-r
ÏËEÏ
Kool uit de emmer
Rijp en Groen
Slak dol op kippenvoer
Zaailingen van kalebas
VRIJDAG 3 JULI 1998
GREET BUCHNER
Niets leuker dan een gerecht
van eigen oogst. Ik schrijf hier
nadrukkelijk het woord oogst en
niet bodem, want dit stukje is
bedoeld voor hen die planten
kweken op balkon of terras. In
dergelijke gevallen bestaat de
bodem uit een bloempot, bak of
emmer gevuld met goede pot
grond. Als we daarin een eigen
kooltje willen kweken (stoven
komt later) dan zullen we voor
een forse pot of eventueel een
emmer moeten kiezen want
kool is niet alleen een harde
groeier maar ook een grote eter.
In elk geval moet onze contai
ner minstens 25, liefst dertig
centimeter hoog zijn willen we
succes hebben met de teelt op
eigen balkon.
Blijft de vraag welk soort kool
we zullen kiezen. Momenteel
zijn ze op veel plaatsen voorge-
zaaid te koop variërend van
bloemkool tot boerenkool. Maar
ook broccoli behoort tot de mo
gelijkheden. Keuze genoeg dus,
maar eerst zorgen we ervoor dat
onze pot of bak plant klaar is
voor we ons een kooltjes aan
schaffen. Wat we ook mogen
kiezen, pot of emmer, er moet
altijd onderin een gat zijn om
eventueel teveel vocht kwijt te
kunnen raken. Om die reden
zetten we dergelijke potten ook
op een kleine verhoging zo dat
het teveel aan water weg kan,
verder leggen we onderin de pot
altijd wat potscherven of, beter
in verband met het gewicht, wat
brokken piepschuim die uit
muntend geschikt zijn voor dit
doel. Als ik na de oogst de aarde
op de compost doe, laat ik het
piepschuim er gewoon in zitten,
tenzij het grote brokken zijn.
Het mengt met de compost en
maakt deze luchtiger. Voedings
waarde heeft dit spul uiteraard
niet.
Als dit gebeurd is gaat de aarde
erin, liefst compost gemengd
met potaarde. Als het kan nog
een snuifje betoniet erdoor,
maar dat heeft helaas niet ie
dereen in voorraad. Maar een
tikje kalk zal er echt wel bij
moeten. Kool houdt niet van
zure grond en kalk zorgt ervoor
dat de grond niet zuur is. Nu
komt het meest moeilijke: welke
koolsoort zullen we kiezen. Drie
soorten vallen meteen af en dat
zijn rode kool en witte kool
evenals spruitkool. Voor de
twee zogenaamde sluitkolen is
het te laat en spruitkool zal ook
geen succes meer worden. Dat
wordt dus kiezen voor broccoli,
spitskool, bloemkool of boeren
kool. Kiezen we broccoli dan
maakt deze het ons gemakkelijk
met de oogst. Die kan door
gaans al twee maanden na het
planten beginnen net voor de
bloempjes geel worden. We
oogsten eerst de hoofdknop en
dan in de loop van de tijd de zij
scheuten. Heel anders gaat het
met de bloemkool. Zodra zich
een mooi wit kooltje heeft ge
vormd worden er twee bladeren
geknakt en als beschutting te
gen het licht erover gevouwen.
Ons kooltje moet immers licht
van kleur blijven.
Ook de spitskool wordt in een
keer geoogst, maar van de boe
renkool kunnen we weer desge
wenst af en toe een blad afha
len. Kortom er zijn diverse mo
gelijkheden van oogsten, afhan
kelijk van de soort kool die we
kiezen. Voor alle koolsoorten
geldt dat we ze geregeld van
water en extra voeding moeten
voorzien. De bloemkool kunnen
we eventueel beschermen tegen
de koolvlieg met een koolkraag,
een stukje stevig plastic van tien
bij tien centimeter dat schuin in
geknipt wordt en rond de sten
gel van de jonge plant wordt ge
schoven zo dat de gewraakte
vlieg geen eitjes afkan zetten op
de grens van aarde en plant.
Vraag en antwoord
Een leuke foto van Lies en Mies (deze
laatste is de pompoen) kreeg ik van Lies
Spaik uit Haarlem, met daarbij een ver
rukkelijk ogend recept voor lasagne met
daarin verwerkt een kruidige saus van
pompoen en gehakt Helaas kan ik dit
vrij lange recept op deze beperkte ruim
te niet plaatsen. Bovendien zit er gehakt
in en ik publiceer uitsluitend vegetari
sche recepten. Hoe dan ook. veel dank
en misschien inspireert het feit dat pom
poen uitmuntend voldoet, mits goed en
kruidig klaar gemaakt, in lasagne andere
lezers.
