het wordt een hele opgave om alle plannen daadwerkelijk uit te
voeren. In de eerste plaats laat de degelijkheid van de financiering
nogal te wensen over bij de ijver om te investeren. Maar daarnaast
vragen beter onderwijs, meer zorg en meer blauw op straat vooral
om hooggekwalificeerde mensen.
De komende jaren zullen overheid en bedrijfsleven strijden om met
name die hoger opgeleide werknemers. Daarbij is het bedrijfsleven
in het voordeel, omdat het over het algemeen nog altijd betere ar
beidsvoorwaarden biedt en minder dan de overheid in een finan
cieel keurslijf zit.
Als het kabinet er de komende jaren in slaagt zijn plannen uit te
voeren, verdient dat een compliment. Dan blijft Nederland een
goede plaats om te wonen, en daaraan hebben de Nederlanders
meer dan aan grootse visies.
Kromme-tenen-televisie
Het laatste dat je van een NCRV-programma mag verwachten, is
dat het je aanzet tot het overtreden van één van de Tien Geboden.
Maar bij Villa Felderhof overkomt me dat nu al twee seizoenen. In
zijn vrouw, zijn dienstknecht, zijn dienstmaagd, zijn rund of zijn
ezel ben ik niet geïnteresseerd, maar wel begeer ik hevig dat huis
dat Rick Felderhof aan de Cöte d'Azur betrekt. Van wie huurt hij
dat, wat kost dat nou per week, waarom woont de eigenaar er zelf
niet het hele jaar, heeft hij soms ergens anders nog een mooier huis
en waar doet 'ie dat allemaal van?
Vragen die me zo langzamerhand meer kwellen dan de zielenroer
selen van de gasten die Felderhof naar dit lustoord boven Saint-
Tropez sleept. In het eerste seizoen kwam het nog wel tot verras
sende combinaties, maar toen was de gootsteen met interessante,
bekende Nederlanders wel zo'n beetje leeggevist. Zeker nadat hij
de succesformule begon uit te melken door in de wintermaanden
nog eens te komen met Chalet Felderhof.
Villa Felderhof moet het hebben van een zekere harmonie en
synergie tussen de gasten. Als die elementen er zijn, zit je er als kij
ker ook een beetje ontspannen bij. Zodra er twee types worden uit
genodigd waarbij het niet klikt, krijg je de ergste vorm van krom-
me-tenen-televisie die je kunt bedenken. Als het voorlopige diepte
punt herinner ik me uit Chalet Felderhof de aflevering waarin Emi-
le Ratelband en Paul Haenen aan elkaar werden gekoppeld. De
laatste liep in die uitvergrote koekoeksklok vier dagen rond als ko
ningin Beatrix op een Tupperware-party.
Die lijn trok Felderhof gisteravond door met een nieuwe reeks ont
moetingen in zijn villa aan de Rivièra. Jomanda (de hogepriesteres
uit Tiel) en Carlo Boszhard (niet het onechte kind van majoor Boss-
hardt, zoals ik abusievelijk vermoedde, maar 'een televisiepresenta
tor met veel humor en energie' uit de stal van Joop van den Ende)
moesten worden verleid tot openhartige gesprekken. Voor Joman
da pakte dat niet slecht uit. Naast dat lawaaiige leeghoofd van een
Boszhard werd het medium een echt mens.
Boszhard zat vroeger op de landbouwschool en leerde koeien
melken voordat hij koos voor een carrière in de showbizz. De agra
riërs hebben het de afgelopen jaren bepaald niet makkelijk gehad.
Maar Carlo Boszhard is hen in elk geval bespaard gebleven.
Eindelijk boek over Simon Carmiggelt, de meester van de obsen'atie
Het moest er eens van komen natuurlijk: een
boek over Kronkel. De meester van de observa
tie overleed in 1987 en het is eigenlijk nogal
verbazingwekkend dat het zo lang heeft ge
duurd alvorens iemand zich aan een terugblik
waagde. Alleen Henk van Gelder schijnt een
voorzichtige poging te hebben gedaan leven en
werken van de fameuze Parool-journalist op
een rijtje te zetten. En misschien is hij er nog
wel mee bezig. Maar vandaag dan, verschijnt
bij de Arbeiderspers als voorlopig eerste hom
mage: 'S. Carmiggelt, Een levensverhaal'.
Een biografie willen de auteurs,
Sylvia Witteman en Thomas van
den Bergh, het 150 pagina's tel
lende werkje niet noemen.
