li-
Denksport
ft
ft
ft
ft
ft
ft:
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
fERDAG 23 MEI 1998
-ildge
Ad Oskam
J
gaat er elk jaar opnieuw een grote delega
an bridgers uit Noord- en Zuid-Holland naar
igal, naar het grote internationale bridgefestival
Estonl. Er wordt in drie dagen om de viertallenti-
drie dagen om de parentitel gespeeld. De for-
met overdag zon en strand en later in de mid-
ii "s avonds bridgen is voor Nederlanders erg
rekkelijk. De organisatie is deels in Nederlandse
ien (Jan Louwerse van de bond),
dit jaar waren er weer opmerkelijke successen
de Nederlanders. Daar was vooral de vierde
de Open Parenwedstrijd met een meer dan
re van Nora en Paul Wauters uit Bergen,
achter de kersverse EEG-kampioenen paren Oli-
Passarinho. Maar ook Theo Straathof met Ren
des da Costa uit Bergen deden het met een 14-
laats (van de 200) geweldig goed.
beter deden de Nederlanders het in de viertal-
werd het viertal van Marco ter Laare met
fcld-Hoogeveen-den Hartog uit den Haag eerste,
kersverse EEG-kampioenen, die tweede wer
en het team van Mike Beijer met Wim Hink uit
•edijk en het echtpaar Ray uit Engeland. Vanuit
ïrlancl wordt alles elk jaar opnieuw voortreffelijk
Kjrdineerd door Gerard Limmen uit Limmen
505 1 539). Een ideetje voor volgend jaar??
nooie spellen zijn van Maarten Jongkind uit Hei-
In het eerste spel van het team van Remco Brüg-
an tegen het team van Mike Beijer had Noord
kaarten: sch B 8 5 2; ha A V 10 5; ru A H B 7 6: kl
et viertallen gaat het om het goede bieden van
ote spellen. Dit was zo'n grote vis. Noord was de
r en OW waren kwetsbaar. Oost opende het bie-
met 1 ru; Zuid pas: West 1 sch: Noord doublet
le ene tafel en 2 kl aan de andere. Hoe kan Oost
hand het beste omschrijven? Oost heeft 15 pun-
naar heel weinig verliezers. Vooral
,'oord punten in klaveren en harten aangeeft, zijn
aoruitzichten op slem groot als West iets meer
minimum heeft. Het enige goede bod was 4
/erhoging naar 4 sch met een singleton of
klaveren). Aan de ene tafel kon West nu met
azen vragen. Het is dan een goede afspraak om
de renonces aan te kunnen geven, bijvoorbeeld
5 SA of 6 kl. Daarbij worden de normale ant-
rden op 4 SA tot 5 sch overgeslagen. Aan een van
ifels bood Zuid heel goed direct 5 kl en toen kon
inet 4 SA geen azen meer vragen. Toch moet
zich daaruit kunnen redden door met 5 ha als
d een slempoging te doen. Als Oost dan op-
v iets biedt als 6 kl (renonce en ruitencontroles)
noet West de knoop maar doorhakken en groot
bieden. Het was opmerkelijk, dat deze beide
allen het groot slem niet wisten uit te bieden,
het spel:
63
AH 1063
k A H V 10 7 4 H B 8 5 2
f AV105
1 A V 10 5
w «T* 0 AHB76
t 642
10843
kVB852
k 973
A 1096
10742
n *AVB1054
»V74 T v H 8 3
H B 9 8 5 ♦----
H B 7 3 A V 6 2
k H862
B 5 2
i AV6
k 1094
5 de gever en allen waren kwetsbaar. Het
!en: Noord pas; Oost 1 kl (precisie: geeft alleen 16
f meer aan); Zuid pas: West 2 ru (vijfkaart
9 punten of meer): Noord pas; Oost 4 sch
undgepast. Zuid kwam uit met ha 2 (van een
of vijfkaart); West de 4. Hoe moet Noord tegen-
en? Waarom heeft Oost meteen de manche ge
in?
