Preken houdt politicus Ab Harre wijn nederig
Kerk Samenleving
ZATERDAG 6 JUN11998
S1
Het gebouw van de Tweede Kamer is bekend terrein voor Ab
Harrewijn. Als partijvoorzitter van Groenlinks woonde hij de af
gelopen jaren regelmatig de vergaderingen van zijn Tweede-Ka
merfractie bij. Aanvankelijk leek het erop dat hij vier jaar geleden
al in de Kamerbankjes plaats zou nemen, maar de slechte verkie
zingsuitslag van Groenlinks gooide toen roet in het eten. Harre
wijn nam plaats op de reservebank.
De Utrechtse hervormde predikant had in die tijd vooral naam
gemaakt als vurig pleitbezorger voor uitkeringsgerechtigden. Als
bedrijfspastor van DISK (Dienst in de Industriële Samenleving
vanwege de Kerken) liet hij
geen gelegenheid onbenut om
te wijzen op in zijn ogen on
rechtvaardige toestanden in de
maatschappij. „Profetisch
rondbanjeren", noemde hij
dat. Ook was Harrewijn zeer
nauw betrokken bij 'De Arme
Kant van Nederland'.
Met zijn benoeming tot voor
zitter van GroenLinks, in janu
ari 1995, veranderde dat. „Ik
kon niet meer optreden als
spreekbuis van De Arme Kant.
Die beweging moet ook een
goede open lijn hebben naar
andere politieke partijen zoals
het CDA en de PvdA", zegt
Harrewijn. Wel bleef hij zich
naast zijn partijvoorzitterschap
inzetten voor diverse daklo-
zenprojecten en bleef er ook
nog voldoende tijd over voor
zijn grote passie: het dansen.
Harrewijn is zakelijk leider van
een choreografencollectief.
Saillant detail: de naam van
het collectief is Het Kabinet en
de eerstvolgende productie die
het gezelschap van 12 tot 28
juni op de planken brengt heet
- met een knipoog naar de ver
kiezingsslogan van GroenLinks
- 'Het Kabinet deinstvoor de
verandering'. Harrewijn kan er
de humor wel van inzien en
bezweert met klem dat hij
geen enkele rol heeft gespeeld
bij de naamgeving.
Als partijvoorzitter van Groen
Links opereerde Harrewijn
vooral in de luwte. „Na het ver
kiezingsdebacle van vier jaar geleden was het doel om de partij
organisatorisch, politiek en financieel weer op de rails te krijgen.
Mijns inziens is dat uitstekend gelukt. We hebben dit keer met
z'n allen eensgezind naar de verkiezingen toegewerkt. Van on
derling wantrouwen of bloedgroepenstrijd was in tegenstelling
tot de vorige verkiezingen geen enkele sprake. De uitslag van elf
zetels was voor ons natuurlijk fantastisch. Maar daarnaast ben ik
heel blij dat er binnen de partij weer een echte debatcultuur is
ontstaan."
Nu hij tot Kamerlid is gekozen (hij stond op de tiende plaats)
moet Harrewijn zich meer in de schijnwerpers profileren. Maar
dat is Harrewijn wel toevertrouwd. „Waar ik wel moeite mee heb,
is de 'one-liner'. Die verschrikkelijke kretologie die het politieke
debat steeds meer in z'n greep krijgt, omdat politici moeten sco
ren voor de televisie. Dan sta ik dus niet vooraan te hijgen. Ik
vind het allemaal veel te ongenuanceerd en slecht voor de poli
tiek. Het leven is zoveel rijker en dieper."
Hoe hij zijn rol als volksvertegenwoordiger ziet? „Je ziet mij niet
het land inhollen met de vraag: 'Nou mensen zeg maar wat jullie
willen'. Zo werkt dat niet. Je moet proberen hier in Den Haag
dingen voor mensen te bereiken. Maar de vraag is wel hoe een
motie die je er hier doorheen weet te krijgen in de praktijk uit
pakt. Daar moeten wij als Tweede-Kamerleden veel meer op ge
spitst zijn. Geeft bepaalde wetgeving meer speelruimte voor
mensen of perkt het die ruimte juist in? Het is van het grootste
belang datje als Kamer goed contact houdt met mogelijke part
ners in de samenleving die veranderingen kunnen dragen. Ik
denk daarbij niet alleen aan traditionele organisaties als vakbon
den, maar ook aan allerlei nieuwe initiatieven als een cliënten
platform in de zorg of een organisatie van daklozen."
