Regeerakkoord: impuls voor economie
Slachting onder jonge
ooievaars
Binnenland
iwoners Bijlmer hopen
i parlementaire enquête
Steunfonds 'troostmeisjes'
Paars 2: Meer ruimte
voor centrumsteden
de wijk» Het natte en koude weer van de afgelopen weken heeft een slachting aangericht onder de jonge ooievaars in ons land. Bij het ooie
vaarsstation De Lokkerij in het Drentse De Wijk is dit jaar sprake van de slechtste broedresultaten ooit. Van de 222 jonge ooievaars die daar in
april en mei uit het ei kropen zijn er nog 157 in leven. Dat komt volgens het beheerdersechtpaar Koopman neer op een neststerfte van 30 pro
cent, twee keer zoveel als gewoonlijk. Door het aanhoudende slechte weer wordt rekening gehouden met een toename van de sterfte onder de
jonge vogels. Vooral vogels die nog niet in de veren zitten lopen gevaar omdat nat dons niet isoleert. Elke regenbui vormt daardoor een bedrei
ging voor de dieren die niet meer kunnen opdrogen. Door de grote temperatuurschommelingen zijn de al uitgevlogen jongen bovendien zwak,
vallen gemakkelijk ten prooi aan rukwinden waardoor ze tegen auto's of hekwerken te pletter slaan. Op dit moment telt Nederland naar schat
ting 1000 tot 1100 ooievaars die zich voornamelijk voeden met wormen, muizen, mollen en kikkers. foto anp herman pieterse
DERDAG 16 JUL11998
_oeder en baby dood door brand
Ij ajM_. Een 29-jarige inwoonster van Renkum en haar doch-
J'evan veertien maanden zijn vanmorgen om het leven geko-
v. idoor een brand in hun woning. De brand werd ontdekt
g rde echtgenoot van de vrouw, bij thuiskomst na het uitlaten
m de hond. Reanimatie door achtereenvolgens de man en de
ïdvveer mochten niet meer baten. Beide slachtoffers zijn na
j. comst in het ziekenhuis overleden. De recherche stelt een
l^( erzoek in naar de oorzaak van het vuur, dat vermoedelijk is
itaan op een slaapkamer.
ichtoffer Turkse aanslag overleden
rei [ENSWAARDManager J. Verhoeven (52) van het Valkens-
ij &rdse transportbedrijf Centrum Transport is gisteravond
va rieden aan de verwondingen die hij vorige week had opgelo-
ui bij een aanslag in Turkije. Een woordvoerder van de politie
ft dit meegedeeld. Bij de aanslag in Istanbul op 6 juli raakte
directeur van het bedrijf zwaargewond. Beide slachtoffers
eind vorige week overgebracht naar Nederland. De Turkse
lachte is enkele dagen na de aanslag in zijn vaderland aange
Het gaat om een oud-werknemer van Centrum Trans
en
H
jl ichtig Toetje uit de handel
WK2 Coberco Zuivel neemt de partijen Luchtig Toetje Aard-
Banaan, Chocolade/Hazelnoot en Zomertoetje Limoen met
loudbaarheidsdatum 15 juli tot en met 29 juli uit de markt,
jens het concern kunnen er door een productiefout geur- en
lakafwijkingen optreden. Ook klontvorming en stroperigheid
j deze partij niet uitgesloten.
ofintig jaar cel voor Alpenmoord
311 !§m_» Het gerechtshof in Arnhem heeft gisteren een 28-jarige
i uit Almelo in hoger beroep veroordeeld tot twintig jaar ge-
jenisstraf. Hij heeft twee jaar geleden zijn 38-jarige verloofde
ivitserland van een berghelling geduwd om zo 2,5 miljoen
w verzekeringsgeld te kunnen incasseren, zo stelt het hof. Vol-
er ihet hof heeft de man op gewetenloze en berekenende wijze
e' vertrouwen van zijn verloofde gewonnen en haar op gruwe-
a! wijze van het leven beroofd om zo de verzekeringspremie
e kunnen strijken.
