Bouw wil af van verplicht
aannemen van werklozen
ilag om
allochtoon vergt lange adem
Economie
Tonijn versierd
Verboden paardenkracht
wint nog van kilowatt
Kodak sluit fabriek
in Soestduinen
Winst BA schiet omhoog
Verkoop van
vrachtwagens
loopt terug
Onzekerheid rond werf De Schelde duurt voort
Onu
erteleyebilirsin,
ama o zaman
ansizin ge<p
kalinmi§ olur.
DELA
AC 11 AUGUSTUS 1998
groningen gpd
In autoreclame mag het motorvermogen niet alleen - of met
nadruk - in paardenkrachten worden aangegeven. Dat is
verboden, zo heeft de Reclame Code Commissie laten we
ten. De potentie van voertuigen moet worden weergegeven
in kilowatts (kW's), ook al is het grote publiek daarmee min
der vertrouwd. De commissie erkent dat de term pk nog
steeds meer is ingeburgerd. Maar haar taak is alle klachten
over reclame in behandeling te nemen. En over de pk-kwes
tie ontving dit college tientallen boze brieven, zij het dat ze
allemaal door dezelfde man zijn geschreven.
De verplichting om met kilowatts te werken is volgens de
commissie vastgelegd in de IJkwet. Hoeveel pk motorver
mogen een auto heeft, mag alleen tussen haakjes achter het
aantal kilowatts worden aangegeven.
De commissie kan dat overigens niet met sancties afdwin
gen. Ze kan alleen de media op de hoogte stellen van de
richtlijnen en hopen dat men zich verder aan de regels
houdt. Dat een wagen minder krachtig lijkt bij het hanteren
van de aanduiding kW (één pk is zo'n 0,735 kW), zou overi
gens geen rol spelen bij het hardnekkige pk-gebruik.
De commissie veronderstelt dat vooral de macht der ge
woonte een rol speelt. Eigenlijk mag je ook niet om een
pond aardbeien vragen bij de groenteboer; je hoort nu vijf
honderd gram te bestellen. Maar dat doen er ook maar wei
nig.
Omslag dreigt voor tweehonderd man
kefeller was rijker dan Gates
Bill Gates, oprichter van het Amerikaanse softwa-
jern Microsoft, mag dan de rijkste man van de wereld zijn,
|et de rijkste Amerikaan die er ooit heeft bestaan. Het
iaanse blad Forbes heeft het kapitaal van de meest ver
fden in de VS vergeleken met het bruto nationaal product
Jt land. Daaruit wordt de conclusie getrokken dat de rijkste
laan de legendarische ondernemer John D. Rockefeller is
'st. Rockefeller was in 1937, het jaar van zijn overlijden,
bor 1,53 procent van het bruto binnenlands product
Ivan de VS. Door de groei van de Amerikaanse economie
hates met zijn vermogen van ruim vijftig miljard dollar
jrder dan de zesde plaats, met 0,53 procent van het BNP.
e aan Rockefeller moet Gates nog de eer laten aan An-
lamegie, Stephen Girard en John Jacob Astor.
gdter Douglas maakt winstsprong
iam Hunter Douglas, fabrikant van onder meer Luxaflex,
de eerste zes maanden van 1998 de nettowinst opgekrikt
lim zeventien procent tot 89,4 miljoen gulden. Een volu-
tame, lagere rentelasten en een sterke dollar hadden een
•f effect op het resultaat. De omzetgroei van de intematio-
lam- en gevelbekleder bleef iets achter bij de winsttoena
me steeg met zes procent tot 1,35 miljard gulden, tegen
iljard in de eerste helft van 1997. Alle regio's - Europa,
•Amerika, Australië, Latijns-Amerika en Azië - lieten bete-
—Jiltaten zien.
:r winst voor Schuitema-supers
port» SupermarktconcernSchuitema(Cl000,Spar,Voor-
arkt, Kopak en Caspar) heeft in de eerste helft van dit jaar
ist zien groeien met ruim zestien procent tot 26 miljoen
De omzetgroei bleef iets achter en steeg tot bijna twee
gulden, een toename van 9,2 procent vergeleken met
r eerder. De directie rekent voor het gehele jaar op een
ie 'belangrijk' zal stijgen, een toename van twaalf tot
procent. Door een groeiende markt heeft Schuitema zijn
iandeel weten te vergroten van 10,5 procent tot 10,9 pro-
Ichuitema is onderdeel van Ahold.
