HERENWEG
Motorrijder
met een missie
denk wel eens dat
zo'n vliegtuig de
\rktoren meeneemt
door AFKE VAN DER TOOLEN
Wij verzoeken u hen te waarderen die onder u ge
arbeid hebben en u hebben voorgegaan. Ze heb
ben een ereplaatsje op het kerkhof, de achtereen
volgende priesters van de Sint Matthiaskerk: recht
achter het kruisbeeld van de man in wiens dienst
ze hun leven hebben gesteld, en dat - de zwaarte
kracht is onverbiddelijk - slechts met behulp van
een stalen stut overeind blijft.
Een kilometertje verderop zit koster Jan van
Amerongen gemoedelijk in zijn kamerjas te vertel
len. „Ikzelf heb al vier priesters weggebracht." Hij
dreunt de namen op. Ze staan in zijn geheugen ge
beiteld, evenals in het graniet. „De grafsteen wordt
er afgetild met een lier. Daaronder is een kelder,
kamerdiep, en de kisten staan gestapeld langs de
wanden."
Het katholieke kerkhof achter de Sint Matthias
kerk is een exclusief plekje. Een geometrisch rust
bed, een paar meter boven het maaiveld uitgetild.
Eromheen een paradijselijk 'processiepark'. „Ja, zo
heet dat. Vroeger ging men veelal naar buiten met
de processie, om het kerkhof heen. Toen kon dat
allemaal nog, want toen had je geen vliegtuigen en
verkeer, zoals nu. Nu moet de pastoor zelfs in de
kerk ophouden met preken als er een vliegtuig
overkomt." De koster houdt zijn hart weieens vast.
„Ik denk weieens dat zo'n vliegtuig de toren mee
neemt, zo laag komen ze over."
't Is wel een beetje dringen op het kleine katho
lieke kerkhof. Ook veel niet-familieleden liggen er
'op etage': met z'n drieën boven elkaar. „We heb
ben er wel eens aan gedacht om het kerkhof uit te
breiden, maar dat was veel te duur, omdat het alle
maal opgehoogd moest worden. In het bos zit je
namelijk zó in het water. Maar ja, hoe gaat dat hè.
Liggen meneer en mevrouw al in het familiegraf,
moet de zus er ook nog bij. We hebben nu de regel
dat alleen ingezetenen van Warmond hier mogen
liggen. Want we kregen ook nog eens al de mensen
uit de tehuizen hierachter. Als dat was doorgegaan,
hadden ze tot hier onder het keukenraam gele
gen."
Het katholieke kerkhof is een van de onverwachte
groene plekjes langs de drukke, volle, en hier en
daar beangstigend nauwe Herenweg. Zo is er na
tuurlijk het park van Huis te Warmond. Achter wat
struikgewas gaan de velden van de plaatselijke
voetbalclub schuil. Maar de grootste verrassing is
wel het weiland halverwege de Herenweg. Mét
koeien, mestgeur, en een ooievaarsnest. Vooral
voor dat laatste gaat menig automobilist op z'n
rem staan, lacht Marja van Westervoort.
Deze bewoonster van de Herenweg kan na acht
tien jaar nog steeds haar geluk niet op met al dat
moois voor haar raam. „Dit is uniek. Doe ik 's-mor-
gens m'n slaapkamergordijnen open, dan zie ik
dit. Dan denk ik: jeetje, wat ben ik begenadigd dat
ik hier mag wonen. Ik heb dan ook helemaal niet
het idee dat dit huis mijn eigendom is."
Van Westervoort heeft een oude ansichtkaart uit
1904: het weiland ligt er precies hetzelfde bij. Het
houten huis waar ze in woont werd in 1919 neer
gezet, samen met twee andere. De bedoeling was
dat deze 'noodwoningen' snel zouden worden af
gebroken, maar dat is maar in één geval gebeurd.
