Pat hij nu gaat
itdelen is nieuw'
I
zegen werd
[oe de vuile oorlog uiteindelijk een
W|fe
WERELDBAL
WK-lokaal
KAAL
1DAG4JUU 1998
43
bergkamp twijfelt nog of hij zal afreizen naar Zuid
rijk. ,,Een kaartje hoeft geen probleem te zijn", zegt
aar de af te leggen afstand naar Marseille spreekt
?;och ietsjes minder aan. Toch kan hij in het Stade
toy-Guichard beter het spel van Dennis volgen dan
Ij televisie, en dat is niet geheel onbelangrijk als je
e broer praat. „Tijdens de wedstrijden ben je echt
innis gefocust. Op de televisie zie je niet wat hij in
•ld doet; of hij vrijloopt en wat voor gaten hij trekt.
h beeld verzet hij heel wat werk. Daar wordt nooit
^1 over gesproken, alleen de kenners zien dat."
>ETER VAN DER HULST
Jcs de voordelen van het
volgde de oudste van de
i, Bergkamp (39) de ver
een van de jongste telg
Fnu toe via de beeldbuis.
(lij kijkt laat hij het liefste
midden. „Schrijf maar
dichtbij Leiden woon."
Is familielid van een be-
:,voetballer moet je jezelf
en dan in bescherming
Wim Bergkamp en zijn
wonen inmiddels zo'n
ar in het dorp en kregen
in de Ajax-periode van
geregeld kinderen aan
r „Ze wilden kaarten van
j, maar op een bepaald
kit wordt het een beetje te
jan is het niet prettig
betrekkelijke rust waarin
ir de WK in Frankrijk kan
l(wil hij graag zo houden,
j een beetje voorspelbaar
foi. Echt aanvallend wordt
jt gespeeld, Nederland
laar dan toch weer de uit
ing in te zijn." Dat Den-
aanvalsleider en scha
ats nog niet de vorm be-
die hij het afgelopen sei-
Ibij Arsenal ten toon
Üe, vindt hij niet vreemd.
(lijk is hij pas net fit. De
ai vergeten dat wel eens.
jdt afgerekend op de gro-
Iballer die hij is. Al speelt
een San Marino, altijd
wordt er veel van hem ver
wacht."
Contact met zijn broer heeft
hij tijdens dit WK nog niet ge
had. „We willen hem niet storen
en bovendien is hij moeilijk be
reikbaar. De spelers zijn bijna
altijd op pad en je wil hem ook
niet bellen als hij net ligt te rus
ten. Via de vrouw van Dennis
horen we nog wel eens wat. Zij
zit in een hotel dichtbij het trai
ningskamp", aldus Wim die
evenals Dennis bij de voetbal
vereniging Wilskracht zijn de
buut op het voetbalveld maakte.
Hij behaalde nooit de successen
van zijn broer - speelt nu nog
met vrienden bij RKAVIC in
Amstelveen - maar maakte wel
op een andere manier kennis
met de wereld van het profvoet
bal.
Als register-accountant treedt
Wim Bergkamp als zakelijk ad
viseur van de stervoetballer op.
Samen met Rob Jansen zat hij
aan de onderhandelingstafel
toen er contracten met Ajax, In-
ter Milaan en Arsenal moesten
worden afgesloten. „Leuk en
leerzaam", noemt hij het. „In
mijn werk hou ik me bezig met
het midden- en kleinbedrijf,
maar de bedragen zijn dan
doorgaans wat anders." Met
enige verbazing aanschouwde
hij het gemak waarmee wordt
gehandeld. „Je legt toch voor ie
mand een toekomst weg in het
buitenland."