Kodak Polychrome Graphics
Manufacturing in het Utrechtse
Soestduinen gaat dicht. De di
rectie heeft dit gisteren bekend
gemaakt. Het is nog onduidelijk
wat er met de ruim tweehon
derd werknemers gebeurt. De
vakbond CNV vreest dat zij col
lectief ontslagen worden.
Bij Kodak in Soestduinen
worden films, papieren en che
micaliën voor de grafische in
dustrie gemaakt. Het bedrijf is
een joint-venture tussen East
man Kodak en Sun Chemical
Cooperation en mag de merk
naam Kodak voeren.
Het besluit om de fabriek te
sluiten ligt volgens directeur
E. Rappel in de lijn met de stra
tegie van Kodak Polychrome
Graphics haar activiteiten te
stroomlijnen. Volgens CNV-be-
stuurder A. Slagboom gaat de
vestiging gewoon dicht omdat
de productie elders, waarschijn
lijk in de Verenigde Staten,
goedkoper is. De distributieaf
deling in Soestduinen blijft wel
bestaan.
Rappel kon gistermiddag nog
niet zeggen of alle werknemers
op straat komen te staan. „Wij
gaan de komende tijd kijken
wat er met hen moet gebeuren.
Misschien kan elders werk voor
hen worden gevonden. Het is
nog te vroeg om er iets con
creets over te zeggen", zegt
Rappel.
De ondernemingsraad gaat
een extern onderzoeksbureau
inschakelen dat moet kijken
naar mogelijke alternatieven.
Voor CNV'er Slagboom staat
behoud van de werkgelegen
heid voorop. Over een sociaal
plan wil hij nog niet praten.
„Daar is het nog veel te vroeg
voor. Pas als blijkt dat er geen
toekomst meer is voor het be
drijf, willen wij praten over een
sociaal plan", aldus Slagboom.
Het personeel reageerde gis
teren zeer geschokt op de me-
deling van de directie. „Het be
richt kwam als een donderslag
bij heldere hemel. Niemand
had dit verwacht. De werkne
mers wisten dat er iets speelde
maar niemand had er rekening
mee gehouden dat de directie
de hele fabriek wil sluiten", al
dus de CNV-bestuurder.
londen anp
Ondanks sterk Brits pond
drijfsinkomsten namen toe met
2,8 procent tot 7,4 miljard gul
den. De verbetering van de be
drijfsresultaten is volgens de di
rectie van BA te danken aan
kostenbeheersing en lagere
brandstofprijzen.
De marktomstandigheden
zijn er voor British Airways niet
beter op geworden. De lucht
vaartmaatschappij ziet zich ge
confronteerd met een zwakkere
economische ontwikkeling in
Engeland en het Verre Oosten.
Tevens kampt de maatschappij
met de hoge koers van het
pond. Deze laatste factor maakt
het gemakkelijker voor Europe
se concurrenten op de Britse
markt door te dringen.
British Airways heeft ondanks
moeilijker marktomstandighe
den prima resultaten geboekt.
In het eerste kwartaal van het
nieuwe boekjaar steeg de winst
voor belastingen uit gewone be
drijfsuitoefening met 163 mil
joen gulden tot 473 miljoen gul
den. In hetzelfde kwartaal vorig
jaar boekte BA een winst voor
belastingen van 750 miljoen
gulden. Alleen was daarin toen
een boekwinst van 440 miljoen
gulden opgenomen. Deze boek
winst kwam voort uit de ver
koop van het belang van BA in
de luchtvaartmaatschappij US
Air. In het eerste kwartaal over
het lopende boekjaar resteerde
een nettowinst van 427 miljoen
gulden.
