Woede
en verbittering smeulen in vroeger Biafra
Buitenland
:>p
Grootschalige seksbusiness
verwacht in marge Expo '98
Weer schandaal rond vrouw Netanyahi
Japanse oud-premier Sosuke Uno doe
VRIJDAG 22 MEI 1998
Wat er met de tropische regenwouden gebeurt,
dramatisch. Elke dag verdwijnt er door kaalkap een fliii
oppervlakte van deze voor onze aarde zo belangrijke bos?
Toch zult u van die ontbossing nooit iets in n
krant terugvinden. Althans - niet in het papier waarop
krant gedrukt is. Simpelweg omdat de vezel van tropii
hardhout niet geschikt is voor papierproductie.
het produceren van papier is behalve onjuist, ook onzinnig.
Wordt er dan niet ergens anders in de wereld t
ander type bomen omgehakt voor papierproductie? Inderdi
dat gebeurt. Hout blijft nodig om karton en papier te maki jveel
rr Pc
Maar ten eerste: van allé bomen die er wereld» itwoi
gekapt worden, is slechts 10% bestemd voor de productie Het^
karton en papier. er<^eii
r r an zi.
En ten tweede: de Nederlandse papierindustrie!
bruikt vrijwel alleen maar hout uit gebieden waar bossen
verantwoorde wijze beheerd worden. En dat betekent on« in~2i
urope
meer: één boom weg, minimaal één boom erbij. (Dankzij
manier van werken is de totale bosoppervlakte in Europa
afgelopen jaren niet af-, maar zelfs toegenomen.)
Daar komt bij dat we in Nederland heel ver zijn
recycling. Het in Nederland geproduceerde papier en kan
bestaat voor meer dan 75% uit oud papier.
Een krantenpagina die u op dit moment leest 1
astfoc
zelfs voor 83% oud papier bevatten. 1111651
v n Ha
Kortom. We zijn op de goede weg. Maar natuur
moeten we met z'n allen nog meer en nog beter aan recyd
klein beetje nieuwe hoop aangeplant.
mies
nmic
mktc
Als u meer wilt weten, kunt u contact opnemen i uder
pdrie
as no
tot pi
het Informatiecentrum Papier en Karton, Postbus
3009, 2001 DA Haarlem, telefoon: (023) 534 34 38. \tïf'
WE HEBBEN STEEDS LANGER PLEZIER VAN KARTON EN PAPIER.
5vei|byvo
ENUGU IAN STEWART/AP
Gebroken zitten ze langs
de kant van de weg. de
verstoten overblijfselen
van een catastrofale bur
geroorlog in Nigeria. Een
oorlog waaraan niemand
wil terugdenken, maar die
ook niemand kan verge
ten. Een tiental mannen
van de Ibo-bevolkings-
groep lbo, veteranen van
de Biafra-oorlog van der
tig jaar geleden, komen
elke dag in rolstoelen of
op krukken naar de druk
ke weg in de buitenwijken
van Enugu, de vroegere
hoofdstad van Biafra. Ze
kunnen toch nergens an
ders heen.
Ze hebben hun armen en
benen gegeven en er niets
voor teruggekregen,zeg
gen ze. Honderdduizen
den landgenoten hebben
de onafhankelijkheid van
Biafra zelfs met hun leven
moeten bekopen. Die on
afhankelijkheid duurde
slechts 31 maanden.
Voor de huidige militaire
dictators van Nigeria is de
Republiek Biafra slechts
een vervelende herinne
ring, die maar het beste
ver weg in de geschiede
nis kan worden bijgezet.
Maar de onderhuidse
woede en het gevoel van
verraad door de macht
hebbers zijn springlevend
bij de overwegend chris
telijke lbo in het zuidoos
ten van Nigeria.
Die gevoelens lijken sterk
op de gevoelens die in
1967 tot de afscheidings
oorlog leidden. „Niemand
van ons kan lopen", zegt
Francis Joku, voormalig
soldaat van het Volksleger
van Biafra. „We zijn kreu
pel, net als ons vader
land."
Nigeria, een land met vele
etnische breuklijnen,
heeft een verleden van
wisselende successen bij
de vreedzame coëxisten
tie van de zeer diverse be
volkingsgroepen. Het is
niet eenvoudig om die
onder één vlag onder te
brengen. Economische
problemen maken die
taak nog moeilijker. Etni-
De ambtenaar van de Portuge
se gezondheidsdienst schuift
wat ongemakkelijk heen en
weer op zijn stoel in de tv-stu
dio: Er zullen de komende
maanden veel contactos zijn
tussen de miljoenen bezoekers
van de Expo '98, mogelijk met
desenvolvimentos sexuais,
seksuele ontwikkelingen.
