Greenpeace: Milieuramp
Spanje erger dan gedacht
Buitenland
Omstreden procureur
bekijkt vlucht Dutroux
Deense politie pakt protest hard aan
Europa en VS dreigen Servië met optreden
Bezetters klokkentoren
Venetië vervroegd vrij
Nederlaag CDU is het echte drama in Saksen-Anhalt
t
R Reuu
INSDAG 28 APRIL 1998
ijd'i ribetaan verbrandt zichzelf in India
en
die wer
overj
d
ders
compe
vezigr
derscl
ijd
i krijg
l die lati
3dig<
Dergeli
tevrei
weten i
oudei|
inhj1
Ma
elijk",
ooglera
van h(
ondj
'ay Tim\
/erondt
Thupten Ngodup, een Tibetaan die in de Indiase
ioofdstad New Delhi demonstreerde tegen de bezetting van zijn
id door China, heeft zichzelf gisteren in brand gestoken. Het
ima werd vastgelegd op een amateurvideo. Ngodup protes-
jeerde met zijn daad tegen de Indiase politie, die zes landgeno-
hongerstaking van vijftig dagen tegen hun wil naar
iet ziekenhuis had gebracht. De zes voerden actie voor het ge-
de Verenigde Naties in New Delhi. Ze eisten dat de
IN de 'culturele volkenmoord' op hun land weer aansnijden en
n mensenrechtenrapporteur voor het gebied benoemen. Ngo-
lup werd naar het ziekenhuis gebracht, maar zal zijn protest
laarschijnlijk niet overleven. Inmiddels zijn zes andere Tibeta-
len in hongerstaking gegaan. In India wonen zo'n 100.000 Tibe-
lanse vluchtelingen.
FOTO REUTERS
!hina eist ontdekking van de tulp op
China, het land dat het kompas, het buskruit en de druk-
iers uitvond, zegt sinds gisteren ook het land van herkomst van
tulp te zijn. Tot nog toe werd aangenomen dat het gewas uit
iin-Azië (Turkije) stamt, maar Chinese onderzoekers stellen
at de wortels van de tulp in China liggen. De afgelopen jaren
ijn meer dan twintig soorten wilde tulpen op het westelijke
linghai-plateau en de noordwestelijke regio Xinjiang ontdekt,
io luidt hun verklaring. Volgens de bloemteeltorganisatie in
'linghai hebben Europese kruisvaarders in de Middeleeuwen
loit het noordwestelijke deel van China bereikt. ,,Van daar na-
e de tulp mee naar Klein-Azië. Later, in de 17de eeuw
de bloem naar Nederland", zei een woordvoerder tegen
iet persbureau Xinhua.
Homohuwelijk Frankrijk uitgesloten
'arijs» De Franse regering heeft besloten dat homoparen voort-
1 jian dezelfde wettelijke positie als hetero's zullen krijgen ten
panzien van belastingen, erfrecht en sociale vraagstukken. Het
lomohuwelijk blijft echter uitgesloten, net als adoptie door ho-
kwan#os- Minister van justitie Guigou zei dat gisteren voor het ra-
t üostation France Inter. Franse homogroepen, die bij de verkie-
stagneef'n8en van vorig jaar juni de huidige regeringspartijen steunden,
n 'ebben geklaagd dat de regering van de socialistische premier
buiteö0SPin veelte langzaam is met maatregelen om homo's dezelfde
miljaffechten te geven als hetero's. Guigou wees er echter op dat het
-en 'extreem gevoelige' materie betreft.
Adams vraagt terugtrekking troepen
onden De leider van de Noord-Ierse republikeinse partij Sinn
éin, Gerry Adams, heeft gisteren vóór een gesprek met de Britse
remier Tony Blair te kennen gegeven dat hij zou aandringen op
terugtrekking van Britse troepen uit katholieke wijken in
loord-Ierland. Downing Street gaf na afloop van de bijeen-
verklaring uit, maar daarin werd geen melding ge-
dit specifieke punt. Wel werd gezegd dat de Britse
üinister voor Noord-Ierland, Mo Mowlam, 'zich zal buigen' over
Ie punten die door Adams naar voren zijn gebracht. Adams
loemde het gesprek met Blair 'positief en opbouwend', maar
jenadrukte dat het politietoezicht in Noord-Ierland 'fundamen-
eel dient te worden veranderd'.
mdheidli
In 1!