De winststijging bij de Britse
luchtvaartmaatschappij werd
gerealiseerd bij een beperkte
stijging van de omzet. De be-
ruswuk anp
1 mg marc van dinther
sn en verzekeraars zijn er
ldels wel achter: aan al-
men valt een dikke boter-
verdienen. Financiële
is zetten Mekka-cheques,
tftsparen en Turkse avond-
hl om de allochtoon als klant
ten te halen. Echt makkelijk
ilat nog niet. „De weg is
sn moeizaam", verzuchten
;n en verzekeraars in koor.
anken en verzekeraars
Storten op de allochtone
roep is niet vreemd. Het
I immigranten in Neder-
izal volgens het CBS in 2010
I verdubbeld zijn tot 3,5
en. Persoonlijke benade-
speciale 'etno-producten'
inzet van tweetalig perso-
noeten de slag om de al-
ton beslechten,
raai Beheer meldde zich
jaar geleden als eerste op
pnarkt. Succes bleef echter
ipndat de verzekeraar de
Éi van reacties van met na-
fürken na een advertentie
kon opvangen. Slechts één
fse telefonist was ingezet
Se vragen van landgenoten
S moedertaal beantwoor-
lAlhoewel de mankracht
van het tweetalige team verdub
beld is, heeft de Apeldoornse
verzekeraar haar aspiraties op
een lager pitje gezet.
De meeste banken en verzeke
raars brengen hun gangbare
producten op de markt, zij het
in een gekleurd jasje. Een enke
ling, zoals RVS en ABN Amro,
wijkt af van dit patroon. De
ING-verzekeringsdochter RVS
heeft een speciaal toekomstplan
op de markt gezet voor de al
lochtoon. Hierbij spaart de hou
der niet voor een aanvullend
pensioen, zoals menig Hollan
der, maar voor de bruiloft van
zijn kind of om de militaire
dienst van zijn zoon in Turkije
(kosten: ruim 10.000 gulden) af
te kopen. Sommige ABN Amro-
filialen hebben in hun schap
pen een zogenoemde Mekka
cheque liggen. Met dit pakket
kan de klant voor de hadj, de is
lamitische bedevaart, sparen en
ook de reis regelen.
Het marketingadviesbureau Ci-
bit heeft de behoeftes van
Marokkanen, Turken, Antillia-
nen en Surinamers in kaart ge
bracht. Zo zijn allochtonen niet
te porren voor haute finance.
Slechts traditionele en noodza
kelijke producten zijn in trek:
een bankrekening, kluisje en
een ziektekostenverzekering.
„Financiële trends als beleg
gingshypotheken, clickfondsen
en lijfrentepolissen zijn nog niet
besteed aan deze groep", licht
directeur E. Poyraz van Cibit
toe.
Verder blijkt dat allochtonen
het niet zo hebben op financieel
Nederland. Respectievelijk 64
en 56 procent van de Turken en
Marokkanen heeft een rekening
lopen bij een bank in het land
van herkomst. De concurrentie
van de vier Turkse banken, die
actief zijn in Nederland, neemt
dan ook gestaag toe. United Ga
rand Bank, met haar hoofdkan
toor in Amsterdam, is de sterk
ste groeier onder de Turkse spe
lers,. Het balanstotaal verdub
belde in vier jaar rijd tot circa
zevenhonderd miljoen gulden
en het filialennetwerk is uitge
dijd van één tot vijf.
Net als menig concurrent denkt
de Rabobank, die zichzelf graag
afschildert als ideële bank en
benadrukt dat winstbejag niet
de hoogste prioriteit heeft, met
de strategie 'allochtonen trek
ken allochtonen aan' de Turkse
concurrentie het hoofd te bie
den. „Het is nog een lange
weg", stelt directeur A. Hoekstra
van de Rabobank Den Haag.
„Omdat allochtonen moeilijk
inschatbare klanten zijn." Om
deze cliënten beter te leren ken
nen, nodigde Hoekstra eerder
dit jaar zeventig Turkse onder
nemers in de hofstad uit voor
een Turkse avond.
Om de drempelvrees weg te ne
men en de cultuurkloof te dich
ten, werft Rabo samen met Ci
bit allochtone werknemers.