nelijk zijn de schoppens goed en heeft Oos^geen
Iuiting in ruiten. Noord moet daarom kunnen
dat ha 2 van een driekaart is. De 9 moet inge-
worden. En nu heeft de leider zich in principe
n gespeeld! Na hartenheer, schoppenaas en
ppen komt Zuid aan slag. Hartenboer na en NZ
twee hartenslagen. Maar daarna kan Noord
3e harten spelen en wordt sch 8 de downslag.
als Oost in slag 2 naar klaverenheer speelt en op
iheer een harten weggooit (scissorscoup) is
down, want Zuid speelt dan eenvoudig weer
ren en bezorgt zijn partner
eider heeft het in slag 1 verkeerd gedaan. Harten-
!tv moet worden ingelegd! Noord neemt en speelt
0. En ook deze slag moet Oost niet nemen! (An-
gooit Zuid de boer bij en hebben we hetzelfde
Spel). Pas de derde harten moet Oost nemen en
ppenaas en schoppen spelen. Dan is de angel uit
egenspel! Een prachtig spel.
laatste spel is een probleem voor de leider
irten Jongkind met Jan de Winter) uit de paren-
West Oost
i H96
k A 10 8
was de gever en NZ waren kwetsbaar. Oost
de met 1 SA (15-16 p., maar er is compensatie in
irm van een goede vijfkaart en veel middenkaar-
NZ pasten steeds; West 2 SA, het eindcontract.
kwam uit met kl 4. Dat was zonder twijfel van
vijfkaart (derde of vijfde van boven stond er op
aart)Noord nam het aas en vervolgde met de
Die mocht de leider natuurlijk niet nemen,
verwacht kwam Noord nu met harten en wel
foe moet de leider spelen?
meeste paren zullen 1 SA spelen door West.
fd zal waarschijnlijk uitkomen met harten en
hebben OW automatisch acht slagen. Als Zuid
enaas heeft, is Oost sowieso down. De enige mo-
kheid is om meteen de heer te leggen. Die hield,
dit was het spel:
N A 10 8
t v H9
w 0 AB1054
houden en Noord drie schoppens. Toen Zuid een
/eggooide ging Oost er uit met harten. En
'moest in slag 11 de schoppens inspelen, waar
de leider drie schoppenslagen wist te maken en
i een zaaltop noteerde. Portugal was de moeite
d.
vullingen op de zomeravonddrives: Maandag:
dem, Soc.Vereniging, Zijlweg 1. Vanaf 15-6. Aan-
len a/d zaal of via 023-5381451.
Limmen in de 'Vredeburg'. Vanaf 20 mei.
melden a/d zaal of via 072-5051950
lag: Bergen in "het Oude Raethuis'. Vanaf 19-6.
melden 072-5159003.
puzzel
Kruiswoordraadsel nummer21
Horizontaal: 1. Tak van sport; 6. bloedverwanten; 12.
gehoorzaal; 13. maatstaf; 14. paardekracht; 16. dans;
18. langzaam; 19. nachtspiegel; 20. ontkenning; 22.
werkplaats; 23. mosselnet; 24. bestelling; 26. illusie; 28.
gauw; 29. roofvis; 32. zwaardwalvis; 33. heilwens; 34.
gier; 35. Griekse letter; 37. eveneens; 38. kraaiachtige
vogel; 41. duo; 43. schoeisel; 46. aanwijzend vnw.; 48.
lichaamsslagader; 50. vrouwelijk roofdier; 51. ongebon
den; 52. liever; 55. maand; 56. Tunesië (op autós); 57.
veengrond; 58. defect; 60. bazige vrouw; 61. voorwerp;
62. klinknageltje; 64. Mohammedaanse vastenmaand;
65. melkwol.
Verticaal: 1. Het teweegbrengen van kunstmatige
slaap; 2. achter; 3. por; 4. blaas; 5. gier; 7. wildebeest; 8.
windrichting; 9. behoeftig; 10. thulium (scheik.symb.);
11. Viking; 15. middelpunt; 17. signaal; 18. vreemde
munt; 19. rakel; 21. adellijk; 23. niet lang; 25. bestand
deel; 27. vleessoort; 29. stad in Zuid-Korea; 30. mu
ziekdrama;^ 31. verlichtingsmiddel; 36. snaarinstru
ment; 37. god van de oorlog; 39. krachtig; 40. buitenge-
woon-begaafd; 42. knorhaan; 44. bloedvat; 45. bedwel
ming; 47. onwel; 49. deel van een etmaal; 50. kleur; 53.
echtgenoot; 54. vulkaan; 57. meisjesnaam; 59. steen;
61. afstandsmaat; 63. Touring Trophy.
