Verse makreel
Agent mag ruwe bolster afleggen
Jederland heeft geen behoefte aan onderzoek naar sekten
Binnenland
'Strontlucht'
houdt boeven
op afstand
WW
/Oranje kandidaat vermoord t
in Hotelletje gevonden
DAG 3 JUL11998
ANP Algemeen Nederlands Pêrsbure
iagse raad
koord met
iop Duindorp
Lag anp
rrote woede van de bewo-
van de wijk Duindorp in
leningen is de Haagse ge-
ïteraad donderdagavond
prd gegaan met de sloop
[.100 woningen. Tientallen
dorpers waren naar de
[vergadering gekomen om
ptesteren. Een deel van de
peerden kondigde 'harde
s' aan tegen het raadsbe-
zin april werden de bewo-
op de hoogte gesteld van
jbraakplannen. De 1.100
hgen moeten plaatsmaken
750 ruimere huur- en
huizen. Hiermee wil de ge-
ite het eenzijdige aanbod
goedkope woningen in
dorp doorbreken,
verbijstering over de sloop
lot. Boze bewoners, vere-
jn het comité Stop Ontwik-
g Sloopplannen (SOS), ver-
Uden eerder handtekenin-
pn vroegen burgemeester
man om steun. Welke ac-
le boze Duindorpers op het
hebben, is niet duidelijk,
iomité heeft al wel een ad-
lt in de arm genomen voor
eventuele stap naar de
Hulptroepen helpen met verwerken traumatische ervaringen
den haag wilfred scholten
Bericht van de meldkamer. Of
de surveillancewagen even wil
kijken op een adres in Amster
dam-Noord. De buren hebben
natte plekken op het plafond
ontdekt. De aanblik van de lij
ken die in staat van ontbinding
verkeren moet voor de argeloze
agenten afgrijselijk zijn geweest.
Vier leden van een gezin bleken
er al zo'n dag of tien levenloos
te hebben gelegen.
„Argeloos zijn politiemensen
nooit", zegt mevrouw Koene
van de sociaal-medische dienst
van het politiekorps Amster-
dam-Amstelland. „Ze worden
voor dit soort zaken opgeleid."
Maar wennen doet het ook niet,
een verminkt lijk, een ernstig
verkeersongeluk of een kind dat
zwaar is mishandeld. „Je moet
het werk van de politie niet ro
mantiseren", stelt Koene nuch
ter. „Maar dramatiseren is ook
niet goed. Het is je beroep."
Sinds de zomer van 1985
vangt haar afdeling Amster
damse politiemensen op die
met traumatische gebeurtenis
sen te maken krijgen. Meestal is
er een 'debriefing' van de agen
ten, een officiële term voor het
luchten van het hart. Praten
met collega's is het begin van de
verwerking. Vaak kan hiermee
worden volstaan.
In ernstige gevallen wordt via
de meldkamer direct een 'zelf
hulpgroep' op de betrokken
agenten afgestuurd. De groep
bestaat uit ervaren dienders die
zelf het afgelopen jaar ingrij
pende gebeurtenissen hebben
meegemaakt. Zij weten hoe het
voelt, wat er met je gebeurt en
vooral wat er bij de verwerking
allemaal nog mis kan gaan.
Vooral bij zogeheten schietinci
denten, waarbij slachtoffers zijn
gevallen, schijnt deze zelfhulp
groep een goede steun te zijn.
Agenten die geschokt zijn,
krijgen ook een boekje met tips
om de mogelijke negatieve ef
fecten van hun ervaring te ver
werken. Soms blijven ze last
houden van de gebeurtenis. Er
wordt dan gesproken van een
'post-traumatisch stress syn
droom'. Een keur aan hulpver
leners staat in dat geval klaar
om de politieman of -vrouw
verder te helpen, van verpleeg
kundigen tot psychologen.
„Het laat je nooit meer los",
zegt een agent met 35 jaar erva
ring in het Groningse Reider-
land, die liever niet met zijn
naam in de krant wil. Een paar
jaar geleden vond deze 'dorps
diender' kort na elkaar in totaal
drie lijken van kinderen. En dat
in een gebied waar eigenlijk zel
den iets schokkend gebeurt.
