Milosevic: Waarnemers mw met door te gaan
mogen snel naar Kosovo
Plein van Hemelse Vrede werd schandvlek
Aidscongres in teken van kloof arm-rijk
ve
Basken uit politiek na
l moordaanslagen ETA
Buitenland
Referendum in Israël
Superduik
UTERDAG 27 JUN11998
ethit Dode man zat vier jaar voor televisie
8RANDENBURGEen man heeft in de Oost-Duitse stad Branden-
lurg vier jaar lang onopgemerkt dood voor de tv gezeten. Het
jemummificeerde lijk werd bij toeval ontdekt, aldus de Berliner
Vlorgenpost. De man, die nu 55 jaar zou zijn geweest, moet al in
1994 zijn overleden. Omstreeks dezelfde tijd trokken de andere
huurders uit het pand. Al die tijd heeft niemand hem gemist.
Toen de huur niet meer binnenkwam, heeft de verhuurder het
pand als leegstaand opgegeven, zonder dat te controleren. Het
energiebedrijf sneed wegens schulden na een tijdje de stroom af.
>n De doodsoorzaak van de man is onbekend, maar de politie ver-
loedt geen misdrijf.
nnu mi
'lgië,
liberale
e Eur<
?n van
m
gemeei
lak is
je ooi
handé
een he
jpt waj
estien)
n bewa
ocenti
tauweli
arsena
e poliü
doen,
:t of er
Tientallen maffiosi gepakt in Italië
80me De Italiaanse politie en het leger hebben gisteren op Sici
lië en in Zuid-Italië tachtig maffiaverdachten gearresteerd, onder
wie enkele topcriminelen. Door opmerkingen van procureur-ge
neraal Caselli van Palermo laaide ook de discussie weer op over
hoe om te gaan met maffiabazen als ze eenmaal vastzitten.
Caselli wees erop dat maffialeiders vanuit hun cel per mobiele
lelefoon opdracht geven tot moorden. Ook zou maffiabaas Vito
Vitale zijn 10-jarige zoon hebben gebruikt om boodschappen te
smokkelen. Caselli wijt dit aan een recente versoepeling van het
gevangenisreglement. Eerder werden maffiosi tijdens bezoeken
door pantserglas van hun familie gescheiden. De procureur
pleitte er daarom voor het reglement weer te verscherpen.
Planeet ontdekt bij nabijgelegen ster
Washington Onderzoekers hebben niet ver van ons zonnestel-
ïhand-
eft ziek
gewon
Ivoeri
penlt
hetlan
wapei
zegt w
t eenb
dt geb
n een
volger
ooi na
;en van
verken
van oi
woord
onsibl
een
genari
t een
?lgisch
ogeni
ndeh
rn, pal
I u m h
indn
It bestr
iator e:
;o Covi
tal on
ien wi
reedzil}
houd|
?t niet!
sel een planeet ontdekt, ruim anderhalf maal zo groot als Jupi-
ler. Het was 'planetenjager' Geoffrey Marcy van de State Univer
sity van San Francisco, die met de Keck-telescoop op Hawaii de
vondst deed. De nieuwe planeet draait om de ster Gliese 876, ge
legen op 'maar' vijftien lichtjaren van de Aarde. Het ruimteli-
lob chaam is niet daadwerkelijk waargenomen, maar de ondérzoe-
ei kers hebben de aanwezigheid ervan kunnen afleiden uit de be
wegingen die de ster maakt. De planeet bestaat waarschijnlijk
niet uit gesteente. Het gaat om een Jupiter-achtige gasbal, be
staande uit waterstof en helium.
Vonnis hof vergroot kans Paula Jones
Washington Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft gisteren
LAD
heeft
af geki
haar
wurg
pte jo
haar
:hib,i
vaaiM
tersoo
if kree
de mogelijkheden verruimd om een klacht in te dienen wegens
seksuele intimidatie. De eisende partij is nu niet meer verplicht
aan te tonen dat zij daadwerkelijk schade heeft geleden. Volgens
deskundigen verhoogt het vonnis de kansen van Paula Jones om
in hoger beroep alsnog een rechtszaak tegen president Clinton
af te dwingen. In april had een rechter de zaak geseponeerd,
omdat lones onvoldoende had aangetoond daadwerkelijk scha
de te hebben geleden door een vermeend incident, uit de tijd
dat Clinton nog gouverneur van Arkansas was. Volgens Jones liet
Clinton haar destijds naar zijn hotelkamer brengen, ontblootte
hij zijn penis en vroeg hij om orale seks.