Eerst maar eens een antwoord aan Joost
Ruigrok uit Ilillegom, 14 jaar oud, die
mij een prachtige brief op de computer
schreef, met kleuren en afbeeldingen.
Maar nu zijn probleem. Hij heeft zaailin
gen van een kalebas die geel worden.
Maar hij schrijft er wel braaf bij dat hij ze
regelmatig water geeft en ik ben bang
dat het een beetje teveel water is ge
weest. Als er teveel water in de grond
komt verdwijnt de lucht uit de grond en
gaan de wortels dood. Ook is het moge
lijk dat de planten te koud hebben ge
staan. Dus warmte en wat droge grond
in plaats van de te natte grond. Is alles
mislukt dan opnieuw zaadjes in de
grond en lekker warm weg zetten. Ze
kiemen snel en je redt het nog dit sei
zoen met mooie kalebassen. Bedankt
voor de mooie brief.
H.W. Kuiver uit Haarlem heeft vragen
over teken waarvan de hond en soms de
mens last heeft. De vraag luidt of er
soms een nest in huis kan zijn. Gelukkig
kan dat zeer zeker niet het geval zijn. Te
ken hebben een heel ingewikkeld leven.
Nadat het volwassen vrouwtje haar eie
ren bij planten heeft afgezet kruipen de
larven die uit de eieren komen wat hoger
en proberen op een of ander klein dier
terecht te komen. Ze zuigen zich dan
drie dagen vol met bloed, laten zich val
len en herhalen dit nog twee keer. Dan
zijn ze volwassen en het bevruchte
vrouwtje zoekt nogmaals een gastheer.
Zuigt zich een week lang vol en laat zich
dan weer vallen. De bedoeling is buiten
bij planten. In huis mislukt dus alles, al
thans voor de teek. Die zogenaamde
erwt kan gewoon doodgemaakt worden.
Maar een enkele keer is de teek voor hij
op een mens terecht komt, door een van
de vorige gastheren, bijvoorbeeld een
muis, geïnfecteerd met de ziekte van Ly
me, die zichtbaar wordt door een ontsto
ken kring rond de tekenbeet. Deze ziekte
is met antibiotica te genezen mits men
er tijdig bij is.
GREET BUCHNER
WILLEM VAN HAMERSVELD
Op elke slak zout leggen in deze
natte periode met een over
macht aan slakken is een kost
bare aangelegenheid. En erg
onaardig. Bier uitdelen kan ook,
maar loopt met zoveel slakken
ook aardig in de papieren. Nee,
neem dan kippenvoer.
Diervriendelijk en voordelig.
Legmeel B. Kippen zijn er dol
op. Niet zo vreemd, want het is
speciaal voor hun ontbijt ont
wikkeld, maar ook slakken lus
ten er wel pap van. En dat treft,
want een slak, het maakt niet
uit welk model, die regelmatig
getrakteerd wordt op dit kip
penvoer, vreet geen planten
meer kaal. Daar heeft hij de
buik dan te vol voor.
De eer van de ontdekking komt
toe aan Lucas Odding in Paters-
wolde, de man met de groenste
vingers van Noord-Drenthe.
Odding was ooit hoofd groen-
beheer in de voormalige ge
meente Vries, alwaar hij alle gif-
spuiterij heeft uitgebannen. He
den ten dage bestiert hij een ad
viesbureau op het gebied van
ecologische en alternatieve
tuinaanleg.
Wie wil zien hoe dat er in de
praktijk uitziet kan zich aan Od-
dings woning vervoegen, waar
Lucas en vrouw gaarne een
rondleiding geven door hun
groene paradijs. Een tientallen
meters diepe achtertuin, waar
een mens bijkans zou verdwa
len, zo weelderig gedijen hier
honderden soorten planten, bo
men en struweel. En zonder een
grammetje gif. „Dat woord ken
nen we hier niet," laat mevrouw
Odding aantekenen.
Maar ook voor het meest ecolo
gische groen heeft een beetje
slak geen enkel respect. Dat
vreet net zo makkelijk weg, of
het nou Fijn alternatief groen is
of blaadjes die met behulp van
veel kunstmest en bestrijdings
middelen tot stand zijn geko
men. Maar wat moet een mens
dan in dit zo kletsnatte voorjaar
waarin slakken zich thuisvoelen
als vlooien op een hond. Je kunt
de strijd aanbinden met bier.
