Dutroux moet dossier
voortaan in cel inzien
Britten staan klaar om zedenmisdadiger te lynchen
Buitenland
"fP
Geen kruid gewassen
tegen Belgische ziekte
Nu f30.-gratis
beltegoed. Extra bij
Libertel iZi.®
ïltsin heeft zijn zin,
laar tegen welke prijs?
'Ik bepaal zelf
/velk tarief ik betaal.
Heel iZi.'
Hongaarse dominee pleegde minstens veertien moorden
Rwanda executeert gevangenen
ERDAG25 APRIL 1998
londen hans geleunse
correspondent
Sidney Cooke heeft de duurste le
vensverzekering van het Verenigd
Koninkrijk. Ruim zevenhonderd gul
den per uur kost het legertje van
dertig politieagenten dat constant
over hem moet waken. Dat wil zeg
gen, wanneer Cooke als vrij burger
zou leven. Maar dat kan hij niet. Co
oke is voor zijn eigen veiligheid op
geborgen in een cel van een geheim
gehouden politiebureau ergens in
het graafschap-Somerset.
Cooke is 71 en kwam vorige week za
terdag na negen jaar gevangenisstraf
vervroegd vrij uit de Londense gevan
genis Wandsworth. Zestien jaar had
hij gekregen voor de zedenmoord op
een 14-jarige jongen. De stem des
volks vindt echter dat het levenslang,
zo niet de doodstraf, had moeten zijn.
Met Cooke was afgesproken om hem
de maatschappij in te sturen met een
elektronische band om zijn been, zo
dat de politie zijn doen en laten per
manent zou kunnen volgen. Het pro;
bleem was echter om een woning
voor de man te vinden. De ene ge
meente na de andere wees hem bij
voorbaat af. Tenslotte vond het minis
terie van binnenlandse zaken een tij
delijke oplossing in Bristol, in een
door Justitie beheerd pension voor re-
classeringskl anten.
Het bleek een misrekening. De wijk
kwam in opstand, emotionele verga
deringen met de politieleiding en de
reclasssering losten niets op. Ten ein
de raad stelde de politie Cooke voor
om voorlopig maar in een politiebu
reau te blijven 'wonen'. Cooke stemde
toe, en dat was maar goed ook. Don
derdagavond trokken, na een anonie
me tip over de verblijfplaats van Co
oke aan een lokaal radiostation, enke
le honderden verontruste buurtbewo
ners naar een politiebureau. Cooke
was daar niet. maar het liep geheel uit
de hand. Het kwam tot een gevecht,
resulterend in 42 gewonde politie
mensen en elf arrestaties.
De media, de sensatiebladen voorop,
begeleidden Cooke's vrijlating met
bulderende koppen over 'het monster'
en dreigementen dat hij niet de kans
zou krijgen om zich ergens anoniem
te vestigen. Labour zit nu gevangen
tussen de verkiezingsbeloften om
meedogenloos op te treden tegen ze-
denmisdadigers, en vooral de pedofie
len onder hen. en het besef dat in een
rechtsstaat iedere burger rechten
heeft. Dus ook iemand die zich aan
kinderen heeft vergrepen.
Vorig jaar oktober introduceerde mi
nister Straw (binnenlandse zaken)
nieuwe wetgeving, waarbij zedenmis-
dadigers werden geregistreerd. Wie
meer dan dertig maanden had gekre
gen voor een zedenmisdrijf verdween
voor zijn leven in dit zwartboek en
was verplicht om bijvoorbeeld veran
deringen van Woonplaats en beroep
aan de politie te melden. Al snel bleek
dat maar een minderheid van driedui
zend gestraften die verplichting na
kwam. En dat terwijl de Politie Inlich
tingendienst een 'sekslijst' heeft met
de namen van 25.000 verdachten en
veroordeelden.
Registratie is één ding, wat doe je er in
de praktijk mee het volgende. Er kwa
men richtlijnen die de politie het recht
gaven om vertrouwelijk gemeente- en
wijkraden maar ook scholen en kin
derdagverblijven te informeren over
woon- of verblijfplaats van een geregi
streerde. De vereniging van school
hoofden protesteerde onmiddellijk.
Hoe moesten ze in vredesnaam hun
kinderen beschermen met deze infor
matie? De vertrouwelijkheid schenden
met het risico van volksgerichten?
Intussen kwamen ook de uitwassen.