Het financiële spel dat dan
wordt opgevoerd - 'van de
mensen achter die club weet je
niets, ook niet wat ze bereid zijn
om te betalen' - blijft buiten het
gezichtsveld van de voetballer
zelf. „Spelers vragen zich toch
af waar ze komen te wonen en
hoe de bereikbaarheid is. Geld
is dan opeens van mindere or
de." Maar moet je je daar ook
nog druk om maken als je een
jaarsalaris van 33 miljoen gul
den opstrijkt, althans dat zijn de
verdiensten van Dennis Berg
kamp volgens het financiële
blad BusinessAge. „Ik vraag me
echt af hoe ze daarbij komen.
Als die gegevens echt bekend
zijn, waarom komen andere
bladen dan niet met dit verhaal?
Het is typisch Nederlands om
geheimzinnig over de verdien
sten te doen. In het buitenland
liggen de salarissen van de top
sporters doorgaans op straat,
beseft ook Wim Bergkamp.
„Maar in Engeland zeggen ze
dat je best mag verdienen als je
goed kan voetballen. Mis je hier
een bal dan zeggen ze al gauw:
loop eens even voor je geld.
Sommige jongens moeten het
echter niet van lopen hebben,
want met elf lopers word je
geen kampioen." Toch is de fis
calist er van overtuigd dat de
enorme bedragen die in de
voetbalwereld omgaan eens op
houden. „De clubs kunnen dat
niet blijven opbrengen."
De successen hebben van de
Arsenal-speler geen ander mens
gemaakt. „Ik vind het knap van
Dennis dat hij zich daardoor
niet gek heeft laten maken. Dat
terwijl hij in Nederland de nodi
ge prijzen heeft gewonnen, in
Italië de UEFA-Cup pakte - ook
al telt daar alleen het kam
pioenschap - en in Engeland
fantastisch speelt." Het ligt nu
eenmaal in de familieaard van
de Bergkampen om gewoon te
doen.
Wim Bergkamp over zijn broer Dennis: „Ik vind het knap van Dennis dat hij zich niet gek heeft laten maken door de successen."
Toch veranderde Dennis wel
in het veld, getuige de zware
overtreding op de Joegoslaaf
Mihajlovic en de felheid waar
mee de spits zich in Engeland
verweert. „Dat hij nu ook gaat
uitdelen is nieuw." Trucjes die
hij niet in Engeland leerde,
meent Wim Bergkamp. „Daar
wordt wel hard, maar niet ge
meen gespeeld. Dat hoeft ook
niet omdat je in Engeland van
de scheidsrechters er flink mag
inkleunen. In Italië gebeurt het
veel stiekemer."
Na het korte avontuur bij In-
ter - 'Dennis heeft daar toch
veel geleerd' - ziet Wim Berg
kamp geen enkele aanleiding
voor de voetballer om snel bij
Arsenal te vertrekken. „Ik denk
dat hij het nergens beter kan
krijgen, zeker in Engeland niet.
Bovendien speelt hij het ko
mend seizoen Champions Lea
gue en is Nederland goed be
reikbaar."
Consequenties
Voor een speler met vliegangst
niet onbelangrijk, want dat ziet
Dennis Bergkamp na de proble
matisch verlopen vlucht tijdens
de WK in Amerika niet echt
meer zitten. Hij stapt niet meer
in een vliegtuig, ongeacht de
consequenties, zo bleek in het
verleden. „Dennis wilde dat niet
meer, ook al zou hem dat de se
lectie voor het Nederlands elftal
kosten."
Zelf heeft Wim Bergkamp
geen bezwaren tegen vliegen.
„Meestal ga ik zo'n vijf tot tien
keer per jaar naar Engeland. Ik
probeer een bezoek meestal te
combineren met Europa-cup
voetbal zodat ik verschillende
wedstrijden kan zien. Ik slaap
dan niet bij Dennis. In Italië ge
beurde dat wel, maar hij heeft
nu zijn eigen gezin. Samen eten
doen we natuurlijk wel."
Gaat het sportief gezien wat
minder, dan is het lang niet al
tijd een verademing om 'de
broer van' te zijn. „Op het werk
beginnen collega's er wel eens
over. Als hij niet zo goed heeft
gespeeld dan hoor je dat, maar
als hij een mooi doelpunt heeft
gescoord, zijn ze stiller. Het is
toch een beetje de kift."