In de praktijk betekent dat volgens Harrewijn dat veel tijd, geld
en energie geïnvesteerd moet worden in het controleren van wet
geving. „Dus meer onderzoek doen, meer hoorzittingen met di
verse maatschappelijke groeperingen, rondetafelgesprekken,
noem maar op. Burgers en organisaties van burgers serieus ne
men. Dat vind ik belangrijk. Ik hecht heel veel waarde aan de zeg
genschap van mensen over hun eigen leefomgeving."
Samen met Paul Rosenmöller krijgt Harrewijn portefeuille sociale
zaken en werkgelegenheid, is hij tweede woordvoerder op de ter
reinen gezondheidszorg en welzijn en is hij - nota bene destijds
als aankomend dominee vrijgesteld van dienstplicht - eerste
woordvoerder op defensie. Binnen het gedachtegoed van het
Ab Harrewijn bij zijn installatie in de Tweede Kamer.
christendom - 'Gij zult niet doden' - en ook GroenLinks is pacifis
me een groot goed. Hoe verhoudt zich dat dan met het gebruik
van geweld bij bijvoorbeeld vredesoperaties? Daar zit een zekere
spanning in, erkent Harrewijn. „Ik verwacht dan ook dat anderen
mij profetisch op mijn vestje zullen spugen als ik de juiste balans
niet weet te vinden."
Als Tweede-Kamerlid blijft Harrewijn op de bres staan voor min
der bedeelde Nederlanders: werklozen, bijstandsmoeders,
WAO'ers en daklozen. Nu de vorming van Paars-2 in volle gang
is, is Harrewijn bang dat er van een aantal fraaie verkiezingsbe
loften straks weinig terecht zal komen. „Natuurlijk moet je in de
politiek compromissen met elkaar sluiten. Maar over bepaalde
zaken hebben partijen zich zo duidelijk uitgesproken dat je geen
water bij de wijn mag doen. Neem de gezondheidszorg. Alle par
tijen zijn het erover eens dat er een minimale volumegroei van
zo'n 2 procent moet komen. Als je daar nu weer op afdingt van
wege de uitkomst van CAO-onderhandelingen, dan ben je als po
litiek ongeloofwaardig bezig.
Een andere zaak waar Harrewijn zich zorgen over maakt zijn de
uitkeringen. „GroenLinks en SP zijn de enige partijen die zich tij
dens de campagne vierkant hebben uitgesproken voor verhoging
van de uitkeringen. Maar ook premier Kok heeft gezegd dat de
uitkeringen bij een groei van de economie met meer dan 2 pro
cent verhoogd moeten worden. 'Koppeling-plus' heet dat in het
politieke jargon. Nou, de vooruitzichten voor 1999 zijn uitste
kend. Kok is aan zijn stand verplicht om dat dan ook te doen, an
ders is hij geen knip voor de neus waard."
Macht corrumpeert. En soms wordt er veel te veel water bij de
wijn gedaan. Idealen verbleken vaak als er geregeerd moet wor
den. Is GroenLinks al zo ver om mee te regeren? Harrewijn: „Ik
vind dat GroenLinks zich moet voorbereiden om de volgende
keer mee te doen als potentiële regeringspartij. We zijn niet al
leen een oppositiepartij die zegt hoe het niet moet, we komen
ook met alternatieven. Dat is de afgelopen regeringsperiode al
het geval geweest. Maar zeker nu we met z'n elven zijn, mag van
ons de komende periode vaker verwacht worden dat we met
goed onderbouwde alternatieven komen."
Maar wat blijft er over van de idealen van GroenLinks? „Het een
sluit het ander niet uit. Natuurlijk moeten we fel oppositie blijven
voeren en dingen aanklagen waar het nodig is. Aan de andere
kant: als je wat kunt binnenslepen, moet je dat ook niet nalaten."