Tijdens de verkiezingsstrijd vorig
voorjaar was er in Londen al een La-
bour-wijkraad in Londen die achtdui
zend brieven naar ouders stuurde om
dat een geregistreerde pedofiel in de
wijk zou komen wonen. De vrijgelaten
kindermoordenaar Robert Oliver pro
beerde in vijf steden en zelfs in Dublin
eén nieuw leven te beginnen. Uitein
delijk koos hij in Brighton voor opna
me in een psychiatrische inrichting.
,,Zo kan ik niet leven. Ik moet voort
durend achterom kijken of er geen
'lynchmob' achter me aan zit", zei hij
tegen een lokale krant.
Rechters hebben al hun bezorgdheid
uitgesproken over de 'hetze-mentali
teit'. „Vrijgelaten zedenmisdadigers
moeten niet als melaatsen worden be
handeld", zei opperrechter Lord Bing
ham tegen de justitiecommissie van
het Lagerhuis. Daarmee is het pro
bleem echter niet opgelost. De rege
ring zoekt het nu in nieuwe wetge
ving, die rechtbanken in staat moet
stellen ernstige zedenmisdrijven in
de eerste plaats die tegen kinderen
met echt levenslang te bestraffen. Ook
opname in een psychiatrische inrich
ting na de gevangenisstraf zou meer
moeten worden toegepast. Beide vari
anten stuitten op een heel praktisch
probleem: geldtekort.
«laaoi het iZi standaardtarief nu ook Piek Dal-tarief.
Libertcl kwam als eerste met iZi. Oftewel mobiel bellen
ander abonnement. En maakt dat nu nog flexibeler. Want naast
liet standaard gesprekstarief, kunt u ook kiezen voor 'n Piek Dal-tariet.
.^Zo belt u 's avonds en in het weckend al voor f 0,75 per minuut.
flexibel. Heel iZi. Bel voor meer informatie of de dichtstbijzijnde verkoop-
gratis Libertcl 0800 05 60.
LIBERTEL
Wie het laatst lacht, lacht het
best, moet Mare Dutroux ge
dacht hebben toen hij even
na middernacht breed grijn
zend op de achterbank van
een politiewagen terug naar
zijn cel werd gebracht. Enkele
uren ervoor immers keerde
koning Albert II aanzienlijk
minder vrolijk terug van zijn
vakantieadres om de chaos in
zijn land het hoofd te bieden.
En de nog iets eerder ontsla
gen ministers was het lachen
al helemaal vergaan.
Ook de gewone Belg die gis-'
terochtend zijn krant open
sloeg, stond het huilen nader
dan het lachen. In wat het
best als de ultieme competitie
zelfkastijding kan worden
omschreven, werd het relaas
van 'zwarte donderdag' over
vele extra kolommen uitge
smeerd. Hoe 's werelds meest
bekende kinderverkrachter en
seriemoordenaar op kinder
lijk eenvoudige wijze de be
nen nam uit het Paleis van
Justitie in Neufchateau en
België gedurende drieënhalf
uur tussen hoop en vrees
deed laveren.
Hoe geluk bij een ongeluk
het pistool dat Dutroux
aan zijn bewaker ontfutselde
niet geladen was. En hoe er
wonder boven wonder nog
een wakkere boswachter
rondliep, die de voortvluchti
ge zedenmisdadiger herkende
toen diens vluchtwagen vast
zat in de modder. Anders zou
Dutroux waarschijnlijk nog
steeds op vrije voeten zijn.
Boswachter Michaux is nu
een nationale held.
Maar een land dat al zoveel
schandalen heeft gekend
toont ook een opmerkelijke
veerkracht bij de verwerking
ervan. Dus spelen er een hal
ve dag na de arrestatie van
Dutroux gewoon weer kinde
ren in de straten van Neuf
chateau en Brussel. Gaat het
zwartepieten tussen de poli
tiediensten en Justitie over de
schuldvraag als vanouds ver
der, en wordt de vluchtpoging
zelfs gebruikt als nieuwe
brandstof voor de eeuwige
taalstrijd. Want het zijn toch
maar mooi twee Vlaamse mi
nisters die het veld moesten
ruim voor gestuntel in het
Franstalige Neufchateau. On
dertussen is het aantal de
monstranten tegen deze mis
standen tot enkele honderden
geslonken.
Is het dan normaal dat een
zedenmisdadiger van het kali
ber Dutroux door zo'n fla
grante blunder kan ontsnap
pen? In België wel. Wie de
rapporten van de parlemen
taire onderzoekscommissie
naar de zaak-Dutroux heeft
gelezen, hoeft op zijn minst
niet verbaasd te staan van de
vluchtpoging. De commissie
heeft immers aangetoond dat
er geen geheime genoot
schappen bestaan die kinder-
seks-netwerken de hand bo
ven het hoofd houden.