Dat werkt, maar het heeft zo
zijn beperkingen. „En het loopt
met zo'n grote tuin ook aardig
in de papieren, je blijft kratten
bier aanslepen," aldus me
vrouw.
En hier nu komt Odding met
zijn legmeel op de proppen.
Toevallig ontdekt, 's Winters
voedert hij de vogels in zijn tuin
bij. „Daar was nog het een en
ander van blijven liggen. En
toen het in het voorjaar regen
de, werden de restanten van dat
voer nat. Op een gegeven mo
ment viel het me op dat er slak
ken bij zaten." Een simpele
proef toonde vervolgens aan dat
Odding op de goede weg zat.
Gewoon wat hoopjes kippen
voer in de tuin en de slakken
stuiven er van alle kanten op af.
Zeker als het spul een beetje
vochtig wordt gemaakt. „Dat
geeft een sterkere geur en slak
ken komen op de lucht af," ver
klaart Odding.
De methode-Odding kan het
best 's nachts worden toege
past, aangezien mussen, merels
en kraaien ook niet vies zijn van
legmeel B. Wie er dan helemaal
zeker van wil zijn dat de volge
vreten slakken geen onheil
meer aanrichten, doen de
weekdieren in een emmer en
brengt het hele zaakje naar de
slootkant. „In deze tijd van het
jaar vind ik het niet zo erg be
langrijk meer," aldus Odding.
„Maar in het vroege voorjaar als
het groen net boven de grond
komt, wil je niet hebben dat het
direct wordt weggevreten. Ik
heb wel avonden gehad dat ik
er in korte tijd 150 heb opge
pakt. Dat kippenvoer is een uit
komst. En niet duur."
PUZZEL
123456789
OPGAVE
OPLOSSING
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1Plan; 2. berg op
Mindanao, bontgekleurde pape
gaai; 3. gissen; 4. bazige vrouw,
ton, laagtij; 5. cijfercombinatie;
6. dundoek, gepelde gerst; 7.
meubelstuk; 8. deel v.e. bureau,
houding, paardenslede; 9. angst;
10. goedbloed, energie; 11. deel
van Zuid-Afrika.
Verticaal: 1. Familielid, perceel,
sint; 2. voorzetsel, bijbelse stad;
3. gehoororgaan, opening, nage
recht; 4. lange boor; 5. voeg
woord, rijwiel; 6. pronkkastje; 7.
echtgenoot, plezier, graafwerk-
tuig; 8. bijwoord, dierengeluid; 9.
achter, zuivelproduct, ten
laatste.
SLEUTELWOORD
De woorden op de eerste en der
de verticale kolom zijn: CHOW-
CHOW en PRESTANT
CaPi tooi
HeRmelijn
OlEaster
WaSketel
CaTering
HaArwild
OrNament
Waterpas
KAP/T£/M /XDACXT DAT
isaxtgssv /ssssx
WAS OPtS£V8£T£M
TOMPOES
Tom Poes en de Grootdoener
Het begin van de maaltijd verliep
zwijgend, doch al spoedig begon
heer Bommel te herstellen van zijn
ontberingen. ,,Zeer smakelijk, me
vrouw", sprak hij..Zelfs Joost heeft
me nooit zo n hutspot voorgezet. Om
nu nog even op de robot van heer
Verkwil terug te komen; ik geef toe,
dat ik gedwaald heb. Het was geheel
verkeerd om te denken, dat mijn da
den beter zouden zijn wanneer ze
werden vergroot door een grootdoe
ner." „Goed dat je het eindelijk in
ziet", mompelde de knopenmaker.
„Ollie ziet het altijd goed", zei juf
frouw Doddel. „Inderdaad", gaf heer
Bommel toe. „Ik zie in, dat de ge
dachten van een heer al groot genoeg
zijn; als iemand begrijpt wat ik be
doel. Het is belachelijk om ze te over
drijven; wat jij, jonge vriend?" Pro
fessor Sickbock, die niet ver van daar
in zijn bouwvallige werkplaats zat,
had echter een andere opvatting.
„Helaas", prevelde hij, terwijl hij de
verrichtingen van de robot somber
gade sloeg. „Het factotum is geheel
waardeloos. Aanvankelijk meende ik,
dat het de correlatie der panotropen
vergroot weergaf. Maar wat zie ik na
enige studie? Het overdrijft!" De ge
leerde zuchtte en richtte zich bekom
merd op. „De machine", hernam hij,
„is verknoeid door de omgang met
Bommel. De vergroting van diens
impulsen levert een belachelijk resul
taat op, en daardoor is de neuronen
reactor ontzet. Helaas, ik ben weer
even ver als in het begin. En toch zal
de wetenschap uiteindelijk zegevie
ren. Men zal nog van mij horen."