Daarvoor sprintte het tweetal te
snel door het leven van de in
Den Haag geboren (zo noemde
hij zichzelf bij voorkeur) 'stuk
kiesschrijver'. 'Het is een schets'
laten ze in hun voorwoord we
ten, 'van de complexe persoon
Carmiggelt, in al zijn afsplitsin
gen: Carmiggelt als schrijver,
Carmiggelt als drinker, als
schnabbelaar, als gezinshoofd,
als minnaar, als anticommu
nist.'
Witteman en Van den Bergh
verontschuldigen zich al bij
voorbaat. 'De mens' Carmiggelt
mag dan in talloze interviews
tot zijn volk zijn verschenen (hij
liet zich als dat zo uitkwam ook
blijmoedig ondervragen door
redacteuren van schoolkran
ten), echt bloot gaf hij zich nim
mer. De auteurs: '...en het is de
vraag of zelfs een autobiografie
een dieper inzicht in zijn per
soon had verschaft. De schrijver
was een gesloten mens, met be
scheiden opvattingen over wel
ke aspecten van zijn leven het
opschrijven waard waren.
Tsja. Wie zou dergelijke 'be
scheiden opvattingen' niet heb
ben gehad. Net als bijna ieder
ander in z'n plaats had Carmig
gelt weinig aanvechting bepaal
de 'aspecten van zijn leven' aan
de openbaarheid prijs te geven.
Zodat pas na zijn dood bekend
werd, dat hij met grote regel
maat een scheve schaats reed
en dat hij met onder anderen de
schrijfster Renate Rubinstein
een intieme verhouding had ge
had.
De onthulling over zijn affaire
met Rubinstein (door Igor Cor-
nelissen in Het Parool) verbaas
de velen. Daar viel iemand van
zijn voetstuk. Ons aller opa, de
gerimpelde dagsluiter die leefde
voor zijn vrouw, kinderen en
kleinkinderen, bleek slechts in
zijn stukjes de afstandelijke toe
schouwer die vrouwelijk schoon
voorzag van 'een aangename
plastiek' en/of 'bekoorlijke ac
cessoires.' In werkelijkheid was
'dat grote pak met dat sombere
hoofd' verre van monogaam en
onderhield hij nog veel meer
buitenechtelijke relaties.
'Mijn vrouw is een mooi boek,
maar ik heb het uit', laat hij
Wim Sonneveld in één van
diens conferences zeggen. Was
Carmiggelt zelf uitgekeken op
Tiny, z'n echtgenote aan wie hij
- zo hadden ze dat afgesproken
- alles opbiechte? Ook zijn lief
desaffaires? Witteman en Van
den Bergh durven geen conclu
sie te trekken. Maar dat zijn
vrouw leed onder zijn verhou
ding met Rubinstein, lijdt vol-
Simon Carmiggelt: vrouwen waren dol op 'm.
gens hen geen twijfel. Citaat:
„Zo kreeg ze op haar oude dag
toch nog de vernederende posi
tie van achterdochtige, jaloerse
echtgenote die ze nooit had wil
len worden.'
Aan de hand van vraaggesprek
ken met onder anderen Pierre
Roth, Mance Post, Wim Mol,
Peter van Straaten en Jeanne
Roos gaat het boek uitgebreid in
op het thema 'Carmiggelt en de
vrouwen'. Dat de veelbesproken
affaire met Renate Rubinstein
daarin de hoofdmoot vormt, zal
nauwelijks verbazing wekken.
De trotse minnares van Carmig
gelt (lees het triomfantelijke
'Mijn beter ik') krijgt overigens
van onderuit de zak in het van
daag verschenen boek. Roth
noemt Rubinstein zonder veel
omhaal 'een kreng'. 'Misschien
heeft hij haar wel afgewezen en
was ze daar rancuneus over.'
Gebruikt Roth in zijn frontale
aanval nog het zwaard van Gro
te Pier: Parool-journaliste Jean
ne Roos - ze kende Carmiggelt
als weinig anderen - hanteert
aanvankelijk liever het rapier.
Zij verklapt sterk het vermoe
den te hebben dat Carmiggelt er
tijdens zijn verhouding met Ru-
foto ARCHIEF
binstein nog een andere vrouw
op na hield. Roos (je zou het
haar eigenlijk zelf moeten horen
zeggen met dat vileine stem
metje van haar): 'Een heel lief
mens trouwens, dat nooit zo'n
boek zou schrijven als Renate.'