Nee, de reden waarom
Dutroux ongestoord meisjes
kon ontvoeren, verkrachten
en vermoorden moet gezocht
worden in ordinaire incom
petentie bij politie. Justitie en
politiek. Geen onwil dus maar
onkunde. Een dodelijke cock
tail van alledaagse laksheid,
domheid en niet verantwoor
delijk willen zijn die de com
missie betitelt als de 'Belgi
sche ziekte'.
De twee suffende rijkswach
ters die Dutroux lieten lopen
vormen een klassiek geval van
besmetting. Niet alleen letten
ze niet op (domheid), het
dienstpistool was niet geladen
(laksheid) en hun baas schoof
de schuld direct naar een an
der (onverantwoordelijkheid).
Maar ook het huidige politie
ke bestel mag besmet worden
verklaard. Immers: ruim er
één jaar na de eerste aanbe
velingen van de commissie-
Dutroux is er nog nauwelijks
iets gebeurd.
De oproep om de bezem eens
flink door Justitie en politie te
halen, is dan ook alleszins be
grijpelijk. Alleen: wie moet
dat doen? De politiek? Tot
nog toe haalde Justitie bij de
schaarse eerdere pogingen
om een slecht functionerende
ambtenaar eruit te schoppen
steevast bakzeil. Een weinig
aanlokkelijk perspectief dus.
De trap van bovenaf schoon
vegen dan, te beginnen met
een nieuwe verkiezingen? De
oppositie dringt daar op aan.
Het zoenoffer van de minis
ters van justitie en binnen
landse zaken smaakt naar
meer.
Ongetwijfeld zou een frisse
ploeg met ambitieuze lieden
vaart achter de hervormingen
kunnen zetten. Maar de coali
tiepartijen zijn hi^r mordicus
tegen. Officieel omdat het
reeds op de rails gezette plan
nen zou vertragen. Maar het
is vooral de angst uit de Ka
mer weggevaagd te worden
die doorslaggevend is. Even
als de (zeer reële) angst voor
een forse winst van het ex-
treem-rechtse Vlaams Blok of
nieuwe partijtjes zoals die van
vader Paul Marchal van het
door Dutroux vermoorde
meisje An.
Tegen de Belgische ziekte lijkt
voorlopig dan ook geen kruid
gewassen. En de burger voelt
dat haarscherp aan: die is ook
al niet zo lekker en blijft thuis.
Dutroux kan dus wel even
blijven lachen.
LIBERTEL
veel lawaai bij seks
bach Ze schreeuwden het blijkbaar uit van plezier en genot,
ar de buren waren er niet van gediend. Een koppel uit het
itse Ansbach is aangeklaagd wegens het bedrijven van te Iui-
seks. De 27-jarige man en de 18-jarige vrouw maakten bij het
desspel zoveel lawaai dat het vijftig meter verderop in de
iat door gesloten ramen was te horen, meldde de politie. Om-
nenden hadden al eerder geklaagd over heftige ruzies en har-
muziek bij het paar. Hun liefdesschreeuwen waren echter de
ippel. Als de twee het tijdens de seks niet rustiger aan gaan
in, rukt de politie uit om de decibellen te meten.
panning laait op rond Kosovo
krado Het door Servië gedomineerde Joegoslavische leger
Kft de internationale gemeenschap gisteren gewaarschuwd
Kr een oorlog in Kosovo. Zij moet Albanië en de etnische Alba-
ten in Kosovo ervan weerhouden onderdak te verlenen aan
Jroristen' in de Servische provincie. Een Albanees en een Ser-
Khe politieman zijn gisteren gedood in twee verschillende
■slagen in Kosovo. Verschillende mensen raakten gewond rij
ns de aanvallen bij Pristina, zo meldde het Servische ministe-
]van binnenlandse zaken. Meer dan duizend Albanese inwo-
i Kosovo zijn naar Albanië gevlucht uit angst voor het
liieuw oplaaiende geweld.
aramanlis begraven
Duizenden Grieken stonden gisteren in Athene langs
Iroute van de begrafenisprocessie van ex-president en ex-pre-
ler Konstantinos Karamanlis. Die overleed donderdag op 91-
jige leeftijd. Familie en vrienden van Karamanlis kwamen in
n kleine kapel bijeen om tijdens een rouwdienst afscheid te
tien van een van Griekenlands meest gerespecteerde politici,
■nam in 1974 de leiding van Griekenland op zich na de val
phet kolonelsbewind.