Welke twee woorden worden gevormd door de letters
in de volgende vakjes:
29 63 53 43 63 33 30 19 54 64 en
16 44 10 21 38 52 24 40 25 51
Oplossing
nummer 20
De twee woorden van de opga
ve van vorige week waren:
AQUAPLANING en WEGBEBA-
KENING
Winnaars
De winnaars van een luxe
dominospel zijn:
A.M. Hulkenberg, Eikenlaan
272, Lisse (kruiswoord).
J. Mooijekind, Noordeinde 67,
Roelofarendsveen (cryptogram)
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per brief
kaart, dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat
Leidsch Dagblad, Postbus 54,2300 AB Leiden.
Cryptogram nummer 21
Horizontaal: 4. Varkens worden er opgewonden van
(8); 5. Roemkaart? (8); 8. Verblijfplaats van een militair
aan boord (12); 10. Vers beest (5); 12. Vogel van de
Hoogovens (9); 14. Haar man gaat voor (13); 17. Denk
beeldige weg om de stad in te komen? (11); 18. Meisje
dat met hengsten en vossen omgaat (8); 20. Via het ge
bak van een schaap (10).
Verticaal: 1. Scholing die aan het hoofd van het bestuur
wordt gegeven (13); 2. Volgens de studenten is de huis
baas een schoft (6); 3. Doop waar men binnen heilig
van wordt (8); 4. Het hoofd van een snertvent? (7); 6.
Filmopname van een injectie (4); 7. Pikte en pakte een
vork (9); 9. Zo angstaanjagend is het weer (niet) (6); 11.
Onbemiddeld is een lichaamsdeel hinderlijk (9); 13.
Plaats om onder te staan voor de rechter (3); 15. Het
streven naar het verleden? (8); 16. Zijn ze verslaafd aan
oliebronnen? (8); 19. Bezopen in slaap (3).
Oplossing
nummer 20
Horizontaal
4. Papavers; 7. slotletter; 10. ka
der; 11. kriskras; 12. schen
kingsrecht; 13. matrozen; 15.
rekels; 16. bergtop; 17. giering;
19. walletjes; 20. smeerkees.
Verticaal;
1. Waterrijk; 2. dagtekening; 3.
gebruiksartikelen; 5. blikschade;
6. studieprogramma; 8. Lekker-
kerk; 9. aanhalen; 14. zoolleer;
18. stuk.
dammen
Een van de meest populaire
onderdelen van een damtrai-
ning is wel de vaardigheids
test. Voor de 'thuisdammers'
onder u voeg ik er, ter voor
koming van misverstanden,
aan toe dat het daarbij niet
gaat om de manier van
schuiven, slaan of indrukken
van de klok. Nee, een vaar
digheidstest bij het dammen
is veelal bedoeld om een in
druk te krijgen van bijvoor
beeld het combinatoir in
zicht of de parate eindspel
kennis van een speler. Van
daag krijgt u een zestal voor
beelden uit zo'n vaardig
heidstest. In alle gevallen
gaat het om het herkennen
van de combinatie waarmee
wit aan zet kan winnen. Ter
controle zijn tevens de cijfer-
standen vermeld. Om u een
beetje op weg te helpen geef
ik u nog wat aanwijzingen:
de eerste opgave loopt van
zelf na de eerste zet; de twee
de opgave is een soort Coup
Royal; in het derde diagram
wint wit geforceerd; de vier
de stand is in feite een dam-
probleem; de vijfde opgave
bevat een standaard combi
natie en de laatste afbeelding
is een brouwsel van de pro
blemist Boelat. Veel plezier
met deze nuttige damtrai-
ning!
Cijferstanden:
«sü
1
i
m
tin
b
O'
INI
p
b
p
li
P
Si
4»
4»
9
ft!
ft!