De ambtenaar voert een,
voor Portugese begrippen,
openhartige campagne om het
condoomgebruik te stimule
ren. Misschien wel te open
hartig, denkt de ambtenaar,
maar waarschuwingen tegen
aids zijn nodig. Tijdens en na
de vorige wereldtentoonstel
ling is er immers in en rond
Sevilla een flinke toename van
HIV-ge infecteerden geconsta
teerd.
De Portugese Gezondheids
dienst pakt het groot aan. Af
gelopen zondag werd tijdens
het nieuws op de staatstelevi
sie RTP het startschot gegeven
voor een voorlichtingscam
pagne tegen aids. Advertenties
met teksten als 'Geen pro
bleem als je geen condoom
hebt - betaal gewoon met je li
chaam' staan in de grote kran
ten tussen de honderden ad
vertenties waarin prostituees
seks aanbieden.
Volgens recente studies is 60
procent van de prostituees in
Lissabon drugsverslaafd. Het
Portugese aanbod is de afgelo
pen weken versterkt door toe
loop uit het buitenland,
barman tijdens zijn
dienst in een vierstenen!
vlakbij de Avenida da Ubt
de, de Champs-Elysées
Lissabon: „Met duizenden
ze gekomen, uit Brazilië,
Joegoslavië en de voorin
Sovjet Unie."
Naast de seksbusiness I
nen amoureuze verwikki
gen tussen Expo-bezot
het aidsrisico verhogen. Be
ve een grote verzameling
zame tentoonstellingen zij
namelijk tal van mogeli
den voor vermaak tot
vroege uurtjes, wat volj Kj
een Portugese krant n
lungas, lange nachten bel»
De echtgenote van de Israëli
sche premier Netanyahu is voor
de zoveelste keer het onderwerp
van een schandaal, ook al heeft
ze nu zelf niets gedaan. De
boosdoener is nu Netanyahu's
adviseur David Bar-Illan, die
volgens het weekblad The New
Yorker heeft gezegd dat Sarah
Netanyahu „niet de stabielste
vrouw ter wereld is".
In Israël is enorme opschud
ding ontstaan over de uitspraak
die in het komende nummer
van The New Yorker aan Bar-Il
lan wordt toegeschreven. Maar
deze ontkende dat hij iets der
gelijks heeft gezegd over de 'first
lady'. Die haalde zelf al een aan
tal keren de pers door haar on
rechtvaardige behandeling van
ondergeschikten, haar woede
uitbarsting tijdens een televisie
interview over de ontrouw van
haar man in het verleden en de
uitspraken die haar eerste man
doet in een boek over hu
lukte huwelijk.
Volgens Bar-Illan vroe|
Yorker-joumalist David
nick (winnaar van de
gieuze Pulitzerprijs voor ji
fistiek) hem of het waarw
mevrouw Netanyahu on
is. „Ik zei: Hou op metc
zin. Het is niet alleen onw
doet alles wat een firs
moet doen." Remnick blij
ter bij zijn versie.
De voormalige Japanse premier
Sosuke Uno, die in 1989 aftrad
toen hij net iets meer dan twee
maanden aan de macht was, is
gisteren op 75-jarige leeftijd
overleden. Uno moest zijn ambt
neerleggen na een zware verkie
zingsnederlaag van zijn partij
LDP en een seksschandaal.
Uno was begin juni 1989 ei
genlijk bij gebrek aan een bete
re kandidaat premier geworden.
De keus viel op hem omdat hij
niet bezoedeld was door een
aandelenschandaal dat politie
ke slachtoffers had gemaakt,
onder wie zijn partijgenoot en
voorganger Takeshita.
Uno zou als een soort Mister
Clean het imago van zijn partij
moeten oppoetsen, maar daar
kwam niet veel van terecht. Al
binnen een week na zijn aantre
den onthulden de kranten dat
hij een buitenechtelijke affaire
had met een geisha, die hij ook
nog eens slecht betaalde.
Zijn reputatie kreeg vooral
door zijn schraperige gedrag
een enorme deuk, ondanks de
goede indruk die hij voor zijn
premierschap had gemaakt als
minister van buitenlandse za
ken. In die functie legde hij de
basis voor de normaliseri
de betrekkingen tusse:
land en Zuid-Korea.
De verkiezingsnederlai
de LDP was de neksla-
Uno's carrière. Op 10 au
trad hij af. Hij werd parle
lid en verdween in juli 19'
voor de verkiezingen ui!
panse politiek.
Uno was voor zijn pi
loopbaan bekend als sd
Hij schreef op basis van
gen oorlogservaringen et;
over Japanse krijgsgevai
in Siberië (Terug naar Ti
dat drie jaar na de public
1948 werd verfilmd.
sche twisten zijn de
laatste tijd weer in sterkte
toegenomen.