Do Mu
jke
casino
kers
ïtiteisb
en kui^l
geld k<
bescHi
Banké
lf
kermist schip mogelijk prooi piraten
De kustwacht van de Filipijnen en de Maleisische ma-
luchtmacht zijn op zoek naar een Maleisische olietanker,
lie sinds 17 april wordt vermist. De tanker is voor het laatst ge-
den in Filipijnse wateren. Gevreesd wordt dat schip en beman-
ïing ten prooi zijn gevallen aan piraten. De tanker vervoerde
11.000 ton dieselolie en kerosine van Singapore naar Ho Chi
Minh-Stad in Vietnam. De lading is eigendom van een Vietna-
bedrijf en heeft een geschatte waarde van 1,5 miljoen dol-
ar. De zoekactie strekt zich uit tot de Zuid-Chinese Zee, waar pi-
aterij vaak voorkomt. De piraten hebben het meestal voorzien
)p kleine pleziervaartuigen, maar schrikken evenmin terug voor
jrote handelsschepen en tankers.
Chretien vraagt Castro om gratie
iavana De Canadese premier Jean Chrétien heeft de Cubaanse
leider Fidel Castro gisteren gevraagd gratie te verlenen aan vier
iissidenten, die sinds juli zonder enige vorm van proces in de
jevangenis zitten. Castro gaf aan het verzoek in overweging te
dillen nemen, aldus Chrétien. De premier, die eerder op de dag
officieel bezoek in Cuba aankwam, zei dat zijn ruim
durende gesprek met Castro voor een groot deel over
nensenrechten en democratie ging. Eerder riepen de Europese
Jnie en het Vaticaan op tot clementie voor de vier dissidenten,
lij werden opgepakt nadat ze een manifest hadden uitgegeven
vaarin ze harde kritiek uitten op de communistische partij en
regime in Cuba.
Pistool in kleuterdrama was van oma
sreensboroIn de Amerikaanse staat North Carolina is gisteren
gearresteerd, wier kleinzoon van vier zaterdag per
)ngeluk een vriendje van zes doodschoot. De jonge dader had
iet wapen in haar handtas gevonden. De 56-jarige Beulah
indsay kan twee jaar cel krijgen voor het onveilig opbergen van
iet pistool. De kleinzoon van Lindsay vond het .38 kaliber
listooi zaterdag toen hij verstoppertje speelde. Hij schoot ermee
:n raakte Carlos Gilmer, het petekind van Lindsay, in zijn nek.
V -raad handhaaft sancties tegen Irak
%wvorkj. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft gis
teren besloten de sancties tegen Irak te handhaven. Dat hebben
liplomaten gezegd. Eerder op de dag had China aangedrongen
ip beëindiging van de strafmaatregelen, die acht jaar geleden na
Iraakse inval in Koeweit werden ingesteld. Irak zou inmiddels
lebben voldaan aan de belangrijkste voorwaarden voor ophef-
'Jöng, vooral waar het gaat om 's lands nucleaire programma. De
U Amerikaanse ambassadeur bij de VN, Bill Richardson, erkende
Bagdad grote vorderingen heeft gemaakt. Hij voegde er ech-
aan toe het land nog een lange weg te gaan heeft waar het
t om chemische en biologische wapens.
Vleteorietenregen bedreigt satellieten
Eigenaars en exploitanten van satellieten, i
1;, lekeraars en wetenschappers zijn gisteren in het Californische
Manhattan Beach bijeen gekomen voor een tweedaagse confe-
entie over een gevaar dat dreigt voor de bijna 500 satellieten die
wereldwijde communicatie, navigatie en weersvoorspellingen
ërzorgen. Enkele van deze satellieten worden in november mo-
°betal£ ^jk het slachtoffer van de hevigste meteorietenregen in 33
aar. De meeste van de buitenaardse deeltjes zijn niet groter dan
zandkorrel, maar de meteorieten hebben zó'n enorme snel-
leid dat ze in de satellieten zullen inslaan als kogels. De gevol-
;en zijn moeilijk te voorspellen. Het is voor het eerst in het
uimtevaarttijdperk dat zo'n meteorietenregen zich voordoet.