FOTO REUTERS
Voorlopig zijn het de mooie
momenten die de boventoon
voeren, zoals de evenaring van
het record - 35 doelpunten voor
Oranje - van Faas Wilkes. „Dat
leeft niet bij Dennis, hij heeft
het er nooit over. Toch geeft het
wel aan hoe belangrijk hij is
voor het Nederlandse voetbal."
Een rol die alleen maar kan
groeien naarmate Nederland
steeds verder reikt op het WK.
Haalt Oranje de finale dan is bij
Wim Bergkamp de twijfel ver
dwenen. „Dan zit ik in het sta
dion."
moe om erover te praten. Dat toernooi zit hele
maal in zijn hoofd en het blijft maar malen bij
hem. Het toernooi heeft littekens bij hem achter
gelaten. In eerste instantie was hij bondscoach,
maar omdat zijn vrouw ziek was, moest er ie
mand anders komen. Toen het beter ging, is hij
alsnog meegegaan, maar wel op het tweede plan.
Zo werd het aan de ene kant zijn 'finest hour',
maar tevens zijn 'darkest hour'."
Van der Kaaij was van zins om enkele weken
geleden bij de presentatie van zijn boek bij boek
handel Kooyker/Ginsberg op de Breestraat, het
eerste exemplaar aan Zwartkruis uit te reiken.
Zwartkruis bedankte, omdat hij vond dat Van der
Kaaij hem als een 'CIOS-lul' had afgeschilderd,
een coach die zelf nooit hoog had gevoetbald.
„Maar hij had zelf niet in de gaten dat hij op die
manier over zichzelf praatte. Hij is een heel aardi
ge man, maar hij kreeg niet het respect dat Hap-
pel wél afdwong. Denk maar aan de anecdote van
het colaflesje op de lat. Arie Haan was een spelle
tje aan het doen. De bal tegen de paal schieten en
weer terug in de voeten krijgen. Happel laat Ruud
Krol een colaflesje op de lat zetten en schiet hem
er in een keer af. Daarna pakt hij zijn sigaret weer
van de grond, trekt er twee keer aan en loopt weg.
Alsof hij wilde zeggen: 'Jullie zijn allemaal een stel
watjes en stront voor mij'."
„Ook de onverstoorbaarheid van Happel maak
te hem een topper. Dat gaf Zwartkruis grif toe.
Toen de Argentijn Passarella protesteerde bij de
scheidsrechter over het manchet om de pols van
René van der Kerkhof en Gonella zei dat hij niet
mocht spelen, liet Happel zich niet gek maken.
Hij zei doodleuk dat de rest dan ook niet zou spe
len."
De afloop van het incident is bekend. De finale
vond gewoon doorgang mét René van der Kerk
hof, Nederland verloor de vuile oorlog. En Bram
en Freek ook, omdat het Nederlandse volk gaan
deweg het toernooi vierkant achter Oranje stond,
Videla of niet. Van der Kaaij was het, als achttien
jarige jongen met lang haar, destijds roerend met
Neerlands Hoop eens. De Leidenaar ging zelfs
nog verder in zijn acties. Hij besloot zelfs niet
naar de wedstrijden van Nederland te kijken, al
ging hij om toen hij op een verjaardag Nederland
met 5-1 van Oostenrijk zag winnen. „Daar waren
zelfs mijn principes niet tegen opgewassen." Van
der Kaaij sprak twintig jaar na dato met Freek de
Jonge. Waar de Leidenaar zijn mening heeft aan
gepast, vond hij bij De Jonge nog steeds dezelfde
overtuiging als toen. „Hij staat nog steeds achter
die actie en vond dat ze een prachtig statement
hadden gemaakt. Maar met statements veegde
een man als Videla zijn reet af. Die liet mensen
vanuit helikopters in zee dumpen. Videla had het
al lang best gevonden als Nederland niet zou ko
men, want dat zou een concurrent minder voor
Argentinië zijn geweest. Achteraf kun je ook zeg
gen dat het WK nooit als propagandastunt voor
Argentinië heeft gewerkt. Het was niet te vergelij
ken met Berlijn '36 toen de pers nog heel volg
zaam was. Het WK heeft eerder als een Paard van
Troje gewerkt. Er kwamen journalisten het land
binnen, die ook over de mensenrechten bericht
ten. De 'Dwaze Moeders' die op het Plaza de
Mayo in Buenos Aires demonstreerden, kregen
aandacht en werden tijdens het WK met rust ge
laten. Eigenlijk was het WK '78 voor Argentinië
een blessingin disguise."
