i
IA
MlHl
JlL
Ï3
'Panorama Dekkers' in Lissabon
^lir
KRAK
casterman
199J
Op het moment dat het thema van de
Nederlandse bijdrage aan de
wereldten toonstelling in Lissabon
bekend was, lag de keuze van een
represen tatieve kunstenaar voor de
hand. In het Nederlandse paviljoen
wordt de nadruk gelegd op alle
facetten van de Noordzee. Dit is
afgeleid van het hoofdonderwerp van
Expo 98: 'The oceans, a heritage for
the future'. ('De oceanen, erfgoed voor
de toekomst'). Zee en polderland
vormen in Nederland twee kanten
van dezelfde medaille en er is slechts
één kunstenaar die zich chroniqueur
van het landschap in wording mag
noemen. Dat is Ger Dekkers uit het
Overijsselse Dwarsgracht. In Lissabon
worden doorlopend negendelige
sequenties van hem geprojecteerd:
'New Dutch Seascapes'.
door WIM VAN DER BEEK
ZATERDAG 30 ME11998
Negendelige series van fotograaf in Nederlands paviljoen van Expo 98
Lissabon verwacht dat de komende
maanden alleen al 130.000 Neder
landers zullen afkomen op Expo 98.
Maar voorlopig heerst er nog even vredige
rust in de tentoonstellingshal waar de Neder
landse bijdrage is ondergebracht. De aan
dacht wordt er onmiddellijk getrokken door
een enorm projectiescherm van vier meter
hoog en zesendertig meter lang, waarop
steeds negen opeenvolgende beelden van
Nederlands polderland te zien zijn. Het pro
gramma bestaat uit tien series. Enkele meters
onder het diascherm slingert een gestileerde
glazen golf die doorloopt tot aan een fictieve
dijk met kustverzwaringen van betonblokken
en vijf draaiende windturbines. Nederlandser
landschap is nauwelijks denkbaar.
Normaal gesproken worden de negendeli
ge fotoseries van Ger Dekkers (Borne, 1929)
in blokken van drie bij drie gepresenteerd. In
Lissabon is echter gekozen voor een skyline-
effect. Wie Panorama Mesdag kent, zal de fo
toreeksen ervaren als een hedendaagse vari
ant op het illustere huzarenstuk. In het lang
gerekte, fragmentarisch opgebouwde pano
rama benadrukt de kunstenaar dat hij zich
graag laat verrassen door omstandigheden.
Dekkers kijkt met het oog van een schilder,
voelt zich in de eerste plaats beeldend kun
stenaar en pas in tweede instantie fotograaf.
Het fototoestel is weliswaar zijn medium bij
uitstek geworden maar blijft een stuk gereed
schap.
De fotobeelden worden door Dekkers ge
rangschikt in een leesbare volgorde. Dat ge
beurt vanuit de behoefte om zo helder moge
lijk het verhaal te vertellen van de fascinatie
die de kunstenaar onderging toen hij ze
maakte. Het scheppingsproces is doelbewust
eenvoudig gehouden. Wat hij met het blote
oog waarneemt, ziet hij ook door de lens. Zijn
fotoseries zijn verslagen van ervaringen en
waarnemingen waarbij emotionele betrok
kenheid voorop staat. Er wordt pas gefoto
grafeerd als een impuls van buitenaf dat in
geeft. Intuïtie is essentieel.
Van ingewikkelde kunstgrepen en techni
Ger Dekkers: chroniqueur van landschap in wording.
sche hoogstandjes moet Dekkers niets heb
ben. Het hele beeld wordt gebruikt. Er wordt
niets aan verknipt of veranderd. Ondanks de
restricties die hij zichzelf oplegt, doen zich
zoveel bijzondere momenten en waarnemin
gen voor dat er volop materiaal voorhanden
is voor verrassende beelden. Het 'nieuwe
land' is voortdurend aan verandering onder
hevig en levert steeds weer nieuwe ontdek
kingen op.
De landschappen van Dekkers bezitten een
abstracte uitstraling. Een strekdam lijkt een
gestileerde vogel en een aantal achter elkaar
gepresenteerde foto's suggereren de bewe
ging van een stijgend of dalend vliegtuig. Die
suggestie verwijst indirect naar Dekkers' pas
sie voor het vliegen. De vele vlieguren die hij
inmiddels maakte, hebben zijn blikveld let
terlijk verruimd. Naast ordeningen in de
vorm van een stripverhaal, doen zich blok-
n, diagonalen en kantelingen van 180
en 360 graden voor, die het abstractieniveau
versterken.