SI
Pi
pi
ft'
O
i|!i
P
Pi
bi
p
O
6
o
P
P
bi
b|
b|
9
ft:
O
P
O
It |l
P
b
:c>
P
P:
Pi
O
b
P
o|
Diagram 1: wit 27, 29, 32 t/m
40, 42, 43, 44,45,47, 48; zwart 2,
4, 7, 8, 9, 10, 13. 15, 16, 18, 19,
20,21,23,24,25,26.
Diagram 2: wit 27, 28, 32, 33,
34, 37, 38, 40, 41, 44, 45; zwart 6.
10, 12, 13, 16, 18, 19, 23, 24, 25,
26.
Diagram 3: wit 24. 25, 28, 33,
34. 38; zwart 8, 12. 13. 14. 15. 18.
Diagram 4: wit 26, 31, 32, 33,
36. 38, 39, 40, 50; zwart 1. 3. 8.
13, 16, 18, 23,24,35.
Diagram 5: wit 24, 26, 29, 31,
34. 35. 36, 38 t/m 45, 48. 49;
zwart 3, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15,
16, 17, 18, 20, 22,23, 25, 27.
Diagram 6: wit 25, 26, 28, 33,
34, 36, 38, 42, 43, 45. 47. 48. 49.
50; zwart 2. 4, 7, 8, 9, 10, 13, 15,
16. 17, 19, 22. 23. 35.
schaken
Paul Bierenbroodspot
De vraag wie er nu de sterkste
speler van Nederland is, blijft
voorlopig open. Jan Timman en
Loek van Wely gaven elkaar in
de Steisiger-tweekamp niets toe
en eindigden op 5-5. Voor Loek
van Wely ongetwijfeld een te
genvaller, want na de eerste
helft leek hij te gaan winnen. De
3,5-1,5 voorsprong was echter
na de achtste partij al weer om
gezet in een gelijke stand en
daarmee was Timman weer fa
voriet geworden. Na hevige
strijd werden de laatste twee
partijen remise. Het afsluitende
rapidgedeelte werd wel door
Van Wely gewonnen met
2,5-1,5.
De vierde partij was de boei
endste van de match. Timman
offerde materiaal voor het ini
tiatief op de koningsvleugel.
Met spectaculair tegenspel be
waarde van Wely het evenwicht
om uiteindelijk toch nog in de
fout te gaan.
Timman - van Wely
Siciliaans
l.e4 c5 2.Pf3 d6 3.c3 Pf6 4.Le2
g6 5.0-0 Lg7 6.Lb5 Ld7 7.Lxd7
Dxd7 8.Tel Pc6 9.d4 cxd4
10.cxd4 d5 11.e5 Pe4
Deze opening zal geen verras
sing voor Van Wely geweest
zijn. Ook in het afgelopen
Hoogovenstoernooi kwam deze
stelling op het bord. Daar ver
volgde Timman met 12.Pbd2,
waarna het snel remise werd.
12.Pc3 Pxc3 13.bxc3 0-0 14.h4
Ongetwijfeld door Timman
]i
lil
a
i
1!
i
i
R
i
i
lil
Illll
lil!
II
B
-
BI
lil!
-
a
voorbereid. De opmars van de
h-pion blijkt lastig te zijn voor
zwart.
14...Tac8
Achteraf gaf Van Wely aan
14...h5 de voorkeur te geven.
Wit staat ook dan prettig na
15.Pg5 met de dreiging 16.e6.
15.H5 Pa5 16.Pg5Tc6
Vooral een verdedigende zet,
gericht tegen 17.e6.
17.e6!
Timman offert een pion om de
zwarté koningsstelling te ont
wrichten.
17...£xe6 18.hxg6 hxg6 19.Dg4
Tf6 20.Dh3 Pc4 21.Dh7+ Kf8
22.Ph3
Na 22.Pf3 was Timman bang
voor 22...Txf3. Na 23.gxf3 e5
24.Lh6 kan wit de toekomst
echter met vertrouwne tege
moet zien. Zwart kan daarom
beter net als in de partij
22...Dd6 spelen, waarna de zaak
onduidelijk blijft.
22...Dd6 23.Lg5 Tf6 24.f4 Pd2
25.Te3 (Zie diagram 1)
25...Txc3!
Zwart grijpt zijn enige kans op
tegenspel.
