VN-chef ongerust over
destabilisering Balkan
Bewoners Garvaghy Road leven in 'open gevangenis'
Opnieuw onrustig in Noord-Ierland
Milan Kovacevic 'allesbehalve een nationalist'
fSmui
Buitenland
Kans op doodstraf voor
racistische moord in VS
7 JULI 1998
resten gevonden op Brits eiland
fpn fossielenzoeker heeft op het Britse eiland Wight
gevonden van een exemplaar van een tot dusver on-
Üinosauriër-soort. Volgens de Britse omroep de BBC,
jier veel weg van een katachtig roofdier. Uit de fossiele
-ji worden afgeleid dat het dier ongeveer vier meter lang
iusachtige klauwen en vlijmscherpe tanden had. Onge-
achterpoten gaven het dier een sierlijk voorkomen
snelheid te ontwikkelen.
Nj wil toetreding testbanverdrag'
l India praat met de vijf grote kernmogendheden over
[g tot het nucleaire testbanverdrag (CTBT). Het hoopt in
§)cde toetreding concessies los te krijgen over de over-
\jnlicleaire technologie. Dat hebben Indiase kranten
jjemeld. Een woordvoerder van de regering noemde de
(üjs 'voorbarig'. India heeft tot dusver geweigerd het CTBT
tekenen. De woordvoerder gaf wel toe dat India met
jke gesprekspartners' over de nucleaire kwestie praat.
ring Algerije waarschuwt Kabylië
t)e Algerijnse regering zal met alle wettelijke middelen
r ,j tegen een eventuele opstandige gewapende beweging
;Qek Kabylië. In het gebied is het onrustig sinds de moord
A-zanger Matoub, tien dagen geleden. Volgens het offi-
JTbureau zei president Zéroual dat de Algerijnse staat zal
[egen iedereen die met geweld een samenlevingsvorm
ligen. De president denkt dat de Gewapende Berber-
"Qjjg (MAB) de staat met geweld dreigt. De MAB heeft ge-
i moord op Matoub te wreken en roept alle Kabyliërs op
rrn)p de wet te verzetten die het Arabisch als enige taal in
jplegt.
adrin na instorten brug Zuid-Afrika
burg In het noordoosten van Zuid-Afrika is gisteren
Ie4die nog in aanbouw was, ingestort. De instorting kostte
itdiPuwvakkers het leven, nog eens 14 zijn gewond geraakt,
to |ijf ernstig. Gevreesd wordt dat er nog meer slachtoffers
1 puin gevonden zullen worden. De brug werd ge
ver een rivier nabij Bushbuckridge, zo'n 400 kilometer
24 loosten van Kaapstad.
25l
Ml
akkoord Nieuw-Caledonië
Het Franse parlement heeft gisteren een akkoord be-
tussen Parijs en het overzeese territorium Nieuw-Ca-
n de Stille Oceaan. De twee Kamers van het parlement
gezamenlijk de grondwet om mogelijk te maken dat
aledonië, een eilandengroep met ongeveer 170.000 in-
;en bijzondere status met grotere autonomie krijgt,
inde aan een referendum over onafhankelijkheid. Dat
vijftien jaar plaatshebben. Onlusten tussen voor- en te
ers van onafhankelijkheid in Nieuw-Caledoniëkostten
n tachtig aan negentien separatisten en twee Franse
a het leven.
on in september naar Rusland
vashingtonDe Amerikaanse president Clinton brengt
nber een officieel bezoek aan Rusland. De Russische
Jeltsin heeft hem uitgenodigd. Beide staatshoofden
erder verklaard dit jaar nog een topconferentie te wil-
itrekkingen tussen hen worden overschaduwd door de
;van het Russische parlement om het START-2 verdrag
ren. Dit verdrag moet de nucleaire kernkoppen van
gendheden beperken van 6000 tot 3500 duizend elk.