ii ouwen verslaan mannen in hbo
rei haag» Mannelijke studenten in het hoger beroepsonderwijs
h(D) worden op twee fronten door hun vrouwelijke collega's
f ilagen. Na vijf studiejaren blijkt 57 procent van de vrouwen
diploma te hebben behaald, tegen 49 procent van de man-
i. Daarnaast doen vrouwen gemiddeld minder lang over hun
üe dan mannen. Dat blijkt uit gegevens van de hbo-raad
rstudenten die in 1992 aan een studie in het hoger be-
isponderwijs begonnen. Gemiddeld bleek na de reguliere
lieduur van vier jaar 36 procent van de studenten het diplo-
te hebben behaald; na vijfjaar is dat opgelopen tot 53 pro-
II
:i iderzoek naar spoorwegovergangen
haag» De Spoorwegongevallenraad gaat een onderzoek in-
en naar het treinongeluk bij Weert. Daar kwam deze week
ju zestienjarige tractorbestuurder om het leven toen hij op een
5 knipperlichten bewaakte spoorwegovergang werd geschept
reen stoptrein. Per jaar vallen op die manier zo'n dertig do-
(Yi .De raad dringt al langer aan op veiliger overgangen, maar
•il ;emeenten en de NS botsen nogal over de vraag wie de kos-
n van verbeteringen op zich moet nemen.
incessies Waddenzee niet eeuwig
2 n. De eeuwigdurende concessies voor aardgaswinning in
Vaddenzee kan de Staat zonder grote bezwaren onteigenen,
ihoon dat wel handenvol geld kost. Ambtenaren van het mi-
6 erie van VROM schrijven dat in een notitie aan minister De
I r. Dit nieuws kwam gisteren voortijdig naar buiten doordat
t itenaren de nodtie naar een andere inwoner van Zeijen, het
s iwaar de minister woont, faxten.
'1 *AG»GPD-ANP
HG VOORPAGINA
tl ninisterie verkeer en wa-
'at vond het direct na de
erramp niet nodig om in
It an op het aanbod van de
amische Controle Dienst
1 om alle informatie over
I acht van het El Al-toestel te
in. De ECD had dit toen
0 elijk kunnen opvragen in
Tenigde Staten, omdat de
li t daar goede contacten
p Dat schrijft de commissie
stra, die in opdracht van
ninisterie de nasleep van
np heeft onderzocht,
r oktober vorig jaar beweer-
Jorritsma (verkeer
aterstaat) nog dat de infor-
1 - toen niet te krijgen was.
i dat het onderzoek naar de
jl id van de Boeing zo laat op
j kwam, is eenderde van de
g nog steeds onbekend. El
1 tkent dat het om gevaarlij-
i offen gaat. Hoekstra zegt
et te kunnen controleren,
•r de bewonersorganisaties
de conclusie van Hoekstra
niet als een verrassing. ,,We
hebben gelijk gekregen", zegt
advocaat Van der Goen, die
tientallen slachtoffers van de
Bijlmerramp vertegenwoordigt.
,,In principe zegt de commissie
in verhulde woorden dat de
overheid gefaald heeft." Hij
twijfelt echter aan het nut van
de onderzoeksopdracht. ,,Wie
laat er nou onderzoek doen
naar wat er fout ging bij het on
derzoek naar de lading, terwijl
de vrachtbrieven nog steeds
niet boven water zijn. Het wordt
zo langzamerhand lachwek
kend." Van der Goen heeft zijn
hoop gevestigd op een parle
mentaire enquête. Ook Het
Klankbord vindt het tijd dat er
een parlementaire enquête
komt. De bewonersorganisatie
vraagt al jaren om duidelijkheid
over de lading. De organisatie
heeft weinig vertrouwen in de
onderzoeken die tot nu toe naar
de ramp zijn gedaan. „Elke keer
krijgen de onderzoekers op
dracht om zichzelf te controle-
De onderhandelaars hebben in totaal tien weken met de
informateurs Kok (PvdA), Zalm (WD) en Borst (D66)
overleg gevoerd over het regeerakkoord dat vandaag naar
de Tweede Kamer is gegaan. Er ligt nu een „professione
ler akkoord" dan vier jaar geleden, stelt de liberaal Bolke-
stein tevreden vast. Duidelijk is ook dat het regeerak
koord een stuk gedetailleerder is dan dat van Paars 1
DEN HAAG GPD-ANP
Centraal Pain Bureau (CPB), die
als bijlage is toegevoegd aan het
akkoord, krijgt de Nederlandse
Volgens de berekening van het economie met het voorgestane
beleid een stevige impuls. Door
de verwachte economische
groei zal er veel financiële ruim
te ontstaan. Dit gecombineerd
met forse bezuinigingen in met
name de collectieve sector,
heeft het nieuwe kabinet 16,5
miljard te besteden.
