Zendingswerk door de eeuwen heen
Kerk Samenleving
JJ
Leidsch DagbladAKCDIEYËN
ZATERDAG 25 JUL11998
Bijbels voor Hongaren
leerdam De Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) heeft 2000 bij
bels beschikbaar gesteld voor Hongaarssprekende gereformeer
den in voormalig Joegoslavië. Als gevolg van de oorlog kampt de
Hongaars-Gereformeerde Kerk daar met een groot tekort aan
bijbels. Een organisatie voor hulp aan gereformeerd onderwijs in
Oost-Europa verspreidt de bijbels. Het gaat om Hongaarse bij
bels in de zogeheten Karoli-vertaling, een letterlijke vertaling
vanuit de grondteksten. De vertaling komt daardoor vrijwel
overeen met de Statenvertaling van 1637. De GBS stelt zich ten
doel deze Statenvertaling te handhaven en 'protestantse en on-
vervalste' bijbels uit te geven. De stichting, die actief is in de
i rechtervleugel van de gereformeerde gezindte, heeft 35.600 do
nateurs. De actie om Hongaarse bijbels ter beschikking te stel
len, kost volgens een woordvoerder 20.000 gulden.
'Verkeerd Verbonden' bij Wereldraad
driebergen Verkeerd Verbonden, het netwerk van lesbische
vrouwen in en rond de kerk, neemt de plaats in van de Oecume
nische vrouwensynode (OVS) bij het vrouwenfestival van de We
reldraad van Kerken in Harare. Daartoe heeft het OVS-bestuur
besloten. Het bestuur van de Oecumenische Vrouwensynode,
dat een uitnodiging had ontvangen, heeft zich afgevraagd wat
meer zin had: de bijeenkomst boycotten of daar de positie van
lesbiennes en homo's in Zimbabwe aan de orde stellen. Uitein
delijk is besloten de plaats aan Verkeerd Verbonden ter beschik
king te stellen/Homoseksuelen in Zimbabwe verkeren in een
benarde positie, onder meer door uitspraken van president
Mugabe ('homo's zijn minder dan honden en varkens'). Boven-
1 dien is in Zimbabwe 'sodomie' (homoseksuele handelingen)
strafbaar. Vorige week werd de homobeweging Galz in Zimbab-
1 we uit haar kantoor gezet. In het algemeen wordt homoseksuali-
i teit in Afrika als onnatuurlijk beschouwd.
Markant in landschap
rupwtering De rooms-katholieke kerk in Rijpwetering neemt al
tijd al een markante plek in in de vlakke poldergemeente. Nu
staat de Onze Lieve Vrouwe Geboorte door de steigers nog na
drukkelijker in het landschap. Dat is slechts tijdelijk, omdat de
kerk wordt gerestaureerd. Na de bouwvak wordt de kerk in de
Rip verder aangepakt. foto henk bouwman
Iran executeert baha'i
teheran In Iran is dinsdag een Iraans lid van de Baha'i-gemeen-
schap geëxecuteerd. De autoriteiten van het streng-islamitische
land beschuldigden de 52-jarige vader van vier kinderen ervan
dat hij een moslimvrouw tot het baha'i-geloof had overgehaald,
zo heeft de Baha'i Gemeenschap gisteren bekendgemaakt.
Ruhollah Rowhani zat sinds september vorig jaar gevangen in
een isoleercel. Hij is de eerste baha'i in Iran die sinds maart 1992
is geëxecuteerd, toen Bahman Samandari, een van de leiders, ter
dood werd gebracht. Sinds de Islamitische Revolutie van 1979
zou Iran meer dan 200 bahó'fs vanwege hun geloof hebben ge-
executeerd. Vijftien baha'i's zitten momenteel in de gevangenis.
Rowhani is volgens de Bahé'l Gemeenschap zonder proces op
gehangen. In een verklaring verwerpt de gemeenschap de be
schuldiging dat de Iraniër een moslim heeft bekeerd.