Meindert van der Kaaij. 'Een vuile oorlog. WK
78 - De nabeschouwing', ƒ29,90. Uitgeverij
Kwadraat.
1 Bergkamp, broer en zaakwaarnemer van Dennis
Uit elk van de 81 landen die naast Nederland aan het
wereldkampioenschap voetbal deelnemen is wel iemand
afkomstig die in Leiden en omstreken woont of werkt.
Gedurende het WK komt vrijwel iedere nationaliteit aan bod.
Vandaag Italië in de persoon van Marizio Turano, een 29-
jarige ober/kelner/kok bij pizzeria Karalis in Katwijk.
tidert van der Kaaij schrijft boek over WK '78 in het Argentinië van juntaleider Videla
De wedstrijd Nederland - Argentinië van van
avond roept maar één associatie op: het WK van
1978. En wie aan het WK van twintig jaar gele
den denkt, krijgt onherroepelijk de bal van
Rensenbrink op de paal weer in zijn gedachten.
En de commotie voorafgaand aan de finale
rond het manchet om de pols van René van der
Kerkhof, de actie van Bram Vermeulen en Freek
de Jonge ('de kogel is ook rond') om het WK te
boycotten en de afwezigheid van Johan Cruijff
en Willem van Hanegem. Voor de rest is het WK
'78 in nevelen gehuld. Het was voor schrijver-
/journalist Meindert van der Kaaij een goede re
den om uit te zoeken hoe de vork nu werkelijk
in de steel zat. Hij dook in de archieven, sprak
met verschillende betrokkenen en tekende zijn
bevindingen op in het boek 'Een vuile oorlog.
WK 78 - De nabeschouwing'.
LEIDEN GERTJAN VAN GEEN
Dat er over het WK van '78 niet veel bekend is be
halve de wedstrijden die Nederland speelde, is
volgens Van der Kaaij niet zo vreemd. De deelna
me aan het evenement in Argentinië stuitte op
flink wat weerstand in de publieke opinie. Het
militaire regime onder leiding van generaal Vide
la, dat de mensenrechten op grote schaal schond,
was voor Bram en Freek - het cabaretduo Neer
lands Hoop - reden om een actie op te zetten te
gen Nederlandse deelname. De voetballers waren
paria's geworden. Bij het vertrek van Schiphol
stond er in tegenstelling tot nu geen menigte
Oranje toe te juichen, maar een groep demon
stranten. „De toestanden in Argentinië werden
breed uitgemeten in de Nederlandse pers", aldus
de Leidenaar. „Dat haalde de sjeu eraf. De poli
tieke situatie wierp een schaduw over het evene
ment heen. De laanten maakten wel bijlages,
maar niet met het enthousiasme van '74 of later.
De mensen waren minder geïnteresseerd. Er gin
gen ook maar een stuk of tien supporters mee, al
werden dat er meer naarmate Nederland verder
kwam."
Een andere oorzaak dat er rond het elftal van
'78 zo veel onbekend is, is de totale afscherming
van de pers. Bij het verzamelen van documenta
tie liep Van der Kaaij al snel op een dood spoor.
De krantenknipsels leverden niets concreets op.