Daarvan gaat 4,5 miljard naar
lastenverlichting, negen miljard
naar nieuw beleid en twee mil
jard naar verlaging van het fi
nancieringstekort. De partijen
houden één miljard achter de
hand voor onvoorziene uitga
ven. De onderhandelaars waren
het lange tijd oneens over de
aanpak van de stijgende kosten
van de gezondheidszorg. Daar
voor wordt 2,1 miljard uitge
trokken.
Eén van de belangrijkste be
sluiten van de onderhandelaars
is een grondige herziening van
het belastingstelsel. Dit 4,5 mil
jard kostende plan wordt in
2001 ingevoerd. Een extra belas
tingschijf die vooral gunstig uit
werkt voor de laagste inkomens
en de verdubbeling van de
ecotax gaan volgend jaar al in.
Kenmerken van het belasting
plan zijn verder een sterke ver
laging van de inkomstenbelas
ting, het afschaffen van veel af
trekposten en verhoging van de
BTW naar 19%. Daarnaast komt
er een zwaardere belasting op
vermogen.
Vandaag hebben de fracties
nog de gelegenheid met eventu
ele wijzigingsvoorstellen te ko
men. Die voorstellen zullen vrij
dag nog eens door de drie on
derhandelaars met de informa
teurs Kok, Zalm en Borst wor
den doorgenomen. Aanstaande
zaterdag sluiten de drie paarse
fracties hun beraad over het ak
koord definitief af. Na het week
einde zullen de informateurs
verslag doen aan de koningin.
Daarna zal formateur Kok zijn
ministersploeg gaan samenstel
len, een karwei dat een week tot
tien dagen in beslag neemt.
Er komt een fonds van voorals
nog maximaal 3,6 miljoen gul
den voor Nederlandse vrouwen,
die in de Tweede Wereldoorlog
door de Japanse bezetter van
Nederlands-Indië werden ge
dwongen zich te prostitueren.
De stichting Asian Women
Fund (AWF) heeft daarover gis
teren een akkoord gesloten met
Nederlandse verenigingen van
oorlogsslachtoffers. Er is twee
ënhalf jaar onderhandeld over
dit steunfonds voor
„troostmeisjes".
Een Nederlands uitvoerings
comité, waarin de Stichting Ja
panse Ereschulden en de stich
ting Pelita zijn vertegenwoor
digd, bepaalt wie er aanspraak
op kunnen maken. Het fonds is
bestemd voor speciale voorzie
ningen of medische kosten. Er
wordt geen geld uitgekeerd.
HET REGEERAKKOORD 1998
Het nieuwe kabinet geeft meer
ruimte aan bestuurlijke herin
deling of grenscorrecties. Cen
trumsteden zoals Haarlem en
Leiden, die klem zitten binnen
hun eigen grenzen, krijgen in
voorkomende gevallen meer
mogelijkheden hun gebied aan
te passen. Dit geldt eveneens,
wanneer samenwerkende ge
meenten er onvoldoende in sla
gen bevredigende oplossingen
te vinden.
Afgesproken is dat in gebie
den waar geen herindeling heeft
plaatsgevonden en waar wel
knelpunten zijn binnen een jaar
de situatie wordt onderzocht,
waarna tot grenscorrectie of
herindeling kan worden beslo
ten. Vrijwillige herindeling
houdt echter de voorkeur.
