Graven apostelen maken meer indruk dan paul
ie
Kerk Samenleving
Muskens: paus moet aftreden als gezondheid nog meer verslechtert
ïV<
Leiders van Nederlandse Samen op Weg-kerken naar Vaticaan
Leidsch DagbladARCHIliVlilV
HA
■IS
DONDERDAG 18 JUNI 1998
iderdac
Toren Petrus in de steigers
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Hijkersmilde-Kloos-
terveen. P J. Huiser, vicaris uit
Zeerijp (Gr.), die dit beroep heeft
aangenomen
Bedankt: voor Almkerk: W.M de
Bruin te Daarlerveen; voor Wad-
dinxveen (wijk zuid) K. van Meij-
eren te Zwolle
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning en niet beroepbaar: mw F T
Bunjes, Kamgras 163, 8935 EH
Leeuwarden.
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning en beroepbaar: W C. van
Laatum, Kloosterstraat 41, 9831
RVAduard; J. Lohuis, Kempe-
slaan 8,4043 LV Opheusden;
J.M. Peschar, Steffensweg 10.
7601 EB Almelo.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te 's-Graveland (partti
me) mw. L A. Davidse (pastoraal
werker) uit Hilversum, die dit be
roep heeft aangenomen; te Rid
derkerk: M. de Geus te Epe, die
dit beroep heeft aangenomen; te
Breda: P.F Warmenhoven te
Koog-Zaandijk, die dit beroep
heeft aangenomen.
{eeuw
Bisschop Muskens vindt dat paus Johannes
Paulus II af moet treden als zijn gezondheidstoe
stand verder verslechtert. ,,De kerk heeft een vi
tale leider nodig", meent de bisschop van Breda
die deze week de paus heeft ontmoet en is ge
schrokken van diens fysieke gesteldheid. Anders
dan bij bisschoppen het geval is, wordt een paus
voor het leven benoemd.
Volgens de huidige Vaticaanse regels is een
paus niet verplicht tot zijn dood aan te blijven
maar is het wel een gewoonte geworden. De
paus mag echter te alle tijden besluiten dat het
tijd wordt voor een opvolger.
Slechts één keer in de geschiedenis, in de Mid
deleeuwen, is een paus afgetreden. In alle andere
gevallen is er pas een einde aan een pausschap
gekomen door overlijden.
De huidige paus is in functie sinds 1978, waar
mee hij de langst zittende aller tijden is. De
laatste jaren kwakkelt Johannes Paulus II erg met
zijn gezondheid. Hij beweegt moeizaam, praat
zachtjes en is zichtbaar doodop. Volgens de Ne
derlandse bisschoppen, die deze week in Rome
zijn, is hij geestelijk echter nog volkomen helder.
Bij openbare optredens kwam de paus de
laatste tijd echter soms wat verward over. Als hij
nog meer in gezondheid achteruit zou gaan
vindt Muskens het niet verantwoord meer om
het leiderschap van de rooms-katholieke k
handen van Johannes Paulus II te houi
paus zou er daarom beter aan doen voortijd
te stappen. „Voor het beeld naar buiten toe
de kerk een vitaal en krachtig leider nodig
Muskens gisteren in Rome.
Ook vreest de bisschop dat de kardinali
het Vaticaan van de zwakke positie van de
gebruik zullen maken om het beleid meer
hun hand te zetten.
ete
dio
leiden Als de werkzaamheden volgens schema verlopen, staat
op de toren van de Leidse Petrus aan het eind van deze maand
weer een kruis. De steigers zijn geplaatst en als eerste worden
momenteel de leien aan het onderste deel van het bouwwerk
gerepareerd. Vervolgens wordt het bovenste deel van de toren
opnieuw met lood bekleed. Naar verwachting wordt vervolgens
op 26 juni - als het weer het toelaat - het nieuwe kruis geplaatst.