Naslagwerk zo dik als een telefoonboek
Het is zeker zo dik als
een telefoonboek,
verzekert drs.
Margaretha H.
Dirkzwager. Zij doelt op
het standaardwerk dat
door haar wordt
samengesteld over
honderden Nederlandse
zendings- en
hulporganisaties uit de
evangelische hoek. In
totaal heeft ze gegevens
over 920 organisaties uit
de laatste twee eeuwen
verzameld, waarvan er
op dit ogenblik nog 496
bestaan. De overige 424
zijn opgeheven, maar
krijgen wel een plaats in
de zendingsgids van
Dirkzwager.
ind 1995 begon ze eraan en als alles
j goed verloopt, zal de gids van zen-
dingsarchieven, zoals dit boek ook
wel wordt genoemd, in de loop van volgend jaar
klaar zijn. En met de meest actuele gegevens.
Want ook de Samen-op-Wegkerken komen erin
voor, aldus antropologe Dirkzwager.
Het lag eigenlijk voor de hand dat zij dit om
vangrijke werk, dat door haar als uniek wordt
omschreven, op papier zou zetten. Jarenlang is
ze archivaris van de Raad voor de Zending der
Nederlandse Hervormde Kerk en bibliothecaris
van het Hendrik Kraemer instituut in Oegst-
geest geweest en dus vertrouwd met het-'op
slaan van gegevens'. In Oegstgeest is ook het
plan voor deze opmerkelijke zendingsgids gebo
ren. Dirkzwager kreeg regelmatig verzoeken om
informatie betreffende zendingsorganisaties of
zendelingen.
,,Er waren wel zendingsjaarboeken van 1900 tot
1939, maar niet veel meer. Mensen belden mij
op voor allerlei informatie. Mijn grootvader, zo
vroeg iemand mij eens, is zendeling geweest.
Waar kan ik meer gegevens over hem vinden.
Een goeie vraag, maar waar moet je dan zoeken.
Zelf had ik in de loop der jaren al het een en an
der verzameld, maar dat was nog lang niet vol
doende". Toen de Werkgroep voor de Geschie
denis van de Nederlandse Zending en Over
zeese Kerken werd opgericht, diende ze haar
projectvoorstel in. En dat werd aangenomen.
Mèteen ging ze voortvarend aan het werk. ,,Ik
verzamelde folders, informeerde bij de Kamers
van Koophandel, vroeg gegevens op bij de orga
nisaties zelf en liep allerlei zendingsbeurzen af
waarvan ik dacht dat ik daar gegevens kon krij
gen die voor mij van belang konden zijn".
In de zendingsgids komen geen rooms-katho-
lieke organisaties voor, hoewel Dirkzwager er
van overtuigd is dat een gids van missie-archie
ven door de wetenschappelijke wereld bijzon
der op prijs wordt gesteld. In haar zendingsgids
worden bovendien alleen organisaties opgeno
men die zich richten op 'uitwendinge zending'.
Met andere woorden, evangelieverkondiging
aan niet-christenen. En dat gebeurt vooral over
zee.