Volgens het ontwerp-regeer-
akkoord moeten centrumge
meenten in staat blijven hun
centrumfunctie te vervqllen. Dit
houdt in dat ze voorzieningen
bieden, die elders in de regio
niet aanwezig zijn. Als grotere
gemeenten daar niet meer in
slagen, bijvoorbeeld door geld
gebrek of door tekort aan bouw
grond, moet daar een oplossing
voor worden gevonden. In dit
soort situaties wil het nieuwe
kabinet het plaatselijke bestuur
versterken door grenscorrecties
of herindeling. De provincie zal
bij zo'n voorstel overigens het
voortouw moeten nemen.
Paars 2 hecht veel belang aan
een sterke positie van grote ste
den. Dat blijkt uit het voorne
men het grote stedenbeleid
krachtig voort te zetten. De ex
tra investeringen dienen vooral
om steden economisch en soci
aal te versterken.
SOCIALE ZEKERHEID,
WERKEN INKOMEN
De komende kabinetsperiode komen er 400.000
banen of iets meer bij.
Er wordt 4,5 miljard uitgetrokken voor lasten
verlichting. Als de economische groei meevalt
(boven 2 procent uitkomt), komt daar een kwart
van de belastingmeevallers bij.
De Melkert-banen worden gehandhaafd. De
Melkert-werkers worden beter betaald, hun loon
gaat van 120 naar maximaal 130 procent mini
mumloon. In totaal is er 950 miljoen gulden be
schikbaar voor specifiek werkgelegenheidsbeleid.
Er komt een kaderwet deeltijdarbeid waarin het
wettelijk recht om korter te werken wordt gere
geld en het zorgverlof. Werknemers mogen vrije
dagen opnemen als dat nodig is voor verzorging
zieke kinderen of familieleden.
De koppelingswet wordt uitgevoerd, waardoor
uitkeringen meegroeien met de lonen in de
marktsector. Daarnaast wordt er voor 750 miljoen
gerichte inkomensondersteuning gegeven. Men
sen met een inkomen tot 60.000 gulden kunnen
een tegemoetkoming in de studiekosten krijgen.
Ook wordt er wat extra's gedaan voor chronisch
zieken. Voor de minima wordt er al in 1999 iets
extra's gedaan door het naar voren halen van een
van de maatregelen uit het nieuwe belastingplan.
Het gaat om de verlaging van de eerste schijf tot
het minimum-inkomen, dat met name voor de
laagste inkomens gunstig uitwerkt.
Er komt vanaf 2001 een nieuw belastingstelsel,
waardoor de belasting op arbeid vermindert (de
belastingtarieven gaan omlaag, en de aftrekpos
ten worden beperkt) maar de belasting op ver
bruik toeneemt door verhoging BTW (nu 17,5
procent wordt 19) en een gefaseerde verdubbe
ling van de ecotax (nu 11 cent wordt 22). De be
lastingvrije voet wordt vervangen door een hef
fingskorting van 3.000 gulden. De vermogensbe
lasting wordt veranderd in een vermogensrende-
mentbelasting. Er moet 30 procent worden be
taald over een fictief rendement van 4 procent.
In het nieuwe belastingsysteem wordt een knip
in eerste schijf gelegd (tot 31.000 gulden betaal je
32 procent, tot 52.000 gulden 35 procent) waar
door lage inkomens verhoudingsgewijs iets meer
vooruit gaan.
De koopkracht stijgt gemiddeld 1 procent.
Er komen geen grote wijzigingen in het sociaal
stelsel, wel worden er enkele maatregelen geno
men die bezuinigingen zullen opleveren: 1) de
uitvoeringsorganisaties worden verzelfstandigd,
maar de keuring komt in handen van de over
heid, bij zogenaamde centra voor werk en inko
men. 2)WAO'ers met psychische problemen zul
len vaker worden gekeurd.
De capaciteit voor kinderopvang moet worden
uitgebreid. Daar wordt 265 miljoen gulden voor
uitgetrokken. Daarnaast wordt via fiscale maatre
gelen 150 miljoen gulden uitgetrokken. De na
schoolse opvang van kinderen tussen 12 en 16
jaar wordt gestimuleerd.
