Japan laat geldzaken
'extern' controleren
Op weg naar de koopjes een baantje zoeken
Vinst KPN Telecom op
erplicht werk stijgt
Economie
'Dankbaar' KLM trekt
lonen op met 6,5 procent
Afscheid van Kai Tak
is 'üsafe*-
OESO: Werkloosheid industrielanden veel te hoog
iANDAG 22 JUNI 1998
Supermarkten willen gratis chippen
erdischf ffCHENPAMDe levensmiddelenhandel wil dat de banken su
il venviü smarkten voor minimaal vijfjaar gratis chipper en chipknip
zouden ten gebruiken. Gratis gebruik van automaten en geen transac-
in men ikosten kan het chippen een flinke duw in de rug geven. Het
j entraal Bureau Levensmiddelenhandel lanceert het idee zater-
in het vakblad Distrifood. Veel supermarktketens vinden het
üe jipsysteem nu te duur. Intern onderzoek leert dat 58 procent
"teld. Tm aide ruim honderd ondervraagde zelfstandige ondernemers
dat verd iels ziet in de chipknip. Woordvoerster Zandee van de geza-
lenlijke banken noemt de eis onrealistisch. „Wij brengen de
irkelijke kosten in rekening. De tarieven gaan niet omlaag." Bij
e voora teer dan vierduizend supermarkten kan worden betaald met de
lie Rehfipknip.
htoffers
•1de de
le raad
3rd. Ze'
ent op
raad
ou syst
vorden
iprinklers lonen bij brand
ithoven Sprinklers tegen brand kosten wel een paar centen,
:aar lonen de moeite. De installaties beperken de brandschade
jet ruim 97 procent. Het Nationaal Centrum voor Preventie
'e leidt dat in de jaarcijfers over 1997. De gemiddelde schade vo-
gjaar in gebouwen met een sprinklerinstallatie is nog geen drie
rocent van de schade in panden zonder een dergelijke voorzie-
iig. In totaal zijn afgelopen jaar 22 bedrijfsbranden geblust
oor sprinklers. De gemiddelde schade per brand was daar
I 20.000 gulden. Bij bedrijfsbranden waar een sprinklerinstallatie
I PD nl'3ra'c bedroeg de gemiddelde strop 7,6 miljoen gulden.
iloskou ongelukkig met IMF-eisen
iOSKOuDe Russische regering gaat niet akkoord met de voor
aarden waartegen het Internationaal Monetair Fónds (IMF) en
akele westerse landen bereid zijn tot extra miljardensteun aan
-(oskou. Sommige voorwaarden zijn volgens Aleksandr Livsjits,
•gsmisdi iviseur van president Jeltsin, onaanvaardbaar. Het geld is no-
müjnst jgomdat de roebel en de aandelenkoersen in Moskou lijden
ader de slepende Azië-crisis en de zorgelijke Russische begro-
jigssituatie. Volgens de Russische pers eist het IMF met name
leden ea je privatisering van Gazprom en UES (stroom), de twee grootste
il-centn gsmonopoliebedrijven van het land. Vandaag arriveerde ii
kic dooi poskou een iMF-missie om de financiële situatie te bestuderen,
earresta
is Santa
r dat hij
bewija,
onschu mn* De Italiaanse sportwagenfabrikant Lamborghini, die
gt volge «nnenkort wordt ingelijfd door VW-divisie Audi, heeft vorig jaar
ranzaSi 01 kleine winst behaald. Het bedrijfsresultaat kwam uit op vijf
mwenal siljoen gulden na een verlies van 9,75 miljoen.in 1996. De om-
in Kroat !lgroeide met twaalf procent tot ongeveer 66 miljoen. Lam-
jaar. De orghini zegt dat de omslag in het resultaat te danken is aan
rote kostenbesparingen. Het bedrijf maakt nu winst als er 195
silo's worden verkocht. In 1996 was dat nog bij 400 wagens.
amborghini van verlies naar winst
1
I
i ioffieautomatenmaker in problemen
rjwegeinKoninklijke Olland, fabrikant van koffieautomaten,
eefi surseance van betaling gekregen. Het bedrijf raakte in
59)" zin Boe'''jkheden doordat vooral in het buitenland minder koffie-
i'goe-pt tomaten worden gekocht. De sterk tegenvallende verkoop
«ft geleid tot acute liquiditeitsproblemen. Daarom is uitstel
«betaling gevraagd. De directie heeft de overtuiging dat de
ositie van Koninklijke Olland zo solide is dat de onderneming
Jgeen gezonde toekomst voor zich heeft. Olland heeft onge
ler 150 werknemers.