Iraanse havik maakt opening naar VS
teheran Ayatollah Ahmad Jannati, één van de religieuze havi
ken in Iran en woordvoerder van de Raad der Wachters van de
Islamitische Revolutie, heeft zich gisteren verrassend bereid ge
toond tot dialoog met de Verenigde Staten. „Als zij hun anti-isla
mitische houding laten vallen, ons met rust laten en ons onze
godsdienst laten koesteren, dan kunnen we met elkaar praten",
zei de geestelijke tijdens het vrijdaggebed bij de universiteit van
Teheran. „Het probleem tussen Amerika en ons is alleen de is
lam. Wij hebben geen enkel ander probleem." Washington en
Teheran verbraken hun betrekkingen, toen na de Islamitische
Revolutie in 1979 de Amerikaanse ambassade in Teheran werd
bezet en radicale studenten 444 dagen lang Amerikaanse diplo
maten gijzelden. Jarenlang plachten Iraanse haviken de VS als
'Grote Satan' aan te duiden.
Loekasjenko drijft conflict op spits
minsk De ambassadeurs van de Europese Unie mogen alleen
met toestemming van president Aleksandr Loekasjenko naar
Wit-Rusland terugkeren, aldus het staatshoofd gisteren op de
Wit-Russische tv. „Ik heb de ambassadeurs aangeboden over
hun problemen te praten. Zij hebben geantwoord dat ze hun re
geringen moesten consulteren. Laat ze "maar consulteren, maar
ze moeten weten dat ze alleen met onze toestemming mogen
terugkeren", aldus Loekasjenko. De EU-ambassadeurs hebben
Wit-Rusland maandag verlaten, uit protest tegen hun uitzetting
uit de wijk Drozdy. De Wit-Russische autoriteiten gaven op
dracht de toegangspoorten van diplomatieke residenties dicht te
lassen en sloten de elektriciteit af. Dat is een flagrante schending
van de Conventie van Wenen, waarin de onschendbaarheid van
ambassadeurswoningen is vastgelegd.
'Journalisten Algerije in levensgevaar'
Amsterdam De journalistenbond NVJ heeft minister Van Mierlo
van buitenlandse zaken en Europees commissaris Van den
Broek gevraagd aandacht te besteden aan het feit dat één van de
Iwee bewaakte woonoorden voor Algerijnse journalisten in Al
giers wordt gesloten. „Tweehonderd Algerijnse journalisten ver
liezen hierdoor hun noodzakelijke bescherming", aldus de NVJ,
die het Steuncomité Algerijnse Intellectuelen Amsterdam SALA
aan zijn zijde vindt. De twee zogenoemde safe houses zijn vol
gens de vakbond allebei heel hard nodig. De afgelopen drie jaar
zijn meer dan zeventig journalisten doelbewust vermoord.
[lis t<* arcelona henk van den boom
/end
dvvil correspondent
ithullii
datl let ontklede en verminkte lijk
>nder an het Baskische raadslid Ma-
luel Zamarreno, dat gisteren op
Ie voorpagina van veel Spaanse
ranten werd getoond, heeft de
ibitie om ooit nog een poli-
Jee carrière te beginnen voor
meeste Basken niet groter
maakt. Dat geldt des te meer
tor politici van de regerende
entrum-rechtse Partido Popu-
ir (PP) van premier Aznar. Za-
nerreno, die donderdag door
en ETA-bom omkwam, is de
evende vermoorde PP-politi-
us sinds deze partij twee jaar
leden aan de macht kwam.
Het cynische is dat Zamarre-
nog maar een maand gele-
n werd beëdigd als de opvol-
:r van Jose Luis Caso. Die
;rd in december door de ETA
ïrmoord. Zamarreno gaf bij
in aantreden toe dat hij bang
is, maar voegde eraan toe dat
waardigheid van de politiek
it won van zijn vrees'. Ook zei
lij erop te vertrouwen dat hij
ildoende bescherming zou
ijgen, juist na de vele dreige-
ienten die de ETA aan zijn
Ires had geuit.