Ine
Russische parlement heeft
:ren aangetoond hoe groot
nacht is van de president.
Doema stribbelde vier we-
tegen en stemde Jeltsins
tejjdidaat voor het premier-
twee keer weg. Uiteinde-
koos zij uit angst voor ont-
ling van het parlement eie-
voor zijn geld en keurde de
.telling van Kirijenko bij de
le stemming goed. Een
irderheid van 251 afgevaar-
(er werden 276 stern-
uitgebracht) stemde voor
jarige Kirijenko.
indei 5.
ijdta,
:r, hei
noet
;prak
ïl kui£
gere
I voeli|f
ie mi
hun{
o mei
;r zul ii
een trotse vader begroette
Jeltsin gisteravond zijn
we premier. Hij feliciteerde
;ei Kirijenko en zichzelf met
iverwinning op de Doema
:honk de premier een inge-
foto van zichzelf. ,,U mag
neer zetten waar- u wilt",
.eltsin breed lachend. Dat is
ynisch gezegd misschien
de weinige vrijheden
Kirijenko zich kan permitte-
Want duidelijk is dat hij.
lts een pion was in het spel
en wetgevende en uitvoe-
le macht.
Dris Jeltsin pokerde daarbij
ivon weer. Maar de kansen
hij zou verliezen waren dit
niet erg groot. Door de op
lijf gesneden grondwet had
remlinheerser namelijk ver-
de beste kaarten in het spel
met de door zijn tegenstanders
gedomineerde Doema, het par
lement.
De vraag is alleen: wat schiet
hij er mee op? Jeltsin heeft im
mers steeds gezegd dat hij wel
nieuwe gezichten in een nieuw
kabinet wenste te hebben, maar
dat de koers ongewijzigd blijft.
Kan de jonge technocraat Kirij
enko wel de problemen oplos
sen waartoe de ervaren Tsjerno-
myrdin blijkbaar niet in staat
was? Kan hij de achterstallige
lonen en salarissen aan de vele
miljoenen Russeil uitbetalen?
Jeltsin denkt blijkbaar van wel
en Kirijenko is er ook van over
tuigd. Interessanter is hoe de
Doema gaat reageren. Het par
lement heeft zich gisteren op
nieuw ontpopt als een tanden-
loze leeuw, die zelfs niet eens
meer kan brullen. De afgevaar
digden hebben gewoon hun ei
gen, bevoorrechte hachje gered.
Vooral voor de communisten,
voorop hun leider Zjoeganov, is
deze nederlaag een bitter gelag.
Wil Zjoeganov zijn politieke
hoofd redden, dan rest hem
niets anders dan een revanche
campagne tegen Jeltsin. Per slot
van rekening liggen er nog vele
essentiële wetsvoorstellen te
wachten op parlementaire
goedkeuring. Maar of hij dan,
net-als tot deze voor hem droe
vig verlopen vrijdag, steeds een
anti-Kremlinmeerderheid in de
Doema op de been weet te krij
gen, is de vraag.
brussel» anp
De Hongaarse dominee Andras Pandy heeft
in Brussel zo goed als zeker veertien men
sen vermoord. Onderzoek van in zijn wo
ningen aangetroffen tanden wijst uit dat
deze afkomstig zijn van acht personen. De
ze behoren volgens Justitie waarschijnlijk
niet toe aan familieleden. Eerder biechtte
Pandy's dochter al op dat hij zijn twee ex-
vrouwen en vier van zijn zes kinderen ver
moordde. De dochter zegt aan vijf van de
moorden van familieleden te hebben mee
gewerkt.
In de drie huizen van de dominee en
godsdienstleraar in Brussel zijn diverse li
chaamsresten aangetroffen, waaronder ook
tanden. Onderzoek in een gespecialiseerd
laboratorium in de Noorse hoofdstad Oslo
heeft uitgewezen dat deze waarschijnlijk
toebehoorden aan acht personen, onder
wie één man. Samen met de zes vermoorde
familieleden brengt dit het totale aantal
slachtoffers op minimaal veertien.
Justitie werkt samen met de autoriteiten
in Hongarije bij de zoektocht naar slachtof
fers van Pandy. De Hongaar zelf ontkent al
le beschuldigingen. Ilij zit al sinds vorig na
jaar in voorarrest.
Twee nieuwe ministers benoemd in België
Kigali Rwanda heeft gisteren voor het eerst enkele wegens volkeren
moord veroordeelden terechtgesteld. In de hoofdstad Kigali en in vier
andere plaatsen werden 22 mensen door vuurpelotons geëxecuteerd.
