God in
'Drugs, je lust of je leven'
R
Toerisme
id
n de ingang van de tentoonstelling
kof ugs, je lust of je leven' hangt een
at> egel. Die stelt de bezoeker de vraag:
or ent u een gebruiker?". De meesten
twoorden waarschijnlijk met een
3 rtgrondig 'nee'. Maar na een rond-
'ij, ïg over de tentoonstelling zullen
:1 bezoekers moeten toegeven dat
k zij een gebruiker zijn. Weliswaar
■tvan paddo's, smart drugs, bolle-
bruin en wit, hasj of marihuana,
wel van koffie, alcohol en sigaret-
3 Ook die algemeen geaccepteerde
genotmiddelen zijn ver-
Jvend - drugs dus.
Jde uitnodiging voor de opening van
^Jdrugstentoonstelling stuurde het
ordbrabants Natuurmuseum een
istic zakje mee. Er staat een albeel-
ig van een marihuana-blad op. In
het zakje zitten twee pilletjes: een eng
gele en een gemeen blauwe. XTC? Bij
de proef op de som blijken het ge
kleurde pepermuntjes te zijn. Een
grapje van de samenstellers van 'Drugs
je lust of je leven'. Maar de expositie
zelf is beslist niet als een grapje be
doeld. Bloedserieus wordt ingegaan op
de achtergronden van geestverruimen
de en verslavende genotmiddelen, cri
minaliteit en de ernstige gevolgen voor
de gezondheid.
Het museum duikt ook in de geschie
denis. Genotmiddelen zijn zo oud als
de mensheid zelf. Door de eeuwen
heen is de mens op zoek geweest naar
allerlei (natuurlijke) manieren om
even de dagelijkse sleur te ontvluch
ten. Zo brouwden de Kelten en de Vi
kingen hun eigen bier en genoten de
Azteken van de geestverruimende
Peyote, een kleine stekelloze cactus.
Schadelijk
De tentoonstelling maakt duidelijk dat
al die middelen en planten hun eigen,
soms schadelijke, werking op het men
selijk lichaam hebben. Zo gaat hasj
met onze zintuiglijke waarnemingen
op de loop door de stof THC, die in
vloed heeft op de hersenen. Ook siga
retten en alcohol hebben een schade
lijke uitwerking. Bij het zien van de
verzameling ernstig aangetaste longen
en levers op sterk water, zal menig be
zoeker prompt besluiten het roken en
drinken te matigen, of zelfs te stoppen.
Met de expositie willen de samenstel
lers de onbekendheid met drugs en de
scene eromheen doorbroken. De be
zoeker kan een kijkje nemen in een
XTC-laboratorium, een smartshop,
een houseparty en een hennepkweke
rij. Bovendien zijn verschillende soor
ten drugs ook echt te zien. De bezoe
ker mag aan de hand van een beschrij
ving en de geur raden om welke drugs
het gaat. Om te voorkomen dat ver-
'slaafden na sluitingstijd inbreken om
een partijtje drugs te scoren, bazuint
de museumdirectie rond dat de collec
tie 's avonds en 's nachts veilig worden
opgeborgen in een kluis.
Tenslotte schenkt de expositie aan
dacht aan de aparte plaats die drugs in
de maatschappij innemen. In veel lan
den is het gebruik en de handel aan
strenge regels gebonden. De verande
rende maatschappelijke acceptatie van
bijvoorbeeld roken wordt treffend dui
delijk in films en reclamespots. Wet
teksten en een douaneopslag met
smokkelmethoden laten zien, dat
drugs en criminaliteit vaak nauw ver
weven zijn.
'Drugs je lust of je leven' is samenge
steld in samenwerking met het Neder
lands Politiemuseum in Apeldoorn,
waar de expositie vanaf begint volgend
jaar te zien zal zijn. Het Noordbra
bants Natuurmuseum, Spoorlaan 434,
tegenover NS-station Tilburg, hoopt
nog tot en met 10 januari hoge be
zoekcijfers te scoren. Geopend: dins
dag t/m vrijdag 10.00-17.00 uur, zater
dag en zondag 13.00-17.00 uur.