Hoekstra: „Dat is niet alleen
maatschappelijk gewenst, maar
door de krappe arbeidsmarkt
ook noodzakelijk." Volgens
Hoekstra is het percentage al
lochtonen in enkele jaren toe
genomen van 1,5 tot 8,5. „Hier
op het hoofdkantoor in Den
Haag heeft bijvoorbeeld ruim
de helft van het baliepersoneel
een donkere huid.
Het etnomarketingbureau
Korkmaz Korkmaz heeft me
nig financiële instelling op weg
geholpen. Volkan Korlonaz
merkt dat de interesse voor de
multiculturele markt toeneemt.
„Zelfs grote Amerikaanse mar
ketingbureaus storten zich op
de etnomarkt." Het Utrechtse
bureau werkt momenteel aan
een 'nieuw offensief voor ING-
Banken en verzekeraars storten zich op nieuwe doelgroep
Na jaren van sterke groei zal de
afzet van vrachtauto's in Europa
na volgend jaar teruglopen. Dat
verwacht het Britse onderzoeks
bureau Standard Poor's DRI
in het jongste World Industry
Forecast Report. Het is niet dui
delijk in hoeverre Daf Trucks
onder die ontwikkeling gaat lij
den. „Wij reageren nooit op
marktverwachtingen", klinkt
het zuinig vanuit Eindhoven.
DRI bekijkt de ontwikkelin
gen per werelddeel, waarbij Eu
ropa er redelijk positief uit
springt. Dit jaar groeit de pro
ductie (vanaf zes ton) met zes
procent naar bijna 350.000 een
heden, terwijl de afzet met zo'n
acht procent stijgt tot 265.400
voertuigen. Vooral wegens een
verwachte hogere rentestand
zal vanaf volgend jaar de afzet
afnemen, vrezen analisten van
DRI.
Daf liet begin dit jaar weten in
1997 in West-Europa voor
trucks boven de vijftien ton een
marktaandeel van 9,3 procent te
hebben. Boven de zes ton bleef
dat aandeel gelijk met negen
procent. Voor dit jaar rekende
Daf bij die gelegenheid op een
verdere stijging tussen de tien
en elf procent. Deze verwach
ting lijkt nog steeds te gelden.
„Ik heb er niets aan toe te voe
gen", meldt althans een woord
voerder van Daf.
erstand Britten tegen euro kleiner
Lj_» De weerstand van de Britten tegen de euro, de komen-
jröpese munteenheid, wordt kleiner. Uit een gisteren gepu
urde opiniepeiling blijkt dat nu 33 procent van de onder-
kien voorstander is van de Europese munt. Een vorige pei-
saf aan dat dertig procent de euro wel wil hebben. Vijftig
fnt van de Britse bevolking is nog altijd tegenstander van de
jEerder was dat 55 procent.
lanse Mita vraagt surséance
l» De Japanse fabrikant van kopieerapparaten Mita heeft
•1 van betaling aangevraagd. Het bedrijf gaat ingrijpend re-
liseren en krijgt daarbij hulp van het elektronicaconcern
fera. Mita heeft een schuldenlast van 2,8 miljard gulden en
Ie betalingsverplichtingen niet meer nakomen. Het bedrijf
jl Je problemen geraakt door de koersval van de yen. Mita
Jltot de grootste fabrikanten van kopieerapparaten ter we-
»n maakt ook faxen en printers. Het bedrijf telt 3.600 werk-
jrs en behaalde het afgelopen boekjaar een omzet van 1,6
rd gulden. De buitenlandse vestigingen blijven tijdens de
iarjanisatie gewoon draaien,
tie
ylips koopt fabriek meetapparatuur
ig Irdam Philips koopt Active Impuls Systems (AIS). Dit Ame-
ig pse fabriekje maakt meetapparatuur die belangrijk is bij de
üctie van halfgeleiders. Met de aankoop versterkt het elek-
caconcern de positie van Philips Analytic, het onderdeel dat
jen-meetapparatuur maakt. De AIS-producten worden
?lctaan onder Philips-naam verkocht. Het concern denkt dat
irifcr de koop voordelen te halen zijn bij onderzoek naar en
diftkkeling van nieuwe producten. Hierdoor zal het perso-
OTfbestand van AIS verdubbelen naar veertig personen. Phi-
bijeeft geen financiële details over de koop.