Met het feest van Petrus en Paulus op 29 juni is de Petruskerk
dan weer 'compleet'. foto mark lamers
Filipijnse christenen gearresteerd
den haag De politie in Saudi-Arabië heeft de afgelopen weken
vier christelijke gastarbeiders uit de Filipijnen opgepakt. De
evangelische stichting Open Doors, die gegevens verzamelt over
vervolgde christenen, meldde dit gisteren. De stichting vreest
meer arrestaties. Twee christenen, Ariel Ordona en Angelito Hi-
zon, werden op 5 en 6 juni gearresteerd. Ze waren betrokken bij
een actie van hun evangelische Groene Weiden Kerk waarbij ze
Arabische bijbels en video's over het leven van Jezus uitdeelden.
Op 10 juni werd hun predikant opgepakt, samen met een ander
gemeentelid. De vier worden gemarteld, waardoor ze mogelijk
namen van andere gemeenteleden prijsgeven, waarna ook die
weer worden opgepakt, zo vreest de stichting. Saudi-Arabië
heeft een bijzonder slechte reputatie op het gebied van toleran- J
tie tegenover christenen. Ieder jaar maakt Open Doors een lijst
van landen waar christenen vervolging hebben te vrezen. Het
geboorteland van de profeet Mohammed staat bijna ieder jaar
op nummer een.
Wipf voorzitter Zwitserse bond
luzern Thomas Wipf (51) is gisteren gekozen tot nieuWe voor
zitter van de Bond van protestantse kerken in Zwitserland. Begin
volgend jaar volgt hij Heinrich Rusterholz op. De bond overkoe
pelt 22 lidkerken die samen 2,7 miljoen protestanten tellen. Wipf
heeft theologie gestudeerd in Basel, Münster en Zürich. Sinds
1975 is hij voorganger in een gemeente in Schonenberg, in de
buurt van Zürich.
Wat de paus hen precies bij
het middagmaal heeft
voorgeschoteld, weten de
Nederlandse bisschoppen
niet. „Het was iets Italiaans",
zegt mgr. Lescrauwaet. Op
bisschop Muskens van Breda
heeft het ook geen indruk
gemaakt. „Het was dagelijkse
kost."
rome wilfred scholten/gpd
De sfeer was in ieder geval gemoedelijk. Over de
problemen in de Nederlandse kerkprovincie is
niet gesproken. „De paus haalde vooral
herinneringen op", vertelt Muskens die zich
steeds meer zorgen maakt om de conditie van de
Heilige Vader. Hij sprak weinig en kan ook
nauwelijks meer bewegen en converseerde
daarom hoofdzakelijk met de persoon recht
tegenover hem aan de tafel, kardinaal Simonis.
De rest van het gezelschap keuvelde vooral met
elkaar.
Hoeveel paus Johannes Paulus II ook voor de
bisschoppen en de kerk betekent, volgens de
herderlijke leiding uit de Lage Landen is de
ontmoeting met hem niet het hoogtepunt van
het bezoek aan de eeuwige stad. Nog altijd gaat
het om datgene waar de naam van het bezoek
naar verwijst: de pelgrimage naar de graven (ad
limina) van de apostelen Paulus en Petrus. Om
de vijf jaar zijn de bisschoppen daartoe verplicht.
„Maar het is meer dan een ritueel", zegt bisschop
Möller van Groningen die als enige het ad limina-
bezoek al voor de vijfde keer meemaakt. „Alleen
al die imposante kerken waar ze in begraven zijn.
Bovendien staan we als herders in de traditie van
Petrus en Paulus. Dat blijft toch heel bijzonder."
Andere bevestigen dat. „Het is zeer spiritueel",
aldus bisschop Wiertz.