Vijf miljoen kubieke meter giftig water ontsnapt
brussel» marc
De gevolgen van een ongeluk bij een mijn in Zuid-Span-
je, afgelopen zaterdag, zijn volgens Greenpeace ernstiger
dan in eerste instantie werd aangenomen. Het ontsnapte
giftige water veroorzaakt een ware milieuramp. Een
vloed van zure modder en water doodt alles op zijn weg
naar de Atlantische Oceaan, aldus de milieu-organisatie
gisteren.
Madrid.anp-dpa-Rtrgen. Landbouwproducten ter
waarde van tientallen miljoenen
guldens zijn vernietigd.
Door een breuk in de wand
van twee bezinkreservoirs bij de
mijn liep zaterdag vijf miljoen
kubieke meter giftig water weg.
De autoriteiten poogden de
stroom om te leiden, om zo het
natuurreservaat Donana te spa
ren. Dat is echter maar ten dele
Over een lengte van tientallen
kilometers liggen dode vogels,
vissen en krabben in en langs
de rivieren, en op duizenden
hectares overstroomd akker
land. Ook mensen raakten ge
wond door het etsende water,
toen zij probeerden vee en
huisdieren in veiligheid te bren-
gelukt, en de rivierbeddingen
van de Guadiamar en de Gua
dalquivir zijn vervuild geraakt
met lood, zink en cadmium.
Deskundigen waarschuwen
voor de lange-termijneffecten
van de vervuiling met deze zwa
re metalen. Ze worden niet af
gebroken en dreigen in de
voedselketen terecht te komen.
Er zijn al reigers en andere wa
tervogels gesignaleerd die over
leden vissen eten.
Volgens deskundigen levert
ook giftig water dat via de Gua
dalquivir in zee is gestroomd
nog steeds gevaar op. Bij vloed
stroomt water uit de Atlantische
Oceaan bijna honderd kilome
ter landinwaarts en bij eb
stroomt het weer terug. De Gu
adalquivir staat ondergronds in
verbinding met Donana, zodat
het hele natuurgebied op ter
mijn toch vervuild kan raken.
Donana is een groot reservaat
voor trekvogels. Het Wereldna-
tuurfonds spreekt dan ook van
'één van de zwaarste milieur
ampen ooit in Europa'. Vissers
in de regio daarentegen vrezen
voor hun inkomsten en zijn
boos over de pogingen het gifti
ge water zo snel mogelijk in zee
te laten stromen. ,,Men denkt
meer aan eenden dan aan men
sen", aldus een woordvoerder.
correspondent
Drie onderzoeken moeten vóór
het eind van deze week duide
lijk maken wie verantwoordelijk
was voor de ontsnapping van de
Belgische zedenmisdadiger
Mare Dutroux. Eén ervan wordt
geleid door de omstreden Luik
se procureur-generaal Thily.
Zij wordt door anderen ge
zien als een van de 'verantwoor
delijken'. Dat justitie juist haar
gisteren de onderzoeksopracht
verstrekte, wekte dan ook ver
bazing. Neufchateau, waar
Dutroux de benen nam, valt on
der haar ambtsgebied. Iedere
geconstateerde fout slaat dus
terug op Thily zelf.
Daarnaast is de magistrate
een gekend tegenstander van de
onderzoeksrechters in Neufcha
teau. Een onafhankelijk oordeel
wordt dan ook betwijfeld. Ook
de onderzoeksrechters in Neuf
chateau zelf zullen de vluchtpo-
aarhus Deense agenten toonden gisteren geen enkel mededogen met stakende arbeiders in de haven van Aarhus. De stakers trachtten te verhinderen dat auto's en vrachtwagens aan
boord van veerboten gingen. Een half miljoen Denen legde gisteren het werk neer uit onvrede over de bestaande vakantieregelingen. De stakers eisen een zesde week betaalde vakan
tie, maar dat weigeren de werkgevers. Het arbeidsconflict raakt vooral de particuliere sector. De luchtvaartmaatschappij SAS annuleerde alle binnenlandse en de meeste buitenlandse
vluchten. Veel Deense kranten verschenen niet en het werk in de fabrieken lag grotendeels stil. De voorraden in supermarkten en tankstations raken op. Uit vrees voor tekorten hamster
de de bevolking dit weekeinde al op grote schaal voedsel en brandstof.