Informatie: 013 - 53 53 93 5.
kTERDAG 29 AUGUSTUS 1998
FEITEN
tje, ooit inwoner van Nieuw
nnep, woont al decennia
ig in Nieuw-Zeeland. En hij
at er nooit meer weg. Hij
eft rust en ruimte verkozen
:n de materiële luxe van de
lvaart. Zijn gebruinde torso,
et op de achtergrond een pa-
dijseli jke omgeving, wekt ja-
ezie op. Het gouden zand-
rand bij Anchorage Bay
Los Angeles ongeveer 32 uur, over-
staptijden inbegrepen. Onderweg
passeert de reiziger een datum-
grens, waardoor hij alle gelegen
heid heeft na te denken over de be
trekkelijkheid van het begrip tijd.
Zo kan het gebeuren dat je twaalf
uur vliegt naar Los Angeles om
daar slechts een paar uur later aan
te komen dan bij vertrek uit Ne
derland. Dat is nog wel te begrij
pen, maar vervolgens slaat men
gemakshalve op de route Los An
geles - Auckland een kalenderdag
over, zodat het bij aankomst in
Nieuw Zeeland 'slechts' elf uur la
ter is dan in Nederland. Die vanuit
irmt de dunne scheidslijn
ssen een azuurblauwe oce-
n en een woud van natuur-
Amerika overgeslagen dag haalt de
reiziger pas op de terugweg weer
in. Hij maakt dan dezelfde dag
twee keer mee.
De nationale vliegmaatschappij Air
New Zealand vliegt zes keer per
week vanuit Londen naar Auck-
et de handen in de zakken
n zijn lange-korte broek legt
uit, hoe de exotische vogels
ten. De trage blik van de na-
ïrmens glijdt door de toppen
n de bomen. Daar piepen,
Jpen en fluiten felgekleurde
ngvogels. Op de achtergrond
estert de baai zich in een
iartse herfstzon, die deze dag
1 kracht heeft van de zomer,
ultraviolette stralen onder
den in de zuivere Nieuw
elandse lucht nauwelijks
erstand. Zoals blijkt uit Aat's
venlijf.
avontuurlijke Hollander
rkt twee maanden per jaar.
orts haalt hij inkomsten uit
n verhuur van een lodge: een
n ort buitenhuis in zijn aan zee
e legen paradijsje. Krabben en
istgrote mosselen vormen het
ut van de zee, dat hem in
nditie houdt. Voor het overige
nmert Aat wat aan bootjes,
jtjb :hij verhuurt. Maar al met al
n je hem niet op veel activi-
9 t betrappen. Hij is een aan-
ir nger van de fdosofie, dat te
el activiteit en drukte slecht
n voor de mens. Nogal wat
ropese aanhangers van deze
r hebben in Nieuw Zeeland
n stek gevonden.
e radox
6 i de keper beschouwd is
e euw Zeeland een paradox,
t land is doortrokken van de
iniersgeest van avonturiers,
1 zich door niets lieten af-
ïrikken. Tegelijkertijd hangt
in het door de Nederlandse
tdekkingsreizigerAbel
>man in 1642 ontdekte Mao-
ijk een sfeer van duffe be-
laving. Een jonge Kiwi, zoals
i inwoner van Nieuw Zee-
id wordt genoemd, verwoordt
[spontaan aldus: „Het sym-
ol van Nieuw-Zeeland is een
jel, de kiwi. Dat is veelzeg-
id. Weet u, het is een vogel
I ider vleugels, zonder kleur.
je ziet hem nooit."
armee doet ze de eilanden in
Grote Oceaan onrecht aan.
egegeven, Nieuw-Zeeland
ifileert zich niet nadrukkelijk,
lar zo nietszeggend als de
ischreven kiwi is het land be
lt niet. Toch moet je de kiwi
:ien hebben. Al was het al-
n maar, omdat het nationale
nbool van Aotearoa ('het
id van de lange witte wolk')
vo zeldzaam is.
0 kiwi bezichtigen kan echter
el' een in een verduisterd vogel-
rblijf, waar enkele exempla-
i resideren. Het is een nacht-
gel. Vanachter het glas is na
lerp turen in het donker links
iter een beweging te zien.
