Marechaussee vroeg om
onderzoek naar Dutchbat
De 'schrik van Someren' moet smartengeld betalen
k.
Binnenland
Baggeren voor IJburg
Stickie roken minder
erg dan een slippertje
ENW geeft bedrijven
geen schadevergoeding
'Garnaal nog niet in orde'
Manicure voor een handtekening
11 AUGUSTUS 1998
'Melkertwerkers' vindt werk
Van de ruim negenduizend langdurig werklozen in
p die sinds 1995 via een Melkertbaan aan de slag gin-
Jjijna een kwart ander werk gevonden. Dat blijkt uit
ch'zoek van NV Werk, de bemiddelaar voor de gesubsidi-
■a 3 ;ertbanen in de hoofdstad. De directeur van NV Werk
f3- esultaten redelijk. De organisatie is vooral verheugd
one werknemers even goed scoren als autochtonen.
itigt dat de allochtone doelgroep in gelijke mate kan
m(Jvande maatregel."
leven personen in rijdende caravan
^en Turkse familie met een caravan en bestelbus is
van de weg gehaald. Het transport trok de aan-
ide bemanning van een surveillancewagen, die had ge-
doi] de caravan kinderen heen en weer renden. Tevens
n jjg van de agenten op de achterwielen van de trekkende
taiiadie de weg nauwelijks raakten, terwijl de achterkant
jieUavan bijna over het wegdek sleepte. De verbazing van
e tr)p werd nog groter nadat zij het transport tot stilstand
de ^dwongen en de deuren van bestelbus en caravan
nde?n. In de bus, voorzien van een grijs kenteken zodat
en iroor personenvervoer mag worden gebruikt, bleken
personen te bevinden en in de caravan, die helemaal
ronliet vervoer van personen mag worden gebruikt, zaten
eertien reizigers, meest kinderen. Bestelwagen en ca-
in beslag genomen. De 34-jarige bestuurder kan een
reuringen tegemoet zien.
i (17) ontvoerd en verkracht
17-jarig meisje uit Huizen is donderdag ontvoerd en
door twee mannen. Ze wist een dag later pas te ont-
Dat heeft de politie gisteren bekendgemaakt. Een 27-
rersummer en een 33-jarige man uit Huizen zijn aan-
Q a. Het slachtoffer stond bij een bushalte te wachten,
vee voor haar stopten. Omdat ze het duo meende te
.Toeg ze om een lift en stapte bij hen in de auto. De
jeden naar de Flevopolder. Daar werd ze door hen ver-
irvolgens moest ze mee naar Amersfoort, waar ze in
Iran een van de verdachten nogmaals werd verkracht.
lerd zoekacties in weekeinde
De Kustwacht en de Koninklijke Nederlandse Red-
schappij (KNRM) hebben het afgelopen weekeinde
jeveer honderd zoekacties gehouden naar badgasten
lederlands kust en op het IJsselmeer. De vermissingen
loral veroorzaakt door de combinatie van topdrukte,
weer en een straffe westenwind op zaterdag, gevolgd
iostenwind op zondag. Vijftig zoekacties zijn normaal
druk weekeinde. De twee meest spraakmakende ac-
in zondagavond plaats. In Egmond werd een 5-jarig
ngedeerd teruggevonden, nadat het omstreeks vier
aandacht van zijn oma was ontsnapt. Boven Vlieland
;portduiker op de Noordzee na ruim vier uur zoeken
lat hij door nog onbekende oorzaak uit het zicht van
joot was verdwenen.