Zijn dood is een nieuw bewijs
er geen afdoende bescher-
ning bestaat tegen het ETA-ge-
veld. Zamarreno werd verge-
flink eld door een lijfwacht. De PP-
slanj
RTR Reuters
Missie moei geweldsexplosie in Servische provincie voorkomen
Binnen twee a drie dagen gaan er tientallen internationa
le waarnemers naar de Servische provincie Kosovo om
een geweldsexplosie te voorkomen. Dit heeft de Ameri
kaanse bemiddelaar Richard Holbrooke gisteren gezegd.
President Milosevic van Joegoslavië heeft met de missie
ingestemd. Het gaat om diplomaten van Westerse landen
en van Rusland, die al in Belgrado zijn gevestigd.
pristin a-Belgrado afp-dpader geen noemenswaardige
vooruitgang geboekt. Hij deed
Bij zijn bemiddeling tussen de opnieuw een oproep aan beide
separatistische Kosovo-Albane- partijen om alle vijandelijkhe-
zen en het Servische bewind in den te staken.
Belgrado heeft Holbrooke ver- Bij zijn tweede bezoek aan
Kosovo deze week had Hol
brooke het gisteren over 'de ge
vaarlijkste plaats in Europa'. De
NAVO boekt volgens de Ameri
kaan ondertussen vooruitgang
bij de bestudering van opties tot
militair optreden tegen Belgra
do.
De plaatsvervangende Russi
sche minister van buitenlandse
zaken, Nikolai Afanasievski,
voerde gisteren op zijn beurt
besprekingen met Milosevic om
te bemiddelen in het conflict
rond het kruitvat van de Balkan.
De niet-officiële leiding van
de Serviërs in Kosovo heeft
Milosevic gisteren in een open
brief verantwoordlijk gehouden
voor hun 'rampzalige situatie':
„Met uw onverantwoordelijke
beleid heeft u Kosovo tot een
wereldprobleem gemaakt, en
desondanks zwijgt u."
De brief, die onder meer is
ondertekend door de Servisch-
orthodoxe bisschop van Koso
vo, Artemije, en de leider van de
Servische Verzetsbeweging,
Momcilo Trajkovic, wordt ge
rept over 'Albanese terreur' en
etnische zuiveringen. Er zouden
al meer dan vijftig Serviërs zijn
ontvoerd door Albanezen.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
De Israëlische premier Neta
nyahu lijkt zijn idee voor een re
ferendum over de verdere uit
voering van het vredesproces te
hebben opgegeven. Breed pro
test heeft hem ervan overtuigd
dat er geen meerderheid voor
het voorstel is te vinden.
De critici menen dat Neta
nyahu met het referendum een
besluit over een verdere terug
trekking van de Westelijke lor-
daanoever verder wil uitstellen,
en dat hij als regeringsleider
zijn verantwoordelijkheid pro
beert te onüopen.
Het idee voor een referendum
kwam op als gevolg van interne
tegenstellingen binnen het ka
binet over het vredesproces.
mostar Een schoonspringer neemt een duik van de res- was tijdens de oorlog één van de symbolen van de Bosni-
tanten van de 'Stari Most', de verwoeste Ottomaanse brug sche waanzin. Gisteren ging het er vrediger aan toe. Spor-
in het Bosnische Mostar. De door Kroaten aan puin ge- ters uit negen landen hielden er een wedstrijd schoonsprin-
schoten oeververbinding in de met moslims gedeelde stad gen van grote hoogte. Het bijzondere van de duik in Mos
tar is namelijk vooral de enorme afstand die wordt
vóór de duikers in de rivier de Neretva terecht komen.
FOTO EPA FEHIM DEMIR
peking afp
politici in Baskenland krijgen
sinds enige tijd les van de poli
tie in hoe ze zich zo veilig mo
gelijk moeten gedragen. De par
tij zelf heeft voor haar leden een
handleiding laten samenstellen.
Die bie'dt praktische richtlijnen
om het de ETA niet al te makke
lijk te maken.