Daarvoor in de plaats is een doorsnee bakstenen
huis gekomen. De overgebleven twee zijn lieve
huisjes waar tegenwoordig velen 'een moord' voor
raagje: waar ligt de link tussen 'de
.vijsbegeerte van de wetenschap
en technologie van de samenle-
een Royal Enfield? Antwoord: die is
:n ergens in de driehoek Leiden, En-
New Delhi. Toegegeven: één, twee,
ijpelijk is dat zo op het eerste ge-
jemaal niet. Zeker niet als je nog nooit
t universitaire bijvak met die moeilijke
ihebt gehoord, danwel onbekend bent
it feit dat een Enfield een klassiek En-
j 34 otormerk is. En je moet Ludovic Wal-
ennen, natuurlijk. Want die vormt het
1de element in deze kwestie,
is een merkwaardig verhaal wat die
jt te vertellen heeft. Afgestudeerd als
idige - inclusief bijvakken met van die
prekelijke namen - en dan inplaats van
ji bouwen doodleuk motorreizen gaan
geren naar India en Sri Lanka. Dat
toch zeker voor geen meter, dat heeft
s niets met elkaar van doen? De 29-ja-
adenaar moet lachen. Goed, het wijkt
aad af van het normale patroon. Maar
n nog? Toevallig viel de puzzel nu een-
0 in elkaar.
t passie voor reizen, zijn interesse in
kt voodere wereld, bleken uiteindelijk sterker
Dnderit meer geijkte patroon van studeren
1 een baan zoeken die daar naadloos
kuit. „De wereld verkennen, dat heb
ïroeger. Meegekregen van thuis, van
nders die beiden in het onderwijs zit-
Zomers vijf, soms zes weken lang weg.
panje, Italië, Griekenland. Niet alleen
strand liggen, maar vooral ook kijken.
MjjjTjrfeloponnesus voorgelezen worden uit
1 van Homerus. Van die dingen. Dan
het er vanzelf in.
Toevallig
jdens zijn studie in Enschede aan de
ische Universiteit, reserveerde hij tijd
te vliegen. Met de studentenroeiclub
Iers wel via een studiebegeleider die
i aanraking bracht met een contact in
limit,,Via hem kwam ik terecht in Delhi,
jig, want dat had bij wijze van spreken
•goed Argentinië kunnen zijn, had die
van hem per ongeluk daar gewoond,
jiet werd dus Zuid-Oost-Azië. Ik was
a verkocht. Geld verdienen kan altijd
og wel, dacht ik toen. Iets aan ontwik-
ihulp doen, leek me beduidend inte-
- ter."
den gereden door automobilisten met een dron
ken kop. We hebben hier dan ook van alles bin-
nengehad: bloedende mensen, kerels die hun roes
hier uitzaten en om veel water vroegen voor de
blaastest."
Knijnenburg, in zijn huiskamer gezeten, zo on
geveer op de plek waar zijn vrouw is geboren, ver
telt met smaak over een van die voorvallen. „Ik
had tweedehands zo'n leuk groen kevertje gekocht,
voor dertienhonderd gulden. Daar wilden we een
weekendje mee naar Enkhuizen, naar m'n broer.
Goed, stonden we dus 's ochtends bepakt en be
zakt, niets aan de hand, want ik had door het raam
m'n groene kevertje al trouw voor de deur zien
staan. Maar toen ik m'n sleuteltje in het slot deed,
paste dat niet. Toen pas vond ik het briefje van de
politie in de brievenbus: die nacht was m'n kever
helemaal aan flarden gereden. Waren we finaal
doorheen geslapen. Die groehe kever voor rriijn
deur was helemaal mijn auto niet, maar stond daar
puur toevallig." Hij schatert het uit. „Nü kan ik er
wel om lachen ja. Maar ik kon het wel mooi alle
maal zelf betalen. Die jongen was net achttien ge
worden en had geen rijbewijs, geen verzekering,
niks."
Knijnenburg weet nog goed hoe het hele dorp te
hoop liep tegen asfaltering van de Herenweg.