Roos brengt haar gevoelens
over de onthullingen van Ru
binstein aan het einde van het
hoofdstuk aanzienlijk krachtiger
onder woorden ('Godverdom
me, wat een rotstreek') en ook
Peter van Straaten kan zijn woe
de nauwelijks de baas: ...'Toen
ik later 'Mijn beter ik' las, dacht
ik: dat enge mens heeft Simon
de dood in gedreven.'Als
op de grafsteen is er dani
die foto van Steye Raviez
gina 90. Carmiggelt praa;
op met Kees van Kooten,
Meijer en Renate Rubin:
De manier waarop des
met dat scheve grijnsje
naar Rubinstein kijkt... Ei
fraaiere ondersteuning^
tekst, hadden Wittemam
den Bergh zich nauweliji;
nen wensen.
Zo zijn er in het boek wel
foto's te vinden waarin hi
lancholieke, het mistroog
het zwaarmoedige vanQ
geit beter tot uiting komt
in de tekst. Wie hem wei
over de redactie van Heil
heeft zien stappen, verge
beeld nooit. 'Dag allemaz
vriendelijke man meteen
te stem, die dwars doorji
sneed. 'Meissies', 'stukldi
die flauwekul hè'...
die woorden zo'n ladingt
hij. En als hij dichtbij jek
staan, zag je aan z'n ogi
geweldig slim hij was.
Dat aspect komt in hetb
van Witteman en Van de
Bergh niet of nauwelijks,
orde. Het blijft allemaali
beetje aan de oppervlak
jeugd, z'n eerste jaren al:
nalist, de oorlog, z'n drai
zucht, z'n engagement-
wordt keurig op volgordt
waarbij interviews, eenp
sprekken met vrienden e
eigen 'stukkies' als leidra
hebben gediend. Bekend
dus allemaal. Echt spitw
niet verricht. Waarschijn:
omdat het duo er al vani
van uitging dat Carmiggi
toch niet laat fileren.
Later misschien? Als zijn
net als dat van Bomansj
een revival zal beleven?!
blijft iets om naar uit tel
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN.
pers. Prijs 29,90 guïd
Een kind met een hond als huis
dier heeft minder last van stress
dan een kind zonder trouwe
viervoeter. Volgens verschillen
de onderzoeken zouden huis
dieren uiteindelijk kunnen lei
den tot een 'aanzienlijke daling'
van de kosten voor de gezond
heidszorg. Dit blijkt uit verschil
lende studies die werden gepre
senteerd op een Praags congres
over de relatie tussen mens en
dier. Tijdens de conferentie
werd in diverse studies aange
toond dat huisdieren op ver
schillende manieren een posi
tieve bijdrage op de gezondheid
van mensen hebben.
Nieuw onderzoek van M. Baun,
van de universiteit van Nebras-
ka (VS), toont aan dat gezel
schapsdieren stress bij kinderen
kunnen verminderen. De kinde
ren in het onderzoek waren tus
sen de twee en zes jaar oud. Tij
dens de proef verbleven ze met
een hond in het kinderzieken
huis. June McNicolas van de
universiteit in het Engelse War
wick onderzocht de invloed van
gezelschapsdieren op weduwen.
Daaruit bleek dat mensen met
gezelschapsdieren, drie maan
den na het overlijden van hun
partner, minder lichamelijke
klachten vertonen dan mensen
zonder gezelschapsdieren. Hon
den blijken de meeste steun te
geven. Vaak worden ze door ou
deren in huis gehaald om pijn
lijke gevoelens te verzachten.
Dr. H. Summerfield van
MENSELIJK
Kinderen krijgen troost van hun huisdier.
Children in Hospital and Ani
mal Therapy Association con
cludeert dat huisdieren een po
sitieve bijdrage hebben op het
welzijn van kinderen die een
kleine operatie moeten onder
gaan. Ze zorgen voor afleiding
en gespreksstof tijdens het ver
blijf. Volgens een andere studie
zouden kinderen met een hond
of kat zich emotioneel beter
kunnen uiten dan kinderen
zonder.
Sociale steun krijgen de kinde
ren ook van huisdieren, zo bleek
uit het onderzoek van McNico
las. Er is gekeken tot wie kinde
ren zich wenden als ze hulp no-
FOTO ARCHIEF
dig hebben. Ze stappen dan
vaak naar hun huisdier om
troost te zoeken. Ook vertellen
kinderen geheimen aan hun ge
zelschapsdier.