'ordis schrapt weer 45 banen
poen Producent van medische apparatuur Cordis in Roden
ichrapt opnieuw 45 banen. Het Amerikaanse moederbedrijf
ohnson Johnson heeft de Roder vestiging een extra kostenbe
sparing opgelegd. Cordis wil die kostenbesparing bereiken door
iciënter te gaan werken en banen te schrappen. Hiervoor
wrdt een vrijwillige vertrekregeling in het leven geroepen. Voor
'«vakbonden komt de reorganisatie niet als een verrassing. Eer
ier al werden honderd tijdelijke arbeidscontracten niet ver-
tfgd. Bij Cordis Roden werken nu nog 1.400 mensen. Het be-
irijflevert gespecialiseerde medische apparatuur voor de be
handeling van hart en bloedvaten.
IT-bedrijven scoren goed in Nederland
Nationale bedrijven scoren goed op de ranglijst van
Rotste bedrijven op het gebied van informatie-technologie in
•island. Drie automatiseringsconcerns van eigen bodem staan
ide top-10: Origin (5de), Roccade (7de) en CMG (9de). De top-
-idie marktonderzoeker IDC samenstelde over 1997 wordt aan-
ïvoerd door het Amerikaanse automatiseringsconcern Getro-
ics. In 1996 stond IBM nog aan kop. CMG is een nieuwkomer
ide top-10. De 25 grootste IT-ondernemingen zetten vorig jaar
jimen zestien miljard gulden om, veertien procent meer dan in
S6. IDC schat dat de totale informatie-technologiemarkt in
Werland 19,5 miljard gulden waard is.
WAAG ANP
nettowinst van KPN Tele-
voor diensten die het be
ll wettelijk verplicht was uit
meren is vorig jaar met 3,7
^ent gestegen tot 2,1 miljard
^en. Dat blijkt uit de rap-
fage die het bedrijf heeft uit-
tacht aan de Opta, de toe-
Inhouder op de telecom-
ïkt.
regering verplichtte de
na de privatisering tijdelijk
laantal taken exclusief uit te
non zoals het onderhoud van
'telefoonnet. Op 1 juli 1997
r,iel het laatste 'alleenrecht'
"deze concessie, dat van de
*te telefonie. Desondanks
KPN op de vroegere mo-
Druk op regering neemt toe na crisisberaad in Tokyo
Nieuwe CAO met eenmalige uitkeringen
Japan heeft vandaag een speciaal bureau geopend dat
toezicht gaat houden op de financiële handel en wandel
van de regering. De oprichting is onderdeel van een pak
ket maatregelen waarmee premier Hashimoto een door
zichtiger financieel beleid wil gaan voeren. Het bureau
neemt taken over van het ministerie van financiën. Dat
kreeg door corruptieschandalen en de ineenstorting van
een aantal financiële instellingen een slechte naam.
TOKYO ANP-AP-GPD-Rtr-AFP
Het bureau gaat inspecties uit
voeren bij banken en make
laarskantoren en krijgt ook ta
ken op het gebied van vergun
ningen en reguleringen. Om de
onafhankelijkhgeid van het bu
reau te benadrukken is de voor
malige openbare aanklager
Masaharu Hino tot directeur-
generaal benoemd. De meeste
andere medewerkers zijn echter
afkomstig van het ministerie.
Aanvankelijk leek Japan onge
voelig voor de internationale
druk om ernst te maken met
economische hervormingen.
Minister Matsunaga van finan
ciën zei gisteren nog op televisie
dat niet voor half juli concrete
stappen waren te verwachten.
Hij gaf daarmee voedsel aan de
vrees dat de Japanse regering
met echte actie wil wachten tot
na de Senaatsverkiezingen op
12 juli.