„Maar wij waren ontzettend blij dat die straatklin
kers verdwenen. We lagen altijd in ons bed te
schudden, en de gevel ging scheuren door de tril
lingen." Het huis is een oude bollenschuur. „Het
was van twee broers, bollenboeren. Het huis hier
naast was het woonhuis, dit was de schuur. In een
zolderbalk boven staat nog gegrift: 'Eerste bollen
geleverd in 1906'. In 1933 hielden ze ermee op, en
bij de boedelscheiding is ook het erf gescheiden.
Toen is dit verbouwd tot woonhuis, door de War-
mondse firma Kool. Dat is heel simpel gebeurd,
volgens mij met gevonden materialen, allemaal
losse stukjes aan elkaar. Het was natuurlijk crisis
tijd. Later is mijn schoonvader er komen wonen.
De laatste jaren is het veel rustiger geworden
voor zijn deur, vertelt Knijnenburg. Dat komt voor
al door de nieuwe weg langs de Haarlemmertrek
vaart. Het meeste sluipverkeer verdween daarmee.
„Toen was het ineens alsof ik in een nieuwbouw
wijk woonde. Zó stil!"
Maar koster Van Amerongen vindt het nog lang
niet stil genoeg. „Alles gaat veel te vlug." Hij moet
altijd heel goed naar links en naar rechts uitkijken,
verzucht hij. Nee, dan vroeger. „Toen kwamen er
vooral fietsers langs. Jaren terug bijvoorbeeld, toen
het corso begon, kwam heel Leiden hier twee keer
voorbij, eerst heen en dan weer terug. Met bakfiet
sen met de kinderen erop en al. Trouwens, ook nu
nog zeggen we wel eens (egen elkaar: O, we vallen
zeker weer in de een of andere fietsroute."
De Luba Classic zal hij dit jaar in ieder geval niet
zien langsrijden. De jaarlijkse wielerronde voor
vrouwen moet een omweg maken, omdat er ver
keersdrempels op de Herenweg worden aange
bracht. Knijnenburg vindt de 'verkeersremmende
maatregel' wel goed. „Beter dan de plannen die
het CDA met de Herenweg had. Een stuk van onze
stoep af en ook de bomenstrook aan de overkant
weg. Nou, dan waren we met z'n allen dwars over
de weg gaan liggen. We zitten hier op de Herenweg
weliswaar niet zo op eikaars lip, maar dén hadden
de gelederen zich gesloten."
ZATERDAG 9 MEI 1998
Ooit droomde hij van wiskundige formules en van
economische modellen. Dat was tien jaar geleden toen
hij op het Stedelijk Gynasium in Leiden bekend stond als
een bolleboos en een studie aan de Technische
Universiteit van Twente niet meer dan logisch was. Maar
tegenwoordig droomt Ludovic Wallaart in hele andere
begrippen dan in wiskundige reeksen. Meer in geuren en
kleuren, in reizen en trekken, in Aziatische avonturen, in
mensen de weg wijzen. „Dat ir. voor mijn naam, dat
ingenieur, dat gebruik ik niet. Maar die brede opleiding,
die komt in den vreemde goed van pas.
Ludovic Wallaart:
van wiskundige
tot reisorganisator
momenteel bijzonder goed. Wat dat aangaat
is het perspectief gunstig. Ik heb nu twee rei
zen op het programma staan. Eentje eind ju
ni naar Sri Lanka, al redelijk bekend bij de
toeristen, en eentje in september naar Zuid-
India. Voor groepen tussen de 10 en 15 per
sonen. Alles geheel verzorgd. Van de vliegreis,
tot de motoren, tot de hotels. Er rijdt zelfs
een bagagewagen mee. Plus een monteur."
