UIT
Nederland vergrijst, dus Bowls heeft de toekomst
Bij Shogi ligt de verrassing altijd op de loer
Organisatoren Euro 2000 nemen
dreigementen UEFA niet serieus
i
Sport
ANDAG 31 AUGUSTUS 1998
CHEF WILLEM SPIERDIJK. 071 -5356464. PLV -CHEF ROB ONDERWATER, 071 -5356463
GESPROKEN
Frank de Boer in Sportweek
over de elleboogstoot van Van
Gastel:
„Herzelfde heeft Van Gastel mij
geflikt. Toen zei ik nog tegen
Item: "Gaat de goede kant op
met jou.'"
Ronald de Boer in Sportweek:
„Vorig jaar om deze tijd hadden
we verwacht nog bij Ajax te spe
len. Die gevoelens zijn opeens
veranderd. Oldenhof heeft ge
voelens gekregen vooreen ande
re vrouw. Had hij dat verwacht?
Lijkt ons niet.
Jacco Eltingh in Sportweek:
„Ik vind het meer dan terecht
dat wij dat geld krijgen. Omdat
het onze marktwaarde is. Bij een
toernooi als Wimbledon, claar
kan ik gewoon boos om worden,
is er ontzettend veel prijzengeld.
Zo'n beetje het meest van het he
le jaar. Je krijgt 20.000guldens
als je de eerste ronde single ver
liest. Maar wij ontvangen slechts
vijf procent van de inkomsten
van het toernooi. Bij andere eve
nementen is het prijzengeld
meestal eenderde van het bud
get. Dat is veel reëler en niet zo
triest als bij Wimbledon.
Idem over de aanstaande be
valling van zijn vrouw, moge
lijk tijdens het US Open:
„Ik heb met Paul een afspraak.
Mocht het thuis beginnen, dan
ga ik terug. Het is alleen de
vraag wat ik doe als het op de
dag van de finale gebeurt. Of de
dagervoor. Dat is wel moeilijk.
Ik moet maar zorgen dat het
niet samenvalt. Misschien moet
ik al mijn positieve energie aan
wenden.
Idem:
„Ik heb vier finales gespeeld in
de single. Heb ze alle vier gewon -
nen. Op vier verschillende on
dergronden. Is uniek. Ik ben de
enige die op Wimbledon drie tie
breaks in de eerste drie sets heeft
gespeeld en ze alle drie heeft ge
wonnen. Is uniek. Ik heb alle
nummers één van de wereld
twee keer gepakt. Is niet slecht.
Ik kan stoppen nu. Ik heb een
ontzettend goed gevoel over mijn
carrière.
Oud-Feyenoorder Geoffrey
Claeys in Mumo:
„Ik herinner me nog hoe George
Leekens (Belgisch bondscoach,
red.) bij mijn overgang van Club
Brugge naar Feyenoord hoog op
gaf over mijn kwaliteiten. Claeys
zou zich in Nederland wel waar
maken. Hij zat er ook naast.
Idem:
„In het buitenland hebben ze
niet zo'n hoge dunk van het Bel
gische voetbal. Tegen die ziens
wijze moet je ook nog eens op-
vechten. Het is niet makkelijk
om vooroordelen te doorbreken.
En de reputatie van ons voetbal
is er na liet WK bepaald niet op
verbeterd.
Idem, over zijn salaris bij Feye
noord:
„Het helpt in eerste instantie om
de sportieve teleurstelling te ver
bijten, maar na verloop van tijd
wil je toch in het veld staan. De
verdiensten lussen België en het
buitenland zijn onvergelijkbaar.
Ik denk zelfs dat PSV nog meer
betaalt clan Feyenoord. Kun je
nagaan."
TVM-renner Servais Knaven
over doping in de Volkskrant
„Een voetballer die iets aan zijn
knie heeft, krijgt een injectie met
cortisonen en dat vindt iedereen
normaal. Maar als een renner
vitamine B6 neemt, heet het
meteen doping.
Idem, over het geplande over
leg van de Nederlandse top-
wielrenners over doping: „Ko
men er welgeteld drie renners
opdagen. De grote jongens laten
het afweten. Daar ga je dan met
je solidariteit. Zo kan er natuur
lijk nooit iets veranderen.
