9
Waardering
voor zorg
neemt af
'Stortbazen moeten betalen voor
controle op oude vuilnisbelten'
KNMI: Lente 1998 was
zacht, zeer nat en somber
m:
4 Justitie onderzoekt dood patiënte
Binnenland
Friese pelgrimstocht voor fietsers en steppers
\TERDAG 30 MEI
Slechts 40 procent tevreden over kwaliteit
Tussen 1992 en nu is het oordeel van de Nederlandse be
volking over de kwaliteit van de gezondheidszorg een
stuk negatiever geworden. Vond zes jaar geleden nog 84
procent de kwaliteit goed, nu is dat percentage bijna ge
halveerd tot 43. Waar in 1992 14 procent van de bevol
king de kwaliteit matig vond, is dat nu 45 procent. Het
percentage met het oordeel 'slecht' is gestegen van 2
naar 10 procent.
geneeskundige Post worden de
problemen de komende jaren
alleen maar groter. Onlangs zat
hij een commissie voor die tot
de slotsom is gekomen dat over
vijftien jaar het aantal lijders
aan diabetes met 35 procent zal
zijn toegenomen, aan hartfalen
met 43 procent en aan demen
tie met 40 procent. Deze drasti
sche verandering van de ziekte
beelden, door de vergrijzing van
de naoorlogse babyboomers, le
vert niet alleen meer patiënten
op, het zijn ook nog eens pa
tiënten die veel meer begelei
ding en dus tijd zullen vergen.
Volgens Post speelt de over
heid daar onvoldoende op in. Er
wordt onvoldoende gepland
waardoor een groot tekort aan
artsen dreigt te ontstaan. De
dreiging van een maatschappe
lijke tweedeling wordt daarmee
reëel: wie goede verzorging kan
betalen wijkt uit naar het bui
tenland of naar een privékliniek
of tehuis. Wie dat niet kan
wordt geconfronteerd met ab
soluut onvoldoende zorg. Met
gebrek aan kwaliteit. Post:
,,Zo'n ontwikkeling zegt iets
over de beschaving van een
land."
Volgens de Groningse hoofddo
cent medische sociologie Tijm-
stra, die zowel in 1992 als in
1998 het onderzoek deed, is met
name de zorgverlening aan ou
deren, chronisch zieken en ge
handicapten veel te zwaar on
der druk komen te staan. „Daar
is het draven en rennen gewor
den door al dat bezuinigen en
inleveren. En nu krijgen we
langzamerhand in de gaten dat
dat absurd is. Aan de ene kant
180.000 miljonairs in Neder
land, aan de andere kant ver
kommerende demente bejaar
den in een tehuis."
De enquête in 1998 spitste
zich na een eerste vraag over de
kwaliteit van de zorg in het al
gemeen toe op de meningen
over de zorg aan ouderen, chro
nisch zieken en gehandicapten.
Slechts 28 procent van de on
dervraagden meende die als
'goed' te kunnen kwalificeren,
35 procent hield het op 'matig'
en 20 procent op 'slecht'. De
rest van de ondervraagden gaf
aan geen ervaring met het on
derwerp te hebben of geen me
ning.
Volgens hoogleraar sociale
VVD wil relatieve inspanning
leveren bij broeikasprobleem
De WD wil per se een verde
ling van de Europese doelstel
ling op basis van de kosten die
een land moet maken om min
der broeikasgassen uit te stoten.
Volgens Kamerlid Klein Mole-
kamp ligt dat criterium besloten
in een uitspraak van het kabinet
dat de EU-landen 'vergelijkbare
inspanningen' zullen doen.
„Het is voor ons onaanvaard
baar als landen als Engeland en
Duitsland dezelfde verplichting
krijgen als Nederland. Zij kun
nen daar veel makkelijker aan
voldoen", aldus Klein Mole-
kamp. Engeland kan kolenmij
nen sluiten, Duitsland kan te
gen lage kosten in het voorma
lig Oost-Duitsland het nodige
bereiken.
De WD wil dat minister Wij-
ers eén rapport openbaar maakt
van het Energie Centrum Ne
derland (ECN). Dat heeft een
Europese verdeling gemaakt op
basis van de vereiste investerin
gen. Volgens het rapport zou
Nederland in 2010 3 procent
meer broeikasgassen mogen
uitstoten, in plaats van minder.
„Volstrekt onacceptabel",
noemde minister De Boer deze
visie begin april.