Wie zijn die mensen die straks per motor
door Azië trekken? „Motorrijders uiteraard,
want je moet wel een rijbewijs hebben. Nu is
die categorie per definitie avontuurlijker dan
automobilisten. En avontuurlijk moet je zijn,
want Azië is Europa niet, al was het alleen al
qua infrastructuur. Je stuit daar soms op gek
ke dingen, zoals bijvoorbeeld een kudde wil
de olifanten die oversteekt of een brug die is
weggespoeld. Verder moet je natuurlijk geïn
teresseerd zijn in het land en in zijn cultuur,
want naast het rijden door een prachtige om
geving staan uitstapjes naar bezienswaardig
heden op het programma. Trouwens, in In
dia brengen we ook een bezoek aan de En-
fïeld-fabriek. Voor de liefhebber van Engelse
motorfietsen een must."
Missie
De hamvraag ten slotte. Denkt de wiskundige
dat er een markt is voor zijn trips en had hij
bijvoorbeeld niet beter in een voor Hollan
ders wat toegankelijker land als Indonesië
zijn route moeten uitzetten? „Dat zal de tijd
moeten leren. Ik heb een folder gereed, 400
motorclubs aangeschreven, ga lezingen ge
ven, adverteer, kom straks op Internet en
probeer via wat publiciteit de vooroordelen
tegen India en Sri Lanka, waar het een ge
vaarlijke chaos zou zijn, weg te nemen. Ik
ben vol goede moed, ik geloof in het welsla
gen van deze missie. Ik woon weer tijdelijk
thuis, maar ik wil zo snel mogelijk op eigen
benen staan. En lukt het niet, dan kan ik al
tijd nog terug naar Djoser. Ja, of eindelijk
eens iets met mijn titel gaan doen. Maar lie
ver niet."
Na het afronden van zijn studie in 1994
kon ir. Ludovic Wallaart meteen komen. Naar
Calcutta, één der armste steden ter wereld en
tot haar verscheiden vorig jaar het werkter
rein van Moeder Teresa. Hij werd er manager
van een kliniek, een project van een Engelse
arts. „Daar kwam mijn studie, het logisch
denken en de zaken op een rijtje zetten, toch
van pas. Want ik ben natuurlijk economisch
geschoold. Vanzelfsprekend speelde idealis
me een rol in mijn besluit om daarheen te
gaan. Maar ik wilde daarnaast vooral veel le
ren. Van het land, de mensen, de cultuur, dc
taal."
Daar kreeg hij alle gelegenheid toe in de
drukste en smerigste stad van India. „Maar
Calcutta is ook een stad met een enorme uit
straling en sfeer", voegt hij er onmiddellijk
aan toe, „Alleen, na een jaar had ik het er wel
gezien. Zo'n enorme stad, al die armoe, dat
was best slopend. Ik ben toen teruggegaan
naar Nederland en heb daar mijn tweede
ambitie aangesproken. Het reizen dus. Met
mijn opgedane kennis en ervaring ben ik
naar Djoser gestapt en daar werd ik ook aan
genomen."
Contacten
Djoser, de (steeds groeiende) Leidse reisorga
nisatie is gespecialiseerd in het verre en het
onbekende en wat dat betreft zat Wallaart
met India op het goede spoor. Hij kende in
middels de weg, sprak een aardig mondje
Hindi en Bengaals en had contacten van
hoog tot laag. In de tweeënenhalf jaar tijd dat
hij voor Djoser werkte, breidde hij zowel die
contacten als zijn gezichtsveld flink uit. Hij
trok door Pakistan, Nepal, Sri Lanka en voor
al Zuid-India. En had op gegeven moment
genoeg gezien.
Genoeg in de zin, dat hij zich bij tijd en
wijle afvroeg waarom dit zo ging of dat zo
moest. Kon dat niet anders, ging het op die
manier niet beter? De motor - een 350 cc
Royal Enfield - die hij intussen voor een prik
had overgenomen van een collega gaf ten
slotte de doorslag. Daar, zo hield hij zichzelf
voor, lag de sleutel om op eigen benen te
staan. De vrijheid van de motorrijder als
metafoor voor de vrijheid van het onderne
merschap. Ludo Motor Travels was geboren.
„De motor wint de laatste jaren weer aan
populariteit. Ook het avontuur trekt. Motor-
reizen naar Amerika bijvoorbeeld doen het
Rubriek over straten, lanen, stegen, hofjes, grachten en vaarten in Leiden en omgeving.