„Overleden kinderen zijn het
ergst. Je voelt je ook zo machte
loos ten opzichte van de ou
ders." Hoe ingrijpend ook, deze
agent heeft er geen trauma aan
overgehouden. „Niet omdat ik
zo'n flinke vent ben of zo. Ik
heb gewoon geprobeerd mijn
gevoelens zo veel mogelijk bui
ten schot te houden, door me
vooral op de technische kant
van de zaak te storten en niet
verder na te denken." Heel
soms komt het terug. „Als ik al
leen ben of naar bed ga, denk ik
er nog wel eens aan", zegt de
agent, „maar echt last heb ik er
niet van gehad."
Toen hij 35 jaar geleden in
opleiding was voor agent, werd
aan dit soort zaken weinig of
geen aandacht besteed. „Toen
gold het oude verhaal nog dat
een politieman niet mocht hui
len. Gelukkig mag dat tegen
woordig wel."
Sterker nog, dat hoort bij de
moderne opleiding, vertelt do
cent W. Otten van het Politie
Opleidingscentrum Noord-Hol
land in Amsterdam. In het les-
blok 'persoonlijke integriteit'
wordt aandacht besteed aan le
ven en dood. „De agent is bij
crisissituaties altijd als eerste
aanwezig, dus ziet de vreselijk
ste dingen. De vraag is of je daar
mensen echt op kunt voorberei
den. Je kunt wel handigheidjes
leren om met stress om te
gaan."
Het is belangrijk om het post
traumatische stress-syndroom
bij collega's te herkennen, zodat
er 'ingegrepen' kan worden.
Volgens Otten verschilt dat
nogal van bureau tot bureau.
„Ik weet toevallig dat politie
mensen van een bepaald dis
trict die de rellen met de
Marokkaanse jongeren in Am
sterdam-West hebben meege
maakt, zijn opgevangen. Maar
of dat gebeurt, is aan het bu
reau zelf'.
Een aankomende politieman
kwam deze week terug van een
stage. Hij had bij een surveillan
ce in een woning een man aan
getroffen die twee weken eerder
was overleden aan wurgseks.
Otten: „Daar is uitvoerig over
gepraat. Gelukkig is de periode
voorbij dat politiemensen uit
sluitend van het type 'ruwe bol
ster, blanke pit' mochten zijn.
Dan hield geen mens het vol."
Geschokte bewoners van Amsterdam-Noord hebben bloemen neerge
legd bij de voordeur van de woning aan de Meeuwenlaan. Daarin trof
fen politieagenten deze week de levenloze lichamen van een gezin van
vier mensen aantrof, een vader, een moeder en twee kinderen. Voor
agenten ongetwijfeld een aanblik die ze niet snel zullen vergeten.
FOTO PAUL VAN WEEL
-tarden wim schruver
J^den van de Duitse Bondsdag kregen vo-
veek een sektenrapport van ruim 600
A jijden. Het Belgische parlement behan-
vorig jaar een vergelijkbaar rapport:
550 pagina's dik. Maar in Nederland is
behoefte aan een onderzoek naar de
m Steken van sekten.
lak-Dutroux maakte veel Belgen doods-
jvoor satanisten. Fransen en Zwitsers
ikken zich een paar jaar geleden een on-
r^jdoor de collectieve zelfmoord van leden
Jrs je Orde van de Zonnetempel. En de Duit-
0,-lebben de afgelopen twee jaar een fobie
Illkkeld voor de Scientology Kerk. Natio-
Upnderzoekscommissies werden ingesteld.
rjjttd vorig jaar verscheen er ook een sek-
—jpport van de Europese Unie. Maar in
"^land laaien de emoties rondom sekten
io hoog op. Het is alweer veertien jaar ge-
i dat een commissie van de Tweede Ka
mer een geruststellend rapport over sekten
publiceerde. Uit kleine incidenten blijkt wel
dat ook Nederlanders gevoelig zijn voor de
angst voor sekten. Toen vijfjaar geleden drie
mensen een baby dumpten, kwam al snel
naar later bleek onterecht het verhaal in de
wereld dat het om sekteleden ging. Het is ei
genlijk vreemd dat sekten steeds de voorpagi
na halen, vindt Wim Haan, deskundige van de
Vrije Universiteit in Amsterdam. „Wanneer je
de enige tientallen doden door en bij sekten
uit de afgelopen jaren afzet tegen bijvoorbeeld
de talloze slachtoffers van crimineel geweld of
tegen de duizenden zelfdodingen die zich
jaarlijks yoordoen, dan moeten we conclude
ren dat we met een onbetekenend verschijn
sel van doen hebben."