De kosten moeten bepalen in
welke mate Europese landen de
uitstoot van broeikasgassen
moeten verminderen, vindt de
WD. Met die formulering wil
len de liberalen onder de ver
plichtingen uit die Nederland in
Kyoto tijdens de wereldwijde
klimaatconferentie op zich
heeft genomen.
Volgende maand praten de
leden van de Europese Unie
over het broeikasprobleem. Zij
hebben vorig jaar in Kyoto afge
sproken dat zij gezamenlijk in
2010 8 procent minder broei
kasgassen zullen uitstoten dan
in 1990. De verplichting per
land moet nog worden bepaald.
Daarover bestaan grote me
ningsverschillen in de EU. Voor
zitter Groot-Brittannië stuurt
aan op een even grote vermin
dering voor elk land. Nederland
is daar tegen, heeft minister De
Boer van milieu al laten weten.
Landen die al veel aan energie
besparing hebben gedaan, wor
den op die manier namelijk ge
straft voor hun goede beleid. De
Boer zei daar echter bij dat zij
ook niet voelt voor de benade
ring van de WD.
t, april en mei is de
1998 de zachtste van
geworden. De drie
maanden waren extreem
acht, zeer nat en aan de som-
>ere kant, aldus het KNMI. De
jemiddelde temperatuur in
)e Bilt was 10,7 graden, tegen
langjarig gemiddelde van
4 graden. Er viel 220 milli-
regen, tegen een langja-
ig gemiddelde van 167 en er
430 uur zonneschijn tegen
langjarig gemiddelde van
162 uur.
De maand mei leverde een
aantal nieuwe eeuwrecords op
zoals de hoogste maximum-
temparatuur, 32 graden op 12
mei, en het grootste aantal zo-
nuren (127). Bovendien is het
niet eerder voorgekomen dat
het tussen 11 tot en met 20
mei geheel droog is gebleven.
De maand mei kende verder
negen warme dagen met een
maximum van tenminste 20
graden en op 11 en 12 mei
zelfs tropische dagen (maxi
maal tenminste 30 graden),
die in mei zelden voorkomen.
De stortbazen van de huidige
Zuid-Hollandse vuilstortplaat
sen moeten opdraaien voor de
controle en onderhou.d van de
vierhonderd oude en inmiddels
gesloten afvalbergen. Dat wil
PvdA-gedeputeerde J. Wolf, die
verantwoordelijk is voor het af
valbeleid. Het aanbrengen van
peilbuizen en overige controle-
apparatuur op de oude stort
plaatsen kost ongeveer 10 mil
joen gulden, waar nog een klei
ner bedrag jaarlijks bovenop
komt. De kosten van de oude
stortplaatsen komen bovenop
de 150 miljoen gulden die de
exploitanten al gaan betalen
voor controle en onderhoud
van de huidige stortplaatsen.
Zuid-Holland moet op grond
van de nieuwe Leemtewet geld
inzamelen voor controle en on
derhoud van stortplaatsen die
op 1 september 1996 in gebruik
waren. De provincie heeft tien
stortplaatsen, waaronder het
Braassemermeer en de enorme
Derde Merwede in Dordrecht,
en Rijkswaterstaat heeft er twee
voor eigen gebruik. Om na de
sluiting de plaatsen te kunnen
controleren is 150 miljoen gul
den nodig. De tien bedrijven
(plus Rijkswaterstaat) die daar
nu vuil storten, zijn verplicht
dat bedrag via een heffing op te
brengen. Het geld wordt belegd
en van de rente worden de jaar
lijkse kosten betaald. Eventuele
grote saneringen kunnen er niet
uit worden betaald; daar zou
het rijk voor moeten opdraaien.
De provincie is verantwoor
delijk voor zowel de controle als
de uitvoering van de nazorg.
Wolf had dat liever anders ge
zien om de schijn van belan
genverstrengeling te voorko
men, maar Provinciale Staten
besloten om alles in eigen huis
te houden.
Met de nazorgorganisatie lijkt
de milieuveiligheid van de hui
dige stortplaatsen fatsoenlijk
geregeld. In Zuid-Holland lig
gen echter nog vierhonderd ou
de stortplaatsen waarvan op
een aantal de nodige troep ligt.
Daar zijn grote bij, zoals de
Coupépolder in Alphen aan den
Rijn en de Klinkenbergerpias in
Sassenheim, maar ook kleinere
zoals Roomburg in Leiden. Van
al deze plaatsen is maar ten de
le bekend wat er ligt.