Regen record
Het is volgens het KNMI nooit eerder voorgekomen dat er op zoveel
plaatsen zoveel regen (meer dan 100 mm) is gevallen dan tijdens de
afgelopen dagen het geval is geweest. 'Kampioen' was gisterochtend
Dirkslandop Goeree Overflakkee. Daar werd maarliefst 134 en in
Goedereede 119 mm afgetapt. Meer dan 100 mm viel er ook in het
Westland, de Rijnmondregio, oostelijk Zeeland en westelijk Brabant.
De etmaalsom van Dirksland is een absoluut record voor de maand
september. Het record stond op naam van Petten waar op 15 septem
ber 1976 112 mm werd opgevangen.
Bij ons is het gisteren overdag en tijdens de afgelopen nacht opnieuw
flink gaan regenen. Dat kwam doordat de stroperige depressie lang
zaam naar Duitsland trok waardoor de regenband op de Noordzee zich
weer kon uitbreiden. De tamelijk buiige regen (soms plensde het,
even later was de regen overwegend licht van karakter) kreeg tijdens
de middag nieuwe impulsen.
Deze ontwikkeling werd veroorzaakt door een volgende, zich ter hoog
te van Denemarken intensiverende depressie. Onder invloed van dit
systeem ging het tijdens de middag en avond ook flink waaien. Aan
de kust rapporteerden Zandvoort en IJmuiden een noord westerstorm.
De storm veroorzaakte veel overlast doordat van de nog dik in het blad
staande en door de regen topzwaar geworden bomen veel takken af
braken. De totale neerslagsom tot vanochtend (berekend vanaf maan
dagochtend) bedroeg op Schiphol 54 mm, in Haarlem-West 48, in
Stompwijk 36 en in Valkenburg 28 mm.
Vanavond veroorzaakt een frontale storing opnieuw enige tijd regen en
morgen komen er met name in de loop van de dag buien opdraven.
Deze hangen samen met een afkoelende bovenlucht en een randsto-
ring die van Schotland naar Denemarken zwenkt. Ook de uit westelij
ke richtingen waaiende wind trekt opnieuw aan: langs de kust tot
hard.
Twijfel
Vandaag verschijnt er een boek over Simon Car
miggelt, De krant vroeg mij er een artikel over te
schrijven, omdat ik hem heb gekend. Maar wat
heet kennen. Ik zag hem heel af en toe op de
krant waar ik toen werkte (Het Parool) en
hij was met Willem Wittkampf en Klaas
Peereboom mijn grote voorbeeld. Ik wis
selde wel eens een paar woorden met
hem. Maar dan ook alleen omdat hij
even langskwam bij Jeanne Roos met
wie ik een tijdje aan één blok zat.
Achter in de jaren zeventig schreef ik
in Het Parool een aantal interviews
die de aandacht trokken van uitge
verij Meulenhoff. Het waren vraag-
H gesprekken met oudere mensen en de
uitgever wilde ze bundelen. Ik had
'daar wel oren naar. Of laat ik me eer-
lijker uitdrukken: ik vond het fantas
tisch. Er was van mij nog nooit eerder
een boek verschenen.
Meulenhoff pakte de zaken energiek
aan. Bij mijn in de krant afgedrukte in
terviews hadden prachtige tekeningen
gestaan van Peter van Straaten en ook die zouden
in het boek worden opgenomen. Ze zochten alleen
nog naar iemand die een voorwoord wilde schrij
ven. Of ik iemand wist. Bij voorkeureen prominen
te oudere.
Na enig nadenken schoot mij de naam van Car
miggelt te binnen. Tijdens één van zijn schaarse be
zoeken had hij mij zomaar een compliment ge
maakt over de betreffende interviews. Maar geen
haar op m'n hoofd die er over dacht de grote mees
ter zelf te benaderen. Jeanne Roos bood uitkomst.
Zij zou het wel vragen.
Drie dagen later ontving ik van Carmiggelt een en
veloppe met daarin het gevraagde voorwoord. Als
ik uitgeblust of teneergeslagen ben, lees ik het nog
wel eens door. Blozend tot in mijn nek. Het is ge
weldig complimenteus.
Ik schreef een bedankbrief en bekende hem dat ik
me nu plotseling een stuk zekerder voelde over mijn
werk. 'Dat was niet m'n bedoeling'antwoordde
Carmiggelt per kerende post "Blijf twijfelen. Dat
voorkomt gemakzucht.