Om zich niet helemaal door het politieke bedrijf in te laten pak
ken, gaat Harrèwijn ook in de toekomst door met preken. „Ik wil
contact met de kerk houden om mezelf te dwingen afstand te ne
men van de dagelijkse politieke werkelijkheid." Dat betekent een
forse tijdsinvestering. In politieke termen is het niet erg efficiënt
om een preek te houden voor veertig mensen, terwijl je via radio
of televisie tegelijkertijd tienduizenden mensen had kunnen be
reiken. „Ik vind het een heerlijke vorm van niet-efficiënt bezig
zijn. Niet mijn politieke werkelijkheid staat centraal, maar een
bijbelgedeelte, de kerk, de liturgie. Dat is een hele andere kant
van de werkelijkheid. Het worstelen met een bijbeltekst is voor
mij een vorm van reflectie. Het houdt me nederig."
Z'n rechten als predikant geeft Harrewijn dan ook niet op. „Ik wil
de titel dominee met verve dragen. Mensen mogen mij daar ook
op aanspreken, maar ik zal er geen misbruik van maken. In de
Kamer wil ik mij er niet op laten voorstaan omdat ik in eerste in
stantie volksvertegenwoordiger ben. Als ik pleit voor verhogin
van de uitkeringen met 5 of 10 procent, doe ik dat niet als dor
nee, maar als Tweede-Kamerlid van GroenLinks."
Als politicus en predikant is Harrewijn blij met de kritische
breng van kerken op het terrein van het armoedevraagstuk er.
asielproblematiek. Hij verbindt wel een aantal voorwaarden
de kerkelijke inbreng zoals deskundigheid in de zin van ver
trouwd zijn met de problematiek en betrokkenheid. „Het m<
terugslaan op jezelf. Als je je met asielproblematiek bezig hou
moet je als kerk in principe ook bereid zijn de poort open te c
voor een op straat gezette vluchteling. Je moet consequenties
je woorden verbinden."
Dat de inbreng van kerken slechts een doekje voor het bloede
en dat in deze maatschappij steeds meer mensen buiten de b:
vallen, wil er bij Harrewijn niet in. Hij is beslist geen doemden
ker. Hij herinnert zich een bezoek aan Jamaica, waar een zwaj
van hem enige tijd werkzaam was als ontwikkelingswerker. „0
danks de schrijnende armoede heb ik daar heel erg genoten c
dat de mensen zo goed feest konden vieren. Dat past heel goe
bij mij. Ik vertik het om alleen maar de donkere kanten ergen;
„De kern van het Evangelie is hoop in donkere dagen. Dan de:
ik aan Mozes en het volk Israël op de vlucht voor de troepen
Farao. Uitzichtloos. En wat gebeurt er? Het water van de Rode
Zee wijkt. Er is weer perspectief. Prachtig toch? En weetje
ook heel wezenlijk is in het Evangelie: iedereen mag er zijn. Al
iemand daklozen of zwervers zonder meer afschrijft, kan ik he
woest worden. Omdat het niet waar is. Het is gewoon hartstik!
fout. Zo is het allemaal niet bedoeld."
Foto uit de archieven
ANNO 1898
Maandag 6 Juni
Advertentiën
- Café ,,De Nieuwe Trasmolen", Nieuwe Rijn
No. 72, hoek Middelstegracht. De ondergeteek-
ende bericht, dat hij bovenstaande zaak heeft
overgenomen en beveelt zich beleefd aan, belo
vende eene goede consumptie en nette bedie
ning. Achtend: Uw Dw. Dnr., Wilh. Rombaut.
Nieuw! De ondergeteekende heeft de eer te
berichten, dat hij hedenavond op de Haarlem
merstraat 94 een zaak in Tabak en Sigaren
opent. Hopende door een druk bezoek vereerd
te mogen worden. Aanbevelend, Uw Dw. Dnr.
E.A. De Chateau, Haarlemmerstraat 94.
Het Sub-Comité voor de in September te Lei
den te geven Kinderfeesten heeft voor den Kin
deroptocht ongeveer 7500 Nationale en Oranje-
Vlaggetjes noodig, in drie grootten en voorzien
van Stokken. Stadgenooten wordt verzocht hun
ne schriftelijke opgaaf van prijzen en afmetin
gen vóór 11 Juni in te zenden bij den Secret.-
Penningm. D.J.M. De Hondt, Pieterskerkgracht
3.
