MARSEILLE:
Toerisme
oensme
roeit
Steeds
Vijf keer vrede
van Münster
CHTE N
TERDAG 30 ME11998
seille is één
steden waar het WK
;tbal (van 10 juni tot 12 juli)
ch afspeelt. Nederland treedt
i zaterdag 20 juni in de ha-
nstad aan voor de groeps-
edstrijd tegen Zuid-Korea. De
kale instanties hebben rond
interlands tal van activitei-
n op touw gezet om de tien-
ïizenden voetballiefhebbers
durende hun verblijf in Mar-
ille tev rmaken.
jarseille houdt van voetbal,
jeemd is het dus niet dat de
van de havenstad het
Jetbalstadion aanprijzen als
i de belangrijkste be-
tnswaardigheden. Het Stade
llodrome wordt in één adem
noemd met de grote toeristi-
e trekpleisters, zoals de
ioggelegen Notre-Dame de la
irde, het Chateau d'If in zee
Jde oude haven in het cen-
i. Sterker, na de Notre-Da-
s Stade Vélodrome het
leest bezochte historische 'op-
fqe'.
irseille, een smeltkroes van
migranten, rust tussen de
lopers van de heuvels aan de
idkust van Frankrijk. De ha-
nstad keert, door zijn blik op
golven van de Middellandse
e richten, de republiek ar-
ït de rug toe. Voor de in-
rs gaat de liefde voor de
;n de zee boven die voor
tie. Ze zijn trots op het af-
Ijkende karakter van hun
pats. Fransman zouden zij
a pas in tweede instantie wil-
s veel waard
I, deels door henzelf geculti-
ferde, aparte status over te
lagen op de nazaten. Marseille
'e oudste verstedelijkte ne-
Irzetting van Frankrijk, ge-
jcht door de Griekse zeevaar-
]r Protis en de beeldschone
pptis. Zij vestigden zich bij wat
de Vieux Port (oude haven)
noemden de stad Massa-
lia. Volgend jaar wordt in wat
t de 'poort naar het oosten'
werd genoemd, het 26ste eeuw
feest gevierd.
Aan het grote sportevenement
van deze zomer, de wereldkam
pioenschappen voetbal, geeft
de stad een eigen invulling.
Marseille afficheert zichzelf als
dè voetbalstad van Frankrijk.
„Nergens (in Frankrijk) is de
passie voor het spel zo groot als
hier", beweert de Italiaanse in
ternational Fabrizio Ravanelli,
de vedette van Olympique. „De
passie is vergelijkbaar met die
i de voetbalfans in Napels."
Olympique Marseille, in de
volksmond beter bekend als
l'OM, is de enige Franse club
die er in slaagde de Europa Cup
(1993) te winnen. Dat l'OM zich
destijds via onfrisse praktijken
als omkoping en belastingfrau
de een weg naar de top baande,
wordt liever verzwegen. Net
zoals de welig tierende crimina
liteit achteloos wordt afgedaan
met de opmerking dat het te
genwoordig in steden als Nimes
en Avignon veel slechter gesteld
Marseille probeert af te rekenen
met de reputatie een stad van
zakkenrollers te zijn en toont
daartoe een vriendelijk gezicht.
Het is het gezicht van Zinedine
Zidane, op dit moment de beste
voetballer van Frankrijk. De
middenvelder van Juventus, die
al drie Europa Cup-finales ver
loor, is een zoon van Marseille.
Op diverse plekken siert zijn
reusachtige portret de wanden
van flat- en kantoorgebouwen.
Zinedine Zidane, van Algerijnse
afkomst, is in dan wel in Mar
seille geboren, maar de tragiek
wil dat hij nooit voor Olympi
que tegen een bal heeft getrapt.
'Zizou', zijn koosnaam, begon
bij AS Cannes dat hem ontdekte
en onderbracht in zijn jeugdop
leiding. „Als Zidane aan het ein
de van zijn carrière hier zal te
rugkeren, zal in de straten van
de havenstad een intens gehuil
losbarsten. Zo dramatisch
wordt voetbal in Marseille be
leefd", vertelt Patrick Fancello,
journalist van het dagblad La
Provence.