Pierre van Hooijdonk over het
contract dat hem tot 2003 aan
Nottingham Forest bindt, in
het Algemeen Dagblad:
„Ik geef toe dal het niet slim
is geweest om tot 2003 te tekenen
bij Forest. Maar clubs willen
vaak niet anders dan langlopen
de contracten.
Idem:
„Een langjarig contract is in de
eerste plaats een verzekering van
je transferwaarcle voor de club
en voor niets en niemand an
ders. Het is daarom jammer dat
de De Boertjes, hoewel dat een
andere kwestie is, en ik hier en
daar als geldwolven worden af
geschilderd.
WCS-voorman Theo van Seg-
gelen in Sportweek:
„Opmerkelijk dat Frank en Ro
nald de Boer bij Studio Sport za
ten. Nel zo opmerkelijk was de
opmerkelijke nietszeggenheid.
wat hebben de Nos en de De
Boers met het vervolg van deze
soap willen bereiken?"
3eS )NTE CARLO ANP
iderland en België gaan er niet
nuit dat de UEFA hen de organisa-
bl ivan het EK 2000 zal ontnemen. De
itiek die een anonieme official van
Europese unie zaterdag tijdens
n UEFA-bijeenkomst in Monte
irlo uitte op vooral België, was be
leid om de organisatoren van het
nenement onder druk te zetten.
Dat vermoeden heeft Harry Been,
indsdirecteur en namens Neder-
nd zittend in het organisatiecomité,
heeft donderdag op het kantoor
"bd n de Stichting EURO 2000 in Rot-
een onderhoud met een
iFA-delegatie, onder leiding
lido Tognoni. „Maar elke twee
aanden hebben we overleg en voor
ver mij bekend heeft dat niets met
uitspraken van die official te ma
il", aldus Been.
lenyoor CDA-kamerlid Joop Atsma
is deze affaire aanleiding zondag
'den aantal vragen te stellen aan de
inister van Binnenlandse Zaken,
Bram Peper, en de staatssecretaris
van Sport Margo Vliegenthart. Ats
ma: „Het is voor Nederland in alle
opzichten van groot belang dat EU
RO 2000 in Nederland en België
wordt gehouden. We moeten er alles
aan doen de organisatie van het EK
te behouden."
De Belgische bondsvoorzitter Mi
chel D'Hooghe en zijn Nederlandse
evenknie Jeu Sprengers hebben offi
cieel niets vernomen van de kritiek.
Sprengers doet het af als 'een storm
in een glas water'. D'Hooghe geeft
toe dat er in België organisatorische
problemen zijn. „Maar die lossen we
op tijd op. Wij laten ons dit EK niet
afpakken. De zogenaamde kritiek
komt voort uit kinnesinne, sommige
landen gunnen ons dit EK niet."
Oud-FIFA-voorlichter Tognoni liet
weten dat de UEFA Nederland en
België het EK niet zal afpakken. De
UEFA maakt zich niettemin ernstige
zorgen over een aantal zaken, zei
Tognoni. „De stadions in Nedeland
zijn uitstekend en voldoen aan alle
•veiligheidseisen. Dat kan niet wor
den gezegd van de stadions in Brug
ge, Luik en Charleroi. De verbouwing
en aanpassing van die accommoda
ties verloopt problematisch. Zeker
qua veiligheid moet daar nog veel
aan gebeuren."
Been: „Maar er is nog niet zoveel
aan de hand. In Brugge is men een
eind op weg, in Luik ook, Dat zullen
we de UEFA vertellen." Maar het sta
dion in Charlerloi is een probleem.
Alain Courtois, de Belgische EK-orga-
nisator heeft al gedreigd een ander
stadion aan te wijzen als de bouw
vergunning niet snel zal rondkomen.
De UEFA ergert zich het meest aan
de discussies bij de Nederlandse en
Belgische overheid over het EK. Tij
dens het voorbije WK in Frankrijk
pleitten de Belgische minister van
Binnenlandse Zaken Louis Tobback
en Bram Peper, toen nog burgemees
ter van Rotterdam, ervoor het EK in
te korten tot twee weken vanwege de
veiligheid en supportersgeweld.