Bezeten
Op maandagmorgen tien voor acht, het begin
van het vijf dagen durende bezoek, leidt de
Groningse bisschop Möller een viering in de
basiliek waar volgens de overlevering de resten
van Paulus begraven liggen. In de doodstille Sint
Paulus zijn op dat moment alleen de elf
bisschoppen aanwezig samen met een handjevol
journalisten en een priester die verveeld wacht
tot dat er iemand bij hem komt biechten. In de
crypte vertelt Möller over Paulus, de
christenvervolger die evangelist werd. „Hij was
bezeten door Christus en de Heilige Geest. De
boodschap van de bisschop is dat de kerk daar
inspiratie uit moet putten.
De voorbede die de bisschoppen uitspreken
verraadt hun pastorale interesses. Oud-
s Bomers (Haarlem) bidt voor de
Hoeveel paus Johannes Paulus II ook voor de bisschoppen en de kerk betekent, volgens de herderlijke lei
ding uit de Lage Landen is de ontmoeting met hem niet het hoogtepunt van het bezoek aan de eeuwige
Stad. foto ep a
missie, de milde Möller voor onderling begrip ii
de verdeelde kerk en Wiertz (Roermond) voor d
'mensen aan de randen van de samenleving,
vooral zwerfjongeren'. Een dag later weer 's
morgens vroeg wordt bij het graf van Petrus in de
catacomben van de Sint Pieter een viering
gehouden. Met op de achtergrond het
vermoedelijke graf waarlangs rumoerige toeristen
ken voor
schuifelen overpeinst bisschop Lescrauwaet jebied er
betekenis van Petrus. Tegen hem zei Jezus:) iwig geve
zijt de steemots op wie ik mijn kerk zal bouw de schae
Hij kreeg ook de sleutels van het hemelrijk ei igt.
was ook de apostel die Jezus verloochende e levolksti
zo'n klein geloof had dat toen hij Jezus tegen eel inves
wilde snellen over het water erin wegzonk, ogt, ooit 1
„Als jonge priesters hadden we dat tochoc iateurtuii
zegt Lescrauwaet. „We waren vol zelfvertrou jaar een z
in de eigen kracht maar ontdekten al spoed^ 'erhoogt
we door het water zakten. We hebben de haa ge hobbi
van de Heer nodig om op de been te blijven, er Roelof:
pastoraat is hierop gebaseerd.pelen en
Simonis leidt de communie, spreekt de ial breuk
inmiddels berucht geworden instellingswooi »ffelen i
('Dit is mijn lichaam, dit is mijn bloed') ende s 2,5 eer
de hostie uit. Als nu een van de protestantse 'huur j<
aanwezigen er eens aan zou deelnemen ond eekwartj'
ogen van heel bisschoppelijk Nederland, hoi Het lanc
groot zou de rel dan zijn? i, achter
Os- en
man. P<
Filiaal dog ging
Na afloop haastten de bisschoppen zich naa ^en J
'congregaties', de bestuurlijke commissiesin uchten. I
Vaticaan die gaan over uiteenlopende zaken 1 da8 ^ey
de geloofsleer, de eenheid der christenen en vee' 8est(
interreligieuze dialoog. Dat is een andere fun »a 00
van het ad limina-bezoek: een gesprek metó had lf
invloedrijke kerkbestuurders. Worden ze das w nl^ts'
wellicht op de vingers getikt over het Igrond. I
bisschoppelijk beleid? Wiertz loopt te trappe ondop v
van de Sint Pieter af op weg naar zijn eerste hitizen i
afspraak. „Welnee, het is echt niet zo dat hei
filiaal Nederland zich bij de directie van -to d'e 11
multinational in Rome moet verantwoorden inieuwe
De bisschoppen zullen het niet hardop zeg jn^-
maar echt belangrijk vinden ze de verplichte et)e 'n
gesprekken niet. Het is meer uitwisselen van wnte 6r(
informatie en het ontmoeten van de gezichte E
achter de vele Vaticaanse rapporten en nota)
Want ook in bisschopsland is 'netwerken'
belangrijk geworden. „Maar de loop der wen
zal er niet door veranderen", spot Lescrauwa
„Een geheven vingertje heb ik nog niet geae |J
zegt Muskens met voldoening.