De G-7, de groep van zeven
grootste industrielanden, en
tien andere Aziatische landen
die zaterdag voor spoedoverleg
in Tokyo bijeen waren, vinden
dat Japan te traag is met maat
regelen om de economische
malaise te bestrijden. Tokyo
moet met spoed werk maken
van de voorgenomen hervor
mingen, menen deze landen in
hun verklaring. Dat is van vitaal
belang voor Japan, de rest van
Azië en de wereldeconomie.
Premier Hashimoto kondigde
gisteren aan de 'probleemlenin
gen' bij de banken, de wortel
van alle kwaad, aan te pakken.
De enorme hoeveelheid on-
aflosbare leningen bij banken,
geschat op vierhonderd miljard
gulden, weerhoudt banken er
van nieuwe leningen af te slui
ten. En dat vormt een rem op
de Japanse economie. Ook heeft
Hashimoto kortingen op de
vennootschapbelasting en de
inkomstenbelasting beloofd.
Deze maatregel moet de bin
nenlandse consumptie stimule
ren, waardoor de teruggevallen
import uit Aziatische landen
weer kan toenemen.
De regering zwijgt echter in
alle talen over de grootte van de
kortingen, en wanneer ze in
zouden moeten gaan. De Libe
raal-Democratische Partij heeft
aangekondigd morgen een to
taal plan bekend te maken,
waarin maatregelen staan om
het financële systeem weer ge
zond te maken.
hongkong De Kai Tak-luchthaven van Hong Kong loopt op zijn
laatste benen. Over twee weken wordt het vliegveld gesloten. Kai Tak
werd in 1925 geopend en bepaalde decennia lang de ontwikkeling
van het financiële- en zakencentrum op het eiland, dat op de achter
grond zichtbaar is. De nieuwe luchthaven heet Chek Lap Kok en kostte
een slordige veertig miljard gulden. Voor dat bedrag werd een com
pleet nieuw eiland gemaakt om de luchthaven een plekje te geven.
foto reuters bobby yip
AMSTELVEEN ANP/RUDOLF KLEUN
Na een slotronde van ruim zes
tien uur onderhandelen hebben
de KLM en de bonden zaterdag
ochtend vroeg een principe-ak
koord gesloten voor een nieuwe
CAO. Het personeel krijgt in to
taal een loonsverhoging van 6,5
procent structureel plus drie
eenmalige uitkeringen. De CAO,
die per 1 augustus ingaat, heeft
een looptijd van 26 maanden en
geldt voor zowel het grond- als
het vliegend personeel.
Bij het CAO-overleg zijn naast
de KLM zeven vakbonden en -
verenigingen betrokken. Een
KLM-woordvoerder stelt dat de
maatschappij een goed jaar
achter de rug heeft en het per
soneel met structurele en inci
dentele loonsverhogingen wil
danken voor zijn inzet. FNV-on-
derhandelaar J. Smeets ziet met
name de eenmalige uitkeringen
als rechtstreeks voortvloeiend
uit de boekwinst van 1,6 miljard
gulden die de KLM overhield
Astra stopt
samenwerking
met Merck
NEW YORK KRF-AFP-ANP
Het Zweedse farmacieconcern
Astra zet een punt achter de ge
zamenlijke onderneming met
de Amerikaanse branchegenoot
Merck. Het bedrijf gaat in een
nieuwe onderneming nauwer
samenwerken met zijn volledige
dochteronderneming Astra
USA. De actie vormt onderdeel
van een miljardenplan om de
belangen van Astra in de Vere
nigde Staten ingrijpend te her
structureren.
Het Amerikaanse bedrijf, met
de naam Astra Pharmaceuticals
PL, vertegenwoordigt veertig
procent van de omzet van de
Zweedse Groep. Door de in
greep denkt Astra per jaar twee
honderd miljoen gulden te kun
nen besparen. De nieuwe com
binatie krijgt een personeels
sterkte van rond de 3.800.
Sinds 1992 werken Astra en
Merck in de VS nauw samen. In
1994 vormden zij daar een ge
zamenlijke onderneming. De
Amerikanen hielpen de Zweden
hierbij aan toegang tot de enor
me markt in de VS en kregen in
ruil daarvoor de helft van de
winst op Astra's producten. Ver
uit de grootste winstbron is Lo-
sec, een middel tegen maag
klachten.