REDACTIE SASKIA STOELINGA
Meesterwerk 1
Bloemen en vooral arrange
menten met bloemen en
plantaardig materiaal kunnen
emoties uitdrukken en oproe
pen. Dat blijkt overduidelijk
bij het doorbladeren van het
bijzonder fraai uitgevoerde
boek Florale Meesterwerken
waaraan een vijftiental Ne
derlandse Meesters in de
Bloemsierkunst hun mede-
Meesterwerk 2
Alle composities zijn zeer
goed en in prachtige kleuren
gefotografeerd zodat ze een
ware inspiratiebron zullen
kunnen zijn voor al diegenen
die zich bezighouden met het
toepassen van bloem en plant
als kunstzinnige uiting. En
dat is heel wat anders dan zo
maar een paar bloemen losjes
in een vaas zetten, zoals ook
steeds meer blijkt bij de be
studering van bloemstukken
Appeltern 1
werking hebben verleej
resultaat is een mooi, ij
rend boek, dat inzicht
de talloze en zeer uitea
pende mogelijkheden tg
bloemen en plantaard
terialen in het algemeel
den voor het maken v
zondere en vooral kunf
ge arrangementen.
samengesteld door beo-
naars van de nieuwe blr^
sierkunst die steeds vet
komt te staan van het ks
en het boeketje zonderïv
Kortom een boek voor 9l,
genen die oprecht geïng^
seerd zijn in de nieuwsLTT
wikkelingen inzake bloZlJ
sierkunst. Florale Meesi
werken, Uitgave Stichtii
Kunstboek, Prijs 149,S
SI
Straatjes en ten-assen worden gelegd.
FOTO INFORAAA TIETUINEN
Appeltern 2
Werkelijk alle in de tuin voor
komende werkzaamheden
worden gedemonstreerd.
Naast vaklieden van de koude
grond is ook de ontwerpafde
ling goed vertegenwoor-
digd.@Een ruime selectie
tuinontwerpers geeft advies
en reikt ideeën aan over de
tuininrichting. Alle verkrijgba-
*$1
»n.
>d
tla
re harde materialen ziji^j,
creatief verwerkt te zier, j
meer dan 100 voorbeeld
thematuinen. Appelteri,ec
straat 2A, Appeltern, geijbj
van 10.00 tot 17.00 uur.^ c
ciaal themaweekeinde Jej-
juli. Entree twaalf gulde)0{
af zestien jaar. jp,
13'
De belangstelling voor de Ne
derlandse tuin is groot. Ieder
een lijkt wel tussen de strui
ken te wilen kruipen, gras
zaaien en vooral bloemen
oogsten. Voor een optimaal
resultaat is kennis nodig en
dat wordt in Appeltern ver
strekt Een beroepsleger tui
niers staat dit weekeinde
klaar om alle publieksvragen
te beantwoorden. Hoveniers
tonen de vakkneepjes. Straat
jes worden gelegd, er wordt
getimmerd en gemetseld. En
er kan gekeken worden
de juiste manier van pk"1*!1
scheuren en terugplaag
het inplanten van bordj 5
kleur, bemesten en het
potten van kuipplanten'^1
komt aan bod. Verder \\e
voldaan aan de toenem°V?
vraag naar het demonsi!?
van de juiste technieke^
het in vorm snoeien var
buxusbollen en -hagen^
komen de groeivormen!
leibomen ter sprake.
de schoffel geschikt voo^a
meeste grondsoorten ztpe'
zand en klei. Een zogenl
de cultivator zorgt ervoc
de machine dezelfde ftu-.
krijgt als een cirkelhark.U
mee grote oppervlakten
diep zijn te bewerken. iD,
Turbo Schoffel is voor o
veer 190 gulden te koop?0
meeste doe-het-zelfzaki»*
tuincentra. Informatie:
mo, Woudenberg, telefojk
Turboschoffel
In rap tempo wordt vrijwel ie
dere tuinklus geautomati
seerd. Zelfs voor één van de
eenvoudigste en minst in
spannende karweien bestaat
een elektrisch alternatief:
schoffelen. Hiervoor is de
Turbo Schoffel bedacht, die
aangesloten op het lichtnet
onkruid wiedt, aarde loswoelt
en belucht. Het apparaat van
2,5 kilo moet alleen worden
vastgehouden. Dankzij een
instelbare snelheidsregelaar is
Werken in de tuin wordt steeds meer geautomatiseerd.