Bewoners vertellen over de plezierige kanten van hun woonomgeving, maar ook over grote of
kleine problemen. Vandaag: de Herenweg in Warmond.
De Herenweg is een van de oudste straten van Warmond: een groot kronkelpad aan de voet van de afgegraven duinen. „De mensen van vroeger waren net als die van nu
liever lui dan moe. Wilden geen natte voeten, maar ook niet klimmen." foto henk bouwman
zouden doen. „Een jaar of twee geleden kwam hier
een gezelschap langs. Een sjieke dame van 85 met
haar dochter. Die hadden hier gewoond en kwa
men het nog eens bekijken. Dat ging zo van: hé,
dat trappetje is er niet meer. Dat wisten ze nog
precies."
Boven de bomën achter het weiland steekt nog
net de spits van de Oude Toren uit: de ruïne van de
voormalige Sint Matthiaskerk. Hier liggen verschil
lende kopstukken van het katholicisme, inclusief
de verdachte vertakkingen, begraven. Zoals Petrus
Codde, die in Rome werd beschuldigd van 'jan
senisme' en werd ontslagen. Dat ontslag leidde in
Nederland tot een scheuring in de katholieke kerk.
Warmond is van oudsher een katholieke enclave
in protestant gebied. Daarvan getuigt ook het oude
Groot-Seminarie naast de kerkruïne. Nu is dat een
verpleeghuis. „Ik heb nog achttien jaar priesters
zien afleveren", vertelt Jan van Amerongen verge
noegd. Hij is ql 46 jaar koster. „Nadat ze gewijd
waren liepen ze over de Seminarielaan, en dan zei
de pastoor: Jan, ga de klokken eens luiden. Daar
gaat de bloem van de diocees."
Maar Van Amerongen vertelt ook over de pro
testant Blanchard, die in een van de huisjes naast
de katholieke kerk woonde. „Dat was een schoen
maker,, maar wel een aristocratisch typje. Hij was
kerkelijk heel goed ontwikkeld. Wist veel van de
bijbel en van de kerkgeschiedenis, en maakte
graag een praatje. Dat was nou een protestant die
't goed beleefde, die voor iedereen praat had en
geen onderscheid maakte. Dat waardeer ik ten
zeerste." De oude koster heeft het wel anders mee
gemaakt. „In diezelfde tijd, de jaren vijftig, leefden
protestanten en katholieken helemaal gescheiden.
Niet echt op een hatelijke manier, maar protestan
ten gingen bijvoorbeeld echt niet naar een katho
lieke bakker."
Nóg een klein groen plekje langs de Herenweg:
de tuin van Gradus Kamsteeg. Varens, een peren
boom, een pergola en een moestuin. Maar boven
al: twee imposante beukenbomen. Ook Kamsteeg
haalt een oude ansicht tevoorschijn. Twee kleine
sprietjes staan een beetje huiverig naast het huis.
De foto is bijna honderd jaar oud.
„Tja, die Herenweg...", zegt Gradus Kamsteeg
peinzend, ,,'t Is een van de oudste straten van War
mond, dat is zeker. Een groot kronkelpad aan de
voet van de afgegraven duinen. De mensen van
vroeger waren net als die van nu liever lui dan
moe. Wilden geen natte voeten, maar ook niet
klimmen", lacht hij.
De Herenweg is al jaren berucht als racebaan.
Waar je je als fietser 'met de middelvinger in de
aanslag' een weg moet banen. Waar zelfs de klaar-
overs niet veilig zijn, en geparkeerde auto's ook
niet. Daar weet Leo Knijnenburg alles van. Hij
woont al 23 jaar aan het smalste stuk van de He
renweg. „Ja, ik heb hier heel wat meegemaakt. Ben
sowieso al drie auto's kwijtgeraakt hier. Aan flar
Ludovic Wallaart: „Motorrijders zijn per definitie avontuurlijker dan automobilisten."