Na elke moord laait de dis
cussie over de veiligheidsmaat
regelen weer hoog op. De Baski
sche PP-voorzitter Iturgaiz
zijn voorganger werd twee jaar
geleden door de ETA doodge
schotenheeft zware kritiek
op het veiligheidsbeleid van de
Baskische politie. „De ETA
schiet ons af als mussen", zei
hij onlangs.
De voorzitter voorspelde vori
ge maand al dat het vinden van
kandidaten voor functies bin
nen de partij grote problemen
begint te geven. In oktober wor
den in Baskenland parlements
verkiezingen gehouden, waar
voor een nieuwe kandidatenlijst
moet worden opgesteld. Nog
moeilijker zal het volgend jaar
worden bij de gemeenteraads
verkiezingen, meent Iturgaiz.
De partijleiding blijft na elke
aanslag weliswaar heldhaftig
roepen dat het de ETA nooit zal
lukken om de democratie met
geweld te ontwrichten, maar de
realiteit is dat steeds minder
mensen hun leven in de waag
schaal willen stellen.
De Amerikaanse president Clin
ton wordt bij zijn bezoek aan
China vandaag officieel ontvan
gen op Tiananmen, het Plein
van de Hemelse Vrede. Temid
den van juist tijdens het bezoek
weer hoog oplopende contro
verses over de mensenrechten,
is een ceremonie op uitgere
kend die plek extra pijnlijk.
Begin juni 1989 werd Tianan
men hét symbool van het on
derdrukkende communistische
regime in Peking. Het leger
maakte toen met grof geweld
een einde aan de manifestaties
voor democratie, die studenten
anderhalve maand lang op het
plein hadden gehouden.
Zetel voor alle
kopstukken in
Noord-Ierland
belfast anp
De politieke hoofdrolspelers in
Noord-Ierland zijn verzekerd
van een zetel in het donderdag
gekozen parlement. In het ka
tholiek-nationalistische kamp
zijn zowel de gematigde SDLP-
leider Hume als de radicalere
Sinn Féin-voormannen Adams
en McGuinness gekozen.
Bij de protestantse unionisten
heeft de leider van de grootste
partij UUP, Trimble, een zetel
veroverd, evenals de radicaal
anti-Ierse dominee Paisley.
Met het nieuwe parlement
krijgt Noord-Ierland een vorm
van zelfbestuur. Door het inge
wikkelde kiesstelsel is de eind
uitslag pas vandaag bekend.
Het enorme terrein is de
schepping van Mao Zedong, die
er het uitroepen van de Volksre
publiek, op 1 oktober 1949, mee
wilde vereeuwigen. Hij procla
meerde de Volksrepubliek vanaf
het terras van de Poort van de
Hemelse Vrede aan de noord
kant van het plein.
Het reusachtige portret van
de eerste leider van het com
munistische China siert de
poort, die uit de vijftiende eeuw
dateert en toegang geeft tot de
Verboden Stad, het vroegere
keizerlijke paleis.
Het enorme rechthoekige
plein, dat al in de keizertijd
werd gebruikt voor officiële
aankondigingen, kreeg zijn om
vang van 4,4 vierkante kilome
ter bij een uitbreiding in de ja
ren vijftig. Mao liet aan de west
kant de reusachtige Hal van het
Volk bouwen. Die huisvest het
parlement en biedt ruimte voor
grootscheepse manifestaties.
Dit gebouw ligt tegenover een
niet minder stalinistisch muse
umgebouw.
De gebalsemde resten van de
'Grote Roerganger', zoals de in
september 1976 overleden Mao
werd genoemd, rusten sinds
1977 in een kolossaal mausole
um aan de zuidkant van het
plein. Elke dag bezoeken velen
dit gebouw. Zij zijn ook aanwe
zig bij het heffen en strijken van
de vlag aan een enorme vlag-
genstok, die zich tegenover het
portret van Mao bevindt.
Middenop het plein staat de
zuil voor de helden van het
volk, die versierd is met teksten
van Mao en zijn premier, Zhou
Enlai, in schoonschrift. Na de
dood van Zhou in januari 1976
legden tienduizenden mensen
hier een bos bloemen tijdens
een herdenkingsbijeenkomst.