Het Nederlands elftal voetbalt
op 20 juni om 21.00 uur in Mar
seille tegen Zuid-Korea. Indien
Oranje groepswinnaar wordt,
speelt het hier ook de kwart- en
mogelijk de halve finale. Mar
seille ziet voor zichzelf ten tijde
van de Coupe du Monde een
belangrijke rol weggelegd. De
tweede stad van Frankrijk
(807.000 inwoners) heeft het op
een na grootste stadion. Het
grootste staat in Saint-Denis
(80.000).
In het gerenoveerde Stade Vé
lodrome, waar in december
1997 de loting van de WK-eind-
ronde is verricht, is plaats voor
60.000 toeschouwers. Het ont
werp van het nieuwe stadion is
gebaseerd op dat van een schip
en daarmee is het verband met
de altijd aanwezige invloed van
de zee gelegd. Het enig overge
bleven aspect van het oude sta
dion - dat toen nog een wieler
baan had, vandaar Velodrome -
is de gevel van de entree aan de
buitenkant. De grasmat is in
1984 gelegd.
Historie
Stade Vélodrome heeft een rijke
historie. In 1937 gebouwd voor
het WK van 1938 dat toen ook
in Frankrijk werd gehouden. In
het Stade Vélodrome werd ook
diverse malen de finishlijn van
een Tour-etappe getrokken. En
op 20 oktober 1972 zagen
48.039 betalende toeschouwers
de Europa Cup-wedstrijd van
Olympique tegen Ajax. Het
geidt nog altijd als een record,
dat tijdens het WK ongetwijfeld
zal worden gebroken.
Marseille denkt gedurende en
kele weken de magische sfeer
van andere voetbalsteden als
Guadalajara (WK in Mexico van
'70 en '86) en Sevilla (WK in
Spanje van '82) te kweken. De
vele cafe's en terrassen aan de
kades van de oude haven - met
10260 aanlegplaatsen - funge
ren als ontmoetingsplaats voor
voetbalfans. De Vieux Port is het
kloppende hart van de stad.
Een paar kilometer zuidwaarts
zijn de Prado-stranden inge
richt om de tienduizenden,
veelal jonge bezoekers tijdens
het WK vertier te bieden. Op de
kunstmatige stranden, in zee
opgehoogd met de afgegraven
aarde afkomstig uit het onder
grondse metrostelsel, worden
grote videoschermen geplaatst
zodat alle voetbalwedstrijden in
de buitenlucht kunnen worden
gevolgd. Als de bal niet rolt, zijn
er tijdens het toernooi iedere
dag tot middernacht popcon
certen te beluisteren.
Marseille, met een kustlijn van
57 kilometer, heeft veel meer te
bieden dan een voetbalstadion
en een kunstmatig strand met
diverse podia. Het uitzicht van
af de Notre-Dame de la Garde,
154 meter boven de zeespiegel,
is adembenemend. Een boot-
-i neller
inkomsten uit het toerisme
zich binnen acht jaar
schoots verdubbelen. Nu
«ren vakanties en dergelijke
ireldwijd nog 3000 miljard
liar per jaar op. In het jaar
16 zal dat bedrag zijn geste-
7100 miljard dollar, 11,5
m-ciit van het bruto wereld-
oduct. Dat blijkt uit pas gepu-
ceerde cijfers van de World
Organisation (WTO) te
adrid. Ook heeft de WTO be-
;end dat in het jaar 2020
eer dan 1,6 miljard toeristen
grens overtrekken. Per dag
Hen die bij elkaar zo'n 5,4
ljard dollar spenderen,
omenteel werken 248 miljoen
nsen in de toeristische sector
daaraan gerelateerde bedrij-
n. Dat is 9,7 procent van de
irkende wereldbevolking.