FOTO REUTERS CLAUS HAACENSEN
ging onderzoeken. Binnenland
se Zaken neemt de rol van de
rijkswacht, verantwoordelijk
voor de bewaking van Dutroux,
onder de loep.
Als gevolg van de vlucht
moesten de ministers van bin
nenlandse zaken en justitie af
treden. Hun opvolgers Tobback
en Van Parys drongen er al op
aan dat de verantwoordelijken
bij rijkswacht en justitie zouden
volgen. Dit pleidooi werd over
genomen door de coalitie, zon
der namen te noemen.
De oppositie zal dat vandaag
in een spoeddebat wel doen.
Naast Thily moeten rijkswacht
baas Deridder, de Brusselse
procureur Vanoudenhove,
diens collega Dejemeppe en het
hoofd van de gerechtelijke poli
tie De Vroom opstappen.
De twee rijkswachters die
Dutroux lieten ontsnappen, zijn
intussen ziek thuis. Zij zijn naar
verluidt 'volledig de kluts kwijt'.
'Marchal leidt
partij als een
ware dictator
Paul Marchal, de vader van het
door Mare Dutroux vermoorde
meisje An, leidt zijn nieuwe po
litieke partij PNPb als 'een ware
dictator'. Dat zegt zijn vroegere
medestander, oud-topambte
naar Willy Vermeulen. Volgens
hem raakt de partij ook steeds
meer in extreem-rechts vaarwa
ter.
De ex-ambtenaar zegt in de
Vlaamse krant De Morgen dat
Marchal in handen is gevallen
van rechts-extremisten. Zij stre
ven naar invoering van een
nieuwe strafwetgeving, massale
bouw van gevangenissen en ve
torecht voor de koning. „Ze vin
den een gewillig oor bij Mar
chal, maar ik wil niet geassoci
eerd worden met die rechtse
zotten", zegt Vermeulen.
Hij ergert zich verder aan de
neiging van Marchal om alleen
beslissingen te nemen. Daarin
worden hooguit zijn vrouw, zijn
advocaat en partijvoorzitter
Marc Similon in gekend. Als zij
Marchal tegenspreken, drukt
deze gewoon zijn eigen mening
door. „Interne democratie is
binnen de PNPb een onbe
staand begrip."
Marchal, die zijn partij vier
maanden geleden oprichtte,
zegt juist te streven naar politie
ke vernieuwing en meer demo
cratie. De afkorting staat PNPb
voor Partij voor een Nieuwe Po
litiek. Marchal moest daar later
de kleine b voor België aan toe
voegen, omdat een reclamebu
reau al PNP heette.
Vermeulen was eerder de
tweede man van het Hoog Co
mité van Toezicht (HCT), een
overheidsinstelling die corrup
tie door ambtenaren onder
zocht.
Washington sluit militair ingrijpen niet uit
correspondent
De Europese Unie neemt des
noods op eigen houtje extra
sanctiemaatregelen tegen Ser
vië, als de Contactgroep van zes
grote landen (de VS, Rusland,
Frankrijk, Duitsland, Groot-
Brittannië en Italië) besluiteloos
blijft. Dit dreigement klonk gis
teren in Luxemburg tijdens een
vergadering van de Europese
ministers van buitenlandse za
ken.
Ook de VS dreigen overigens
met 'eigen initiatieven' als de
Contactgroep het niet eens
wordt over een gezamenlijke
aanpak van het etnische conflict
in Kosovo. Daarbij sluit Was
hington militair ingrijpen niet
De Contactgroep praat van
daag over aanvullende sancties,
maar volgens waarnemers is de
kans klein dat er spijkers met
koppen worden geslagen. Rus
land, Frankrijk en Italië staan
huiverig tegenover extra sanc
ties. Duitsland, Groot-Brittannië
en de VS willen Servië wél de
duimschroeven aandraaien.
