Hoofd pauselijke
lijfwacht vermoord
Soeharto komt te laat met te weinig
Buitenland
Ode aan de oogst
Gedetineerde Serviërs
tribunaal willen hulp
Servische politie zet
offensief Kosovo voort
Annan: VN-leden wilden
niet ingrijpen in Rwanda
JSDAG 5 ME11998
jachtig gevangenen weg door tunnel
°'s dpaulo» Zo'n tachtig gedetineerden van een gevangenis in
'"3er^t Braziliaanse Sao Paulo zijn gisteren ontsnapt door een tun-
jPS '1, die zij vanuit een van de cellen hadden gegraven. Er zaten
Jf-iór de ontsnapping 142 gedetineerden in de inrichting. De uit-
fjaak werd pas twee uur later ontdekt. Tot nu toe zijn pas zes
^detineerden opnieuw opgepakt. Het is de derde grote ont-
taPP'n8 u't een gevangenis 'n het district in minder dan drie
-aanden tijd.
CUironkeman rijdt in op bus: 29 doden
Een dronken chauffeur is in Venezuela met een
nderdick vol benzine op een bus ingereden. Bij de daarop volgende
.00 mplosie vonden 29 mensen de dood en raakten 28 anderen ge-
ïrkoofjnd. Het ongeluk had zondagavond plaats bij Las Pailas Ne-
'9 vargs in het noordwesten van Venezuela, bij de Colombiaanse
Z(5ens. In de bus zaten 45 personen, en in de met 1.600 liter ben-
81 erie geladen truck twaalf. De chauffeurs van beide voertuigen
kooplramen hij het ongeluk om het leven. De slachtoffers in de bus
n de aren meest Colombiaanse emigranten, die na familiebezoek in
:uliere)lombia terugkeerden naar Venezuela,
siden,
t 7 Le
p eug(lherberg geopend in Dachau
iCHAUIn het voormalige concentratiekamp Dachau (bij Mün-
er,en) is gisteren een jeugdherberg geopend. Het jongerenhotel,
it de herinnering aan de holocaust levend moet houden, was
van een langdurige controverse. Tegenstanders vre-
dat de jeugdherberg het toch al negatieve imago van de na-
en zijii8e'e8en sta^ Dachau mogelijk versterkt. Dachau geldt als het
f uurvrste speciale detentiekamp van het nazi-regime. Het complex
adresrbergde aanvankelijk vooral homoseksuelen en Duitsers die
sesinch tegen de nazi's verzetten. Na 1940 zaten er ook gevangenen
t bezette gebieden en joden.
:ingde
1 luitse rechter: Twaalf namen is te veel
f//7foseldorf Een Duitse moeder mag haar baby geen twaalf
geven. Dat besliste een rechtbank in Düsseldorf gis-
De 27-jarige vrouw wilde haar zoon Chenekwahow Migis-
iu Nikapi-Hun-Nizeo Alessandro Majim Chayara Inti Ernesto
ithibi Kioma Pathar Henrike noemen. De rechtbank zei echter
de moeder zich niet had gehouden aan de Vornamenbestim-
desMingspflicht. Deze wettelijke regeling bepaalt hoe mensen hun
heel inderen mogen noemen. Toch was er een kleine overwinning
lor de moeder. Zij mag haar zoon Kioma noemen. De recht-
ostbusink vond dat een geldige naam. Twee andere rechtbanken
boo AWjdden bepaald dat deze naam, die de moeder zelf had bedacht,
*™°>e,tiswas-
'aniinu komt niet voorwaardelijk vrij
hkelon Israël heeft gisteren 'nee' gezegd op een verzoek voor
jorwaardelijke vrijlating van Mordechai Vanunu, de man die
raalf jaar geleden achttien jaar cel kreeg omdat hij 's lands nu-
/V eaire geheimen had geopenbaard. Vervroegde vrijlating van
*-ƒ inunu zou schadelijk zijn voor zowel de Israëlische veiligheid
s het Israëlische buitenlandse beleid, zo oordeelde de rechter.
munu's advocaat Avigdor Feldman kondigde aan dat hij in be-
'0& zal gaan. Vanunu werd in 1986 veroordeeld wegens hoog-
aad, omdat hij foto's van Israëls nucleaire installaties had
jorgespeeld aan de Britse krant TheSun'day Times.