Hij heeft gelijk natuurlijk. Maar lastig is het wel
Die twijfels.
Kroon-
prins FRE-
DERIK
van Dene
marken
heeft van
zijn moe
der, ko
ningin
Mar-
grethe,
zijn verke
ring met
de pop
zangeres
Maria
Montell
moeten
beëindi
gen. Fre-
deriken
Montell gingen al twee jaar met
elkaar om. De popzangeres werd
nooit aan het hof uitgenodigd,
maar de twee bezochten privé-
evenementen en gingen ook sa
men op vakantie. Een tijdschrift
berichtte dat Montell zelfs al een
paar keer in het paleis had gesla
pen. Onlangs gaf de vorstin haar
zoon in 'een ernstig gesprek' te
verstaan dat hij de verkering
moest beëindigen. Het groeiende
aantal foto's van Frederik en
Montell samen 'irriteerde' haar.
I k heb geen verkeri ng meer met
Frederik. Wij zien elkaar nog wel,
maar als vrienden", zei de zange
res, die met de song 'Didadi' een
hit had in Europa. ,,Wij komen
uit verschillende werelden en wij
hebben ondervonden dat het
moeilijk is om dat te combine
ren." In 1996 moest Frederik
naar verluidt van zijn moeder een
einde maken aan een relatie met
een fotomodel dat in lingeriere
clame was verschenen.
Een Thaise vrouw heeft 2.400
gulden beloning gekregen voor
het terugbrengen van een Bur
mese kat die op de luchthaven
van Bangkok uit de bagageruim
te van een vliegtuig was ont
snapt. De eigenaar, dege:
neerde Britse marineoffic
OFF GRAHAM, had datbi
uitgeloofd toen hij na een
van Soerabaya naar Lonifc
slechts een van zijn twee1
terugvond. Ling, een ach;
goudkleurige Burmeesbli
dens de tussenstop in Bi
te zijn ontsnapt. Namens
Graham kreeg Vachareef
lern, een 43-jarige huisvr
het geld uitgereikt dooris1
se Genootschap ter Voort
van Wreedheid jegens De
Een woordvoerster sprak»1
schande van dat de Thais
vaartmaatschappij dev?
kat als 'een stuk b«
handelddoor na deverdr
een financiële schadevei
aan te bieden. Graharrus
eiste dat de maatschapp
helpen zijn kat terug tet
loofde de beloning uit.Ze
personen kwamen katter
den. Vacharee melddez
nadat zij de kat had gekr
een kennis, die hem inê
van een landingsbaan ha
den.
,,Maak gehaktballen var
en stuur ze naar de hong
in Soedan. Er gaan er vd
60.000 uit." Dat voorste
het Noorse parlementslid
NAR BASTESEN gistere
terugzetten van de werel
roemde orka uitdefilmf
ly in de zee bij IJsland,ei
dernemi ng waarvoor tier
dollar is ingezameld, vine
sen een 'krankzinnigever
van geld'.
Een Amerikaans militair'
had de vijf ton zware zwa
vis vorige week donderda
IJsland vervoerd. Het die
daar vrijgelaten in eenre,
ge kooi in het fjord van KI
waarin hij zwom toen hij'
klein was. Het zal zekeri
jaar duren om hem te lei
te jagen en te kunnen o«
Scheidsrechter haakt tasjesdie
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Met een actie die hij vermoede
lijk zelf met rood zou hebben
bestraft, heeft de Leidse
scheidsrechter Wim Rijsbergen
(33) voorkomen dat een plaats-
genote haar tas kwijtraakte. De
arbiter greep zaterdag krachtda
dig in bij een ongelijke strijd in
het centrum van zijn woon
plaats. Met een felle sprint 'over
dik 100 meter' achterhaalde hij
daar een tasjesrover en vloerde
hem. Twee toegesnelde om
standers doken vervolgens op
de dief en hielden hem in be
dwang tot de door Rijsbergen
gewaarschuwde politie kwam
en de man afvoerde.
Rijsbergen was in zijn a
tuige van de diefstal. H
man de tas uit de handi
een vrouw rukken, haai
schoppen en het op eer
zetten. De arbiter bed»
geen moment, zette zijn
stil, sprintte achter ded
en haakte hem. Rijsbei
te verwarren met de ot
baller en trainer), konp
dag een verklaring afle
de Leidse politie. De ai
voorkomt op de C-lijst
betaalde voetbal funge
terdagavond als vier®
bij het duel Haarlem-f'