e homo's vragen politiek asiel
Li Twee uit Turkije afkomstige homoseksuele man-
jdens de Gay Games aandacht vroegen voor de slechte
i homo's in hun geboorteland, hebben politiek asiel
igd. De mannen vrezen in eigen land wegens hun
eaardheid mishandeld of vermoord te worden. De
ten in hun geboorteland de niet-erkende Islamitische
ie opgericht. Zij waren geen officiële deelnemers van
maar grepen het evenement aan om samen met drie
n bij het homomonument in Amsterdam een traditio-
itisch gebed uit te voeren. Daarmee wilden de man-
acht vragen voor hun situatie én vermoorde homo-
andgenoten herdenken. Ook was de actie bedoeld als
?en het Nederlandse asielbeleid, omdat het overgrote
Ie aanvragen op grond van seksuele voorkeur volgens
rordt erkend. De drie andere actievoerders hebben be
naar hun vaderland terug te keren.
iming Gasherbrum opgegeven
De Nederlandse expeditie die de ruim achtduizend
;e Gasherbrum in Pakistan wilde beklimmen, heeft de
de top te bereiken opgegeven. Zaterdag keerden de
mers na een derde poging naar hun basiskamp te-
•linge sneeuwval en lawinegevaar maakten verdere po-
Imogelijk. Het team van elf mensen, onder wie zeven
en twee artsen, noemt de expeditie toch geslaagd. Ze
Gijolgens plan alle kampen tussen de bewoonde wereld
Isiskamp kunnen ontdoen van zwerfvuil. Ongeveer
afval is door dragers verzameld en afgevoerd. Ook
expeditieleden een dorpsschooltje een nieuw dak en
33gegeven. Op de terugweg wil de expeditie nog bijdra-
gfle stichting van een meisjesschool in het gebergte. Ten-
ins^ft de expeditie verscheidene keren andere bergbeklim-
verwondingen medische hulp kunnen bieden,
^verdronken bij Moerdijk
>lac« Een 6-jarig jongetje uit Moerdijk is gisteren verdron-
enét water bij de Appelzak, een plaatselijk strandje aan het
enl Diep. Het kind was daar samen met familie. Het jonge-
r eeyermist toen de familie naar huis wilde gaan. Badgasten
1 een menselijke keten het water in. Het kind werd be-
lijbs op de bodem aangetroffen. Reanimatie hielp aanvan-
liecaar het jongetje overleed later alsnog in het ziekenhuis
d. Jfdam.
g°; kort geding tegen Infospace
afgjM» KPN Telecom ziet af van het kort geding tegen het
vafnse bedrijf Infospace, dat op Internet Nederlandse te-
hejgevens verspreidde. De telecomaanbieder treft nog wel
n, ffe uitgever Lycos-Bertelsmann en het Belgische Kapitol
1 hfechter, omdat deze twee weigeren in te gaan op de ei-
1 o\(e dagvaarding. Volgens KPN heeft Kapitol illegaal KPN-
sysibestanden gekopieerd en deze aangeboden aan de
1 brfchine Lycos Nederland en Infospace, en wellicht ook
jandere. Infospace heeft vorige week na ontvangst van
aarding direct alle gegevens van de website gehaald en
die nooit meer te gebruiken. Daarmee is de zaak volgens
•advocaat van de baan.
ARTSEN ZONDER GRENZEN
KERKEN IN AKT1E/SOH
MEMiSA
MENSEN IN NOOD
NEDERLANDSE RODE KRUIS
NOVIB
TEAR FUND
TERRE DES HOMMES
UNICEF NEDERLAND
STICHTING VLUCHTELING
Giro 555
SAMENWERKENDE
HULPORGANISATIES
Den Haag
ANP Algemeen Nederlands Persbure
CPD Geassocieerde Pers Diensti
ruswuk» anp
Nederlanders zijn de afgelo
pen twaalf jaar afwijzender
gaan denken over vreemd
gaan. Vooral jongeren tot 35
jaar en 55-plussers kunnen
weinig waardering opbrengen
voor iemand die een slippertje
maakt.