'aclav Havel weer officieel in functie
Q gNSBRUCKDe Tsjechische president Vaclav Havel verscheen
steren aan de zijde van zijn vrouw Dagmar voor het eerst weer
G^het openbaar, nadat hij drie weken geleden tijdens een va-
kntie in Oostenrijk in allerijl moest worden geopereerd wegens
ïn geperforeerde dikke darm en een buikvliesontsteking. Giste-
m nam Havel op zijn ziekenhuisbed in Innsbruck zijn officiële
iken weer op zich. De president wordt waarschijnlijk morgen
fergebracht naar een ziekenhuis in Praag, foto ap martin gust
iirecteur centrale Tsjernobyl weg
ev» De autoriteiten in Oekraïne hebben gisteren de directeur
in de kerncentrale in Tsjernobyl ontslagen, nadat hij waar-
ihuwende woorden had geuit over de gebrekkige veiligheid van
:o /4lekraïense nucleaire centrales. Directeur Parashin is door het
-jaatsbedrijf EnergoAtom afgezet wegens 'ondisciplinair gedrag
'a machtsmisbruik'. Parashin wees de beschuldigingen van de
and. Hij zei opnieuw dat EnergoAtom de ervaring ontbeert om
e veiligheid van de centrales te waarborgen.. Hij zou zijn be-
orgdheid herhaaldelijk aan president Koetsjma kenbaar heb-
en gemaakt. Zondag deed zich nog een storing voor in een re-
:tor van de grootste centrale in Europa, die in het Zuid-Oekraï-
nseZaporija.
'elgrims India in bus geëlektrocuteerd
'ew delhi In de noordelijke Indiase deelstaat Uttar Pradesh zijn
jsteren twintig passagiers van een bus geëlektrocuteerd, door
at een fiets die op het dak van het voertuig was vastgebonden
■1 aanraking kwam met over de weg gespannen elektriciteitska-
els. Dit heeft het Indiase persbureau PTI bericht. Onder de do-
'en waren acht kinderen. De bus vervoerde zeventig moslimpel-
rims van New Delhi naar Sitamarhi in de deelstaat Bihar, waar
ïgelij een religieuze bijeenkomst zouden bijwonen.
W0I
2 reChelsea Clinton heeft een vriendje
reg J
xnjose» Chelsea, de dochter van de Amerikaanse president Bill
..Jinton, is tijdens het bezoek dat de president afgelopen week-
ïrlijlinde bracht aan de Stanford University gezien met een vriend-
S. de 20-jarige Matthew Pierce. Dat .heeft de krant San Jose Mer-
ury gisteren gemeld. Pierce heeft theologie als hoofdvak en
ielp Stanford in maart aan een belangrijk zwemkampioen-
chap door zijn overwinning op de 200 meter vlinderslag. Ook
'eed hij in 1996 mee aan kwalificatiewedstrijden voor de Olym
pische Spelen. Pierce woonde zondag met de Clintons een kerk-
jienst bij. Later gebruikte hij met de familie de lunch in het Cali-
Drnische Palo Alto. Bij het binnengaan van het restaurant sloeg
Ij een arm om de 18-jarige Chelsea heen.