r ketproject Boeing opgeschort
^|igeles De Amerikaanse autoriteiten hebben de vergunning
1 Joeing opgeschort voor het bouwen van een varend raket-
Terplatform. Het bedrijf zou mogelijk geheime informatie
Commerciële partners in Rusland en Oekraine hebben gege-
[Boeing probeerde gisteren overeenstemming te bereiken
jiet Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken zodat
■4terk aan het een miljard gulden kostende project voortgezet
Ivorden. Doel van het project is het lanceren van satellieten
jfeen varend platform in de Stille Oceaan. Boeing wil daar
p voorjaar van 1999 mee beginnen.
11 Atlantic praat met bond
York. Telecommunicatiebedrijf Bell Atlantic is weer met de
Jonden om de tafel gaan zitten. Het Amerikaanse concern
tt naarstig naar een oplossing voor het arbeidsconflict waar-
f73.000 werknemers, ongeveer de helft van het personeel,
iverk heeft neergelegd. De twee partijen hebben nog geen
penstemming bereikt over de inhoud van arbeidscontracten
I werknemers van het oude Bell Atlantic en branchegenoot
iex, die vorig jaar fuseerden. Bell Atlantic zou via zijn doch-
jedrijven werk overhevelen naar tijdelijke, niet bij vakbond
jesloten, werknemers. Omdat de meeste telefoondiensten
geautomatiseerd, heeft de staking nog niet tot grote proble-
geleid. Wel kampt het concern met vertraging bij onder-
Is- en installatiewerkzaamheden.
torilOp de Filipijnen is het tonijnseizoen in volle gang. In een visfabriek in Toril wordt de vangst voorzien van gekleurde linten die bepalend
zijri voor de verdere verwerking. Tonijn is een belangrijk exportproduct voor de Filipijnen. foto ap bullitmarquez
Gemeentelijke regel wordt als 'discriminerend' ervaren
Steeds meer gemeenten verplichten aannemers om lang
durig werklozen in dienst te nemen. Ze moeten daar
minstens vijf procent van de totale bouwkosten aan be
steden, anders krijgen ze een forse boete en geen op
drachten meer. De aannemers, verenigd in de Wegen
bouw Aannemers Combinatie (WAC), vinden die regel
discriminerend en zijn in hoger beroep gegaan bij de
Raad van Arbitrage. Nog deze maand doet de raad uit
spraak.
Aannemers krijgen steeds vaker
te maken met gemeentelijke re
gels. In onder meer Dordrecht,
Rotterdam, Den Haag, Amster
dam, Utrecht en Schiedam
moeten aannemers vijf procent
van de aanneemsom besteden
aan mensen die langer dan een
jaar werkloos zijn als ze een
bouwopdracht krijgen. Wie zich
daar niet aan houdt, moet het
werk stilleggen of een boete be
talen van gemiddeld een ton
per dag.
„Discriminerend", noemt
B. van der Bildt, hoofd van het
stafbureau van de WAC, de be
langenbehartiger van aanne
mers in de grond-, wegen- en
beplantingswerken de regel.
„Die verplichting geldt namelijk
alleen voor de bouw. Waarom
alleen de aannemers en niet de
banken, industrie, tandartsen of
de gemeentelijke diensten",
vraagt hij zich af. „We worden
een dumpplaats voor langdurig
werklozen." Volgens Van der
Bildt zijn er in de CAO al vol
doende afspraken gemaakt om
werklozen te helpen. Via de ge
meenten zouden vooral ongedi-
plomeerden instromen. „En
met twee linkerhandjes kunnen
aannemers niets beginnen."
De WAC stapte naar de Raad
van Arbitrage in de hoop dat die
daar een einde aan zou maken.
De wegenbouwers werden ech
ter in het ongelijk gesteld. Ze
zijn tegen die uitspraak in hoger
beroep gegaan bij diezelfde
Raad van Arbitrage. Een andere
arbiter buigt zich nu over de
kwestie. De WAC en de aange
klaagde partij, projectbureau
Social Return van de gemeente
Dordrecht, verwachten voor het
einde van volgende week de uit
spraak.