Het 'land van de lange, witte wolk' valt het best te bekijken op een ac
tieve manier. Bijvoorbeeld kanoënd. foto's rotorua
EN
CIJFERS
De eilanden in de Grote
Oceaan, die ais Nieuw Zee
land op de atlas staan, zijn
iets groter dan het Vere
nigd Koninkrijk, maar klei
ner dan Japan. De vliegreis er
heen duurt vanuit Nederland via
■■PP
land. Een retourvlucht kost, afhan
kelijk van het seizoen en de vlieg
maatschappij, ongeveer 2700 gul
den. Vanuit Auckland zijn er uit
stekende binnenlandse vliegver
bindingen naar alle grotere plaat
sen. De website van New Zealand
Tourism Board (www.nztb.govt-
.nz.) biedt een keur aan informatie
over alles wat toeristen willen we
ten. De site is zeer actueel en ver
wijst bijvoorbeeld ook naar het
drie maanden geleden geopende
Te Papa Tongarewa museum in
Wellington. Dit prestigieuze natio
nale museum is een waar cultureel
hoogtepunt.
De New Zealand gids van Lonely
Planet is een meer dan uitstekende
hulp bij het maken van een selectie
uit een keur van bezienswaardig
heden. Ook kan uiteraard informa
tie worden vergaard bij het Nieuw
Zeelandse Verkeersbureau,
Friedrichstrasse 10-12, 60323
Frankfurt of tot het toeristisch
adviesburo Lankhorst, Jasap-
pel 49, 6662 JD Eist in Neder-
Dat is alles. Bij het weggaan
ventileren we onze teleurstel
ling. De verantwoordelijk
manager laat dat niet op zich
zitten. In het donker graaft hij
ergens achterin twee kiwi's uit,
die vlak voor onze neus worden
neergezet. Zo dat is 'm dus: de
onzichtbare, kleurloze kiwi, die
in de loop van de evolutie het
vliegen is verleerd. Geliefd als
hoofdmaaltijd en daarom jaren
lang bejaagd door Maori's en
geïmmigreerde Europeanen. En
nu zijn er uitgebreide hulppro
gramma's om de schaarse kiwi's
voor het nageslacht te behou
den.
Afkoopsom
Het behoud van het eigene is
een belangrijk streven van de
Nieuw Zeelanders. Daarom
hechten zij niet alleen sterk aan
het voortbestaan van de kiwi's,
maar evenzeer aan een goede
band met de oorspronkelijke
bewoners, de Maori. Nadat Eu
ropeanen Nieuw Zeeland had
den ontdekt, is er jarenlang een
felle strijd gevoerd met deze
oorspronkelijk bewoners, die
daar zelf vanuit Polynesië te
recht waren gekomen.
Tegenwoordig doen de Nieuw
Zeelanders er alles aan om de
rechten van de Maori's te er
kennen en hun Cultuur in stand
te houden. Nieuw-Zeeland, zo
luidt de redenering, heeft recht
op een eigen historie en die is er
niet zonder de Maori's. Om die
reden is de Nieuw Zeelandse re
gering bereid hoge bedragen te
betalen als afkoopsommen voor
Maori-land dat in vroeger tijden
is afgepakt. De tegemoetkoming
gaat zover dat daardoor finan
ciële problemen dreigen te ont
staan.
Bungy-jumpen
Die zijn er overigens toch al
door de Aziatische crisis. Die
sloeg de Nieuw Zeelandse eco
nomie vorig jaar met eenderde
terug. Er wordt getracht die klap
op te vangen mèt het trekken
van meer toeristen. Logisch,
want het land heeft enorm veel
te bieden. Een overweldigende
en zeer gevarieerde natuur plus
een moderne, keurig ingerichte
samenleving. Nieuw Zeeland is
superschoon, intens groen en
heeft een glasheldere lucht. Wie
houdt van wandelen, sporten,
kamperen, vissen, wintersport
activiteiten, zonnebaden en tal
loze andere bezigheden in de
buitenlucht komt in Nieuw Zee
land volop aan zijn trekken.
bergen te beklimmen werd men
meester over het toen nog
woeste land. Die geest leeft nog
immer bij de Kiwi's en die geest
zal ook de toerist zich eigen
moeten maken, wil hij voelen
wat het is om in Nieuw Zeeland
te zijn.