Het aanhoudende geweld in
Kosovo brengt zo niet alleen de
wankele vrede in voormalig Joe
goslavië in gevaar, maar trekt
ook scheuren in de internatio
nale gemeenschap. Volgens mi
nister Van Mierlo van buiten
landse zaken staat het gezag
van de EU en de Contactgroep
op het spel, omdat aangekon
digde sancties niet of slechts ge
deeltelijk worden opgelegd.
Dat doet denken aan het be
gin van de Joegoslavische oor
log, toen Servische agressie ook
met halfzachte maatregelen
werd beantwoord. Volgens Eu
ropese bronnen neemt de Servi
sche president Milosevic de
dreigementen nauwelijks meer
Van een dialoog tussen Servië
en de Kosovo-Albanezen, een
harde eis van de internationale
gemeenschap, is nog niets te
rechtgekomen. Alleen een wa
penembargo en economische
sancties zijn in werking getre
den, maar vanwege de slecht
controleerbare grenzen sorteren
die weinig effect.
rome eelco van der linden
correspondent
De acht mannen die vorig jaar met een zelfgemaakte tank het
San Marcoplein in Venetië opreden, en in naam van de mythi
sche Venetiaanse republiek La Serenissima de klokkentoren van
de San Marco een nacht bezet hielden, zijn gisteren allen ver
vroegd vrijgekomen. Ze kregen vorig jaar celstraffen van vier tot
zes jaar.
Het Hof van Appèl ging in op het voorstel van de verdediging
de straf te halveren. In ruil legden de acht een schuldbekentenis
af. Zij stelden ook dat er sprake was een symbolische daad, en
dus niet van een poging om de Venetiaanse republiek met ge
weld te heroprichten. De acht werden geholpen door de (linkse)
burgemeester van Venetië, Massimo Cacciari, die contact zocht
met de 'vrijheidsstrijders'. Hij raakte overtuigd van hun oprechte
bedoelingen. Volgens Cacciari zijn de acht geen terroristen,
maar personen die aandacht vragen voor de regio Veneto.
bonn peter van nuusenburc
correspondent
De reactie is even voorspelbaar als het
weer van de afgelopen dagen: telkens
als een extreem-rechtse partij in Duits
land bij verkiezingen een succes boekt,
grabbelen vertegenwoordigers van de
democratische partijen in de ton met
bezorgde, bezwerende en soms tegen
strijdige frases.
„Dit is een nederlaag voor de democra
tie", zei de Bondsdagvóorzitter Rita Süs-
smuth zondag over de verrassende winst
(13 procent) die de Duitse Volksunie
(DVU) boekte bij de verkiezingen in de
Oost-Duitse deelstaat Saksen-Anhalt.
„Dit is geen bewijs voor oplevend neo-
fascisme. Bij de Bondsdagverkiezingen
in september hebben ze geen schijn van
kans", zei bondskanselier Kohl gisteren
over hetzelfde fenomeen. Wie heeft er
gelijk?
Zonder afbreuk te willen doen aan het
beoordelingsvermogen van Süssmuth,
valt er veel voor te zeggen dat Kohl het
bij het rechte eind heeft. Het staat buiten
kijf dat de DVU een buitengewoon onfris
gezelschap is. Het troetelkind van de
Münchener uitgever Gerhard Frey haat
buitenlanders, joden, zigeuners en ande
re 'gevaren voor de reine Duitse volks
ziel'.
De DVU trekt types aan bij wie de kennis
van het alfabet vaak matig ontwikkeld is,
en die deze tekortkoming compenseren
met het brallen van simpele slogans. Bo
vendien rammen ze er nogal eens op los
zodra ze een vertegenwoordiger van bo
vengenoemde minderheden in het vizier
krijgen. Maar een serieuze bedreiging
voor de democratie zijn ze niet. De DVU
en de andere neo-nazistische splinters
zijn daarvoor te klein en te verdeeld. Ook
hebben ze vaak padvinders met een
oververhitte fantasie en een overdosis
grootheidswaan als leiders.