Haan: „Excessen in religieus verband blijken
in de herinnering van mensen langer te blij
ven hangen dan het kwaad dat zich overal
voltrekt." Maar niet alleen de extreme gebeur
tenissen bepalen het beeld van sektarische
groepen. Als iemand lid wordt van zo'n groe
pering, heeft dat vaak grote gevolgen voor de
omgeving. Soms raakt het contact compleet
verstoord. „En de mensen zijn verbijsterd over
de onverwachte en onbegrijpelijke keus."
Sekten vormen voor de Nederlandse samenle
ving geen verontrustend probleem, vindt
Haan. Daarin staat hij niet alleen. De VU or
ganiseert geregeld congressen over sekten
Haan sprak eerder deze maand op zo'n bij
eenkomst en de meeste deskundigen ko
men daar tot eenzelfde conclusie. Twee jaar
geleden verscheen een boek van de sektenex
perts Eileen Barker en Richard Singelenberg;
ook zij zagen geen reden de alarmklok te lui
den.
Intussen zijn wereldwijd wel allerlei groepen
ontstaan die sekten bestrijden. De initiatiefne
mers hebben vaak in hun directe omgeving
ingrijpende ervaringen gehad met sekteleden.
Haan spreekt van 'zelfhulpgroepen' die zijn
ontstaan bij gebrek aan goede hulpverlening.
„Er dreigt een vicieuze cirkel te ontstaan.
Mensen komen terecht bij lotgenoten die de
gruwelijkheid van het sektarisch fenomeen al
leen maar bevestigen."
Haan signaleert een grote kloof tussen deze
soms sterke antisekte-lobby en de weten
schappers. Onderzoekers hebben soms te
weinig oog voor individuele drama's. Boven
dien krijgen sektebestrijders soms het gevoel
dat onderzoekers niet objectief genoeg zijn.
„Wetenschappers wordt wel eens verweten
dat zij zich zo zeer inleven in de groepen
waarover zij schrijven, dat zij zich tot echte
medestanders ontpoppen.
De officiële rapporten over sekten laten veel te
wensen over, constateert Haan verder. Te veel
uiteenlopende groepen worden op één hoop
gegooid. Zo zetten de Belgische parlementaire
onderzoekers satanisten en antroposofen in
hetzelfde rijtje. Barker en Singelenberg con
stateerden al dat door het ongenuanceerd op
plakken van de sticker 'sekte' meer nodeloos
leed is aangericht dan door de gewraakte
groeperingen zelf.
Zo wordt nog steeds heel gemakkelijk over
hersenspoeling gesproken, terwijl nog nooit is
aangetoond dat zoiets ook werkelijk bestaat.
Bovendien, zegt Haan, verklaart psychische
manipulatie alleen niet de aantrekkingskracht
van radicale religieuze groepen. Die kracht ligt
volgens hem veel meer in het alternatief dat
geboden wordt voor de „vanzelfsprekendhe
den en de onzekermakende vrijheid" van de
gewone samenleving.
Bovendien spreekt de 'innigheid' binnen de
groeperingen mensen aan die in de kille sa
menleving vasdopen. En, zo meent hij, er zijn
vaak ook heel simpele redenen voor toetre
ding, zoals verliefdheid op een lid van de
groepering. De omgeving, aldus Haan, is vaak
verbijsterd dat iemand zo radicaal van levens
stijl verandert. „De verklaring dat er sprake
zou kunnen zijn van een soort hersenspoeling
ligt voor de hand."
ROTTERDAM GPD
Een goedkoop luchtje voor een
gepeperde prijs. Daaruit bestaat
de opmerkelijke aanbieding die
een onbekende particulier in
een advertentie in diverse kran
ten doet. „Ik wil wat geld ver
dienen," verklaart de adverteer
der openhartig, om uitleg ge
vraagd over de tekst van de ad
vertentie. Deze luidt: 'Angst
voor overvallers, aanranders
enz.? Spuitbuisje met goedge
keurd gas jaagt elke aanvaller
op de vlucht. Succes verzekerd!
Per drie stuks f. 99.'
