High-tech bij de tandarts
4|i
jJOlb
IN
EE
casterman
u laarbuii
)V|
ZATERDAG 18 APRIL 1998
Jiij is geruisloos, knarst niet
en heeft ook niet de
gevreesde janktoon
waarmee een gewone
tandartsboor zich tot in de
wachtkamer en ver
iten aankondigt. De
aserboorlijkt de oplossing
ioor bange mijders van de
tandarts, maar die hoop
blijkt ijdel:Er zijn veel
verrichtingen die meteen
laserboor nog niet kunnen
worden gedaan.
'Laserboor is
slechts een
aanvulling,
geen vervanging'
De eerste Nederland
se tandartsen, de
'early adapters', be
schikken inmiddels over een
laserboor die zo'n 120.000 gul
den kost. Zo ook Peter Luynen-
burg in Westervoort, vlakbij Am-
hem. „In feite kan ik met deze
laserboor minder dan wat ik had
gehoopt. Het apparaat heeft ove
rigens twee lasers. Naast de boor
heb ik een laser waarmee ik
tandvlees kan bewerken, des
noods wegsnijden of er een ab
ces mee open maken. Die laser
werkt wel fantastisch. Geen
bloed, geen napijn voor de pa
tiënt."
Probleem met de laserboor is
dat vullingen van amalgaam
(metaal) er niet mee uitgeboord
kunnen worden. Onder de laser
straal smelt het metaal. Luynen-
burg: „Je ziet het kwik weg drup
pen als je de straal er op zet. Ter
wijl toch een flink deel van Ne
derland met amalgaam in de kie
zen rondloopt. En de witte vul
ling is er misschien mee te be
handelen, maar ook dan heb je
nog de vertrouwde mechanische
boor nodig om een ruw opper
vlak glad te schuren. Met de
laserboor kan dat niet."
Vooral kleine gaatjes tegen het
tandvlees aan en gaatjes bij kin
deren worden door Luynenburg
met de laserboor gedaan. „Het is
een aanvulling, geen vervanging
van de mechanische boor."
Nadelen
„Zo gaat het vaak met uitvindin
gen van de industrie," zegt Luy-
nenburgs collega Huub van 't
Veld die even verderop in Wes
tervoort een praktijk heeft „Ze
zeggen dat het fantastisch werkt
en vervolgens zitten er nog aller
lei nadelen aan. Het beste is te
wachten tot een apparaat zich
zelf heeft bewezen." Ook Van 't
Veld geldt in de tandartsenwe
reld als iemand die de ontwikke
lingen op zijn vakgebied niet
schuwt. „Dat kan ook niet, want
er gaat veel veranderen in de
tandartsenwereld."
Volgens Van 't Veld zullen
praktijken met één tandarts die
nu nog heel gewoon zijn, op ter
mijn verdwijnen. „Je zult zien
dat tandartsen zich gaan specia
liseren. In een praktijk heb je dan
meer tandartsen die zich op ver
schillende problemen toeleggen,
die een bepaald soort patiënt of
probleem aanpakken. Voor een
individuele tandarts is het in de
toekomst allemaal niet meer bij
te benen." Daar komen ook de
technische vindingen bij. Van 't'
Veld heeft recent een digitaal
röntgenapparaat gekocht. Twin
tig seconden nadat de foto is ge
maakt, kan hij deze vergroot op
een beeldscherm aan de patiënt
tonen. De foto ontwikkelen is
niet meer nodig. „Op die manier
kun je een patiënt heel goed uit
leggen wat er aan de hand is. Dat
moet ook wel, want de patiënt
wordt mondiger.
Een ander apparaat dat de
tandartsen steeds meer gaan ge
bruiken, is volgens Van 't Veld de
'intra-orale camera'. „Daarmee
kun je als het ware in de mond
rondkijken. Je kunt de patiënt
precies laten zien wat er aan de
hand is en wat je wilt gaan doen.
Door de specialismen en de ap
paratuur zullen tandartsen
steeds beter tevoren kunnen zeg
gen hoe het wordt. De kwaliteit
van de behandeling wordt beter
te voorspellen. Op een paar pro
cent van de gevallen na natuur
lijk, want tegenslagen zullen er
altijd blijven. In ieder geval is de
tijd van 'doe maar tandarts'
voorbij."
Kunstgebit
De toekomst in de tandheelkun
de is er een van meer tanden en
minder tandartsen, voorspelt
Van 't Veld. „De generatie die nu
30 tot 45 jaar of jonger is, houdt
doorgaans de eigen tanden. Dat
betekent minder kunstgebitten
en dus meer tanden en kiezen
die behouden moeten blijven.
dan wat ik had gehoopt."
Daar staat tegenover dat er te
weinig tandartsen zullen zijn, dat
is berekend. We zullen door spe
cialisatie en meer tandartsen sa
men in een praktijk steeds effi
ciënter moeten werken. Die ont
wikkeling is niet te stoppen."
De patiënt moet zich comfor
tabel voelen. In de luxueus inge
richte wachtkamer van Van 't
Veld kijken op woensdagmiddag
de kinderen naar video's met te
kenfilms. „Het gaat om comfort.
Ook bij de apparatuur. Tandarts
boren worden steeds geavan
ceerder, meer toeren per minuut
en betere koeling betekenen
minder ongerief. Ik heb de boor-
apparatuur ook altijd achter de
patiënt staan, zodat-ie er niet de
hele tijd tegen aan zit te kijken.
Bovendien kun je een patiënt
door te praten van een groot deel
van zijn angst afhelpen. Maar
wat dacht je... ik sta ook liever
naast de stoel dan dat ik er op
zit."
uit je
iUbgC
VRAAG VAN DE WEEK (voor deelnemers van 13 t/m 15 jaar):
Vraag 4: AAN WELKE KANT MOET JE ZO'N MONUMENT VAN VRAAG 2 VOORBIJGAAN? Vraag 3 was: Hoe heet het meteorlogisch verschijnsel waardoor Haddocks houweel in de bergen begint
te bliksemen? De tweede vraag uit deze serie was: Hoe heten de monumentjes in Tibet waar de as van belangrijke heilige monniken wordt bewaard? Vraag 1 luidde: Van welke luchtvaartmaatschappij is het neergestorte vlieg
tuig van de Chinese vriend van Kuifje'? Spaar de antwoorden tot en met de vierde week en stuur de oplossingen naar: Rijksmuseum voor Volkenkunde, ter attentie van de afdeling PR, postbus 212,23 00 AE Leiden o.v.v 'Prijs
vraag Kuifje'. Het museum verloot onder de inzenders een artikel uit de Kuifje-winkel.
Stom van me! Ik had in de
grot moeten blijven tot het
ophield. Ik heb geen idee
Maar dat is de yeti niet!
Dat is iets anders, dat heb
ik eerder gehoord... Kom
mee naar buiten, dan
V—
TT*
~fr
De tentoonstelling 'naar Tibet met Kuifje' is nog t/m 2 augustus in het Rijksmuseum voor Volkenkunde te zien. Het museum is gevestigd aan de Steenstraat 1Leiden, telefoon 071-516 88 00. De openingstij
den van het museum zijn: dinsdag tot en met vrijdag en zondag 10.00-17.00 uur. Zaterdag en feestdagen 12.00-17.00 uur. Toegangsprijzen: Volwassenen 10 gulden. Jeugd van 4-18/GP/65+ 7,50 gulden.
Groepen (min. 10 personen) 7,50 gulden. Museumjaarkaart toeslag 3 gulden. Kosten van de activiteiten zijn inbegrepen in de museumentree, tenzij anders vermeld.