Kort geleden heeft het rijk
voor de controle van oude stort
plaatsen landelijk voor dit jaar
25 miljoen gulden beschikbaar
gesteld. Zuid-Holland gaat van
zijn deel alvast beginnen met
het peilen en meten van de ver
vuiling, maar om alle plaatsen
te kunnen doen is meer geld
nodig. Het principe dat de ver
vuiler betaalt wil Wolf in dit ge
val laten schieten: de storters op
de huidige belten moeten het
geld opbrengen voor die oude
plaatsen. Maar, verdedigt Wolf
zijn opvatting, „het gaat om een
maatschappelijk belang." Zijn
plan moet overigens nog door
Provinciale Staten worden be
handeld.
In kaart brengen van de oude
vervuiling heeft volgens de pro
vinciebestuurder het voordeel
dat bij het rijk beter kan worden
gelobbyd voor méér geld voor
sanering. „Al moeten we daar
niet al te veel van verwachten.
We kennen nu ook al allerlei
vervuilingen die nodig moeten
worden opgeruimd, zoals de
Zellingwijk in Gouderak. Wij
weten dat dat moet gebeuren,
het rijk weet dat, maar toch
toch is er nog geen geld voor."
80
Breda De Bredase justitie is een strafrechtelijk onderzoek be
gonnen naar de dood van een 29-jarige van oorsprong Joegosla
vische vrouw zondag in het Bredase Ignatius Ziekenhuis. Sectie
een patholoog-anatoom heeft volgens een woordvoerster
justitie uitgewezen dat de vrouw overleed aan inwendige
jloedingen in het gebied waar zij onlangs was geopereerd. Vol-
;ens haar familie voelde de vrouw dat ze ging sterven, maar on-
lernam het ziekenpersoneel niets. Artsen concludeerde hyper-
entilatie die vanzelf moest overgaan. De onenigheid daarover
tussen familie en personeel liep zo hoog op dat de politie eraan
e pas moest komen om de zaak te sussen. Het Ignatius Zieken-
wil geen mededelingen doen.
Een op drie donorformulieren terug
b hjswijk» Een op de drie mensen heeft het donorregistratiefomu-
vrier ier teruggezonden. Meer dan de helft (56 procent) stelt organen
:n/of weefsels na het overlijden beschikbaar voor transplantatie.
Met de registratie van ruim 4 miljoen formulieren in het donor-
1 egister is één van de belangrijke doelstellingen van de Wet op
de Orgaandonatie dichterbij gekomen: het vastleggen van de
ivilsbeschikking van mensen over orgaandonatie. Volgens de te
ruggestuurde formulieren wil 36 procent dat organen niet voor
donatie worden gebruikt en laat 9 procent de keuze over aan
1 of meer nabestaanden.
Turkse drugsbende opgerold
amsterdam De politie van Amsterdam heeft met de arrestatie
melijk Turkse verdachten e
naai opererende Turkse drugsbende opgerold en vermoedelijk
drie liquidaties opgelost. Er is 90 kilo heroïne in beslag geno-
De bende vervoerde voornamelijk heroïne met personen
wagens uit Turkije naar Nederland en sluisde deze via een kof
fiehuis in Amsterdam naar afnemers, onder andere in Duitsland
en België. In januari werd een speciaal team op de zaak gezet.
46-jarige vermoedelijke leider van de bende werd in septem
ber vorig jaar in een woning in Diemen doodgeschoten. Een van
de daders, een 31-jarige man uit Zaandam, werd twee dagen la
ter op een parkeerplaats in Uitgeest gevonden. De derde moord
vond plaats in Heemskerk.
'De perfecte moord berust op falen van lijkschouwer'
Artsen in Nederland zijn niet
alert genoeg op de perfecte
moord. Ze zijn onvoldoende
opgeleid om alle onnatuurlijke
doodsoorzaken te herkennen,
stelt forensisch toxicoloog Uges
in zijn oratie die hij dinsdag
uitspreekt aan de Rijksuniversi
teit Groningen. Vergiftigingen
door opzet, fouten, nonchalan
ce of experimenten komen vol
gens de hoogleraar geregeld
voor. Desondanks worden wei
nig rechtszaken tegen de da
ders aangespannen. Onderwijs
in de klinische toxicologie
moet artsen en apothekers ver
giftigingen leren herkennen en
behandelen, vindt Uges.
De perfecte moord berust
volgens de hoogleraar meer op
het falen van de lijkschouwer
dan op de genialiteit van de da
der. Om onderzoek te verge
makkelijken pleit Uges ervoor
om bloedmonsters te bewaren
in alle gevallen waarin een na
tuurlijke doodsoorzaak niet on
omstotelijk vaststaat. Aan de
hand van sporen vergif, medi
cijnen of verslavende middelen
proberen forensisch toxicolo-
gebeurd.