acht jaar zullen dat 385
joen mensen zijn oftewel
2 procent. Naar verwachting
China het meest profiteren
de groei van wat nu al ver-
de belangrijkste bedrijfstak
wereld is. Het aantal toeris-
dat dit land als bestemming
in de komende jaren
i met acht procent,
ditionele vakantielanden als
Verenigde Staten (3,5 pro-
t), Spanje (2,4) en Frankrijk
8) blijven daar ruimschoots
achter, zonder dat ze hun
ende posities hoeven in te
Naar verwachting zal China de komende jaren het meest profiteren van de enorme
toeristische groei in de wereld. foto rob van den dobbelsteen
Dit jaar herdenkt Nederland op uitgebreide schaal
de Vrede van Münster, die 350 jaar geleden een ein
de maakte aan de Tachtigjarige Oorlog met Spanje.
Een reeks tentoonstellingen omlijst de herdenking.
Zoals 'Beelden van een strijd. Oorlog en kunst vóór
de Vrede van Münster' in het Stedelijk Museum Het
Prinsenhof, Sint Agathaplein 1 in Delft. De exposi
tie, die nog tot 14 juni duurt, geeft een overzicht
van de strijd met Spanje tussen 1621 - toen het
Twaalfjarig Bestand afliep - en 1648, het jaar waarin
een definitieve vrede werd gesloten. Ruime aan
dacht is er ook voor een nieuw genre dat zich toen
tertijd in de kunst aandiende, namelijk het vervaar
digen van schilderijen en prenten die een beeld ge
ven van het oorlogsbedrijf. (Informatie: 015 -
26 02 35 8).
In aansluiting op de expositie in Het Prinsenhof be
licht het Legermuseum, Korte Geer 1 in Delft de
ontwikkelingen van militaire tactiek en wapens tij
dens de tweede helft van de Tachtigjarige Oorlog.
De expositie 'Van Maurits naar Münster. Tactiek en
triomf van het Staatse leger' duurt tot en met 3 ja
nuari. (Informatie: 015 -21 50 50 0)
De veelkleurige religieuze samenleving van de jon
ge republiek vormt het onderwerp van de tentoon
stelling 'Geloven in Verdraagzaamheid', die tot en
met 26 juli te zien is in Museum Catharijneconvent,
Nieuwegracht 63 in Utrecht (Informatie: 030 -
23 13 83 5) en met de tentoonstelling 'Tegen de
Vrede! Utrecht en de vredesonderhandelingen in
Münster' stelt het Centraal Museum in Utrecht in
de Domkerk tot en met 7 juni een afwijkend aspect
aan tie orde: het verzet dat de provincies Utrecht en
Zeeland tegen de vrede aantekenden. (Informatie:
030 - 23 62 36 2). Aan de hand van vijftig prenten
ten slotte vergelijkt museum Atlas van Stolk, Korte
Hoogstraat 31 in Rotterdam de Vrede van Münster
met andere vredes in de zeventiende eeuw. De ex
positie 'De vrede verbeeld' duurt tot en met 28 juni.
(Informatie: 010 - 21 76 72 4)
tocht naar Chateau d'If (vertrek
vanuit de oude haven) is zeer de
moeite waard. Het wereldbe
roemde kasteel op het rotsei
land If in de Middellandse Zee
deed eeuwenlang dienst als ge
vangenis maar is sinds het ein
de van de vorige eeuw een mu
seum. En een wandeling door
de schilderachtige volksbuurt
Panier of langs de statige aven
ue La Canebiére is een aange
naam tijdverdrijf.
De drukte van de stad ontvluch
ten kan ook. Naar het nabijgele
gen Cassis bijvoorbeeld, het pit
toreske vissersplaatsje in het be
schermde natuurgebied van het
Calanques Massief. De Calan-
ques, kleine fjordachtige in
hammen, zijn uitermate ge
schikt voor vissen, wandelen,
klimmen, duiken en kanoën.