alles in het werk te stellen om het parlement tot on-
ig te bewegen. In Amerika is het verdrag al geratifi-
Irak: Van der Stoel ongeschikt
De Iraakse krant Al-Thawra heeft gisteren uitgehaald
24 'rapporteur voor Irak, de Nederlandse oud-minister
der Stoel. Volgens de krant is hij ongeschikt voor zijn
baan'. Van der Stoel veroordeelde vorige week de
april en juni, op twee Iraakse geestelijken. Hij zei dat
len 'deel uitmaken van een systematische aanval op de
telijke leiding van de sjiïetische moslims in Irak'. Al-
ondt dat Van der Stoel 'Irak met opzet misbruikt en het
p het land verdraait waarbij hij zich laat influisteren
verenigde Staten.'
argo tegen Libië geschonden
De presidenten van Tsjaad en Niger hebben gisteren het
tvaartembargo tegen Libië geschonden. Zij reisden met
sch verkeersvliegtuig naar Libië en beriepen zich daar-
een besluit van de jongste top van de Organisatie van
pe Eenheid (OAE). Volgens dat besluit zijn vluchten om
[aire of religieuze redenen of voor het uitoefenen van -
[en in OAE-verband uitgezonderd van het embargo. Als
lor hun vlucht naar Libië gaven de twee presidenten op
let president Gadaffi wilden deelnemen aan het gebed
Inking van de geboorte van de profeet Mohammed.
raf geëist tegen ex-ministers
In het GAL-proces in Spanje is gisteren 23 jaar gevange-
jeëist tegen de twee hoofdverdachten, de ex-minister
lenlandse zaken José Barrionuevo en staatssecretaris
itsveiligheid Rafael Vera. De GAL, de anti-terroristische
I® Igsgroepen, vochten in de jaren tachtig een vuile oorlog
Baskische terreurbeweging E;TA. De organisatie wordt
Oordelijk gehouden voor 28 moorden tussen december
juli 1987. Tot nog toe werden alleen lagere functionaris-
de GAL veroordeeld.
Internationale inspecties door heel Kosovo
Gewelddadigheden puur uit haat
JASPER. Rtr-DPA
De secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi An
nan vreest steeds meer dat de crisis in Kosovo zal leiden
tot destabilisering in de hele Balkan. In een gisteren ver
schenen rapport stelt hij dat Kosovo de sleutel is gewor
den van de algehele stabiliteit in de Balkan.
litaire waarnemers uit de Eu
ropese Unie (EU), de Verenigde
Staten en Rusland beginnen
donderdag inspecties door zo
mogelijk heel Kosovo. Doel van
de inspecties is een eind te ma
ken aan de gevechten tussen
Servische leger- en politietroe-
pen en de strijders van het Kos
ovo Bevrijdingsleger, het UCK,
die vechten voor afscheiding
van Servië.
Gisteren begon de internatio
nale inspectie 'symbolisch' met
pristina-new york dpa-afp-anp
Annan vindt dat er een eind
moet komen aan de vijandelijk
heden in Kosovo. Volgens hem
is de internationale gemeen
schap geschokt door het aan
houden van het geweld in de
Servische provincie. Hij doet
een beroep op de partijen in het
conflict opnieuw met elkaar te
gaan praten teneinde tot een
vreedzame oplossing te komen.
Ongeveer veertig ervaren mi-
een trip door diplomaten uit
negen landen, waaronder de VS
en Rusland. De groep reed
vanuit de Kosovaarse hoofdstad
Pristina tot aan de laatste Servi
sche controlepost Poljance aan
de rand van het Centraal-Koso-
vaarse Drenica-gebied dat gro
tendeels in handen is van het
UCK. In de nabije toekomst zal
ook UCK-gebied worden geïn
specteerd. De missie was het re
sultaat van langdurige onder
handelingen door de Ameri
kaanse bemiddelaar Richard
Holbrooke en de Russische
vice-minister van buitenlandse
zaken Nikolaj Afanasevski.
De EU-landen zullen uitein
delijk 25 van de rond de hon
derd experts voor inspectie in
Kosovo leveren. Volgens de
Oostenrijkse ambassadeur in
Belgrado, Wolfgang Petritsch,
komen de EU-experts niet al
leen in Pristina, maar ook in de
regionale centra Mitrovica, Pri-
zren en Pee. De ongewapende
waarnemers, die in teams van
twee man opereren, hebben de
opdracht geen onnodige risico's
te nemen en alleen inspecties te
houden met toestemming van
de betrokken partijen. Het UCK
beheerst inmiddels 30 tot 40
procent van het gebied. De
strijd in Kosovo heeft sinds fe
bruari 350 levens geëist. Giste
ren vielen er opnieuw vijf doden
en zes gewonden.