Beide bewindslieden zeiden toen
ook dat er zo min mogelijk politie
agenten moeten en kunnen worden
ingezet. Tobback: „De UEFA wil dat
we elke wedstrijd 5000 agenten in
zetten, maar daar heb ik geen geld
voor en dat zou ook ten koste gaan
van de algemene veiligheid in mijn
land. Zo'n groot budget heb ik niet,
Nederland ook niet, vermoed ik."
Tobback reageerde woest op de
kritiek vanuit de UEFA. „Ik ga niet op
mijn buik liggen voor die slaapkop
pen! Ik laat niet met me sollen. De
UEFA spreekt met dubbele tong. Pe
per en ik hebben omwille van de vei
ligheid geëist dat de EK-kaarten per
persoon worden verkocht. De UEFA
wil enerzijds dat op de kaartèh 'bh-
overdraagbaar' komt te staan, maar
anderzijds is het wel mogelijk dal één
persoon vier kaarten koopt. Dat is
onbegrijpelijk."
Harry Been: „De UEFA verbaast
zich over deze verhalen. De overhe
den doen net alsof het EK een bezoe
king is in plaats van een kans van één
op duizend. Met alle partijen zijn
duidelijke afspraken gemaakt, maar
Nederland heeft nu een nieuwe mi
nister van Binnenlandse Zaken. Dus
binnenkort moeten we maar eens
goed gaan praten".
ER TUSSENIN
:fet maakte er een onsterfelijke sketch over. Het trio
Ie zich in witte kledij, smeet op een gladgeschoren
innetje wat met hoepels, huppelde daar achteraan en
HiVak elke worp uitvoerig. Een geslaagde parodie op
typisch Engelse sporttakken die de laatste jaren, aan-
uaikJ<erd door de BBC, een sterke opgang maken in
incierland. Darts en snooker zijn de bekendste van deze
s sporten die recent via de tv zijn komen overwaaien.
'"q fis is nog relatief klein. Maar Nederland vergrijst en
is r jezien deze sport bij uitstek geschikt is voor en ge-
s vi ild wordt door mannen en vrouwen op leeftijd, staat
s een gezonde toekomst in de weg.
de modus, veertigers zijn groen
tjes en dertigers ontbreken.
„Bij de ingebruikname van
deze hal, bijna tien jaar geleden,
werd er onder meer een bowls
demonstratie gehouden", her
innert Parabowls-voorzitter Aad
Pleij zich. „Omdat er wat onge
bruikte uurtjes in de zaal over
bleven, zijn we toen met een
klein clubje in het diepe ge
sprongen en hebben een ver
eniging opgericht - nu een van
de oudste van Nederland - zon
der dat we nog veel wisten over
regels, traditie of finesse van het
spel."
Het bleek een gouden greep.
De club telt 72 leden (meer
gaan er op de woensdagse
speelmiddag tegelijk niet in)
terwijl er ook in Ter Aar en Was
senaar verenigingen het levens
licht zagen. Parabowls is vol
gens Pleij een uiterst gezonde
vereniging, al is er geen sport
club waar de gemiddelde leef
tijd zo hoog licht. „Dat zien wij
in het geheel niet als een pro
bleem. In Engeland en haar Ge
menebest zijn er ook wel jonge
ren (lees: dertigers, red) die
bowls beoefenen en ook wij
hebben een beleidsplan ge
maakt om wat jeugd aan te
trekken. Maar dat hoeft van de
huidige leden niet zo. Het gaat
i Leiderdorpse sporthal De
liggen zes groene, smalle
en tapijt over bijna de volle
van de zaal uitgerold.
groep van pakweg vijftig se-
1 ;n en bijna-senioren, allen
,c 'nietteloos wit gehuld, rolt
zwarte ballen naar elkaar
met een snelheid die voor
;ren nog makkelijk bij te
:n of zelfs te overschrijden
De plaatselijke Bowlsvere-
ïg Parabowls houdt een
fooi in deze spelsoort die
nog het best laat omschrij-
als een kruising tussen jeu
oules en bowling.