Soms wordt een doodsoor
zaak pas na een aantal slacht
offers ontdekt, zoals in de zaak
de verpleegster die verscheide
ne bejaarden een dodelijke in
jectie insuline toebracht.
Begin dit jaar werd Uges op
geroepen als getuige-deskundi-
ge in het hoger beroep van de
twee Haagse verpleegkundigen
die werden beschuldigd van
moord op de 94-jarige miljo-
naire waarmee een van hen in
het huwelijk was getreden.
Door de wetenschappelijke fei
ten kwamen de verdachten vrij.
Zuid-Hollandse gedeputeerde J. Wolf (PvdA):
[asjsmokkelaar krijgt 21 maanden
utrecht Een 42-jarige man uit 's Graveland is gisteren veroor
deeld tot 21 maanden celstraf, waarvan vijf voorwaardelijk, we-
;ens hasjsmokkel. De officier had 3,5 jaar geëist. Volgens justitie
^^,mokkelde de man in 1996 en 1997 25.000 kilo hasj het land bin-
len. De politie pakte de man in augustus vorig jaar op, na een
ip dat er op zijn bedrijfsterrein in Mijdrecht grote hoeveelheden
Leider ïasj lagen. Agenten troffen inderdaad enkele duizenden kilo's
lan. De man beweerde dat hij de drugs tegen betaling opsloeg
roor anderen en slechts een loopjongen was. Hij zou daar in to-
aal 25.000 gulden per levering voor hebben ontvangen. Volgens
ustitie zou hij in totaal ruim vier ton hebben verdiend met de
imokkel. Hij kan nog een vordering tegemoet zien.
Brabant wil onderzoek Bijlmergrond
tOTTERDAMDe Brabantse gedeputeerde Verheijen van milieu
vil dat alsnog de grond wordt onderzocht die in Moerdijk i:
imikt voor ophoging en die in de Bijlmer na de ramp met het El
M-vliegtuig werd afgegraven. De grond werd afgegraven in Am-
- sterdam en gereinigd bij de niet meer bestaande grondreini-
gingsinstallatie van NBM Milieu in Schiedam. In april ontstond
commotie over de grond, omdat er volgens de stichting Visie
mogelijk verarmd uranium in zat. De stichting baseerde zich op
mededelingen van een oud-medewerker van NBM Milieu die
isinds 1994, toen de vervuilde grond in Schiedam werd gereinigd,
met gezondheidsklachten kampte. De moeilijkheid met de
grond die in Moerdijk is gebruikt, is dat het om ongeveer 1.500
gereinigde Bijlmergrond gaat, op een totaal van 50.000 ton
die is gebruikt voor de ophoging van het terrein. Bovendien weet
niemand waar die 1.500 ton ligt.
De Coupé-polder in Alphen aan den Rijn: een van de 400 'kleine' afvalbelten in de provincie. foto ben de bruyn
leeuwarden willem altena
en cor de boer
De bewoners van de elf steden
van Friesland krijgen dit week
einde vreemd volk over de
vloer. Welgeteld 18.730 mensen
wagen zich aan variaties op een
bekend thema: de Elfsteden
tocht. Zij vormen een bonte
pinksterstoet, die zich voortbe
weegt op fietsen, motoren, so
lexen. steps en kangoeroe-gym
pies.
De sporters treden aan voor vijf
organisaties, die samen ook nog
eens 859 routebegeleiders,
stempelaars. Rode- Kruiswerkers
en EHBO'ers op de been bren
gen. Voor de professionele be
waking van de openbare orde
en de verkeersveiligheid komen
vier bewakers, honderd politie
mensen en een regiment brug
wachters in actie. De pu-
bliekstoeloop langs de trajecten,
met lengtes van 215 tot 240 ki
lometer, is groot. Zij lijden geen
honger of dorst. Er staan zeker
een paar honderd horeca-wer-
kers en andere neringdoenden
klaar. Want waar een elfsteden
tocht is, is ook handel.
Alles wijst er op dat het pink-
sterweekeinde bij uitstek ge
schikt is voor het volbrengen
van zo n Friese pelgrimstocht.
Dat zal meer met het gemiddeld
ken hebben dan met de christe
lijke oorsprong van het feest-
weekeinde. De 18.730 Fries-
land-bedwingers komen niet
voor uitstortingen van Heilige
Geesten. Zij hebben hun eigen
heilig vuur. Het drijft hen langs
de elf steden, voor stempels en
een medaille.