VOLKSGEZONDHEID
Het volume van de zorg mag de komende jaren
groeien met 2 procent. Dat kost 2,2 miljard. Het
extra geld is vooral bedoeld om de wachtlijsten in
de zorg te verminderen. De prioriteit ligt bij de
verpleeghuizen, verzorgingshuizen en de thuis
zorg. De wachttijden bij specialisten moeten tot
aanvaardbare lengte worden teruggebracht.
Om de almaar oplopende kosten voor medicij
nen te beteugelen wordt een pakket maatregelen
referendum houden over de kandidaten, de uit
slag is niet bindend. Een staatscommissie onder
zoekt welke gevolgen een rechtstreeks door de
bevolking gekozen burgemeester heeft.
Voorlopig geen stadsprovincie. De plannen
daartoe in Eindhoven en Rotterdam worden in de
ijskast gezet.
Met name in de grote steden is veel aandacht
nodig voor de achterstandwijken en de etnische
minderheden.
VEILIGHEID EN LEEFBAARHEID
De politie krijgt er extra geld bij. Het aantal
agenten moet toenemen met 5.000. Daarvan
moeten er 2.000 komen door effectiever werk en
3000 kunnen bekostigd worden door extra geld.
Er komt extra aandacht voor jeugdcriminaliteit.
Het beheer over de politie komt in handen van
één minister, die van binnenlandse zaken.
Justitie krijgt er geld bij voor uitbreiding van de
rechterlijke macht, extra cellen, maatregelen te
gen geweld op straat en aanpak criminaliteit on
derjongeren.
In totaal is er voor politie en justitie 750 miljoen
gulden extra.
Niet alleen nieuwkomers maar ook werkloze al
lochtonen die al langer in ons land wonen, moe
ten verplichte taalcursussen krijgen.
ONDERWIJS, CULTUUR, MEDIA
Er wordt 900 miljoen extra geïnvesteerd in on
derwijs om de klassen te verkleinen. Voor andere
projecten zoals computers in de klas en het be
roepsonderwijs is nog eens 900 miljoen beschik
baar. In totaal gaat er 1,8 miljard extra naar het
onderwijs.
De studiefinanciering is niet langer gebonden
aan een maximum-leeftijd van 27 jaar. Wel moet
een student beginnen voor zijn 25ste om recht te
hebben op studiefinanciering. Er wordt nog beke
ken of de OV-jaarkaart in de huidige vorm blijft
bestaan. De prestatienorm-verhoging gaat niet
door.
115 miljoen wordt extra uitgetrokken voor sport
en cultuur.
IMMATERIËLE KWESTIES
Euthanasie wordt niet uit het wetboek van straf
recht gehaald, maar de arts gaat altijd vrijuit als
hij zich aan de zorgvuldigheidsregels houdt. Al
leen als de officier van justitie kan aantonen dat
er fouten zijn gemaakt, wordt er vervolging inge
steld.
Het huwelijk wordt opengesteld voor homo
seksuele paren, of zij ook kinderen mogen adop
teren staat nog ter discussie.
INTERNATIONAAL
De asielprocedures worden bekort en het aantal
statussen wordt beperkt tot twee, een permanen
te en tijdelijke. Mensen die asiel aanvragen krij
gen sneller te horen of ze mogen blijven.
Ontwikkelingshulp groeit met de economie
mee, en het budget blijf 0,8 procent van het Bruto
Nationaal Product. Wel wordt er toch iets bezui
nigd. Het departement moet meebetalen aan de
opvang van asielzoekers in Nederland. En uitga
ven die nu nog worden gedaan door EZ vallen
voortaan onder Ontwikkelingssamenwerking.
Op Defensie wordt tot 2000 incidenteel 375 mil
joen bezuinigd door aanschaf van materieel uit te
stellen. Met de komst van de nieuwe Defensieno
ta wordt de bezuiniging structureel ingevuld.
genomen. Onder meer het gezamenlijk inkopen
van ziekenhuisspullen en medicijnen.