Hoe onbeduidend dan ook, de bisschoppet
zijn er wel hele dagen zoet mee. In totaal gaa
om ruim twintig ontmoetingen. Soms gaan al JU?
bisschoppen, meestal maar een of twee. 's
Avonds, op het logeeradres van de bisschopp nr
waar elf verschillende dozen met sigaren klas nhaag/li
staan, vertelt Möller over het niet onbelangri}
effect van het bezoek en de contacten onderi i moet5
Normaal zien de bisschoppen elkaar tweeds 11 beha
per maand bij de zogeheten
bisschoppenconferentie. „Het moeilijke is dat Jalst 'n
dan besluiten moeten vallen, wat wel eens tot °lect-
spanningen leidt", zegt Möller. Hier is de steeltr
veel ontspannener en worden er persoonlijke wdnng
zaken uitgewisseld onder het genot van een maa^
goede sigaar. „Dat is van groot belang omdat idenaai
gezamenlijk de problemen moeten aanpakte jfë ter
Geen enkele bisschop die het zich nu nog kan
permitteren het in z'n eentje te doen."
De leiders van de drie Samen op Weg-kerken toenadering
gaan in oktober op uitnodiging van de Neder
landse ambassadeur bij de Heilige Stoel naar het
Vaticaan. Ze hebben dan waarschijnlijk een ont- de kerken in het licht
moeting met paus Johannes Paulus II.
Ambassadeur mr. G. Westerouen van Meete- Kardinaal Edward Cassidy, hoofd van de pau- deur heeft v<
zijn uitnodiging als een gèbaar om de selijke raad voor de bevordering van de eenheid aangevraagd.
i audiëntie bij de pa m
de Rooms-Katholieke Kerk
de christenen, zal de drie kerkleiders
de protestantse kerken te bevorderen. Hij wil vangen. Het gaat om secretaris-generaal dr. B.
i bijdrage leveren aan de verzoening tussen Plaisier van de Nederlandse Hervormde Kerk en
het jaar 2000, zei hij de gereformeerde en lutherse synodevoorzitters zoek aan Nederland in 1985
ds. J. Doff en ds. K. van der Horst. De ambassa- aan het Vaticaan.
De hervormde en gereformeerde kerkleid: neten kc
hadden voor het laatst in 1986 een ontmoet!
de paus. Zij brachten toen na het pausb J
gisteren.
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde bank- of
girocheque ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 centimeter in zwart wit) op te sturen
naar het Leidsch Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante be
taling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
ANNO 1898
ANN01973
Zaterdag 18 Juni
LEIDEN Een niet onaardige aanhouding van een
rijwielenverkooper had hedenmorgen alhier plaats.
In den winkel van den heer Dee aan de Breestraat
verscheen een jongmensch, die een rijwiel ten ver
koop aanbood en daarvoor een som vroeg beneden
de waarde. Den heer L., student, die daar toevallig
was voor een herstelling aan zijn wiel, kwam de zaak
verdacht voor, waarom hij hem vroeg: ,,wie is u?",
waarop het antwoord volgde „student". Daarom
trent twijfel uitdrukkende gaf den verkooper op ar
tist te zijn. De heer L. verliet den winkel, haalde een
politie-agent, die den verkooper naar het bureel ge
leidde, terwijl hij zelf per fiets, met medeneming
van de door den onbekende te koop gepresenteerde
fiets vooruitreed.
Het jongmensch gaf op genaamd te zijn J.B., te
Rotterdam te wonen, de fiets 2 maanden geleden te
Vondsteen te 's Hage gekocht, alsnu per rijwiel een
tochtje over Den Haag naar Leiden gemaakt te heb
ben en uit geldgebrek de fiets te willen verkoopen,
om zoodoende naar Amsterdam te kunnen gaan.