Dat doel heiligt veel middelen.
Wie dat met eigen ogen wil aan
schouwen, moet eens gaan kij
ken bij de start van de maan
dagse fietselfstedentocht in
Bolsward. Voor deze 52e naoor
logse editie wordt 's ochtends
om vijf uur het startschot gelost
door Commisaris der Koningin
in Friesland Loek Hermans,
vanwege de feestelijke Fryslan
500-tint. Om de deelnemers-
stroom in goede banen te lei
den, heeft de stichting De Friese
Elfsteden Rijwieltocht Bolsward
bijna zevenhonderd vrijwilligers
achter de hand. Daarvan doen
er 250 dienst in Bolsward. Om
hen te helpen bij hun niet altijd
even dankbare taak is gezorgd
voor extra wegafzettingen en
vier beveiligingsmensen in uni
form.
De solexclub AOW (Altijd Onder
Weg) redt zich zonder hulp-in-
uniform. AOW laat maandag
voor de dertiende keer honderd
deelnemers los. Zij toeren in ge
sloten formatie door Friesland.
De bromsolex-coureurs bedrui
pen zichzelf met eigen koffie en
broodjes en vijftien begeleiders.
Vier van die helpers zitten op
motorfietsen. Zij houden bij zij
weggetjes het verkeer op om het
peloton ongehinderd te laten
langs snorren. Op dringend
AOW-advies staan de solexrij
ders maandag met nieuwe
voorbanden aan de start in
Leeuwarden. Er gaat niettemin
een flinke voorraad reserveban
den mee, want bij regen zorgen
plakkerige steentjes al snel voor
klapbanden.
Zoals de solex-rijders Bolsward
moeten mijden vanwege de
grote fietsersdrukte, zo zien de
3600 elfsteden-motorrijders
Hindeloopen maandag zelfs
niet eens vanuit de verte. Dat zit
tochtorganisator Anne Radelaar
dwars: „Onze mensen willen
vanzelfsprekend erg graag alle
elf steden zien. Dat zoiets in
Hindeloopen niet lukt, heeft te
maken met de drukte door
Duitse toeristen. Die krijgen
voorrang. Wij zijn tolerant,
maar eigenlijk stuit het mij te
gen de borst."
Als de motorfietsen uitrukken,
slapen de elfstedensteppers uit.
Die hebben de dag ervoor hun
kleinwielige autopeds 16 tot 21
uren op gang moeten houden.
Vannacht om middernacht ver
trekt het honderdtal uit Bols
ward. Daar moeten zij morgen
middag tussen vier en uiterlijk
negen uur zijn teruggekeerd
met 230 zware kilometers in de
benen.
Tijdens hun nachtelijke kilome
ters rijden de steppers pelotons-
gewijs. Lekke banden mogen de
pret niet drukken. Wie lek rijdt,
levert zijn tweewieler in bij de
bezembus.
De finish compenseert in één
klap alle nachtelijke ontberin
gen. De steppers profiteren dan
slim van de zondagse publieks-
drukte in Bolsward, dat dan vol
stroomt vanwege het nakende
fietsfestijn. De Boer: „Die aan
komst is het allermooiste. Dan
staan er al gauw een paar dui
zend mensen aan te moedi
gen.
Van elfstedentochten worden
de woonplaatsen langs de route
niet rijk. Winkels kunnen gerust
gesloten blijven. De deelnemers
hebben alweer de volgende stad
op de korrel. Aansteken doen ze
hooguit in een café. „De deel
nemers geven zichzelf geen tijd
voor ontspanning. Ze zijn haas
tig", zegt bestuurslid Gonnie
Hornstra van Stadsbelang Slo
ten. In haar stadje moeten de
fietsers hun haast een tandje la
ger zetten. De nauwe straatjes
dwingen de pedaleurs stapvoets
stempelwaarts.
Van hinder of ergernis willen de
Slotenaren niets weten. Alle be
woners genieten zo'n dag, ver
zekert Hornstra. „Hele ploegen
zitten hier voor hun huis of
langs de straat. Een klapstoeltje
en de thermoskan binnen
handbereik. Heel wat mensen
komen juist op deze dag bij fa
milie of kennissen in Sloten op
bezoek. Prachtig toch?"
Compleet wonen
stoutcnbcck
Leiderdorp Meubelplein 1 Telefoon (071) 589 93 23. Donderdag koopavond Wij komen graag bij U thuis.