Het ziekenfonds wordt niet structureel gewij
zigd. Wel wordt de eigen bijdrage afgeschaft en
gaat de vaste (nominale) premie met 110 gulden
omhoog.
De toegangsbijdrage voor de thuiszorg ver
dwijnt weer, in ruil voor een verhoging van de
AWBZ-premie.
De Wet op de Toegang tot de Ziektekostenver
zekeringen wordt op termijn afgeschaft. Nieuwe
65-jarigen mogen er niet meer in. Daardoor ver
valt geleidelijk aan de goedkopere standaardpak
ketpolis voor bejaarden bij particuliere verzeke
raars.
FINANCIEEL BELEID
Het beleid wordt gebaseerd op het behoedzame
scenario van het CPB, dat uitgaat van een gemid
delde groei van 2 procent per jaar.
De Zalm-norm wordt gehandhaafd: de uitgaven
van een departement mogen niet boven het van-
tevoren vastgestelde bedrag uitkomen. Meeval
lers in de uitgaven vloeien terug naar de schatkist.
Het financieringstekort wordt minimaal terug
gebracht tot 1,25 procent (is nu 1,5 procent).
Groeit de economie harder dan 2 procent dan
daalt het tekort verder. Extra belastinginkomsten
worden ten dele gebruikt voor verlaging van het
tekort.
Er wordt een miljard gulden gereserveerd voor
onverwachte uitgaven.
Er wordt in totaal 7,6 miljard bezuinigd. Er moet
doelmatiger gewerkt worden, onder meer door
een verbeterd inkoopbeleid en minder externe
advisering. Er wordt bezuinigd op afdracht EU
(min 1,3 miljard), Defensie (375 miljoen), Ont
wikkelingshulp (125 miljoen).
Extra investeringen in onderwijs, zorg, politie,
justitie en kinderopvang voor een bedrag van ne
gen miljard gulden.
Als de aardgasinkomsten hoger uitvallen dan
geraamd, gaat veertig procent hiervan naar het
fonds voor investeringen in infrastructuur.
ECONOMIE EN MILIEU
Op alle snelwegen in de Randstad mag overdag
(van zeven tot zeven) maar 100 kilometer gereden
worden, daarbuiten 120. Buiten de Randstad mag
de snelheid worden verlaagd als dat nodig is.
Het rekeningrijden wordt in 2001 ingevoerd in
de Randstad. Automobilisten die in de spits ge
bruik maken van de drukke snelwegen moeten
dan vijf gulden per keer betalen.
Er komt tot 2002 6,4 miljard beschikbaar voor
wegen openbaar vervoer, vaarwegen, vitaliteit
steden, milieu en kenniscentra.
De C02-uitstoot moet de komende jaren met 6
procent worden teruggebracht.
Het nieuwe kabinet moet voor het einde van dit
jaar een besluit nemen over Schiphol en eventue
le uitbreiding in Flevoland of in de Noordzee.
Nieuwe wijken worden zoveel mogelijk ge
bouwd tegen de steden. Meer dan voorheen
wordt het mogelijk om langs de snelweg te bou
wen.
OVERHEID EN SAMENLEVING
Gekozen burgemeester: elke gemeente kan een
De onderhandelaars Melkert, De Graaf en Bolkestein (vlnr) presenteren het onderhandelingsakkoord voor
Paars 2. foto anp rocer dohmen
ken naar duur speelgoed
Wanneer de Dienst der Domeinen in beslag genomen au-
zoals deze Ferrari 348TS, in de de verkoop doet, loopt het
bti m op de voorafgaande kijkdagen. Gisteren was het weer zo-
n het Westbrabantse Rijen. foto anp marc bolsius
id
iaag» De politie van Den Haag heeft een 17-jarige inwoner
die stad aangehouden die heeft bekend afgelopen weekein-
in 18-jarige plaatsgenoot te hebben doodgeschoten. De Ha-
Wi iar meldde zich gisteren zelfbij de politie. De precieze toe-
;ht van en de aanleiding tot de schietpartij is de politie nog
iadsel.
igenaar bekent dodelijke schietpartij