'Goedgekeurd gas'. Dus geen
traangas of peperspray of een
ander agressief goedje, dat blij
vend letsel aan de ogen kan ver
oorzaken? „Nee," verzekert de
verkoper, die adverteert onder
de naam 'Protecta' en aan de
telefoon weigert zijn naam te
noemen. „Het is heel onschul
dig. Dat krijgt de koper desge
wenst zwart op wit. Je mag er zo
mee naar de politie. Die zal
meteen beamen dat dit niet ver
boden is."
Welke naam heeft dat on
schuldige gas dan wel? „Stront",
zegt hij. „Het is een strontlucht.
Een lucht die je alle lust ont
neemt om wandaden te ple
gen."
Moeten we dat letterlijk ne
men, strontlucht? Staat er geen
enkele aanduiding op de ver
pakking? „O, de verpakking is
heel feestelijk hoor. Op het bus
je staat een blote man die een
wind laat." Dat klinkt als iets uit
de feestartikelenwinkel. „Haha,
dat is het ook. Het komt oor
spronkelijk uit Engeland. Meer
zeg ik niet, met het oog op de
concurrentie."
Bij de feestartikelenhandel is
hetzelfde spul inderdaad te
koop. „Jazeker. Strontspray,"
klinkt het bij de Rotterdamse
'Pretwinkel' aan de Pretoria-
laan. „Hetzelfde luchtje als je
vroeger had in stinkbommetjes.
Dat zit nu in spuitbussen. Ze
kosten vijf gulden vijfennegen
tig per stuk."
door WlLLEMIEN SPOOK
m Be brief in mijn hand, talloze ma-
len had ik hem al gelezen. Een
voetballer huilt niet zo gauw,
dit stuk papier had mijn tranen gezien.
Brscheur hem. Aan alle onrecht komt een
I, had Alex me al ingeprent, ik hoefde het
nog maar zelf te geloven. De snippers
)ijn hand worden propjes papier, ik gooi
i de open haard.
vind het helemaal niet zo koud', zegt
g, die verse makreel is wezen halen op de
^aar gezellig is het wel.'
had me omhelsd toen ik haar uitnodig-
indelijk', had ze gezegd. 'Ik was al verge-
10e je eruitzag.'
or mij is het een verademing om hier te
aan de Belgische kust. We brengen de
;te tijd binnenshuis door, laten de tv
wat-ie is en draaien de hele dag cd's van
fc - zij heeft een goede smaak, 's Nachts
in we de boeien brullen en overdag wak-
"10de westenwind onze in slaap gesukkelde
V(je aan, terwijl de meeuwen lachen. Ik ben
beetje aan het bijkomen van het hele ge-
'i dat goed beschouwd pas drie weken ge-
Brti is begonnen.
1 staat er versteld van hoe snel zoiets rond
i Ik kon nog geen krant opslaan, geen te-
[ie aanzetten of ik keek recht in mijn ei-
j gezicht, hoorde mijn naam noemen,
^al was er wel iemand die zich voor mij
^esseerde. Het liefst had ik me schuil ge-
den in een hutje op de hei totdat alle ru-
|r over de selectie was verstomd. Ik had
p 'keer duidelijk mijn mening gegeven, en
li daar nu voor gestraft. Ook door mijn
ggenoten; er waren er die de andere kant
pken als ik kwam trainen. Ik begreep daar
van. Was het zo vreemd om voor jezelf
te komen? Ik had er jarenlang keihard
gewerkt, mijn leven was trainen. Ik was
t ziek, nooit te beroerd om een extra
ftje aan de apparaten te trekken, ik had er
domme Alice voor naar het tweede plan
ihoven, en nu moest ik mijn bek houden?
ii niet. Gelukkig was daar Alex. Hij be-
lelp me. Zonder hem zou ik hier nu niet zit-
in dit luxe strandhuisje met alles erop en
k samen met Alice!
let is unfair', had Alex gezegd, terwijl hij
[de achterkant van een ballpoint in zijn
piemelde. Hij wachtte altijd even na zo'n
[ment, was niet voor niets persvoorlichter
poen- Blauw.
ziet hoe de media erop reageren. Ze
fen jou allemaal de beste op links. Dit
pen ze niet maken.'
k- par ze maken het wel', zei ik.
j geloof dat hij diep nadacht, want hij
k naar buiten zoals detectives dat doen op
Jén wenkbrauw licht opgetrokken, het an-
oog iets toegeknepen en met een blik
alsof er iets is dat hem maar niet te binnen
wil schieten.