Deze liep uit op een geweldda
dige demonstratie tegen de ter
reur van de uiterst linkse Bende
van Vier, waartoe ook de echt
genote van Mao behoorde.
In de nacht van 3 op 4 juni
1989 werd de zuil omringd door
studenten, toen het leger kei
hard optrad tegen tegen de de
monstranten. De inzet van het
leger heeft honderden mensen
het leven gekost, maar het plein
heeft nauwelijks van het geweld
te lijden gehad.
Hoewel de Amerikaanse
volksvertegenwoordiging Clin
ton heeft opgeroepen uit res
pect voor de omgekomen stu
denten weg te blijven van het
plein, zal de president zich voe
gen naar het protocol voor offi
ciële bezoeken van staatshoof
den. Chinese soldaten zullen
dus voor hem paraderen. Clin
ton put misschien troost uit de
Amerikaanse vlag die onder het
wakend oog van grote roergan
ger Mao naast de Chinese ba
nier wappert.
Volgens een Amerikaans com
promis, inmiddels aanvaard
door de Palestijnen, moet Israël
zich binnen zes weken terug
trekken uit dertien procent van
de Westoever.
Netanyahu heeft een beslis
sing over dit voorstel al enkele
malen uitgesteld, tot grote irri
tatie van de VS. De Amerikanen
zouden hem nu de tijd hebben
gegeven tot half juli, maar het is
niet duidelijk wat er gebeurt als
ook die termijn verstrijkt.
Palestijnse leiders hebben in
tussen voor vandaag in Jeruza
lem een algemene staking uit
geroepen, om te protesteren te
gen de Israëlische plannen om
de omstreden stad uit te brei
den. Het is vandaag 31 jaar ge
leden dat Israel Oost-Jeruzalem
annexeerde.
'Vluchtelingen
zitten vrede in
Bosnië dwars'
GENEVE BOB KROON
correspondent
De uitvoering van het Dayton-
vredesakkoord loopt ernstig ge
vaar. omdat vluchtelingen uit
Bosnië en Kroatië slechts
mondjesmaat naar hun vroege
re woonplaatsen terugkeren.
Daarbij komt dat het aantal van
bijna twee miljoen ontheemden
in en buiten het vroegere Joego
slavië nauwelijks vermindert.
Sadako Ogato, de Hogecom-
missaris voor de Vluchtelingen
van de VN, schetste dit sombere
beeld gisteren na de halfjaarlijk
se vergadering van alle bij het
conflict betrokken hulporgani
saties en donorlanden. Volgens
Ogata is het louter en alleen aan
de NAVO-troepen te danken dat
de burgeroorlog in Bosnië niet
opnieuw is opgelaaid.
Tussen de Bosnische federa
tie en de Republiek Srpska, het
Servische landsdeel, is het per
sonenverkeer vrijwel hersteld,
maar in tegenstelling tot de
plannen en verwachtingen heeft
dat de reïntegratie van de ont
heemden niet bevorderd.
Dat ligt vooral aan het feit dat
de woningen van terugkerende
vluchtelingen vaak door etni
sche tegenstanders zijn ge
kraakt, aan het gebrek aan vei
ligheid, aan de bureaucratie en
aan de economische ontredde
ring van het land. Terugkerende
moslims worden bovendien
veelal vijandig bejegend door
etnische Kroaten en Serviërs in
hun vroegere woonplaatsen.
Derby haalt uit
naar Bouterse
PARAMARIBO ANP
De Surinaamse vakbondsleider
en politicus Pred Derby heeft
zich gisteren fel afgezet tegen
adviseur van staat Desi Bouter
se. „De tijd van intimidatie met
gespierde taal en holle frasen is
voorbij", aldus Derby.
De vakbondsleider reageerde
op dreigende uitspraken die
Bouterse donderdag deed. De
adviseur van staat nam de vak
beweging, het bedrijfsleven en
de oppositie op do korrel. Vol
gens Derby denkt oud-dictator
Bouterse nog steeds in de jaren
tachtig te leven. „Mij maakt nie
mand bang. Ik zal altijd het
steentje in zijn schoen blijven",
zei Derby.