»t is de bedoeling om een
een curve geworpen bowl,
le vorm heeft van een klein
ds kaasje, zo dicht mogelijk
jack, een kleiner rond bal-
te krijgen. En dat over een
ind van pakweg 35 meter,
deze typisch Britse bezig-
van alle andere sporten en
•n die in Groot-Brittannië
bakermat hebben onder-
idt, is de leeftijd van de par-
anten. In Engeland en haar
malige koloniën is bowls
iel louter een tijdverdrijf
ouderen en in Leiderdorp
w t dat dit fenomeen mee is
ïporteerd. Vijftigers vormen
.s
Een groepje bowls-beoefenaars buigt zich over de vraag: welke bowl ligt het dichtst bij de jack?
er zeer sociaal en recreatief aan
toe en dat merk je bijvoorbeeld
als iemand ziek is. Dan is het
medeleven en de steun bijzon
der groot. Ik ervaar dat juist als
een pluspunt."
Bowls is ook op een aantal
terreinen volledig aangepast
aan het feit dat het spelerspo-
FOTO HIELCO KUIPERS
tentiaal vrijwel geheel uit 55-
plussers bestaat. „Zo hebben
we geen winter- of zomerstop.
Dan bowlen we gewoon door.
Dat heeft er alles mee te maken
dat ouderen juist in het voor- en
najaar op vakantie gaan", aldus
Pleij.
In de zaal wordt al snel duide
lijk dat ondanks de behoorlijke
gemiddelde leeftijd het er niet
aan toe gaat als op een kerstkla-
verjasavond in een bejaarden-
soos. Bij een geslaagde worp
wordt luid geklapt, 'jaaaa' ge
schreeuwd of in een enkel geval
zelfs met gebalde vuist repete
rend 'yes-yes-yes' geroepen ter
wijl vol afgrijzen wordt gekermd
als het kleinood uit koers raakt
en op de mat van de buren rolt.
Hoewel bowls bepaald geen
flitsend kijkspel mag worden
genoemd (wat overigens de
BBC er niet van weerhoudt om
tijdens de WK rustig marathon
uitzendingen van vijf uur aan
een stuk uit te zenden) blijkt de
spanning nog kinderlijke emo
ties bij de ouderen te kunnen
losmaken, afgaande op enkele
strofen uit het clubblad. Zo
worden leden die na afloop van
de wekelijkse oefensessie op
woensdagmiddag vertrekken
zonder bij het opruimen te hel
pen gemaand zich te onthou
den van 'gegrinnik en spotter
nijen'. En verder wordt het pu
bliek opgeroepen 'niet luidkeels
grappen en grollen te vertellen
of commentaar te leveren.'
Ondanks het feit dat net als
bij veel Angelsaksische spelen
(cricket, golf) een zekere mate
van etiquette een grote rol
speelt, wil dat zeker niet zeggen
dat er geen lachje afkan. Zo heet
een van de deelnemende ver
enigingen die in Leiderdorp
meedeed De Rolling Stoons. En
wie de leeftijd van Mick Jagger
en kornuiten in ogenschouw
neemt, snapt dat het gaat om
meer dan een woordgrapje.
en Japans spreekwoord zegt
idat één zet kan beslissen
ie|f er winst of verlies. Die
reuk is afkomstig uit Shogi,
(ji gt Peter Lommers, die het Ja-
schaken halverwege de
ren zeventig in Nederland in-
na aduceerde. Hij noemt Shogi
i, haken met extra dimensies,
je int remises komen bijna
)oit voor en aangezien beide
pSielers vaak tegelijkertijd vol
j n aanval gaan, kan een partij
lor een enkele zet opeens af
lopen zijn: „De verrassing
■ol!t altijd op de loer." Ondanks
die voordelen kent de zeven-
'n jaar oude Nederlandse
iogi-bond slechts 47 leden,
aar dat is volgens Lommers
n cultureel probleem, want
als het Westerse schaken niet
nslaat in Japan kan Shogi -
it spel (gi) met de generaals
ho) - bij ons geen potten bre-
sen-'
In het land van de rijzende
n is Shogi een volkssport. 20
iljoen mensen spelen het
iel, dat op de lagere school
lfs op het lesrooster staat. Er
jn zelfs Shogi-restaurants
ee aar men spelers van dezelfde
erkte kan uitdagen. Lommers
:eft speciaal voor Shogi Ja
ms geleerd: „Je loopt daar ge-
ót oon binnen, zegt wat je graad
en je kunt beginnen met spe-
De speelsterkte van een
iogi-speler kan worden afge-
n id uit het aantal kyu's. YVie
u-sterkte één heeft bereikt,
in promoveren tot de eerste
p, in. Het aantal dan's kan oplo-
fn tot tien, een niveau dat
echts voor een enkele Japan-
er is weggelegd. In Europa
dat ik niet meer in jaren denk,
maar in decennia." Zo'n 25
deelnemers uit zeven landen
'shogi-den' drie dagen lang op
hoog niveau om de hoogste eer
en de Duitser Boris Mimik mag
zich een jaar lang Europa's bes
te Shogi-speler noemen.