'Panorama Dekkers' geeft in vogelvlucht
een overzicht van het complete oeuvre van
de kunstenaar. 'New Dutch Seascapes' om
spant een periode van tien jaar. De oudste
serie uit 1988 werd gemaakt in Zeeland
(Neeltje Jans) en de meest recente serie uit
1997 toont de Noordermeerdijk bij het IJsscl-
meer. Verder heeft hij onder meer de Eems-
haven en de Waddenzee in beeld gebracht. j
Tijdens de officiële opening benadrukte de i
Portugese president Sampaio dat Expo 98 be- j
schouwd moet worden als een poging om te
laten zien wat de 21ste eeuw zal brengen.
Omdat de manifestatie over de grenzen van
het millennium wil kijken, kunnen de foto-
reeksen van Dekkers gezien worden als een j
kroon op de Nederlandse bijdrage.
Als geen ander heeft de kunstenaar een j
stempel gedrukt op de na-oorlogse ontwikke- j
ling van fotografie als autonome kunstvorm
in Nederland. De dialoog tussen natuur en
cultuur wordt op het scherpst van de snede
gevoerd in de revolutionaire winning van
nieuw land en Dekkers is verantwoordelijk j
voor de artistieke beeldvorming van dat feno- j
meen. Hij volgde de evolutie van het polder- j
land op de voet en zal dat ook in de toekomst
blijven doen. Persoonlijke stemmingen zijn
door hem met het vlakke cultuurlandschap
verbonden op een manier die niet los gezien
kan worden van de Nederlandse traditie van
landschapsschilderkunst.
In Dekkers' Nieuwe Romantiek spelen het
vertrouwen in de autonome blik van de kun
stenaar en de reactie op de algemene verkil-
ling en het verlies aan emotie in de heden-
daagse kunst een hoofdrol. Dekkers laat er
geen misverstanden over bestaan dat hij ge
voelsmatig betrokken is bij het calvinistische j
streven om geen meter grond verloren te la
ten gaan. Elke stap die hij op poldergrond I
zet, ervaart hij als een fysiek contact met de
zeebodem. Die lichamelijke ervaring is terug
te vinden in de manier waarop hij zijn 'New j
Dutch Seascapes' in beeld brengt.
'Expo 98', Lissabon; t/m 30 september, da-
gelijks 10.00-20.00 uur. Informatie: Stichting
Nederland Wereldtentoonstellingen, tel. 070-
3564503.
Tibet met Kuifje' is nog t/m 2 augustus in het Rijksmuseum voor Volkenkunde te zien. Het museum is gevestigd aan de Steenstraat 1Leiden, telefoon 071-516 88 00.
Zjjn: dinsdag tot en met vrijdag en zondag 10.00-17.00 uur. Zaterdag en feestdagen 12.00-17.00
De tentoonstelling
De openingstijden van het museum zijn: dinsdag tot en met vrijdag en zondag 10.00-17.00 uur. Zaterdagen feestdagen 12.00-1 /.oo uur
Toegangsprijzen: Volwassenen/ 10,--. Jeugd van 4-18/CJP/65+/ 7,50. Groepen (min. 10 personen) 7,50. Museumjaarkaart toeslag/ 3,00,
de activiteiten zijn Inbegrepen in de museumentree, tenzij anders vermeld.
Dat grote, grote pech!Als wij
hier blijven, wij bevriezen...
Wij moeten lopen.
De W/tte Godin wordt
boos! Er staat iets te
gebeuren...
Kom, Gezegende
Bliksem, wees met zo
I lichtgelovig als een boer
Pöh-Prying!Dat is
n lawine, anders niet!
en nog eens nee, ik ben het beu!
dagen zijn we nu al op de been,
ter een oog dicht te doen...
Toe, kapitem, nog even! Over
een paar uur zijn we uit de
Nee! Ga maar
lie dr.e nee.,
twee mannen en een Jongen
met een zuiver hart... met een
hondje wit als ochtend-
sneeuw... 2.J verlenen in
/7\\ Zusver Har, loopt Hij loopt. Hij r\*~t V
Z&JÜIèJZ ïlytoTaZ", ter j QAOEHL./)