De samenstelster van de gids heeft een uitzon
dering gemaakt voor zending in Nederland on
der joden, moslims en buitenlanders en voor
zendingsacitiviteiten in andere Europese lan
den. Voor gegevens uit de evangelische wereld
kón ze onder meer terecht bij Hans Keizer, die
jarenlang secretaris is geweest van de de Evan
gelische Zendings Alliantie, het overkoepelend
orgaan van vrijwel alle evangelische zendings-
en hulpinstanties. Keizer is kenner van het hele
evangelische zendingsapparaat en wordt door
Dirkzwager dan ook een wandelende encyclo
pedie genoemd. „Hij heeft mij waardevolle ge
gevens verstrekt"
Door de evangelische wereld worden nog altijd
zendelingen uitgestuurd. Daarvoor bestaat nog
immer een grote belangstelling. Bij de protes
tantse kerken heeft 'zending overzee' intussen
wel een drastische verandering ondergaan. „Zij
zenden doorgaans geen zendelingen meer uit
op eigen initiatief, maar op verzoek van de part-
nerkerken". En verder: „Veel eerstelijns-zen
dingswerk had vroeger plaats via onderwijs en
medische zorg. Tegenwoordig wordt vooral de
nadruk gelegd op ldnderzorg, kindertehuizen,
dagopvang van straatkinderen en diverse finan
ciële adoptieplannen. Ook zijn er nieuwe vor
men van zending, bijvoorbeeld kortverband
zendings-initiatieven voor jongeren en werkva
kanties voor het bouwen van kliniekjes en scho
len in tal van landen"
Al twee eeuwen lang zijn er Nederlandse zen
dingsorganisaties. De eerste activiteiten dateren
uit 1793 toen het Zeister Zendingsgenootschap
werd opgericht. De Nederlandse zending duikt
vrijwel in de hele wereld op. In Europa zijn
evangelische organisaties vooral actief met
hulpverlening in Roemenië. In Spanje, Italië en
Oostenrijk ligt het accent op de bijbelse bood
schap. Er is zelfs een Nederlandse zendingsor
ganisatie in België te vinden.
In de gids komt 'werkelijk alles' te staan wa
zending te maken heeft. De naam van
dingsinstantie, de vestigingsplaats, jaar van
richting (eventueel opheffing dan wel eenfi
het soort werk (evangelieverkondiging en d
hulpverlening) in een bepaald land en hoe:
dit in de loop der jaren heeft ontwikkeld. Ei
aangevuld met adressen, telefoonnummer)
dergelijke. De Ermelosche Zending van H.\
Witteveen uit de vorige eeuw, die werkzaan
was in Egypte, Salatiga (Centraal-Java) en S
matra. De Vereeniging tot (oprichting en) ii
standhouding van een Kost- en Dagschool
Dochters van Hoofden en Aanzienlijken in
Minahassa te Tomohon (1881-1949) Het is
maal terug te vinden in de zendingsgids vai
Dirkzwager. Ook is informatie te vinden, oi
nog maar enkele voorbeelden te geven, ove
Zendingsvereeniging 'Zaait aan alle waterei
Baambrugge, de Haagsche Zendingsclub v,
Mejuffrouw Hartmann en de Zendingsvere
ging 'Onze hulp is in de naam des Heeren'
Nijverdal. Dirkzwager is ervan overtuigd da
haar zendingsgids over vijf jaar al weer mot
worden voorzien van een supplement, al w
het alleen maar om het adressenbestand oj
actueel peil te houden. „Ik heb gemerkt dat
adressen snel verouderen".
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde bank- of
girocheque ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 centimeter in zwart wit) op te sturen
naar het Leidsch Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante be
taling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
ANN01898
ANN01973
Maandag 25 Juli
OEGSTGEEST De inhuldigingsfeesten alhier hoopt men
te vieren op Donderdag 15 September. Zij zullen bestaan
in het planten van een Wilhelminaboom, kinderfeest, ring-
rijden, fietsrijden, mastklimmen, boegsprietloopen,
tonknuppelen, zakloopen, tonkruipen, blokjesrapen en
knikkersdragen.
LEIDEN Gisteravond reed een vigilante, waarin drie da
mes waren gezeten, van de Stille Mare de Hartebrug op.
Het paard struikelde en viel, waarop het rijtuig terugreed
en zeker zou zijn te water geraakt als niet eenige burgers
waren toegeschoten, die het paard grepen en 't op de been
brachten. Kort daarop vervolgde het rijtuig weer zijn weg.
LEIDEN Gedurende de kermisweek, vanaf hedenavond
af, zal in de Stadszaal alhier optreden het specialiteiten
gezelschap van den heer Frits Van Haarlem, dat overal,
waar het werkte-gelijk ons uit de verschillende verslagen
bleek - algemeenen bijval mocht verwerven. De heer Van
Haarlem schijnt er dus voor gezorgd te hebben zijn op dat
gebied gevestigden naam ook nu te handhaven. Waar deze
impresario meer komt is sedert lang geen café-chantant
meer in de oude betekenis, 't is een artisten-gezelschap in
den waren zin des woords.