Voor de inwoners van Marseille
zijn dit soort sporten evenwel
slechts bijzaken. Het leven
draait per slot van rekening om
voetbal.
FEITEN
CIJFERS
Marseille is goed bereik
baar met de trein, met de
auto en met het vliegtuig.
De hoge-snelheid trein TGV
rijdt in vier uur van Parijs
naar Gare de Saint Charles
in het centrum van Mar-
Stade Vélodrome is met
lijn 2 van de metro bereik
baar. Uitstappen bij Rond-
Point du Prado of Sainte
Marguerite Dromel.
Met de auto naar Stade Vé
lodrome via de A7 in de
richting van Vieux Port rij
den en dan de tunnel Pra-
do-Carénage in tot de af
slag Les Plages. Of via de
A50 rijden en dan in Mar
seille de borden Les Plages
volgen.
Regional Airlines (010-
46 27 90 4) is de enige
luchtvaartmaatschappij
die een rechtstreekse lijn
dienst (twee per dag) on
derhoudt tussen Amster
dam en Marseille. Een al
ternatief is Air France, met
een tussenstop in Parijs.
Het vliegveld van Marseille
ligt op 28 kilometer van
het centrum van de stad.
Marseille heeft 92 hotels
met 4338 kamers in alle
categorieën. Voor meer in
formatie: bureau voor toe
risme in Marseille. Tele
foon: 0033 4 91 13 89 00.
Mondirésa is een centraal
boekingskantoor voor ho
telaccommodaties tijdens
het WK. Telefoon:
00 33 4 91 29 19 98.
Dordt in Stoom
Op 5, 6 en 7 juni wordt in Dordrecht het festival 'Dordt in
Stoom' gehouden. Naast een Amerikaanse stoomlocomotief,
talloze stoomboten, een stoomcarrousel en een aantal stoom
walsen, zal - zo is de verwachting - vooral de unieke Noorse
stoom-walvisvaarder 'Southern Actor' veel bekijks krijgen. Op
de eerste dag - tijdens de vlootschouw - zal vanaf het 47 me
ter lange schip een schietdemonstratie worden gegeven.
espe-
Sprookjeswonderland
Het aantal attracties in het aloude Sprookjeswonderland aan
de Kooizandweg in Enkhuizen is opnieuw uitgebreid. Onlangs
is na een jaartje bouwen het Kasteel van Violinde in gebruik
genomen. In het daarin ondergebrachte theater (dat 300 toe
schouwers kan herbergen) wordt dagelijks een kindermusical
opgevoerd. Eigenaar Wim de Vries hoopt dat de opening van
de burcht er toe zal bijdragen dat het attractiepark voor het
eerst in z'n 25-jarige geschiedenis de magische grens van
200.000 bezoekers per jaar zal passeren.
Informatie: SprooKjeswonderland, telefoon 0228 - 31 78 53.
Groen Spanje
vrij
Bij het Spaans Verkeersbureau in Den Haag verscheen on
langs een folder over 'Het Groene Spanje', In deze brochure
wordt toeristische informatie verstrekt over Baskenland, Can-
tabrië, Asturië en Galicië. Van all? vier gebieden wordt
uitgebreide cultuur-historische beschrijving gegeven. Maar
ook komen aan de orde volkskunst, gastronomie, feesten, mo
numentale steden en natuurgebieden. Onder elk hoofdstukje
staan de adressen en telefoonnummers van de belangrijkste
VW-kantoren.
Informatie: Spaans Nationaal Verkeers
Interhome Polen
i, telefoon 070 - 34 65 90 0.
Wie op een comfortabele manier in Polen op vakantie wil
gaan, kan sinds kort gebruik maken van door Interhome aan
geboden accommodaties. De van oorsprong Zwitserse organi
satie heeft dit jaar voor het eerst zo'n 200 appartementen en
dergelijke in een speqale brochure opgenomen. Daaronder
niet alleen adressen in natuurgebieden, maar ook in grote, be
langwekkende steden als Warschau en Krakow. De gids is gra
tis verkrijgbaar bij alle reisbureaus, maar kan ook worden aan
gevraagd onder telefoonnummer 023 - 55 56 30 0.