Die titel zal hij volgend jaar
in Leiden moeten verdedigen,
want het Denksportcentrum
heeft tot 2000 (het jaar waarin
400 jaar Nederlands-Japanse
betrekkingen worden gevierd)
beslag gelegd op de rechten
van het toernooi. Een mooi
succesje, vindt Aad van der Luit
die tijdens de prijsuitreiking als
dank voor zijn inspanningen
een Yakata, een katoenen ki
mono, met Shogi-tekens krijgt.
Zijn baas, Rick Stortelers, ont
ving er ook een. Hij werd eraan
herinnerd dat toen hij hoorde
over Shogi hij zich afvroeg of
dat misschien met ondergoed
te maken had. Sortelers ver
klaarde dat hij in de war was
met Sloggi, een onderbroeken-
merk.
Onbekend maakt onbemind
en zeker een spel dat bij de eer
ste blik alleen maar nog myste
rieuzer wordt, zal zich nooit
echt populair maken. Op een
bord van 81 vakken staan twee
legers van dezelfde kleur opge
steld. Het enige wat hen onder
scheidt is de richting waarin de
pionnen, de lansen, de gouden
en zilveren generaals en na
tuurlijk de koning kijken. De
stenen zijn van dezelfde vorm
en bijna allemaal van dezelfde
grootte en alleen aan de Japan
se tekens ziet men wat de
waarde van de stukken is. Toer-
nooileider Mare Theeuwen ver
zekert dat het herkennen van
de stukken vanzelf gaat: „Dat
heb je echt zo door." Moeilijker
is het om te gaan met de bij
zonderheid van Shogi, dat net
als alle schaakverwante spellen
ontstaan is uit het Indiaase
Chaturanga. Degene die een
stuk heeft geslagen, mag het op
elk moment en waar dan ook
op het bord toevoegen aan zijn
eigen leger. Theeuwen heeft
menigmaal een voor Shogi en
thousiast gemaakte schaker
zien stranden op het tactisch
inzicht, dat voor het terugzet
ten van stukken noodzakelijk
is: „Schaken wordt overzichte
lijker naarmate de partij vor
dert en Shogi wordt ingewik
kelder. Het aantal mogelijke
zetten groeit en dat zorgt er
voor dat er nog geen goede
Shogi-computer is." Ook
schaakgrootmeester Jeroen Pi
ket, die vrijdag het toernooi
opende, gaf toe dat Shogi de
spelers voor veel meer moge
lijkheden stelde en dus veel
moeilijker was dan schaken.
„Maar dat zei hij misschien wel
uit beleefdheid", aldus Theeu
wen. Al pratend over schakers,
eigenlijk toch de groep waar de
aanwas vandaan zou moeten
komen, weet Peter Lommers
nog een reden waarom Shogi
niet bij hen aanslaat: „Als je
een Shogi-toernooi op jouw
sterkte speelt, verlies je de helft
van de partijen. Daar zit dan
geen enkele remise bij. Scha
kers zijn zo gewend aan remi
ses, die kunnen niet tegen hun
verlies."
LEIDEN GERARD BAAS
komt niemand boven de zesde
dan.
Peter Lommers is best tevre
den over het Europese Kam
pioenschap, dat dit weekeinde
werd gehouden in het Leidse
Denksportcentrum aan de Ro
bijnstraat. De organisatie was
goed, het deelnemersveld was
op sterkte en de faciliteiten van
het denksportcentrum waren
uit de kunst. Toch knaagde er
iets. Het liefst had hij namelijk
gezien dat zo'n driehonderd
deelnemers zoouden strijden
om de titel, maar dat aantal zit
er voorlopig niet in. „Ik heb me
ook op andere gebieden de Ja
panse filosofie eigen gemaakt
en ik zeg in dit verband altijd
Shogi-spelers in actie op het Europees Kampioenschap van hun denksport.