De drie blanke Texanen die ver
dacht worden van de zeer ge
welddadige racistische moord
op een zwarte inwoner van de
Amerikaanse plaats Jasper, kun
nen de doodstraf krijgen. Een
grand jury besloot gisteren de
drie mannen aan te klagen we
gens moord in combinatie met
een ander misdrijf. Dat bete
kent dat de openbaar aanklager
de mogelijkheid krijgt de
doodstraf te eisen als de ver
dachten schuldig worden be
vonden.
Het slachtoffer van de moord
die de hele Verenigde Staten
schokte, was de 49-jarige James
Byrd jr. In de nacht van 7 juni
sloegen de drie verdachten hem
zonder aanwijsbare reden in el
kaar, bonden hem met een ket
ting aan de achterkant van hun
auto vast en sleepten hem meer
dan drie kilometer voort. Byrds
hoofd en één van zijn armen
werden later op geruime af
stand van de rest van zijn li
chaam gevonden.
De drie verdachten zijn
Shawn Berry (23), Lawrence
Brewer (31) en John King (23).
Zij hebben volgens de openbaar
aanklager alle drie contacten
met racistische groepen, waar
onder de Ku Klux Klan. Politie
en justitie denken dat de man
nen puur uit haat tegen zwarten
hebben gehandeld.
Aanvankelijk was hun slechts
moord tenlastegelegd - waar
voor levenslang het maximum
is - maar de openbaar aanklager
vond dat de mogelijkheid van
doodstraf niet uitgesloten
mocht worden in een zaak die
zo'n schokgolf teweeg heeft ge
bracht. Daarom is nu behalve
moord ook wederrechtelijke
vrijheidsberoving tenlastege
legd. De processen zijn waar
schijnlijk begin volgend jaar.
portadown patrick van den hurk
Het heeft iets surrealistisch.
Terwijl in heel Noord-Ierland
fikse ongeregeldheden plaats
vinden, was het gisteren uiter
mate rustig in de straat waar het
allemaal om gaat, de omstreden
Garvaghy Road in Portadown.
Enkele kilometers verderop gin
gen een gekaapte bus en drie
auto's in vlammen op, maar in
Garvaghy Road waren de win
kels open, maakten de mensen
een praatje en speelden de kin
deren voetbal.
Niets doet vermoeden dat let
terlijk om de hoek duizenden
agenten en soldaten tegenover
honderden Orangisten staan en
dat de handhaving van het ver
bod op de Oranjemars van afge
lopen zondag van de buurt een
soort open gevangenis heeft ge
maakt. Het net iets gekalmeerde
Noord-Ierland is opnieuw in
een kruitvat veranderd.
De wijk rond Garvaghy Road is
ook onder normale omstandig
heden al een katholiek eiland in
Portadown. Aan de stadszijde
wordt de buurt van het centrum
afgesneden door een doorgaan
de weg en een spoorviaduct.
Aan het andere eind van de
weg, een kilometer of anderhalf
verder, liggen slechts landerijen
en het gehucht Drumcree, waar
de Orangisten zich nu al twee
dagen hebben ingegraven. Aan
de zijkanten van de wijk, paral
lel aan de straat, functioneren
hoge hekken als barrière.
Dat maakt het leger en politie
dezer dagen relatief makkelijk
de buurt af te grendelen. Bij het
spoorwegviaduct en aan het
einde van de weg zijn versper
ringen-opgeworpen en op de
paar kleinere toegangswegen
volstaan enkele gepantserde
Land Rovers en intensieve pa
trouilles om ongewenst publiek
buiten te houden.
Vrijwel aan het einde van de
straat, vlak voor de barricade op
de weg naar Drumcree, ligt Bal-
lyoran Hill, het heuveltje waar
eerder een klein vredeskamp
van de vrouwen uit de wijk
stond. In de enig overgebleven
tent houdt Caroline de wacht,
samen met vriendje Gavin en
vriendinnen Seana en Emma.