Hoot kabelbaan: Ik ben onschuldig
itASHiNGTONDe Amerikaanse piloot die drie maanden geleden
en Italiaanse kabelbaan raakte, denkt dat hij onschuldig is. De
u militaire justitie wil Ashby vervolgen wegens dood
iven 00r sc'lu'd- Hij zou te laag en te snel hebben gevlogen. Richard
ishby zei gisteren in een interview met de Los Angeles Times
chter dat hij toestemming had om zo laag te vliegen als hij
leed. Ashby spreekt met zijn verklaring de resultaten tegen van
erder onderzoek door het Amerikaanse leger, waaruit bleek dat
Üj veel te laag zou hebben gevlogen. Ashby zegt ook dat de ski-
ift niet op zijn kaarten stond. De piloot sprak voor het eerst in
iet openbaar over de ramp, die aan twintig mensen het leven
pstte. Onder de slachtoffers was een Nederlandse vrouw.
Amerika pakt
terrorisme aan
met 'superehef
ruswuk anp
De Verenigde Staten geven vol
gend jaar meer dan veertien
miljard gulden uit aan de be
strijding van het terrorisme. Om
het geld effectief te besteden,
komt er een supercoördinator,
bijgenaamd 'anti-terreur-tsaar'.
Het dagblad USA Today
meldde vandaag dat de 47-jari-
ge Richard Clarke die eer te
beurt valt. Clarke is een hoge
ambtenaar bij het ministerie
van buitenlandse zaken.
Het land heeft al geruime tijd
een coördinator voor de strijd
tegen de handel in verdovende
middelen, de 'anti-drugs-tsaar',
maar de bloedige aanslag in
Oklahoma City en die op de
Olympische Spelen van Atlanta
hebben geleid tot een vervier
voudiging van de uitgaven voor
terreurbestrijding.
Het Congres is bezorgd over
deze gigantische stijging van de
kosten. Clarke moet bekijken of
er niet te veel geld wordt uitge
geven door overheidsdiensten
die helemaal niets met terreur
bestrijding te maken hebben.
Uit een rapport bleek onlangs
dat zelfs de posterijen zichzelf
een rol in de strijd tegen de ter
reur hebben toebedeeld.
Slachtoffer redde Johannes Paulas II bij aanslag in 1981
De gistermiddag benoemde commandant van de Zwit
serse Garde in het Vaticaan, Alois Estermann (44), is gis
teravond samen met zijn vrouw en een jonge soldaat van
hetzelfde korps dood aangetroffen binnen de muren van
het Vaticaan. Volgens een eerste reconstructie zou de sol
daat het echtpaar in koelen bloede hebben doodgescho
ten, en later de hand aan zichzelf hebben geslagen.
legd, en heeft tot nu toe geen
beroep willen doen op de hulp
van de Italiaanse politie. Van
daag zou een lijkschouwing
worden uitgevoerd.
Het Vaticaan laat voorlopig
weinig los over de zaak. De
persman van het Vaticaan, te
vens woordvoerder van paus Jo
hannes Paulus II, Joaquin Na-
varro-Valls, liet alleen weten dat
de paus van de moorden op de
hoogte is gesteld en heeft beslo
ten 'lang te bidden'.
Over motief van Tornay is
nog niets bekend. Volgens Ciro
Benedettini, een andere woord
voerder van het Vaticaan, heeft
het er alle schijn van dat Tornay
heeft gehandeld in 'een mo-
rome eelco van der linden
correspondent
De moorden vonden vier uur na
Estermanns benoeming plaats
in een appartement op een
steenworp afstand van de Sint
Pieter. Buren van het echtpaar
hoorden rond negen uur de
schoten, ondanks het feit dat de
23-jarige soldaat Cedric Tornay
zijn pistool had omwikkeld met
kleren om het geluid te dem
pen.
Een half uur later was Gian
Luigi Morrone, de enige rechter
die het Vaticaan telt, ter plekke.
Hij trof de drie lichamen aan in
een enorme plas bloed. Morro
ne heeft geen-verklaring afge-
ment van waanzin
De Zwitserse Garde werd in
1505 door paus Julius II opge
richt, en waakt over de veilig
heid van de paus. Het korps
heeft de naam zeer gediscipli
neerd te zijn. In 1959 werd de
laatste moord in het Vaticaan
gepleegd. Ook toen betrof het
een lid van de Zwitserse Garde.