Ondanks de uitbundige econo
mische groei in de industrielan
den blijft de werkloosheid een
hardnekkig probleem. Het aan
tal werklozen neemt de komen
de tijd slechts licht af en komt
niet onder de 35 miljoen.
Dat schrijft de Organisatie
voor Economische Samenwer
king en Ontwikkeling (OESO) in
haai- halfjaarlijks rapport over
de werkloosheid dat zij vanmid
dag publiceerde. Het stuk komt
morgen ter tafel in Parijs waar
de ministers van sociale zaken
van de 29 aangesloten landen
bijeenkomen.
De OESO, die nadrukkelijk
wijst op het gevaar van een so
ciale tweedeling, onderstreept
de situatie van gezinnen zonder
werkenden. Het aantal huis
houdens dat uitsluitend uit
niet-werkenden bestaat, is dui
delijk gestegen behalve in de
VS, Nederland en Ierland.
Ook de jeugdwerkloosheid
krijgt in Parijs aandacht. Nu sla
gen maar drie van de vijf
schoolverlaters erin snel een
baan te vinden. De helft van
hen krijgt dan bovendien
slechts tijdelijk werk.
De organisatie merkt op dat
de economische groei in 1997
met 3,1 procent op het hoogste
peil in de afgelopen acht jaar
lag. In 1998 en 1999 valt het
tempo terug tot 2,4 procent.
De gestage economische
groei helpt in de welvarende
landen maar een beperkt aantal
werklozen aan een baan. Vorig
jaar slonk het leger werklozen
tot 35,4 miljoen vergeleken met
36,4 miljoen in het jaar ervoor,
maar volgend jaar zakt het aan
tal niet verder dan 35,1 miljoen.
Dat komt neer op zeven pro
cent van de beroepsbevolking.
In de EU zijn de vooruitzich
ten een stuk somberder. Vorig
jaar bedroeg de werkloosheid in
de Europese landen 11,2 pro
cent, dit jaar bedraagt dat 10,9
procent en in 1999 10,5 procent.
Uitzendreus opent Job Shops in supennarkten en winkelcentra
den bosch-hamburg «gpd
nopolie-activiteiten winst ge
maakt.
Buiten deze oude concessie
activiteiten leed het bedrijf een
verlies van 156 miljoen gulden.
Dat komt door het verlies op
buitenlandse deelnemingen en
aanloopverliezen bij nieuwe
diensten, zoals Het Net. Ook de
tariefsdalingen bij internationa
le telefonie zorgden voor om
zetverlies.
TNT Post Groep maakte op
de verplichte activiteiten een
winst van 693,5 miljoen. TPG is
wettelijk verplicht tot onder an
dere het vervoer van brieven tot
500 gram. Van een volledige
vrije postmarkt is pas in 2003
sprake.
Adecco, het grootste uitzendbu
reau ter wereld, begint dit na
jaar met banenshops in super
markten, winkelcentra en uni
versiteiten en op stations. Het
gaat om interactieve computer
zuilen waar werkzoekenden het
vacature-aanbod kunnen bekij
ken en zich kunnen aanmelden.
Volgens Sjaak SLx, directeur van
Adecco in Nederland, is de Job
Shop 'veelbelovend' De nieuwe
manier van werven moet die ex
tra uitzendkrachten opleveren,
om wie de uitzendbureaus van
wege de krapte op de arbeids
markt zitten te springen. Als het
experiment in Nederland slaagt,
wordt het aantal 'Job Shops' uit
gebreid.
Op weg van de roltrap naar de
uitverkoopjes in warenhuis Kar-
stadt in Hamburg staan de rode
zuilen van de Job Shop. Dage
lijks nemen tientallen klanten
tussen het winkelen door even
een kijkje bij de banencompu-
ter van Adecco. Wekelijks trek
ken de 23 Duitse Job Shopss bij
na elfduizend nieuwsgierigen
aan. Vierduizend baanzoekers
melden zich daadwerkelijk aan,
tien procent van hen kan vrijwel
meteen aan de slag.