Volgens de vier tieners is de tent
nu een permanent bemande
uitkijkpost, bedoeld om de be
wegingen van leger en politie in
de gaten te houden.
Want hier zijn de veiligheids
troepen nog steeds niet echt
welkom, al zijn ze er deze keer
om de protestantse mars tegen
te houden. De herinneringen
aan politiegeweld in voorgaan
de jaren is nog bijzonder le
vend. „Vorig jaar ben ik nog van
de straat afgeslagen", zegt Ga
vin. „Twee klappen met de lan
ge lat op mijn benen. Ze waren
helemaal gekneusd. En in 1996
hebben ze de Orangisten ook
vijf dagen tegengehouden en
toen toch doorgelaten."
De vier hebben wel een verkla
ring voor de rust op Garvaghy
Road. De mensen die vrij zijn,
kijken en luisteren simpelweg
de hele dag naar het nieuws.
Verder is iedereen gewoon aan
het werk of naar school, want
daarvoor hoeft bijna niemand
het 'eiland' te verlaten.
„Natuurlijk zijn we niet echt blij
dat we ingesloten zitten", zegt
Seana, „maai" het is niet erg zo
lang het voor onze veiligheid is.
En de Orangisten zeggen dat ze
een jaar blijven zitten. Nou, dan
duurt het nu nog maar 364 da
gen."
Van alle bewoners van de buurt
verkeert de kleine protestantse
gemeenschap aan de stadszijde
van de Garvaghy Road eigenlijk
in de vreemdste positie. De te-
De spanning rond de controversiële
Oranjemarsen in Noord-Ierland houdt
aan. Voor de tweede achtereenvolgende
nacht was het onrustig, vooral in de
hoofdstad Belfast. Daarbij moest de po
litie het ontgelden. In het centrum van
de stad werden de afgelopen nacht twee
politiepatrouilles beschoten. Eerder
gooide iemand in het noorden van de
stad een bom naar een groep politie
mannen. Jongeren vielen een politiebu
reau op York Road aan. Niemand raakte
gewond.
In de controverse rond de traditionele
marsen van protestanten door katholie
ke gebieden is gisteren voor één tocht
een compromis bereikt. De deelnemers
aan de Oranjemars op 13 juli in Belfast
mogen onder voorwaarden door een
overwegend katholieke wijk trekken. De
onafhankelijke Paradecommissie be
paalde dat de stoet uitsluitend om onge
veer half tien 's ochtends door Lower
Ormeau Road mag lopen. Bovendien
moeten de drumbands zich stil houden.
Voojzitter Alistair Graham van de
marscommissie sprak tegen dat het
compromis voor Belfast een soort com
pensatie is voor het eerdere besluit om
de route van de Oranjemars in-Drum-
cree-Portadown te wijzigen. Hij ver
klaarde dat het groene licht voor de
mars in Belfast mede was gegeven uit
vrees voor nieuw geweld.
den haag gpd
Nog maar enkele jaren geleden was
Milan 'Mico' Kovacevic één van de
hoogste politieke bazen in Prijedor, een
regio in het noordwesten van Bosnië.
Geen beslissing kon zonder zijn fiat
worden genomen, onder alle besluiten
prijkte zijn handtekening. Sinds gisteren
staat de 57-jarige Bosnische Serviër te
recht voor het Joegoslavië-tribunaal in
Den Haag voor de zwaarste misdaad
waarvan een mens beschuldigd kan
worden: genocide, de opzettelijke uit
roeiing van een bevolkingsgroep. Het is
het eerste genocide-proces voor het tri
bunaal.
De arts en latere ziekenhuisdirecteur
Kovacevic zou één van de architecten
zijn geweest van de etnische zuiverin
gen in Bosnië in 1992. Vrijwel alle mos
lims en Kroaten uit de regio Prijedor
werden verdreven, vermoord of opge
sloten in kampen. Kovacevic' advocaten
zullen proberen de Servische misdaden
in beruchte kampen als Omarska en de
betrokkenheid daarbij van hun cliënt te
bagatelliseren. Volgens hen was Kovace
vic allesbehalve een nationalist. „De
aanklagers vertellen niet dat dokter Ko
vacevic tijdens de twee maanden en tien
dagen die de aanklacht beslaat, in het
ziekenhuis moslimpatiënten behandel
de," aldus de a'dvocaten.