Halverwege de jaren tachtig
werd vreemdgaan door iets
meer dan de helft van de be
volking (56 procent) van de
hand gewezen. Inmiddels
vindt bijna twee op de drie
Nederlanders dit gedrag onac
ceptabel, zo blijkt uit een her
halingsonderzoek van het
NIPO. Mensen die de liberali
sering van de jaren zestig en
zeventig hebben meegemaakt,
zijn het meest vrijzinnig. Van
hen accepteert 41 procent
vreemdgaan.
Het naaktlopen op speciale
stranden en het topless zon
nen wordt inmiddels vrijwel
volledig geaccepteerd. Maar
liefst 90 procent beschouwt dit
naakte strandleven als een
normaal verschijnsel tegen 74
procent in het vorige onder
zoek in 1986. Naakte mannen
of vrouwen in een film zijn
ook meer geaccepteerd: in de
afgelopen twaalf jaar nam het
percentage mensen dat dit on
aanvaardbaar vindt, af van 18
naar 12. Eenzelfde daling is te
zien bij de meningen over bla
den met bloot.
Een ander taboe dat defini
tief doorbroken lijkt te zijn, is
het roken van hasj. Halverwe
ge de jaren tachtig had 71 pro
cent van de bevolking nog
moeite met het roken van een
stickie. Inmiddels zijn de te
genstanders met 46 procent in
de minderheid
alkmaar anp
Amsterdam De aanleg van de
nieuwe Amsterdamse wijk IJburg
is gisteren begonnen. Ter voorbe
reiding van de baggerwerkzaam-
heden worden hier de bagger-
schoppen aangebracht. Op zes ei
landen moeten 18.000 woningen
verrijzen. De gemeente hoopt dat
de eerste bewoners zich medio
2001 hun nieuwe huis kunnen be
trekken. Inmiddels hebben zich al
meer dan 12.000 belangstellen
den voor de nieuwe woonwijk ge
meld. De aanleg van de eilanden
in het IJ meer kost de gemeente in
totaal vijfhonderd miljoen gulden.
Eind maart werd bekend dat de
gemeente tot het jaar 2005 275
miljoen gulden rijkssubsidie krijgt
voor de aanleg van de IJ-tram
voor de ontsluiting van de wijk.
foto anp paul vreeker
Defensietop legde advies naast zich neer
Het energiebedrijf Energie
Noord West (ENW) is wel bereid
om particulieren de schade te
vergoeden die ze hebben gele
den door de te hoge spanning
op het net vrijdagavond. Bedrij
ven moeten de schade 'in prin
cipe' voor eigen rekening ne
men. ENW beroept zich op de
leveringsvoorwaarden waarin
dat is opgenomen. Onderne
mersorganisatie VNO-NCW
heeft begrip voor dat standpunt,
MKB-Nederland daarentegen
vindt het 'treurig'.
Volgens VNO-NCW is stroom
een normaal product. Als een
bedrijf zijn verplichtingen niet
nakomt, moet de afnemer via
de rechter een schadeloosstel
ling afdwingen, stelt woord
voerder Korten. ENW-directielid
Franke wijst er op dat aanspra
kelijkheid voor schade hogere
stroomtarieven zou betekenen.
ENW zou zich dan namelijk op
zijn beurt weer tegen schade
claims van gedupeerden moe
ten verzekeren. Volgens Franke
moeten de zeven bedrijven
maar naar de rechter stappen
als ze een schadevergoeding
willen hebben.
Voor particulieren ligt de zaak
anders. De energiebedrijven
zijn met de Consumentenbond
na de grote stroomstoring in
Utrecht overeengekomen dat
particulieren maximaal 3.000
gulden schadevergoeding kun
nen krijgen. Het energiebedrijf
gaat de komende dagen langs
bij de 66 mensen die zich heb
ben gemeld als gedupeerden.
den haag anp-gpd
De Koninklijke Marechaussee heeft de top van Defensie
in augustus 1995 met klem geadviseerd een strafrechte
lijk onderzoek in te stellen naar de daden van Dutchbat-
militairen bij de val van de moslim-enclave Srebrenica.