Aangezien zijn verantwoording wel vreemd was en
zelfs het verhuurnummer A 10' nog op de fiets voor
kwam, telegrapheerde de politie naar die te 's Gra-
venhage, waarna per telegram van daar werd mede
gedeeld dat de fiets was gehuurd en alzoo verdui
sterd.
Een woord van lof mag den heer L. niet onthou
den worden, daar door zijn bijzondere attentie een
persoon is aangehouden van wien het blijken zal dat
hij aan vele andere gevallen van verduistering schul-
maandag 18 juni
SASSENHEIM Marcel Pen-
nings en Hans Steekers hebben
de jubi.leumronde van Sassen-
heim tot een overweldigend suc
ces voor de Ren- en Tourvereni
ging 'De Bollenstreek' gemaakt.
De 25-jarige Nieuwvenneper
Pennings, die na vijftig van de
honderd kilometer als laatste
man aanhaakte bij een vlucht-
groep en met nog 25 km voor de
wielen aan een imponerende solo
begon wachtte aan de finish in de
Willibrordlaan de winstpremie
met de bloemen en de kus van
rondemiss Carla v.d. Meij van het
Leidsch Dagblad. De twee jaar
jongere Hans Steekers uit Noord-
wijkerhout, die 22 ronden als
eerste doorkwam eiste met vijf
punten voorsprong op Pennings
de leidersprijs voor zich op.
WASSENAAR De Watersport
vereniging Wassenaar heeft za
terdag de jeugdige bewoners van
de kindertehuizen ..Sonnen-
burgh" en ,,St. Antoniushuis"
een fijne uitgaansdag aangebo
den. De ruim 70 kinderen kwa
men 10 uur 's morgens met een
bus aan de Haven van Warmond,
waar een vloot van ruim 20 mo-
O L O F O
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
kantoor
at 82 071-5356356 Advertenties:
abonneeservice
071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr 18 00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12 00 uur 071 -5128 030
directie
B.M. Essenberg,
W M.J. Bouterse (adiunct)
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J G. Majoor,
T. van Brussel adjunct)
LF. Klein Schiphorst (adiunct)
public relations
advertenties
abonnementen
uitbetaling:
ind (acceptgiro)
acceptgiro
per half jaar (acceptgirc
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging v<
verzending per post
leidsch dagblad op cassettewjfcft eer
ff het
chef red Groot Leiden
J.I
lil
;f eindredactie algemeen
W F Wegman, chef red Duin en Bollenstreek
W Spierdijk, chef sportredactie
T Brouwer de Koning, chef Rijn- en Veenstr
E.Straatsma, chef red Regio Leiden
vatting van het rep:"'
Dagblad op gelmdia S». X
In de gereformeerde Scheppingskerk in Leiderdorp, die sinds kort door de katholieken wordt afgehuurd, diende
mgr. dr. A. Simonis, bisschop van Rotterdam, zaterdag het sacrament van het Vormsel toe aan de jongens e
jes van de zesde klassen.
I E K
N H U I Z E
torboten klaar lag voor de vaar
tocht. De kinderen werden over
de schepen verdeeld en daarna
begon de tocht via de Oude Rijn
naar Hazerswoude, waar werd
aangelegd voor de lunch. Op het
fraai gepavoiseerde schip van
voorzitter Th. Joling voeren oud
burgemeester mr. W.J. Geertse-
ma en zijn echtgenote mee als
speciale gasten van de water
sportvereniging. Na de lunch
foto archief leidsch dagblad
werd verder gevaren over het
Braassemermeer en via de Kager-
plassen werd de haven van War
mond tegen 5 uur weer bereikt,
waar de bus klaar stond voor de
terugtocht naar Wassenaar.
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgi
Academisch Ziekenhuis: zaterdag 13.C"
13 00 t/m vrijdag 13.00 u
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord. geen ongevallendienst
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071 -5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131
Academisch Zi
tel.071-5269111.
haï
Kle lie
ventig