26.Txc3 Lxd4+ 27.Khl Lxc3
28.Dxg6!
Timman trapt niet in de verlei
ding 28.Tcl Da3 29.Tc2 waarop
zwart 29...Db4! 30.Dxg6 Dbl
31.Pgl Txg5 32.fxg5 Pe4 ge
pland had.
28...Lg7 29.Tcl Pc4 30.Tel Tf7
31.Txe6 Da3 32.Lh4 Pe3
33.Pg5 Del?
Dit blijkt de beslissende fout te
zijn. In tijdnood is een schaakje
altijd aantrekkelijk, maar lang
niet altijd goed. Met 33...Txf4
34.Ph7+ Kg8 35.Pf6+ exf6 36.Te8
Df8 37.Txf8+ Kxf8 38.Lg3 Tfl
39.Kh2 Pf5 had zwart remise
kansen behouden.
34.Kh2 Pg4+ 35.Kh3 Txf4
36.Tel!
Toont de ongelukkige opstelling
van de zwarte stukken aan. Er
dreigt plotseling 36.Pe6+ en
daar is weinig aan te doen.
36...Dc3+ 37.g3 Tf6 38.Ph7+
Kg8 39.Pxf6+ Pxf6 40.Txe7 Dc8
41.Kg2 1-0
De eerste rapidpartij laat Loek
van Wely in goede doen zien.
Van Wely - Timman
Gruenfeld-Indisch
l.d4 Pf6 2.c4 d5 3.Pc3 g6
4.cxd5 Pxd5 5.e4 Pxc3 6.bxc3
Lg7 7.Pf3 c5 8.Tbl 0-0 9.Le2
Pc6 10.d5 Pe5 ll.Pxe5 Ijte5
12.Dd2 e6 13.f4 Lc7 14.0-0
exd5 15.exd5 Lf5?l
Dit pionoffer komt niet goed uit
de verf.
16.Txb7 Lb6 17.d6 Df6 18.Tdl
Te8 19.Lb5 c4+ 20.Khl Te3
21.Lxc4 Lg4 22.Tel (Zie dia
gram 2) 22...I)xf4
De ellende voor zwart is dat
22...Txel+ 23.Dxel Dxd6 faalt
op 24.Txf7 Txf7 25.De8+ DfB
26.Lxf7+ en wit wint. De tekstzet
wikkelt af naar een kansloos
eindspel.
23.Txb6 Txel+ 24.Dxel I)xc4
25.Tb4 De6 26.Dxe6 Lxe6 27.c4
Tc8 28.Le3 K18 29.Tb7 a5
30.Lg5 Txc4 3I.d7 Lxd7
32.Txd7 Tc2 33.a3 Kg7 34.h3
Tc3 35.Le7 a4 36.Ta7 Tc4
37.Lb4 1-0
filatelie
Opnieuw, als op 9 juni de zegel'
fryslan 500 Jaar centraal be
stuur' uitkomt, staat Friesland
postaal in de schijnwerpers.
Voor de 48-ste keer, aldus Baete
Hylkema uit Beetsterzwaag.
Maar hij graaft dan ook ontzet
tend diep. Zelfs als er een topje
van een boeier op een zegel
staat, als Rutger Hauer (Hylker-
mas dorpsgenoot) in beeld
komt, of als Friesland deel uit
maakt van de Nederlandse
landkaart, benoemt hij het tot
een Friese zegel.
Iets te ver doorgetrokken of
niet, feit blijft dat Friesland in
vergelijking met andere delen
van het land, vaak centraal staat
op postzegels. (Overigens net
als Zeeland, maar daarover
meer in de volgende rubriek als
de zegels '200 jaar Rijkswater-
staaf aan de orde komen).
Daarom wil ik u het lijstje van
Hylkema toch presenteren.
In volgorde van verschijnen;
1926, wapen van Friesland met
waterlelies (kinderzegel); 1935,
Luchtvaartfonds, kaart van Ne
derland; 1939, Pieter Stuy-
vesant; 1943/1944, de zeeheld
Tjerk Hiddes de Vries; 1954, Bo-
nifatius; 1958, Fries kostuum
(zomerzegel /klederdrachten)
1960, Hindeloopen (zomerze
gel, klederdrachten); 1962, over
zicht landelijk telefoonnet;
1963, stellingmolen in Dokkum;
1965, Stavoren (zomerzegel).