Sinds generaal Sani
Abacha, een moslim uit
het noorden, vijfjaar gele
den de macht greep, is het
bergafwaarts gegaan met
de Nigeriaanse economie.
De corruptie is aan de
macht. Van eerlijke con
currentie is geen sprake.
De kliek van Abacha
speelt elkaar de belangrij
ke transacties in het be
drijfsleven toe. Dat maakt
de situatie voor de lbo,
die van oudsher op ge
spannen voet staan met
de noordelijke moslims,
er niet beter op.
Een generatie na de Bia
fra-oorlog klagen de lbo
van nu dat hun olierijke
land wordt uitgebuit door
de Abacha-kliek, en dat ze
worden behandeld als
tweederangs burgers. De
lbo spelen geen enkele rol
in de hogere echelons van
de macht. Zelfs als de be
loofde presidentsverkie
zingen dit jaar doorgaan,
zullen de lbo, die een
kwart van de totale Nige
riaanse bevolking vor
men, slechts in twee van
de dertig deelstaten de
stembusuitslag kunnen
beïnvloeden.
Hoewel Nigeria een van 's
werelds belangrijkste olie
exporteurs is. wordt er
maar weinig van de 4,5
miljard dollar aan jaarlijk
se opbrengsten besteed
aan de ontwikkeling van
het land. De lbo plukken
nauwelijks vruchten van
de enorme oliereserves in
hun 'Iboland', zoals hun
gebied in de volksmond
wordt genoemd.
„De federale regering wil
de altijd hebben wat er in
Iboland zat, maar de Ibo-
mensen wilde ze niet",
zegt de 54-jarige Joseph
Akani, een oorlogsvete
raan die vanaf zijn middel
verlamd is. Met een ge
routineerde handbewe
ging naar zijn wenkbrauw
salueert hij naar passeren
de automobilisten.
In Onitsha, een levendig
Ibo-dorp langs de rivier
de Niger, is er slechts spo
radisch elektriciteit, zijn
de wegen in erbarmelijke
staat en leven de meeste
mensen in diepe armoe
de. De klachten van de
verbitterde veteranen
langs de weg worden ge
deeld door steeds meer
andere bewoners.
„Als Biafra het destijds
had gered. Kun je je voor
stellen hoe dat nu zou
zijn?", zegt zakenman
Casper Muba. „We had
den een prachtige staat
kunnen opbouwen met
de natuurlijke hulpbron
nen die God ons gegeven
heeft. In plaats daarvan
worden die van ons afge
nomen en verspild.
Het onafhankelijke Biafra
ontstond begin 1966, toen
vier jonge Ibo-officieren
de landelijke regering in
een bloedige staatsgreep
omver wierpen, de pre
mier vermoordden en een
handvol ministers ont
voerden. De moslims in
het noorden zagen een
Ibo-samenzwering om
het hele land eronder te
krijgen. Oude vooroorde
len en etnische haat
speelden op, waarna de
moordpartijen begonnen.
Toen de rook was opge
trokken, bleken tiendui
zenden Ibo-immigranten
in het noorden vermoord
en hun kerken verbrand.
Meer dan een miljoen lbo
gaven gehoor aan de op
roep van hun leider, gene
raal Odumegwu Ojukwu,
om terug te keren naar
hun geboortegrond voor
een onafhankelijkheids
strijd.
Ojukwu, die de moorden
op de lbo omschreef als
'duivels in concept en
maniakaal in uitvoering',
riep in mei 1967 de soeve
reine Republiek Biafra uit.
In de driejarige burger
oorlog die daarop volgde,
kwamen meer dan een
miljoen mensen om door
het oorlogsgeweld of door
honger. In 1970 moest
Biafra zich na een smade
lijke nederlaag overgeven
aan de regeringstroepen.
Vandaag de dag hebben
de Biafra-veteranen, zoals
de meeste lbo, niets an
ders dan hun bittere her
inneringen en hun frus
traties over hun slechte le
vensomstandigheden.
„Alle staten van Iboland
hebben olie, maar wij
hebben niets. Ze kunnen
ons niet eens fatsoenlijke
rolstoelen geven", ver
zucht Benson Nwonoh,
een voormalige leraar die
zich destijds bij het Volks
leger van Biafra aansloot
om zijn vaderland te die
nen. Hij moest dat beko
pen met gedeeltelijke ver
lamming, veroorzaakt
door een handgranaat.
„De regering heeft ons ge
woon in de steek gelaten.
Er is niets veranderd. Ze
zeggen dat ze verzoening
willen, dat ze vrede willen,
maar ze geven ons niets."
De lbo-soldaten die voor een vrij Biafra vochten, waren bijzonder slecht bewapend. Een geweer kregen ze pas als ze het
slagveld opgingen. Voor die tijd oefenden ze met stokken. archieffoto