Estermann gold in het Vati
caan als een grote held. In 1981
probeerde hij op het Sint Pie
tersplein met zijn lichaam Jo
hannes Paulus te beschermen
tegen de kogels van de Turk Ali
Agca. Zijn benoeming werd
niettemin vooraf gegaan door
een halfjaar van felle discussies.
De moord zou hiermee ver
band kunnen houden. Hoewel
Estermann ogenschijnlijk aan
alle eisen voldeed en een zeer
goede reputatie genoot bij zijn
soldaten, was zijn benoeming
niet vanzelfsprekend. Het groot
ste obstakel zou zijn dat hij niet
van adel was, terwijl al zijn
voorgangers dat wel waren.
jakarta ronald frisart
correspondent
Indonesië is wel eens vergele
ken met een stil kratermeer.
Een rimpelloos oppervlak, met
diep daaronder sluimerend ge
vaar. Sinds de crisis bijna een
jaar geleden toesloeg, is het op
pervlak in steeds heftiger beroe
ring geraakt. In de vorm van
studentenprotesten stoot de
vulkaan zelfs al een poosje as en
rook uit. De recentste ontwikke
lingen wijzen erop dat het geen
kwestie meer is van maanden,
maar van weken, dagen wel
licht, voordat de vulkaan echt
tot uitbarsting komt.
President Soeharto probeert de
laatste dagen ontevreden land
genoten opzichtig te paaien.
Gisteren kondigde hij aan dat
hij definitief een streep haalt
door het handelsmonopolie op
kruidnagels. Zes jaar lang plukte
zijn zoon Tommy van dat al
leenvertoningsrecht de vruch
ten. Nu ontneemt papa on
der druk van het Internationaal
Monetair Fonds (IMF) zoon
lief dat recht. Over Tommy's
poging de kruidnagelhandel via
een omweg toch in zijn greep te
houden, hoeft de bevolking zich
volgens Soeharto geen zorgen te
maken: ,,Er komt geen nieuw
monopolie".
Het lijkt een handreiking van de
president, niet alleen aan het
IMF, maar ook aan het groeien
de aantal Indonesiërs dat ge
noeg heeft van zijn bewind. Het
was het derde gebaar binnen
enkele dagen. In het weekeinde
gaf Soeharto de minister van
onderwijs opdracht ervoor te
zorgen dat studenten hun stu
die niet hoeven te staken als ge
volg van de crisis. En zaterdag
werd bekendgemaakt dat het
staatshoofd bereid is de ge-
'Unabomber'
veroordeeld
tot levenslang
SACRAMENTO Rtr
Theodore Kaczynski, beter be
kend als de 'Unabomber', is gis
teren tot vier keer levenslang
veroordeeld. De inmiddels 55-
jarige ex-hoogleraar wiskunde
had zeventien jaar lang bom
brieven rondgestuurd.
In een korte verklaring zei
Kaczynski geen schuld of be
rouw te voelen over zijn cam
pagne, waardoor drie doden
vielen en meer dan twintig
mensen ernstige verwondingen
opliepen. Hij noemde de zaak
tegen hem 'duidelijk politiek'.
Kaczynski pleegde de aansla
gen uit haat tegen de moderne
technologische maatschappij.
Hij stuurde de bombrieven
vooral naar medewerkers van
universiteiten en luchtvaart
maatschappijen. Sommige
slachtoffers verloren bij het
openen van de brieven hun
handen.
Uiteindelijk werd de meest
gezochte en meest raadselachti
ge misdadiger van de Verenigde
Staten gearresteerd. Zijn jonge
re broer David herkende hem
als de schrijver van een ramme
lend en warrig geschrift, dat de
New York Times publiceerde
om aan het dreigement van
nieuwe aanslagen te ontkomen.