Gymnstiek, fijne'dressuur van dieren, zang, muziek,
aangenaam afgewisseld en doorkruid met geest en humor,
geven een genot. Dat belooft dus veel voor de Leidenaars,
die verleden kaar Frits Van Haarlem moesten ontberen.
Dit jaar bevinden zich op den Apothekersdijk meer ten
ten dan andere jaren. Daar heeft ook standplaats gevon
den een kinematograaf, die wegens de bewegende licht
beelden de moeite zeer moet waard zijn om er te gaan kij
ken.
woensdag 25 juli
ZOETERWOUDE De ver
keerssituatie op het Watertje
zal met ingang van woensdag 1
augustus aanstaande drastisch
worden gewijzigd. Het verkeer
dat van de Zuidbuurtseweg en
de Nieuwe Weg komt zal niet
meer het Watertje kunnen „pik
ken" om snel door te steken
naar de Noordbuurtseweg. Dit
verkeer zal nu via de Schenkel-
weg, Dokter Kortmannstraat en
Dorpsstraat de Noordbuurtse
weg moeten oprijden. Vanaf de
kruisingZuidbuurtseweg-Nieu-
we Weg zal dan namelijk een in-
rijverbod van kracht zijn.
Deze maatregel, die alleen
geldt voor het autoverkeer is
vooral genomen om het door
gaande verkeer te beletten van
het Watertje gebruik te maken.
Men verwacht dat door het om
leiden van het doorgaand ver
keer het autoverkeer op dit
stukje winkelstraat van Zoeter-
woude met negentig procent zal
afnemen. Verder zal er op het
Watertje een blauwe parkeerzo-
ne worden ingesteld, zodat de
Zoeterwoudenaren nu in hun
dorpscentrum een parkeerschijf
(met een maximale parkeertijd
van anderhalf uur) moeten gaan
gebruiken.
VOORSCHOTEN In Voor
schoten kan men weer naar de
pomp lopen. Na een restauratie
van ongeveer tien maanden is
de historische dorpspomp op de
Voorstraat, oorspronkelijk ver
vaardigd door Ijzergieterij "De
Prins van Oranje" te 's Graven-
hage, weer op zijn vaste plaats
voor het Ambachtshuis ge
plaatst. De restauratie van de
bronzen pomp is zeer grondig
geweest, alle versieringen zijn
opnieuw aangebracht, de pomp
moet alleen nog in kleur ge
bracht worden. Met de paarden
markt zal de pomp weer water
geven. Niet via de oude bron,
maar via de waterleiding waar
op de pomp staat aangesloten.
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00uur 071-5128030
DIRECTIE
B.M.Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adiund)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J. Preenen chef red Groot Leiden
A.J.B.M. Brandenburg, chef eindred. regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
T. Brouwer de Koning, chef Rijn- en Veenstr
E. Straatsma, chef red. Regio Leiden
Redactie:
Hoofdredactie:
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging ver
geld, ontvangen/^Vkortmg^rbetaliii
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTE
Voor mensen die moeilijk lezen, slech
hebben of blind zijn (oteen andere lel
hebben), is een samenvatting van het rei
nieuws uit het Leidsch Dagblad op geluk
beschikbaar. Voor informatie 04 86-4864
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Gw
Z I
K
N H U I
ONGEVALLEN DIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd feest
Leids Universitair Medisch Centrum- 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071 -5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
Margaretha Dirkzwager: „In de gids komt werkelijk alles te staan wat met zending te maken heeft.
FOTO
ZOETERWOUDE - Het Watertje in de oude verkeerssituatie.
FOTO ARCHIEF LEIDSCH DAGBLAD