De namen van de terdoodveroordeelden zijn niet officieel bekendge
maakt, maar het is algemeen bekend dat ook de leider van een extre
mistische Hutumilitie, Frodauld Karamira, op de lijst stond. Karamira
riep zijn volgelingen in 1994 herhaaldelijk op de Tutsi-minderheid uit te
roeien.
De Rwandese regering weigerde in te gaan op verzoeken om clementie
van de paus, de Europese Unie en de Verenigde Staten. Ook Amnesty
International en de VN-commissaris van de rechten van de mens, Mary
Robinson, vroeg de Rwandese autoriteiten om afstel van de terechtstel
lingen.
In de Rwandese gevangenissen zitten nog 130.000 mensen vast in af
wachting van hun proces wegens genocide.
Overigens zitten meer dan 130.000 Rwandezen, het merendeel Hutu's,
na de volkerenmoord in 1994, gevangen. Velen onder hen zijn nog in
afwachting van hun berechting. De gevangenissen op deze archief
foto uit 1996 de Gitaramagevangenis zijn niet berekend op zulke
grote aantallen mensen. foto rtr
Mare Dutroux mag de ge
vangenis niet meer verla
ten om zijn dossier in te
zien. Op die manier wil de
Belgische Justitie voorko
men dat de donderdag
kortstondig gevluchte kin
dermoordenaar opnieuw
ontsnapt. Dutroux heeft
wel het recht om een kopie
van de stukken in zijn cel
te bestuderen.
brussel marc peeperkorn
correspondent
Onderzoeksrechter Langlois
kondigde zijn besluit gisteroch
tend aan, nog geen 24 uur na
dat Dutroux uit het Paleis van
Justitie in Neufchateau wist te
ontvluchten tijdens de inzage
van het dossier. Pas na een im
mense klopjacht werd hij op
nieuw gepakt. De ministers
Vande Lanotte (binnenlandse
zaken) en De Clerck (justitie)
die donderdag meteen opstap
ten zijn gisteren vervangen.
Voorzitter Louis Tobback van
de Socialistische Partij (tevens
burgemeester van Leuven) volgt
zijn partijgenoot Vande Lanotte
Tony Van Parys: minister van jus
titie. foto belca
op. Tobback was ook al tussen
'92 en '94 minister van binnen
landse zaken. Op het ministerie
van justitie komt het christen
democratische Kamerlid Van
Parys, die deel uitmaakte van de
onderzoekscommissies naar de
Dutroux-affaire en de Bende
van Nijvel. Beide gelden als po
litieke zwaargewichten.
Het verbod voor Dutroux om
de gevangenis in Aarlen te ver
laten voor inzage in zijn dossier,
Louis Tobback: minister van bin
nenlandse zaken. foto cpd
komt niet onverwacht. Direct
na de spectaculaire ontsnap
ping werd hier om gevraagd.
Dat Dutroux aanvankelijk die
toestemming wel kreeg, wijt
Justitie aan de omvang van het
dossier. Het kopiëren zou te
veel tijd en geld kosten.
Ex-minister Vande Lanotte
verontschuldigde zich voor het
Belgische volk voor het 'nodelo
ze en absurde leed als gevolg
van de ontsnapping'. Vande
Lanotte benadrukte dat zowel
hij als collega De Clerck zelf om
ontslag had gevraagd. Hun ge
zag zou nu te zeer zijn verzwakt
om in het parlement de beno
digde politie- en justitiehervor-
mingen door te voeren. Beide
ministers dringen er bij hun op
volgers op aan niet te dralen bij
die hervormingen.
Dat de rijkswachter die
Dutroux in Neufchateau be
waakte een ongeladen pistool
bij zich droeg, is niet in strijd
met de regels. Iedere rijkswach
ter mag zelf bepalen of zijn wa
pen wel of niet geladen is, aldus
de woordvoerster van deze na
tionale politiemacht. De gevan
gene kan de diender immers
overmeesteren en het wapen
ontnemen, zoals Dutroux deed.
Justitie heeft inmiddels een on
derzoek naar de vluchtpoging
ingesteld.
De druk op korpschef De Rid
der van de rijkswacht om af te
treden neemt toe. Vice-premier
Di Rupo verklaarde dat naast de
ministers ook anderen hun con
clusies uit de blamerende ont
snapping moeten trekken. De
Ridder hoeft niet te rekenen op
veel steun in het parlement.