Defensie heeft dat advies om onduidelijke reden naast
zich neergelegd. Dat zei de voorzitter van de Marechaus-
seevereninging CNV, T. Heerts, gisteravond in het televi
sieprogramma NOVA.
later weten dat het dagboek
mogelijk per ongeluk was ver
nietigd.
Volgens leden van de mare
chaussee. die onderzoek heb
ben gedaan naar de gebeurte
nissen in Srebrenica, gaven de
verhoren van getuigen en be
trokkenen alle aanleiding om
een strafrechtelijk onderzoek in
te stellen. Behalve de proces
sen-verbaal over een verdwe
nen fotorolletje waarop een
Dutchbatter Bosnisch-Servische
Heerts suggereerde dat Defen
sie zich wel vaker schuldig
maakt aan het verdoezelen van
haar onwelgevallige feiten. Zo
zou vorig jaar een dagboek zijn
vernietigd dat melding maakte
van wangedrag van Nederland
se militairen in Angola. Het
dagboek was door een militair
aan de inspecteur-generaal van
de krijgsmacht aangeboden.
Deze liet de dagboekschrijver
oorlogsmisdaden vastlegde,
hebben getuigen aangegeven
dat er bij de val van de moslim
enclave zaken zijn gebeurd die
niet door de beugel konden.
„Mogelijk oorlogsmisdaden,
waaraan mogelijk Nederlanders
hebben meegewerkt", aldus
Heerts.
De marechaussee trekt nu
aan de bel omdat zij vindt dat
haar integriteit ter discussie
staat. „De waarheid moet boven
water komen. Een aantal leden
verkeert in gewetensnood", al
dus Heerts. Hij voegde eraan
toe dat de defensietop en leger
leiding niet langer moeten pro
beren de marechaussee naar
hun hand te zetten bij onder
zoeken die nadelige gevolgen
kunnen hebben voor het imago
van de Nederlandse krijgs
macht. „Generaals moeten be
seffen dat de marechausse
werkt onder het gezag van het
openbaar ministerie en niet on
der dat van Defensie."
Volgens het hoofd voorlich
ting van Defensie zou het 'een
buitengewoon ernstige zaak
zijn' als het dagboek over Ango
la inderdaad vernietigd is. „In
dat geval zou dat een diepgaand
onderzoek rechtvaardigen."
Volgens F. Lardenoye van de
militaire bond AFMP moeten
ambtenaren die 'knullig opere
ren, ontslagen worden'. Mocht
Defensie bewust gegevens ge
manipuleerd hebben, dan moe
ten daar volgens hem politieke
consequenties aan worden ver
bonden. De voorzitter van de
vakbond voor defensieperso
neel VBM/NOV, J. Golsteijn, wil
volledige openheid en duidelijk
heid. Een Kamermeerderheid
heeft al gezegd een parlemen
tair onderzoek te willen.
rijswijk monica wesseung
De kwaliteit van Hollandse gar
nalen is onacceptabel. Dat vindt
de Keuringsdienst van Waren
van de Inspectie Gezondheids
bescherming. Bij onderzoek
bleek bijna de helft van de gar
nalen op een buitensporig aan
tal bacteriën en gisten te bevat
ten.
Het is niet voor het eerst dat
de keuringsdienst een dergelijk
oordeel over de garnaal velt. In
1996 bleek de kwaliteit zelfs zo
slecht dat de dienst waarschu
wingen uitdeelde. Het recente
onderzoek moest uitwijzen om
de situatie inmiddels is verbe
terd.
Overigens is de consument
die diepgevroren tropische gar
nalen koopt, niet veel beter uit.
Het gewicht van deze garnalen
is veel lager dan op de verpak
king staat. De consument krijgt
vooral veel ijs.