Kovacevic heeft voor het tribunaal alle
beschuldigingen tegen hem ontkend.
Maar de advocaten kunnen niet heen
om het geruchtmakende - in alcohol ge
drenkte - interview in 1996, waarin Ko
vacevic te biecht ging over de gruwelijke
werkelijkheid. Kovacevic had het dage
lijks toezicht op Omarska. „Wat we de
den was niet hetzelfde als Auschwitz en
Dachau, maar het was fout. Omarska
was bedoeld als opvangkamp, niet als
concentratiekamp Het liep anders
dan ik had gepland. Als je je doel moet
bereiken door mensen te vermoorden
Over het Joegoslavië-tribunaal ver
klaarde hij destijds: „Als iemand mij vrij
zou pleiten, zou zeggen dat ik geen deel
uitmaakte van die collectieve waanzin,
dan zou ik moeten toegeven dat dat on
juist is."
De advocaten van Kovacevic probeer
den hem begin dit jaar tijdelijk vrij te
krijgen omdat hij aan depressies en
hartkwalen zou lijden. „Hij is geobse
deerd door de dood", stelde de verdedi
ging, die zelfmoordpogingen niet uit
sloot. De rechters wezen het verzoek af.
Als alternatief is Kovacevic waarschijn
lijk onder verscherpt toezicht gesteld.
gen de spoorlijn aangeplakte,
oude huisjes stonden er al lang
vóór de nieuwbouwblokken
verderop, en worden slechts
van het katholieke deel geschei
den door een fabriek en een
doorverfbominen ontsierde
Orangistische triomfboog. Nog
geen vijftig meter verderop
wappert de groen-wit-oranje
Ierse driekleur.
Ook de bewoners van dit volle
dig rood-wit-blauw gekleurde
stukje straat moeten tot hun
grote ergernis langs het check
point om bij hun huizen te ko
men. Een bewoner van deze en
clave, die net uit de stad terug
komt lopen, geeft ongevraagd
commentaar. „Dat ik dit nog
moet meemaken! Britse agen
ten en soldaten houden Britse
burgers tegen als ze naar huis
willen."
Hij maakt een woeste armzwaai
in de richting van zijn verre bu
ren. „En waarom? Omdat die
bastaards van de IRA daar te
genwoordig de dienst in dit
land uitmaken." Hij kijkt naar
de tientallen Ierse vlaggen ver
derop en zijn gezicht verhardt.
„Nooit zullen we aan ze toege
ven, nooit! Als ik dat groen-wit-
oranje zie, dan voel ik echte
haat. Die vlag doet me denken
aan een hakenkruis. Voor mij
zijn ze allebei even erg."
'EU-landen
zullen Palestijnse
staat erkennen'
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Het Israëlische dagblad Ha'aretz
schrijft vandaag op gezag van
Franse bronnen dat tenminste
dertien van de vijftien landen
van de Europese Unie, waaron
der Nederland, een Palestijnse
staat zullen erkennen als die
volgend jaar mei wordt uilge
roepen. Alleen Duitsland en En
geland zouden nog aarzelen.
Op 4 mei 1999 eindigt de ter
mijn van de Oslo-akkoorden,
die voorzien in een tussentijdse
regeling voor het Israëlisch-Pa-
lestijnse conflict.
Tienduizenden inwoners van Florida hebben gis-
la [stemming gekregen naar hun woningen terug te keren.
bedreigd door de branden die sinds
hectare land hebben verwoest,
van diverse gemeenten en de brandweer waar-
echter wel dat het gevaar nog niet voorbij is. Door de
is de kans groot dat er nieuwe branden ontstaan,
voelt een vrouw in wat eens haai" keuken was aan de
)f^me vaat in de afwasmachine.
FOTO» AP- JOE BURBANK
Florida terug naar huis
UTZ1873
Agenten van de Noord-Ierse Royal Ulster Constabulary houden het tentenkamp van de Orangisten bij Garvaghy Road in de gaten. Het gebied is nu al drie dagen door legeren politie afgegrendeld. id n >»ap»paulmcFRLANE