De Job Shop werkt simpel. Door
het scherm aan te raken, kun je
een beroep kiezen. De compu
ter meldt dan of Adecco werk
heeft. Zo ja, dan vraagt hij per
soonlijke gegevens, opleiding,
ervaring en hoeveel je wilt ver
dienen. Vervolgens kijkt de
computer of er nog steeds een
baan is die bij je past. Als dat zo
is, worden de gegevens ver
stuurd naar een Adecco-kan-
toor in de buurt. Een consulent
neemt dan de volgende dag
contact op voor een gesprek.
Het Job Shop-systeem is in
Duitsland uit nood geboren. De
Oosterburen kennen geen uit-
zendtraditie zoals in Nederland.
Het inlenen van arbeidskrach
ten wordt in Duitsland nog al
tijd gezien als 'slavenhandel'.
De drempel om voor tijdelijk
werk bij een bureau aan te klop
pen, is dan ook hoog. Om ar
beidskrachten te werven, moe
ten uitzendbureaus hoge kosten
maken. Kantoorruimte op plek
ken die in het oog springen,
kost een vermogen en ook ad
verteren is duur.
Met het plaatsen van de banen-
kiosken in warenhuizen en win
kelcentra zijn de wervingskos
ten sinds 1996 met zestig pro
cent gedaald, vertelt Torsten
Block, Job Shop manager bij
Adecco Duitsland. Maar het
systeem biedt niet alleen finan
ciële voordelen. „Job Shop is
ook een marketing-instrument.
Het is een manier om Adecco
bekender te maken. De meeste
mensen stappen niet direct
voor een baan naar de Job
Shop, maar komen meer uit
nieuwsgierigheid."
De aantrekkingskracht van de
Job Shops beperkt zich niet al-
Een elektronische vacaturebank bij de ingang van een Duits warenhuis.
leen tot werkzoekenden. Ook
steeds meer winkels en waren
huizen raken geïnteresseerd in
de kiosk, die immers voor extra
klandizie of service kan zorgen.
Zo is Adecco in Duitsland in de
slag met woonwarenhuis Ikea.
Wie een kast koopt en daarop
bij het magazijn moet wachten,
kan ondertussen Job Shoppen,
zo is het idee.
Het succes van de Job Shop in
Duitsland krijgt navolging in de
rest van de wereld, waar Adecco
actief is. in 45 landen. In Zwit
serland wordt geëxperimen
teerd met een drietalig systeem.
In Noorwegen wordt Job Shop
na de zomer geïntroduceerd. In
de Verenigde Staten heeft Adec
co al ruim driehonderd Job
Shops, Zweden, Finland, Span
je, Portugal, Italië en wellicht
Polen volgen later.
Dit najaar wil de uitzendreus
met een handvol Job Shops het
systeem in Nederland uitprobe
ren. De Nederlandse Job Shop
wordt uitgebreider dan de Duit
se. Werkzoekenden kunnen
zich niet alleen aanmelden,
maar ook het vacature-aanbod
bekijken en dus gericht sollici
teren. Er zou bovendien al con
tact zijn met 's lands grootste
kruidenier Albert Heijn.
aan de verkoop van aandelen
Northwest. „Toen het slecht
ging is er behoorlijk ingeleverd,
dan mogen de mensen nu ook
meeprofiteren." Ze is over het
geheel genomen tevreden over
het onderhandelingsresultaat.
Knelpunten in de onderhan
delingen waren de verdeling
tussen incidentele en structure
le verhogingen en het van tafel
krijgen van een systeem van 'fi
nanciële prikkels' om het ziek
teverzuim te verminderen. Het
hoge ziekteverzuim is wel aan
leiding voor verscherpte contro
les.
Ook vakbond De Unie zal het
akkoord met een positief advies
aan de achterban voorleggen.
Onderhandelaar J. Hofland be
treurt het echter wel dat er geen
overeenstemming is bereikt
over een winstdelingsregeling.