Van het Oranje achter de schermen stonden de
kranten niet vol. Van der Kaaij, van wiens hand
eerder al het boek 'Louis van Gaal, een voetbal
biografie' verscheen: „De eerste twee weken zat
het Nederlands elftal in een dorpje in het Andes-
gebergte. Het was een soort concentratiekamp
met prikkeldraad eromheen. De journalisten kre
gen eens in de twee dagen een uurtje de tijd om
vragen te stellen. In Duitsland '74 was dat wel an
ders. Daar liep iedereen het spelershotel in en uit
en de spelers vonden dat prima. Maai' Ernst Hap
pel wilde het zo en iedereen klaagde. Daar is nog
slaande ruzie over geweest tussen de secretaris
van de Nederlandse Sport Pers en Happel. Er wa
ren keurige schema's voor de persconferenties,
maar Happel zei gewoon dat het niet doorging.
De journalisten hadden zo geen letter kopij."
De meeste informatie kreeg Van der Kaaij door
gesprekken met Jan Zwartkruis, de assistent van
Happel in Argentinië. »,Ik heb middagen met hem
rond het haardvuur gezeten. Hij werd maar niet
-rt van der Kaaij
j- Is triest, heel triest. Laten
l we dit maar zo snel mo
gelijk proberen te vergeten.
We hebben iets met die straf
schoppen. Ik ging er dit toer
nooi toch van uit dat we 'ge
woon' in de finale zouden ko
men. Tegen wie, dat wist ik
nog niet. Ik durfde op dat punt
geen voorspelling te doen en
het maakte ook niet uit. Vier
jaar geleden was het al zo erg
bij die penalty's in de finale.
Die van Baresi en die van Bag-
gio, 0,0,0,0,0. Als ik daar nog
aan denk. En dan nu weer. 't Is
maar een spelletje. Dat is de
gedachte waar ik me aan vast
moet klampen."
„Slecht aan een toernooi be
ginnen en toch ver komen, dat
is een beetje onze specialiteit
geworden. Zo ging het op de
WK's van 1982, '90, '94 en ei
genlijk nu ook. In 1994 verlo
ren we het eerste duel tegen
Ierland met 1 -0 en we kwa
men toch in de finale. Het
heeft een beetje met de men
taliteit te maken. Het behalen
van de tweede ronde is waar
het om gaat en de manier
waarop is ondergeschikt."
„In Italië wordt algemeen aan
genomen dat het voetballand
nummer één is, en niet Brazi
lië. In ieder geval heeft Italië
de sterkste competitie ter we
reld. Engeland kwam wat dat
betreft de laatste jaren sterk
opzetten maar dat is het nog
net niet. Ik voetbal zelf ook. Bij
Azzurri in Den Haag, een Itali
aanse vereniging. Voetbal is bij
ons echte het summum. Het
heeft regelmatig invloed op
het dagelijks leven. Ik kom zelf
uit het zuiden. Toch was mijn
hele familie fan van Juventus.
Behalve ik. Ik ben voor Intern-
azionale. Nou dat gaf de nodi
ge wrevel. In Italië zijn ze nu
eenmaal, zoals iedereen in Ne
derland inmiddels wel weet,
heel fanatiek als het om voet
bal gaat. Maar in Nederland,
waar ik nu tien jaar woon,
kunnen ze er ook wat van. He
le huizen worden oranje ge
verfd. Zo erg maken ze het
zelfs bij ons niet. Als we win- j
nen, maken we er een groot
feest van. Op de pleinen en in
de straten tot in de vfoege
uurtjes. Maar vooraf van alles j
regelen en versieren, dat is er j
bij ons niet bij. Met respect,
maar persoonlijk hou ik daar
niet van. Ik ga nu hard aan het
werk. Dat is de beste manier j
op de wedstrijd tegen Frank
rijk te vergeten. Maar er zal
weinig worden gelachen."
LOMAN LEEFMANS
„Achteraf kun je zeggen dat het WK nooit als propagandastunt voor Argentinië heeft
FOTO HIELCO KUIPERS