West-Friese Marktdagen
In Schagen worden vanaf 2 juli tot en met 3 september weer
elke donderdag West-Friese Marktdagen gehouden. Basis van
het evenement vormt zoals altijd de optocht die om kwart voor
elf begint en die bestaat uit een bonte stoet van in originele
klederdrachten gestoken West-Friezen, die al dan niet hebben
plaatsgenomen in antieke boerenwagens, sjeezen en lan
dauers. Het evenement wordt afgesloten met een folkloris
tisch dansfestival waaraan zowel ouderen als kinderen deelne
men. Elke dag heeft een ander thema zoals 'het paard', 'het
kind' en natuurlijk het absolute hoogtepunt van het seizoen
'de ringstekerij' (20 augustus).
Informatie: VVV Schagen, telefoon 02 24 - 29 83 11
Australië
Bij de Australian Tourist Commission (ATC) verscheen on
langs de nieuwe Nederlandstalige reisgids voor 1998. Inruim
120 pagina's wordt een uitgebreid overzicht gegeven van de
toeristische mogelijkheden van het enorme land. In vergelij
king met vorige edities zijn diverse hoofdstukken duchtig on
der handen genomen waaronder 'Discover Australia'. Daarin
zijn nu ook beschrijvingen opgenomen van routes die alleen
met 4W-drive-auto's kunnen worden afgelegd. De brochure is
aan te vragen bij de Aussie Helpline, telefoon 020 -
48 74 54 1.
Museum Nürburgring
In het plaatsje Nürburg (Duitse Eifel) wordt eind mei een mu
seum geopend dat de geschiedenis van de nabijliggende Nür
burgring tot onderwerp heeft. Er is uiteraard vooral veel aan
dacht voor de ontwikkeling van de autoracesport (met onder
meer de beroemde Mercedes-bolide van Carraciola), maar ook
kan er op een overdekte kartbaan zelf door de bochten worden
gejakkerd.
e (vanuit Nederland): 00 49 - 26 91 30 26 00.
WERELDWIJDWEG
Het World Wide Web, in de volksmond meestal 'Het Internet'
genoemd, stroomt bijna over van toeristische informatie. Er
is bijna geen plek ter wereld of er is wel iets over te vinden op
één van de miljoenen sites van het web. Voor wie op reis gaat
is het Internet een onuitputtelijke bron van informatie en
mogelijkheden om een reis te plannen.
Het zoeken naar informatie over Marseille op het Internet c'est
une fïüted'un franc. Een mooi uitgangspunt is de befaamde site
van Yahoo!, al is het doorkliken een behoorlijke klus. Bijzonder
aardig is een reisverhaal naar de Zuid-Franse stad op Travelma-
te van ene Alan L. Bailey. Zeer de moeite waard om te lezeh,
omdat het verhaal een aparte kijk op de stad geeft. Een officiële
site van het stadsbestuur (Mairie-marseille) is er ook. Mooi,
maar verschikkelijk traag. Vanwege de inhoud en de vormge
ving echter de moeite van het wachten waard. Een goed alter
natief wordt gevonden bij Marseille.enproven
foto's
Uiteraard geven tal van WK-voetbalsites ook de nodige infor
matie over de speelsteden en dus ook Marseille, waar op 20 juni
Zuid-Korea zal proberen Nederland te verslaan. Qua informatie
kan echter de rubriek van de FIFA niet tippen aan de eerder ge
noemde toeristische pagina's.
http://travel.yahoo.com/Destinations
/Europe/Countries/France
//Cities/Marsei Ie
http://www.travelmate.com/rec-travel
/europe/france/Marseilles.html
http://www.mairie-marseille.fr
http://www.marseille.enprovence.com
http://www.cogito.fr
http://www.f ifa2 .com/f rance98
/venues/marseille.html