De KLM'ers krijgen dit jaar
drie procent structureel meer
salaris. Per 1 juli 1999 komt er
2,5 procent structureel bij en
per 1 april 2000 nog eens één
procent meer loon. Daarnaast
zijn er eenmalige uitkeringen
voorzien op 1 oktober 1998 (vijf
procent) en twee keer twee pro
cent op 1 oktober 1999 en in juli
2000. Afgesproken is dat onder
zoek wordt gedaan naar onder
meer zorgverlof, deeltijdpen
sioen, bereikbaarheid van
Schiphol, werkdruk en stress.
Verder is 9,5 miljoen gulden uit
getrokken voor kinderopvang
en buitenschoolse opvang,
krijgt het grondpersoneel tussen
de 51 en 54 jaar één tot vier ex
tra vrije dagen en wordt de pen-
sioenregelinggemoderniseerd.
Staking wordt
kostbaar voor
General Motors
detroit anp-krf
De staking bij General Motors,
's werelds grootste autoprodu
cent, breidt zich als een olievlek
uit. Het aantal werknemers dat
GM op non-actief heeft gesteld,
ligt al boven de 100.000. Begin
volgende week dreigen alle GM-
assemblagefabrieken in de VS
en Mexico op slot te gaan. Dat
zou een kostenpost van een
miljard gulden per week beteke
nen.
De problemen begonnen
twee weken geleden onder de
ruim negenduizend werkne
mers van een GM-onderdelen-
fabriek en een dochterbedrijf,
beide in Flint (Michigan). De
vakbond UAW zet zich in voor
behoud van werkgelegenheid.
GM werkt nog altijd duurder
dan de concurrentie en wil
daarom flexibeler werken. De
UAW is bang dat het autocon
cern productie naar lagelonen-
lonen zoals Mexico wil verhui
zen.
Sindsdien heeft het ene na
het andere GM-bedrijf noodge
dwongen de productie stopge
zet. Acht van de tien assembla
gefabrieken liggen stil en 88
toeleveranciers zitten zonder
werk. Autodealers raken intus
sen door hun voorraden heen.
Analisten houden er rekening
mee dat de staking tot halver
wege juli voortduurt. GM heeft
traditioneel twee weken vakan
tie vanaf 26 juni,, vooruitlopend
op Onafhankelijkheidsdag op 4
juli. Het heeft volgens hen voor
GM weinig zin de productie de
komende dagen weer te begin
nen als de fabrieken daarna
weer twee weken dichtgaan.
Het productieverlies voor GM
zou kunnen oplopen tot een
kwart miljoen auto's.
Eensgezindheid
over Polygram
amsterdam anp
Seagram en Philips zijn het eens
over de verkoop van Polygram.
Het Canadese dranken- en
amusementsconcern betaalt
bijna 21 miljard gulden voor de
muziek- en filmdochter van
Philips. Dat is ongeveer 400 mil
joen gulden minder dan eerder
was overeengekomen.
Seagram biedt nu 115 in
plaats van de eerder aangekon
digde 117 gulden per aandeel.
Als voornaamste reden noemt
Philips de verwachte slechtere
resultaten van Polygram in het
tweede kwartaal. Seagram be
taalt het 75 procents-belang van
Philips in Polygram gedeeltelijk
in nieuw uit te geven aandelen
Seagram en gedeeltelijk in cash.
Analisten becijferden eind vo
rige maand dat Philips op de
verkoop van Polygram een
boekwinst van meer dan 12 mil
jard gulden zou boeken. Analis
ten en beleggers reageerden
toen teleurgesteld. Op de Am
sterdamse effectenbeurs was de
reactie vanmorgen na tien mi
nuten handel wederom duide
lijk: Philips verloor 2,00 op
172,00 en en Polygram zat 0,40
in de min op 107,60.
drogen op vluchtheuvel
jwjdrecht Griendwerker De Lange uit Barendrecht heeft een
als va jel ongebruikelijke plek gevonden om zijn riet te laten drogen,
jtis een nieuw stuk weg dat nog niet in gebruik is genomen,
mhet werkverkeer niet te hinderen maakt hij gebruik van de
pie vluchtheuvel die in de weg is aangebracht. De droogplaats
jrmt een uitstekend alternatief voor andere plekken die door
iOf ^overvloedige regenval nog steeds erg drassig zijn. Daar loopt
it riet de kans te gaan rotten. foto wfa rien celeijnse