Op aangeven van David werd
Kaczynski in 1995 aangehouden
in een berghut in de noordelijke
staat Montana, waar hij bijna
een kwart eeuw had doorge
bracht in een blokhut zonder
stromend water of elektriciteit.
den haag anp
De Servische gedetineerden van
het Joegoslavië-tribunaal in
Den Haag zijn ontevreden met
hun situatie. In een brandbrief
aan premier Dodik van de Re-
publika Srpska, het Servische
deel van Bosnië, vragen zij 'op
de kortst mogelijke termijn' be
zoek van vertegenwoordigers
van de regering van de Republi-
ka Srpska en van humanitaire
organisaties.
Volgens advocaat Igor Pante-
lic, een van hun verdedigers, is
de directe aanleiding tot de
brief de situatie van de laatste
twee in Den Haag aangekomen
Serviërs. Omdat er voor hen
geen plaats meer was in het
voor het tribunaal gemoderni
seerde gedeelte van de Scheve-
ningse strafgevangenis, zitten
zij in een oud cellenblok met
weinig sanitaire voorzieningen.
Dat zou vooral steken omdat
de twee zich vrijwillig hebben
gemeld. Op de achtergrond
speelt volgens Pantelic echter
nog een andere kwestie. De ge
vangenen hebben contact met
hun medegevangenen van
Kroatische en moslim-afkomst.
Met name de Kroaten worden
geregeld hezocht door verte
genwoordigers van de Kroati
sche regering. In tegenstelling
tot de Serviërs krijgen zij ook
materiële ondersteuning. Bo
vendien zouden zij zich geen
zorgen hoeven te maken over
de verzorging van hun achter
gebleven gezinnen.
PRISTINA Rtr-DPA-AP
De Servische politie heeft giste
ren haar grootscheepse actie in
de onrustige provincie Kosovo
aan de grens met Albanië voort
gezet. De troepen zouden een
grote groep Albanese guerrilla
strijders hebben omsingeld in
het dorp Ponosevac nabij
Djakovica.
Over mogelijke slachtoffers
van het zondag begonnen Ser
vische offensief was niets be
kend. De Serviërs hebben twee
honderd etnisch Albanese guer
rillastrijders omsingeld in Pono
sevac, nadat het Kosovo Bevrij
dingsleger zondag de politie
had aangevallen. Daarbij raak
ten vier Servische politieman
nen gewond.
In het gebied, op ongeveer
tien kilometer van de grens met
Albanië, klonk gisteren continu
geweer- en mortiervuur. Vol
gens de Serviërs proberen de
guerrillastrijders het berggebied
langs de grens in handen te krij
gen.
In de hoofdstad Pristina en
andere plaatsen demonstreer
den gisteren opnieuw duizen
den Albanezen vreedzaam te
gen het Servische regime. Servië
hief het zelfbestuur van Kosovo,
waar etnische Albanezen 90
procent van de bevolking vor
men, in 1989 op. Bij gevechten
tussen Albanese separatisten en
Servische veiligheidstroepen
zijn sinds februari ongeveer 150
doden gevallen.
De Albanese minister van
buitenlandse zaken Milo waar
schuwde gisteren dat er een
oorlog kan uitbreken in Kosovo.
„Het is voor het eerst in vijftig
jaar dat er zo'n spanning heerst
aan onze grens met Servië. Het
is de eerste maal dat de Albane
zen zo vastbesloten zijn hun
rechten op te eisen en een eind
aan deze zaak te maken", zei
Milo in een in Athene verschij
nende krant.
Het vluchtelingenbureau van
de Verenigde Naties heeft Eu
ropese regeringen gisteren met
het oog op het toenemende ge
weld in Kosovo opnieuw ver
zocht geen etnisch Albanese
asielzoekers uit de provincie te
rug te sturen.
Harde confrontaties tussen ordetroepen en demonstranten, zoals deze gisteren bij een universiteit in Jakarta, Nairobi ap
zijn volgens velen in Indonesië niet langer meer te voorkomen.
wraakte kieswet aan te passen.
Het lijkt te weinig en te laat.
Hoe zouden de minimale stap
jes die de president toezegt in
druk kunnen maken op massaal
protesterende studenten en hun
medestanders? Zij eisen klip en
klaar dat Soeharto ophoepelt.