Het eten van rauwe vis zoals
oesters blijft een risico. Schelp
dieren kunnen enterovirussen
bevatten, waaronder het polio
virus. Zowel in buitenlandse
mosselen als in Nederlandse
oesters werden bij onderzoek
zulke virussen aangetoond. Het
is volgens de Keuringsdienst
overigens nog niet duidelijk of
het aangetroffen virus ook ziek
teverwekkend is.
Ook wie denkt met een kant-
en-klaar-maaltijd een gezonde
'uitgebalanceerde' hap naar
binnen te krijgen, komt bedro
gen uit. Koelverse maaltijden le
veren te weinig vitamine C en te
veel zout.
den bosch gpd
Ondergedoken op een geheim adres
hoorde voormalig boerenknecht 'Peter'
vorige week het nieuws. Zijn voormali
ge baas, 'de schrik van Someren' ge
naamd, moet hem smartengeld en
schadevergoeding betalen. De recht
bank in Den Bosch acht bewezen dat
de knecht lichamelijke en psychische
schade heeft opgelopen door misdra
gingen van de veeboer. In de eerste
helft van de jaren negentig was de af
faire rond-de boerenknecht regelmatig
in het nieuws. De veeboer sloeg zijn
knecht en liet hem honderd uur per
week werken. Slapen moest hij bij het
vee. „Hij kon niet geloven dat hij de
zaak na zoveel jaren had gewonnen",
zegt zijn raadsman, J. Houkes. Houkes
zal minimaal één miljoen gulden clai
men bij de Brabantse veeboer. „Mijn
cliënt heeft tien jaar lang geen loon ge
had. Het werk dat hij deed, behoorde
volgens de landbouw-CAO een salaris
op te leveren van 60.000 gulden." Ook
moet de veeboer 36.000 gulden aan
verduisterde WAO-gelden terugbeta
len. In de periodes dat Peter te ziek
was om te werken als gevolg van mis
handeling, stak de boer dat geld in ei
gen zak. In 1990 kwam er een einde
aan een mensonterende arbeidsver
houding die bijna twaalf jaar had ge
duurd. Justitie sprak van 'slavernij',
psychiaters van 'totale onderwerping'.
De knecht verklaarde destijds aan de
politie: „Het uitmesten van de rundvee
en varkensstallen moest ik 's nachts
doen. Als ik dit niet naar zijn tevreden
heid deed, kon ik klappen krijgen. Hij
sloeg me dan met een stuk hout, ijzer
of een stuk ethyleenslang. Die klappen
met die slang kwamen het hardst aan.
Dat wist hij en daarom gebruikte hij
die slang." Omwonenden hoorden Pe
ter vaak gillen van pijn. Om niets te
hoeven zien plaatsten ze een hoge
haag. „Nederland op zijn smalst",
vindt Houkes. De advocaat kwam in
1992 in contact met de voormalige
knecht. Vanwege de zware bedreigin
gen van de veeboer werd hij door de
politie beschermd. Ook nu, na de ge
wonnen rechtszaak, geniet Peter extra
beveiliging.
Zo goed en zo kwaad het gaat probeert
de nu 34-jarige man een nieuw be
staan op te bouwen. Hij is getrouwd en
heeft een kind. Hij werkt weer, maar
heeft nog steeds slaapstoornissen en
last van zijn rug. Over zijn verleden bij
de boer wil hij niet meer praten. De
psychologen die bij het proces rappor
teerden, typeren hem als een 'ernstig
getraumatiseerde man, met zware con
centratiestoornissen'. Ook spreken ze
van 'dwangmatige herbeleving van er
varingen uit het verleden alsmede apa
thie'. De advocaat van de veeboer heeft
inmiddels verklaard in hoger beroep te
gaan. Maar, zegt Houkes: „Het vonnis
is bij voorbaat uitvoerbaar. De boer
kan tegen dit vonnis in hoger beroep
gaan, hij moet eerst betalen."