De ondergeteekende heeft de eer te berich
ten, dat ten gevolge van het overlijden van ha
ren Echtgenoot M. Koppeschaar zij de Zaak van
Chemische Wasscherij en Kunstververij op den
zelfden voet blijft voortzetten en zich bij het ge
achte publiek ten zeerste aanbeveelt. Wed. M.
Koppeschaar-De Rijk, Breestraat 26.
's Avonds na 8 uren gesloten. Gedurende Ju
ni Opruiming van alle voorhanden Axminsteren
nieuw-Brussels Tapijten en Loopers, tegen ver
minderden prijs. Hasselman Pander, Leiden.
ANNO 1973
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde bank- of
girocheque ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 centimeter in zwart wit) op te sturen
naar het Leidsch Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante be
taling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
woensdag 6 juni
LEIDEN Een kloeke duik in het water kan op
een zonnige en warme voorjaarsdag verfrissend
zijn. Maar zoiets geldt natuurlijk niet voor een
auto. Pareltjes zweet zullen dan ook wel het
voorhoofd van de eigenaar van deze auto (een
21-jarige Leidenaar) hebben getooid toen hij
zag hoe een takelwagen zijn karretje weer op
het droge moest zetten. Vermoedelijk heeft de
autobezitter door de hoge temperatuur vergeten
de nodige vergrendelingen uit de voeren toen hij
de auto parkeerde langs de Oude Singel.
HAZERSWOUDE Hare excellentie de minis
ter van Volksgezondheid en Milieuhygiëne Irene
Vorrink, de echtgenote van premier Den Uyl,
Liesbeth, Pipo de Clown (Cor Witschge) en de
voorzitter van de commissie Milieuhygiëne Ha-
zerswoude, wethouder L. Verweij, hebben gis
teravond het vandaag (Wereldmilieudag) uit te
geven milieuganzenbord uitgeprobeerd. In het
gemeentehuis van Hazerswoude was een came
raploeg van AVRO's Televizier-magazine pre
sent, om dit spelletje milieuganzenborden bij
de vaderlandse tv-kijkers rechtstreeks op de
buis te brengen. Ria Bremer presenteerde dit
programma-item, nadat eerder beelden waren
getoond van een meestal schoon Hazerswoude.
Vanaf vandaag kunnen de Hazerswoudenaren
zich gaan bekwamen in het spelen met het
milieuganzenbord, want iedere hoofdbewoner
krijgt het spel, door K.H. Dekker in de Commis
sie Milieuhygiëne als idee gelanceerd en daarna
prompt door de commissie overgenomen, thuis
bezorgd.
Het 'schouwspel' werd
aan wal gadegeslagen
door vele nieuwsgierigen,
die zelfs raamkozijnen en
dakgoten als tribuneplaat
sen benutten.
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
tstraat 82
s: Postbus 54,
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
DIRECTIE
B M. Essenberg,
V.M.J. Bouterse (ad/und)
J, Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T van Brussel (ad/und)
F. Klein Schiphorst (ad/und)
PUBUC RELATIONS
071-532) Het
071-531» briel
Maandag t/m vri^ag^an 8.30 tot 17uJ f®*1'
071- 535 een
RUBRIEKSADVERTENTIES mOE
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 uuj mar
071-5141 het
i sten
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
id (acceptgiro)
aal (acceptgiro)
W.H. C.M.Steve
I. Preenen chef red. Groot Leiden
A.J.B.M. Brandenburg, chef eindred. regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin en Bollenstreek
W. Spierdijk, chefsportr
VOOl
I i dun
...tatabonnrf1™!'
i 1.- korting per betaling. Zie
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBAff
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte c; de
hebben of blind zijn (of een andere leesham eole
hebben), is een samenvatting van het regioni dan
nieuws uit het Leidsch Dagblad op geluidsca?
beschikbaar Voor informatie 0486-486486 t„lt,
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Grave).
>rde K
E. Straatsma,
holj
WÊÊÊÈÊÊÊÊÊÊÊÊMHÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊËÊÊÊÊÊÊÊm
ZIEKENHUIZEN
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd feestdag
Academisch Ziekenhuis zaterdag 13 00 t/m dinsdag 13.00 en vanaf woensdag
13.00 t/m vrijdag 13.00 u. r
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst j T
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis:tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071 -5454545
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord:tel. 0172-463131. I
Academisch Ziekenhuis: tel. 071-5269111. t