Daar bovenop koenen de jong
ste prijsverhogingen. Kaartjes
voor openbaar vervoer zijn van
daag vijftig tot honderd procent
duurder dan gisteren, brand
stoffen 25 tot 70 procent. De
elektriciteitsrekening gaat twin
tig procent omhoog, en in au
gustus en november opnieuw.
Al die verhogingen zullen door
werken in de prijzen van voed
sel. De vele tientallen miljoenen
Indonesiërs die toch al krap bij
kas zitten, krijgen opnieuw een
pijnlijke knauw. Daar tegenover
staat niets. De regering heeft
het toch al te magere mini
mumloon bevroren. Alleen de
vier miljoen ambtenaren krijgen
er gemiddeld vijftien procent
bij. Al met al valt te voorzien dat
de onvrede onder de bevolking
vanaf vandaag zeer snel zal op
lopen.
Het was vast geen toeval dat de
commandant van de strijd
krachten, generaal Wïranto,
juist gisteren de studenten de
wacht aanzegde. Vooral in Me-
dan, waar het protest de laatste
weken steeds gewelddadiger
werd, is te zien dat de studen
ten afglijden naar anarchie, al
dus de generaal. Op de campus-
foto ep a mat a vidon
sen mogen ze hun protest uit
schreeuwen. Maar, dreigde Wi-
ranto, als ze proberen opnieuw
de straat op te trekken, volgen
'harde maatregelen' van leger
en politie.
Wiranto leek daarmee het ge
vaar te onderkennen van een
explosie zoals de afgelopen
nacht plaatsvond: studenten en
door prijsverhogingen getroffen
burgers kunnen gemakkelijk de
handen ineen slaan. Indonesië
heeft geen politieke structuur
om hun verzet te kanaliseren,
dus zal overkokende onvrede
onvermijdelijk vaker en groot
schaliger dan vannacht uitlopen
op een gewelddadig treffen met
de strijdkrachten. Het aftellen is
begonnen.
De Verenigde Naties hebben in
1994 van de lidstaten niet de
benodigde steun gekregen om
de volkerenmoord in Rwanda te
verhinderen. Bij die slachting
kwamen naar schatting 500.000
mensen om het leven. Dat zei
VN-chef Kofi Annan gisteren.
De secretaris-generaal, die
een rondreis door Afrika maakt,
wees de beschuldiging van de
hand dat hij zelf ingrijpen door
de VN had voorkomen. Dat
meldde het tijdschrift The New
Yorker afgelopen weekeinde.
Het blad schreef dat Annans
bureau de VN-troepen in het
land had opgedragen niets te
doen, ofschoon er informatie
was over een op handen zijnde
massamoord. Axinan was inder
tijd hoofd van de VN-vredes
operaties.
„Het is een oud en al vele ma
len weerlegd verhaal", aldus
Annan. De VN gaven in 1996 al
toe dat ze de naam hadden ach
tergehouden van de informant
die waarschuwde voor een ko
mende moordpartij. De genoci
de begon op 6 april 1996, maar
in januari van dat jaar waar
schuwde de commandant van
de VN-troepen in Rwanda, de
Canadese generaal Dallaire, de
organisatie al voor de volkeren
moord op de Tutsi-minderheid
die Hutu's aan het voorberei
den waren.
Dallaire meldde in een fax dat
hij van plan was beslag te leg
gen op een grote wapenvoor-
raad van de Hutu's. Hij kreeg
van het bureau van Annan te
verstaan dat hij niets moest on
dernemen.
het oogstseizoen. Bij het jaarlijks terugkerende
foto ap roberto candia
cachilaya Met een bijeenkomst aan de oevers van het Titicaca-meer vieren de Boliviaanse Aymara-indianen dezer dagen het einde van
en stokoude ritueel wordt 'Pachamama', ofwel Moeder Aarde, geëerd en bedankt voor de oogst.