Milieudefensie mobiliseert studenten tegen ABN Amro
delft menno pols
De twee manicures die Milieu
defensie heeft ingehuurd in het
kader van de actie Schone Han
den, hebben het druk. Maar de
studenten die in hun stoelen
plaatsnemen, worden niet ge
dreven door nobele doelen. Ze
vinden het gewoon lekker om
hun handen te laten vertroete
len. Milieudefensie heeft een
kraam op de informatiemarkt
tijdens de introductiedagen
voor eerstejaarsstudenten aan
de Technische Universiteit
Delft. De organisatie wil een
protest laten horen tegen de
ABN Amro.
De bank maakt volgens Milieu
defensie 'vuile handen' door
spaargeld van rekeninghouders
te beleggen in projecten die de
mensenrechten en het milieu
schaden. „Een bekend voor
beeld is de Freeportmijn op
West-Papoea, Indonesië", ver
telt een Milieudefensie-woord
voerster. „Bij deze koper- en
goudmijn wordt elke dag net zo
veel afval in de langsstromende
rivier gegooid als wij met zijn
allen in Nederland per dag pro
duceren. De rivier is nu vrijwel
dood. De plaatselijke bevolking
is van de rivier afhankelijk voor
de drinkwatervoorziening en de
visvangst. ABN Amro financiert
die mijn al tien jaar en heeft
nog nooit iets gedaan om de
omstandigheden te verbete
ren."
Saillant genoeg is ABN Amro
één van de sponsors van de
Delftse introductiedagen. De
mentoren (ouderejaars die de
eerstejaars studenten begelei
den) lopen in shirtjes van de
bank met het opschrift 'De
bink'. „Het maakt niks uit",
aldus Jacqueline (19), tweede
jaars studente technische be
stuurskunde én mentor.
„Milieudefensie kan dat nou
wel zeggen, maar daarom hoef
ik het nog niet te geloven. Ik
vind het leuk dat ABN Amro ons
sponsort."
Bij de stand van Milieudefensie
staan twee manicures, die door
de milieuorganisatie zijn uitge
nodigd. Ze stellen de studenten
een complete handverzorging
in het vooruitzicht, zodat de
studenten met 'schone handen'
hun handtekening kunnen zet
ten op een kaart die gericht is
aan de bank. Door middel van
de kaart vraagt de klant aan
ABN Amro zich terug te trekken
uit de vervuilende mijnbouw-
projecten. „Een handtekening?
Waarvoor nou weer?", vraagt
een jongen met een t-shirt van
de punkband Offspring ver
baasd.
De 22-jarige Saad is een van de
weinigen die de stand bewust
bezocht heeft. Ook hij is mentor
en gehuld in een ABN Amro-
shirt. „Ik ga de folder eerst le
zen. Als ik mijn handtekening
zet, betekent dat dat ik tegen
een activiteit van de bank ben,
niet tegen het hele bedrijf. Ik
vind het bijvoorbeeld wel leuk
dat ze ons sponsoren."
Volgens woordvoerder Erik van
Velzen van ABN Amro gebeurt
er in Indonesië niets wat elders
niet ook gebeurt in de mijn
bouw. „Naar aanleiding van
eerdere acties hebben wij door
Studenten krijgen van Milieudefensie een manicure om met schone handen een protestkaart te kunnen teke
nen tegen de ABN Amro. foto cpd cees zorn
onafhankelijke waarnemers
rapporten laten opstellen over
de omstandigheden waaronder
gewerkt wordt in Indonesië.
Binnenkort gaan we weer kijken
of alles voor ons nog aanvaard
baar is."
Van Velzen benadrukt dat zijn
bedrijf een dialoog met Milieu
defensie voorstaat. „Er hebben
al eerder gesprekken plaatsge
had en er zullen er nog meer
volgen. Wij nemen Milieudefen
sie zeer serieus, en als onze
klanten ons straks protestkaar-
ten sturen, nemen we die uiter
aard ook serieus." Milieudefen
sie heeft aangekondigd ook in
andere studentensteden actie te
gaan voeren tijdens de intro
ductiedagen.