Het bezwaar loopt alleen te
gen Social Return. Maar als de
gemeente gelijk krijgt, gaat op
veel meer plaatsen de vijf-pro
centsregeling gelden. „Bijna alle
gemeenten voelen er wel wat
voor om op deze manier lang
durig werklozen ervaring op te
laten doen", zegt de woordvoer
der van de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten (VNG).
Social Return heeft er alle ver
trouwen in dat de uitspraak in
het voordeel valt van de ge
meenten. „We leggen die ver
plichting immers alleen op aan
bedrijven die opdrachten voor
ons doen. Ze leggen binnen on
ze gemeentegrenzen wegen aan
en bouwen bruggen, scholen en
buurthuizen. Wij betalen die
bedrijven, dus mogen we best
eisen stellen. Daar is niks mis
mee", benadrukt projectleider
C. van Dijk.
De Bouw- en Houtbond FNV
is heel gelukkig met de verplich
ting. „Er kan nooit genoeg wor
den gedaan om werklozen aan
een baan te helpen", zegt vice-
voorzitter Bram Visser. Politiek
Den Haag heeft vergevorderde
plannen om in de wet regels
vast te leggen voor het in dienst
nemen van langdurig werklo
zen.
De onzekerheid rond de nood
lijdende Koninklijke Schelde
Groep (KSG) duurt voort. Het
rapport van onderzoeker Max
de Jong over de toekomst van
de scheepsbouwer en marine
werf ligt al maanden in de la.
Het wachten is op het nieuwe
kabinet, zo laat een zegsman
van KSG (scheepsbouw en in
dustriële systemen) weten.
Voormalig NOS-topman De
Jong onderzocht in opdracht
van voormalig minister van
economische zaken Wijers de
toekomstperspectieven van het
bedrijf, dat voor negentig pro
cent eigendom van de Staat is.
In april werden de hoofdlijnen
van De Jongs aanbevelingen al
bekend: zoeken naar samen
werkingsverbanden, versterken
van het vermogen en aanzoe
ken van nieuwe aandeelhou
ders.
„In mei hebben we nog een
gesprek gehad met Wijers", ver
klaart een woordvoerder van
KSG. „Daarna hebben de ver
kiezingen roet in het eten ge
gooid. Nu wachten we af tot alle
betrokkenen terug zijn van va
kantie." KSG is niet van plan
het rapport zelf naar buiten te
brengen. „Dat kunnen we niet,
want het onderzoek is in op
dracht van de minister uitge
voerd."
Hoewel vakbond FNV Bond
genoten herhaaldelijk aandrong
op publicatie, is bestuurder
P. Hazelager niet echt benieuwd
meer. „We hebben de hoofdlij
nen gehoord en die bevatten
weinig nieuws. Het is het zo
veelste rapport dat eindeloos
blijft liggen. Het is de vraag wat
je er nog mee kunt als het straks
eindelijk naar buiten komt."
Bij KSG werken ruim 2.400
mensen. In 1997 leed de groep
een verlies van 53 miljoen gul
den. Dit jaar verwacht de on
derneming met enkele tiental
len miljoenen in het rood af te
sluiten.
CENAZE KALDIRMA SIGORTASI
Begrafenisverzekeraar Dela maakt met billboards in het Arabisch en Turks reclame voor begrafenissen in ei
gen land. foto anp
dochter RVS. Korkmaz bestem
pelt het initiatief van RVS om
als eerste verzekeraar met
Turkstalige adviseurs in al
lochtone wijken te werken als
'zeer slim'. „Zeker in de begin-
I periode scoorde dat goed, bijna
honderd procent van de be
zochte klanten verzekerde zich
bij RVS." Cibit-directeur Poyraz
beaamt dat RVS als één van de
I voorlopers goed bezig was.
„Was, want RVS is nu doorge
slagen. Het is nu veel te com
mercieel, waardoor RVS het o
zo belangrijke sociale gezicht
mist."