'Niets is definitief, sprak hij. 'Misschien
kan ik er nog iets aan veranderen.'
Ik vond dat allerminst raadselachtig klin
ken. Op het veld zou ik hem waarschijnlijk
ver achter mij laten, maar verbaal was hij be
ter begaafd dan ik.
'Ik heb wel je toestemming nodig. Geef me
carte blanche en ik doe wat ik kan.'
'Die heb je', zei ik. Dat leek me wel het
minste.
'Misschien gaat het je geld kosten, maar
het gaat om je goede naam, dat zal je met me
eens zijn.'
Ik wenste hem succes en nam voor de zo
veelste keer de telefoon van de haak en legde
hem er meteen weer op.
'Je moet een ander nummer aanvragen',
zei Alice.
'Laat dat maar aan mij over', riep Alex ter
wijl hij de deur uitliep op die typische Alex-
manier: in gedachten verzonken, blik naar de
grond en met korte, afgemeten pasjes. Een
dag later belde hij weer aan.
'Ik kom geld halen', zei hij. 'Ik heb een on
derkomen voor je geregeld. Kun jij er even
tussenuit en heb ik hier alle ruimte om de za
ken te regelen.'
Ik gaf hem een blanco cheque, Alex is één
van de weinigen die ik vertrouw. Zelfs Alice,
die normaal gesproken nogal argwanend is,
maakte geen bezwaar toen ik haar goedkeu
ring zocht. Ik zag hoe Alex haar een knipoog
gaf. Hij was dol op Alice, al sinds onze ken
nismaking.
'Het is zijn klunzige arrogantie', had zij
eens geantwoord, toen ik haar vroeg wat nu
precies de charme van Alex was.
'Hij is slim en onhandig tegelijk, dat verte
dert.'
Alex gaf mij de sleutels van de bungalow in
ruil voor de sleutels van mijn huis. Zo kon hij
beschikken over alle gegevens die hij mis
schien nodig zou hebben voor zijn actie.
De dag dat we aankwamen, heb ik meteen
de stekker van de telefoon eruit getrokken.
Alex doet het vast prima, daar in Amsterdam.
De rust hier is weldadig. Ik kan het niet laten
om op het verlaten strand af en toe een balle
tje te trappen, mijn conditie mag er tenslotte
niet op achteruit gaan. Alice overlaadt me
met haar lievigheden. We hebben elkaar zo
weinig gezien de afgelopen maanden, we ge
nieten van iedere minuut die we samen zijn.
Ik heb zojuist twee glazen witte wijn inge
schonken en Alice heeft zich mooi aange
kleed: een soepele rode jurk met bergschoe
nen eronder. Dat vind ik behoorlijk sexy. Ze
staat met haar rug naar me toe, is bezig aan
het aanrecht. Ze maakt een raar geluidje dat
blijft hangen in de lucht en draait zich om. In
haar ene hand houdt ze de kop van de ma
kreel als een bezwerend amulet omhoog, aan
de andere bungelt een stukje krant. De ogen
van Alice en de makreel staan wijdopen. Uit
hun uiteen gesperde monden komt geen ge
luid. Vier ogen kijken mij verschrikt aan naast
een van vet doordrenkt stukje krantenpapier.
'Foto', roep ik, maar Alice lacht niet.
'Boudewijn', zegt ze eindelijk met een helé
kleine stem en wappert met het stukje pa
pier. Er druipt wat vet af en een paar goud
bruine schubjes zeilen naar de grond.
'Dit... dit geloof je niet...'
De Haarlemse Willemien Spook
won de Gouden Strop met het
schrijven van een misdaadver
haal. Uitgeverij Bruna riep de le
zers van de regionale dagbladen
in Nederland op zich te laten in
spireren door een fictief kran
tenbericht over de moord op de
jonge voetballer Piëter Postius.
De jury moest een keuze maken
uit tweehonderd inzendingen.
Het winnende verhaal stond af
gelopen zaterdag in de krant.
Omdat de toelichting en het fic
tieve krantenbericht ontbraken,
konden veel lezers het verhaal
niet in de juiste context plaat
sen. Daarom wordt het geheel
nog een keer compleet gepubli
ceerd.