In 1968, Gijsbert Japicx (twee
zegels uit zomerserie); 1973, an
tenne PTT-grondstation Burum;
1974, rundveestamboek (Friese
koe); 1976, Amelander kalender
(zegel twee eeuwen Amerika);
1978, Anna Maria van Schuur
man (zomerzegel); 1978, Mak-
kumer aardewerk (zomerzegel);
1978, Kamers van Koophandel,
kaart Nederland; 1980, Pieter
Jelles. Troelstra; 1981, Wadden-
kust bij Holwerd; 1981, 100 jaar
PTT-diensten. grondstation
Burum; 1981, Raad van State,
kaart Nederland; 1982, 100 jaar
KNSB, silhouet Atje Keulen
Dijkstra; 1982, twee zegels Wad
dengebied; 1983, windmolen
park Sexbierum; 1983, Saskia
van Uylenburg; 1985, Doopsge
zinde kerk van Bolsward
(zomerzegel); 1985, tuigage van
een boeier; 1987, geelgieterij
Joure (zomerzegel); 1987, Ver
eniging van Ned. Gemeenten,
kaart Nederland; 1989, tuigage
boeier (zomerzegel); 1989, Ver
drag van Londen, kaart Neder
land; 1990, meteozegel, kaart
Nederland; 1991, oude Friese
boerderij te Wartena (zomerze
gel); 1992. wereldtentoonstel
ling Sevilla, kaartje Nederland;
1993, 20 jaar grondstation
Burum; 1994, Planetarium Eise
Eisinga; 1994, vuurtorens van
Ameland, Terschelling en Vlie
land; 1995, Tien voor Europa,
Friese (zwart)bonte koe; 1995,
jaar van de Film, Rutger Hauer;
1996, reis van Willem Barentsz;
1997, Elfstedentocht; 1997, Hol
land promotie, skutsjes; 1998,
asielzoekerscentrum Leeuwar
den (Mensenrechtenzegel) en
op 9 juni dus een Friese zegel.
Als je deze opsomming zo over
ziet is het best een idee om pro-
vinciegewijs een Nederland -'
verzameling op te zetten. Vooral
omdat het voor velen langza
merhand toch een te kostbare
geschiedenis wordt om Neder
land compleet te krijgen. Zo
geef je een nieuwe wending aan
het verzamelen en ik denk dat
je heel veel plezier aan zón op
zet beleeft. Vooral ook omdat er
in het verleden moet worden
gedoken. Bovendien kun je er
ook nog mee exposeren.
De nieuwe Friese zegel in de
waarde van 80 cent (oplage 8
miljoen) herdenkt een mijlpaal
in de geschiedenis van Fries
land: 500 jaar centraal bestuur.
Eeuwenlang hadden de Friezen
elkaar onderling bestreden. In
1998 gelukte hel Albrecht, her
tog van Saksen, echter om het
fundament voor een modern
centraal bestuur te leggen. Hij
stelde de Hoge Raad in, het
hoogste en gerechtelijke be
stuurlijk orgaan, samen met een
college van zes regenten. Dit
college is in feite de voorloper
van de Staten van Friesland.
De zegel toont een kaart uit de
zakatlas van Zacharias Heyns
uit ca. 1600. De cartograaf
Heyns legde het meest westelij
ke deel van het Nederlands-
Duitse Friese kustland Frise Ori
ëntale en Occidentale nauw
keurig vast. De toenmalige be
naming; West-Friesland is hier
mee verklaard. In de kaart zijn
de delen Westergoé, Oestergoe'
en De Seven Wolden' groot in
geschreven.
Veldpost. Op 15 mei bestond
het Regiment Genietroepen 250
jaar. Ter gelegenheid daarvan is
16 mei een bijzonder veldpost
stempel gebruikt (nr. 98). He
laas heb ik u hiervan niet eerder
op de hoogte kunnen brengen.
Mogelijk kunt 11 bij dhr.
J.B.Prins in Tiel, lid Comité Re
giment Genietroepen (tel. 038-
3767235) nog een stempel be
machtigen.