Aat uit Nieuw Vennep is niet
zo'n wilde jongen. Toch houdt
hij het al 18 jaar uit in Nieuw
Zeeland. Eerst op het Noord Ei
land, dat hem te druk werd.
Daarom verkaste hij naar het
Zuid Eiland, alwaar hij leeft van
een beetje geld, de zon en de
lucht. Meer heeft een mens im
mers niet nodig, als hij alles al
om zich heen heeft.
Aat's gebronsde lijf getuigt van
een ontspannen levensstijl.
Maar 'bruinen' wekt bij de Ki
wi's sinds kort achterdocht op.
De dunne ozonlaag, de heldere
lucht en een toenemend aantal
gevallen van huidkanker heb
ben de vrees voor de ultraviolet
te stralen aangewakkerd. Wie
net zo'n gebruinde tors heeft als
Aat, moet dus öf goed gek zijn
öf een toerist uit Australië. Zo
althans redeneren de Kiwi's, die
een niet al te hoge pet op heb
ben van de Aussies. Aat heeft
daar maling aan. Die leeft als
God in Nieuw Zeeland.
Nieuw Zeeland is vooral een
land om actief te beleven. Er is
qua natuur veel te zien, maar
actie staat voorop. Dat lijken de
Nieuw Zeelanders ook zelf be
dacht te hebben. Zij zijn de uit
vinders van wonderlijke bezig
heden als bungy jumpen en ook
zorboën, waarin men zichzelf in
een plastic bal (doorsnee: onge
veer drie meter) van een heuvel
kan laten rollen. Een vorm van
waaghalzerij, die het leven wat
spannender maakt.
Een prachtig, keurig land. Mooi
om te zien, schitterend om in
rond te rijden. Nieuw Zeeland
moet je niet bekijken, Nieuw
Zeeland moetje doen. Trek
kend, te voet, per fiets, auto,
boot, bus of helikopter, ont
vouwt zich dit land in al zijn
kracht en glorie. Wie er alleen
maar naar kijkt, mist de span
ning van het bezig zijn, van het
ontdekken. Wat dan overblijft is
een beschaafde, enigszins be
houdende samenleving, zonder
al te veel verrassingen. Is dit
midden Engeland?
Nee, dit is midden Engeland
niet. De besneeuwde toppen
zijn niet de Alpen en de Frans
Jozef gletsjer is ondanks de mis
leidende naam een rasechte
Nieuw Zeelandse gletsjer.
Nieuw Zeeland verenigt de
meest onwaarschijnlijke na
tuurelementen in zich: van ko
kend water spuitende geisers
tot subtropische flora. Een on
vergetelijk landschap van rivie
ren, bosgebieden, bergland
schappen, meren en rotskusten.
Wie Nieuw Zeeland bezoekt,
mag wedijveren met de geest
van de eerste bewoners en de
pionierende Europeanen, die
als ware avonturiers het land
verkenden. Door te jagen of
Arts
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
ijSfr
E I 5 B E kI
C M T E ii
Spaanse folders
Het Spaans Toeristenbureau heeft twee nieuwe folders uitge
geven. één over de Balearen en één over de Canarische Eilan
den. Ze zijn gebaseerd op oudere edities, maar geheel geactu
aliseerd en in een nieuw jasje gestoken. Beide brochures zijn
Nederlandstalig, bevatten een schat aan toeristische informa
tie en zijn uiteraard voorzien van een plattegrond.
William Vance
In het Belgisch Centrum van het Beeldverhaal (Stripmuseum)
aan de Zandstraat te Brussel wordt nog tot 4 oktober een over
zichtstentoonstelling gehouden van het veelgeprezen werk van
William Vance. Waar zijn collega's nauwelijks aan durven te
beginnen, daar lijkt Vance zijn hand niet voor om te draaien:
orkanen, aardbevingen, branden, zeestormen en lawines. De
vermaarde Vlaamse tekenaar werd vooral bekend door strips
als Ringo, Ramiroen XIII.
Typerend werk van William Vance.