De werkhervatting bij Staats
olie is volgens de vakbondslei
der geenszins het gevolg van
het optreden van Bouterse. De
werknemers hebben na drie
weken besloten weer aan de
slag te gaan om het bedrijf niet
in gevaar te brengen. Hun eisen
het in ere herstellen van de
ontslagen directeur Jharap en
het afzien door de regering van
de uitverkoop van bedrijfsaan-
delen staan nog overeind, al
dus de vakbondsleider.
RUSWUK Rtr-ANP
Elke dag raken 16.000 mensen besmet
met HIV, het virus dat aids veroorzaakt.
Er zijn op de hele wereld al 31 miljoen
mensen met HIV. De meesten wonen in
ontwikkelingslanden. De beste medicij
nen zijn beschikbaar in de rijke landen,
maar voor de mensen met HIV in Afrika
onbetaalbaar.
Onder het motto 'De kloof overbruggen'
komen morgen in Genève 12.000 weten
schappers, artsen, beleidsmakers en
mensen met aids uit de hele wereld bij
een voor het twaalfde wereld-aidscon-
gres. Op de agenda staat onder meer het
uitwisselen van de laatste onderzoeksre
sultaten, het zoeken naar betere medicij
nen met minder bijwerkingen, betere
preventiemethoden en 'therapietrouw'.
Sinds de epidemie in het begin van de
jaren tachtig zijn intree deed, zijn bijna
twaalf miljoen mensen aan de immuun-
ziekte overleden. Echte geneesmiddelen
tegen aids zijn er niet, wél veelbelovende
combinaties van middelen die een rem
mende werking hebben op de ziekte. Die
blokkeren een enzym voor de vermenig
vuldiging van het virus, en verlengen zo
het leven van de patiënt. De kosten van
de therapie kunnen oplopen tot 30.000
gulden per jaar.
Van de 31 miljoen mensen met HIV wo
nen er 21 miljoen in Afrika. „Meer dan
tien procent van de volwassenen is er se
ropositief', aldus Bernard Schwartlander
van UNAIDS, de VN-organisatie voor de
preventie van aids. „Het gemiddelde
voor de hele wereld ligt op één procent."
Afrika kan zich niet veroorloven te wach
ten tot wetenschappers een middel of
vaccin hebben gevonden, aldus Schwart-
lander. „Wij moeten onder ogen zien dat
er de komende tien jaar geen vaccin be
schikbaar is voor toepassing op grote
schaal. Wij moeten ons nu concentreren
op preventie."
Elke dag raken 16.000 mensen besmet,
van wie 7.500 in Afrika. De ziekte slaat
vooral toe in de leeftijdsgroep van 15 tot
40-jarigen, de groep die het hardst nodig
is voor de ontwikkeling van het conti
nent.
De wereld is het moreel verplicht ervoor
te zorgen dat patiënten, waar ze ook wo
nen, behandeling kunnen krijgen, aldus
Bernard Hirschel, voorzitter van de con
ferentie in Genève. Maar het is een feit
dat daar niet genoeg geld voor is.
Het is niet gemakkelijk antwoorden te
vinden voor het overbruggen van de
kloof tussen arme en rijke landen, zegt
Hirschel. „Ie zou de schaarse middelen
kunnen aanwenden voor goedkopere
behandelmethoden in arme landen.
Maar als je daarvoor geld moet weghalen
bij preventie, waar elke gulden meer op
levert, ben je op de verkeerde weg."
Door de medicijnen op grote schaal in te
kopen, kan de prijs worden teruggedron
gen, aldus Hirschel. Maar het is de vraag
of dat veel soelaas biedt. Zelfs als het lukt
de prijs tot de helft terug te brengen, zijn
de medicijnen nog niet betaalbaar voor
bijvoorbeeld Afrikanen
Hirschel verwacht niet dat in Genève
echte doorbaken in onderzoek zullen
worden gepresenteerd. Hoog op de
agenda prijkt wel aandacht voor nieuwe
middelen, die minder bijwerkingen heb
ben. Ook zal er veel aandacht zijn voor
het eerste experiment op grote schaal
met een vaccin. Maar Hirschel waar
schuwt voor te hooggespannen verwach
tingen. „Het duurt jaren voor daar resul
taten uitkomen."