Dat ze van tijd tot tijd via het stemlokaal
successen boeken, betekent nog niet dat
hun kiezers warm lopen voor hun denk
beelden. Net als bij de CD in Nederland
gaat het meestal om proteststemmen
van mensen die het slecht hebben. Dat is
volgens de eerste analyses ook in Sak
sen -Anhalt het geval. Het is de armste
Duitse deelstaat, met de hoogste jeugd
werkloosheid. Het verbaasde dan ook
niemand dat elke vierde DVU-kiezer jon
ger is dan 30. Veel buitenlanders wonen
er niet, maar dat schijnt hun aanwezig
heid des te bedreigender te maken.
De slaapsteden aan de rand van de
hoofdstad Magdeburg mogen na de
Wende redelijk goed zijn gerenoveerd,
het blijven getto's waar verveling troef is.
Het is e.en oord zonder veel perspectief,
en het onbehagen uitte zich bij vorige
gelegenheden in forse steun aan de ex-
communisten van de PDS of het mijden
van de stembus. Het enige echte verras
sende aan de uitslag is eigenlijk dat de
proteststemmers pas zondag massaal op
de extreem-rechtse trom hebben gerof
feld.
Conclusies voor de Bondsdagverkiezin
gen mogen uit deze ontwikkeling niet
worden getrokken. De DVU zal als het er
'echt' om gaat vermoedelijk niet eens de
kiesdrempel van 5 procent halen. Maar
voor de CDU van bondskanselier is de
uitslag om een andere reden een teken
aan de wand. De christen-democraten
hebben nooit eerder zo'n slecht resultaat
bij deelstaatsverkiezingen behaald.
Dat lag niet alleen aan de weinig inspire
rende lijsttrekker in Saksen-Anhalt en
het voortdurende gekrakeel in Bonn,
zoals de geruchten over coup-plannen
tegen Kohl en het afbranden van diens
kroonprins Schauble door de Beierse
zusterpartij CSU. Die laatste incidenten
ondermijnen weliswaar het vertrouwen
in de partij en in Kohl, maar ze kunnen
in de vijf maanden tot eind september
nog wel uit de wereld worden geholpen.
Wat de CDU vooral moet vrezen, is dat
de regering in Bonn in het oosten als
hoofdschuldige van de daar heersende
malaise wordt beschouwd. En daar ziet
het nu naar uit. De kanselier van de een
heid lijkt zijn krediet te hebben ver
speeld bij een bevolking die hij 'bloeien
de landschappen' had beloofd, maar die
voornamelijk sociale kaalslag te zien
heeft gekregen.
In Saksen-Anhalt heeft een regering van
SPD en de Groenen vier jaar lang tame
lijk vruchteloos geregeerd. De sociaal-
democatische premier Höppner won
desondanks, ook doordat hij de kiezers
ervan wist te overtuigen dat de oorzaak
van de stagnatie niet in Magdeburg,
maar in Bonn moest worden gezocht.
Slaagt de CDU er niet in deze anti-Kohl -
stemming te verdrijven, dan wordt een
toch al moeilijke klus het voor de vijf
de keer op rij winnen van de Bondsdag
verkiezingen vrijwel zeker een onmo
gelijke.
Griekenland
blokkeert steun
aan Turkije
luxemburg paul koopman
correspondent
Een nieuwe poging van EU-
voorzitter Groot-Brittannië om
de relatie met Turkije te verbe
teren, is gisteren in Luxemburg
op een onverbiddelijk Grieks
'nee' gestuit. De Griekse minis
ter van buitenlandse zaken
Pangalos bleef zich verzetten te
gen het geven van financiële
steun aan Ankara. Daarmee is
de hervatting van de dialoog
tussen Europa en Turkije vrijwel
kansloos. Minister Van Mierlo
van buitenlandse zaken kon zijn
frustratie over de blokkade niet
voor zich houden. „Veertien lid
staten vinden het welletjes. We
schamen ons ten opzichte van
Turkije", zei hij. De Grieken
menen dat Ankara eerst de
Grieks-Turkse territoriale ge
schillen aan het Internationaal
Gerechtshof moet voorleggen.