^53
Bloemencorso Aalsmeer
Het bloemencorso van Aalsmeer vindt dit jaar plaats op zater
dag 5 september. De vijf kilometer lange stoet rijdt van Aals
meer via Amstelveen naar de Dam in Amsterdam en vandaar
weer terug, 's Avonds rijden de praalwagens verlicht door de
straten van Aalsmeer. Op vrijdag en zondag is het corso te be
wonderen in de hallen van den bloemenveiling Aalsmeer.
^=33
Kidsgids
Bij de VW-kantoren in Amsterdam (en ook bij de meeste
boekwinkels) is sinds enige tijd een 'Kidsgids' te koop. Daarin
wordt toeristische informatie gegeven voor kinderen (0 tot 12
jaar) die de hoofdstad bezoeken. Daaronder inlichtingen over
kindervoorstellingen, musea, speeltuinen en kinderboerderij
en. Ook is er een lijst met adressen van bijvoorbeeld winkels
die zijn gespecialiseerd in jeugdlectuur, speelgoed, en kinder
kleding en worden er adressen gegeven van 'kindvriendelijke'
restaurants. Het boekje kost 17,50 gulden.
Zeeuws pontje
Sinds 1 augustus vaart er weer een veerpont voor voetgangers
en fietsers tussen Hoedekenskerke en Terneuzen. Het is één
van de twintig Zeeuwse voetgangers- en fietsverendie zijn ge
bundeld in het project Fiets een rondje met een pontje. Het
bijzondere aan de nieuwe verbinding is dat ze aansluit op de
stoomtrein tussen Goes en Borsele, die reed tot 1947. De
veerdienst vaart nog tot 4 september drie keer per dag op zon
dag, dinsdag, woensdagen donderdag.
Kuifje
Het Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden verlengt de
tentoonstelling 'Naar Tibet met Kuifje' tot en met 13 septem
ber. Op het programma staan gratis rondleidingen (elke zater
dagmiddag), de film 'Seven Years in Tibet' (16 augustus), een
lezing over Tibet in striptekeningen (6 september) en een
boeddhistisch ritueel (11 september).
Informatie: 071 -51 68 80 0.
^33
Fossielen zoeken
In de steengroeve bij Winterswijk mogen amateur-schatgra
vers op zaterdag 5 september van 9 tot 17 uur voor de laatste
keer dit jaar op eigen houtje fossielen, mineralen en stenen
zoeken. Belangstellenden moeten zich wel van tevoren schrif
telijk aanmelden. Dat kan door een aan uzelf geadresseerde
en gefrankeerde envelop te sturen naar de VW, Postbus 90,
7100 AB Winterswijk.
Informatie: 05 43 - 51 23 02.
^33
Wittebroodsweken
Trouwen en geboortes worden al sinds de middeleeuwen om
geven met rituelen en gebruiken. Zo werd bijvoorbeeld in de
Liemers het huis van de bruid groen gemaakt. Op het platte
land trouwde m.en bij voorkeur in de periode mei tot septem
ber, omdat de stal dan toch leeg stond. Mooi voor het brui
loftsfeest. Deze en andere gebruiken komen uitgebreid aan
bod op de tentoonstelling 'Bruidssuikers en Wittebroodswe
ken', die tot en met 13 september te zien is in het Liemers
Museum, Stationsplein 4 in Zevenaar.
Informatie: 03 16 - 33 36 15.
Hoge-bi en citybike
Nederland telt meer fietsen dan inwoners. Toch weet de door
snee fietser weinig van het populaire vervoermiddel af. Wie op
dat punt wat meer geestelijke bagage wil krijgen, kan terecht
in Ede. Daar staat de tentoonstelling 'Fiets-Fratsen' uitvoerig
stil bij de geschiedenis van de fiets, die krap twee eeuwen ge
leden begon. Alle hoogtepunten komen aan bod.
Van de Draisine, de eerste houten loopfiets, uitgevonden door
de Duitser Drais von Sauerbronn in 1817, tot de moderne
mountain- en citybikes.
Tot en met 27 september in het Historisch Museum, Muse
umplein 7, Ede.
Informatie: 03 18-61 95 54.
