Toerisme
De
'groene'
gids
van
Frankrijk
A
Z
ZATERDAG 18 APRIL 1998
Het was al ver over tienen en het
wilde maar geen licht worden. Je
reinste oorlogsweer. De regen - op
gejut door een bulderende voor
jaarswind - stroomde in strengen
door de straten; schuilen was nau
welijks mogelijk. Zelfs in de win
kelportieken stond het water tot
aan de drempels. „Eerst maar eens
een koffie pakken", zei Piet Chie-
lens huiverend vanonder z'n om
hoog geklapte paraplu, „dan kan ik
u enigszins voorbereiden op wat u
straks gaat zien."
De Grote Oorlog. Twee legers bijna
onbeweeglijk tegenover elkaar.
Van 1914 tot en met 1918. Loop
graven, gasmaskers, modder. Ruim
1 miljoen gewonden en 500.000
doden. Alleen al rondom leper.
Piet heeft er een museum over ge
maakt: het pas geopende 'In Flan
ders Fields'. Wie er naar toegaat,
wie er de beelden ziet en de verha
len hoort, vergeet het nooit meer.
„Ik heb geprobeerd door te drin
gen tot de gevoelswereld van de
gewone soldaat, de gewone man",
vertelde de inrichter zijn handen
warmend aan een gloeiendheet
koffiekopje. „Dat komt, de gene
raals hebben mij nooit echt geïnte
resseerd." Geen geschiedenis, geen
politiek, geen strategieën. Maar
wel een museum vol frontsoldaten.
Met hun humor, hun bitterheid en
hun romantiek. Hoe gingen ze de
oorlog in, die van geen chloorgas,
prikkeldraad en bittere winterkou
wetende Britten? Zingend, dich
tend en vol ridderlijke gevoelens.
Het museum geeft er nauwelijks te
bevatten staaltjes van. Daar heb
ben we de onverschrokken Julian
Grenfïll van de le Royal Dragoons:
I adore war, schreef hij in een op
gewekte brief naar huis, It's just li-
Wie het museum heeft bezocht, vergeet het nooit weer.
FOTOS TOON COUSSEMENT
ke a big picnic without the object-
lessness of a picnic. Het is niet de
enige keer datje 'In Flanders Fiel
ds' aan de grond genageld staat. 'Ik
hou vari de oorlog. Het is net een
picknick, maar dan zonder de
doelloosheid van een picknick.'
Was-ie gek dan, kapitein Grenfill?
Pas later, langzaam doorschuife-
lend tussen die naar de strot vlie
gende mix van vitrines, fotowan-
den, geluidsfragmenten en films,
werd alles duidelijk. Piet Chielens
zachtjes:Ach ja, het was nog de
tijd van Horatius dulce. et decorum
est pro patria mori hè. Het is zoet
en eervol voor het vaderland te
sterven."
Grenfïlls picknick was snel voorbij.
Hij stierf, meldt het museum, op
26 mei 1915, nadat hij 13 dagen
eerder ernstig gewond was geraakt
bij wat werd genoemd, de Little
Hill of Death, iets te noordoosten
van leper. Zijn dood stond voor de
dood van talloze anderen. Van Ru
pert Brooke bijvoorbeeld: 'Als ik
zou sterven, bedenk dan dat er in
den vreemde een hoekje voor altijd
Engeland zal zijn.' En van John
McGrea natuurlijk, aan wiens on
sterfelijke gedicht de naam van het
museum is ontleend: In Flanders
Fields the poppies grow/Between
the crosses row on row/that mark
our place...'
In Vlaanderens velden bloeien de
klaprozen
Tussen de kruisen, rij na rij,
die onze plek markerenen in de
lucht
vliegen leeuwerikken, nog steeds
dapper zingend,
ook al hoor je ze nauwelijks tussen
het kanongebulder aan de grond
„Het museum is niet zo groot",
had Piet Chielens tijdens de koffie
beweerd, „in een uurtje ben je er
door." Het werden er ruim twee,
waar het er - als er geen andere af
spraak had gewacht - met gemak
vier hadden kunnen worden. Zo
wordt leper, het schitterende voor
oorlogse leper, in 'Flanders Fields'
door middel van moderne audiovi
suele technieken in vier minuten
plat gebombardeerd. Een onwaar
schijnlijk, bijna zinsbegoochelend
schouwspel datje - eenmaal beko
men van de verbijstering - nóg
eens wilt zien. En nog eens. Op het
laatst staat er alleen nog 'iets' van
de vermaarde Lakenhallen recht
overeind. Typerend: „Eind 1918
kon een man te paard over de hele
stad uitkijken."
Mosterdgas
Een antwoord over het hoe en
waarom van de Grote Oorlog geeft
het museum geenszins. Piet Chie
lens heeft niet eens een poging wil
len doen. Als iets onverklaarbaar is,
moetje het onverklaarbare accen
tueren. De belachelijkheid aanto
nen, de zinloosheid. „Het is mijn
bedoeling", zei hij die ochtend be
scheiden, „dat de bezoekers zich
door middel van de expositie kun
nen identificeren met iedereen die
deze oorlog van dichtbij heeft
meegemaakt. Met de soldaten - of
het nu Engelsen zijn, Fransen, Bel
gen of Duitsers - met de mensen
die hier woonden, met de familie
leden thuis ook."
Dus onthult 'In Flanders Fields' via
een CD Rom in ruim vierhonderd
ontroerende brieven de liefdesge
schiedenis van Margeritte Lugano
en Edgar Briot, vertelt een meisje
van dertien onbevangen en daar
door zo indrukwekkend over de
verschrikkingen van het mosterd
gas en wordt duidelijk hoe belang
rijk een zakdoek tijdens de Grote
Oorlog was. Hij werd - leert het
museum - op het hart van een de
serteur gespeld opdat het vuur
peloton een mikpunt had, hij fun
geerde als witte vlag bij overgave
en vormde de enige bescherming
bij de eerste Duitse aanvallen met
chloorgas. 'Pis op je zakdoek jon
gens en hou 'm voor je mond'.
Maai- de topic van het museum is
allicht de mogelijkheid zich door
middel van een computerkaartje te
vereenzelvigen met één van de 200
door het museum geselecteerde
oorlogsgetuigen. Of het nu een fu
selier is, een burger of een ver
pleegster. Hun levensloop - vaak
met tragische afloop - werd geput
uit mondelinge overlevering, docu
menten, brieven, gedichten en
boeken. Zodat ongeveer duidelijk
wordt wat zich tussen 1914 en
1918 in en rondom leper heeft af-
Ondanks heftige protesten van de internationale reisbra
heeft Brazilië de luchthavenbelasting met onmiddellijk-
gang verdubbeld van 18 Amerikaanse dollar naar 36. R
gers dienen dit bedrag vóór vertrek uit Brazilië te betale
tax voor binnenlandse vluchten (variërend van tien lOt
dollar) bleef nagenoeg gelijk.
Fietsen in de Achterhoek
Bij de Streek-VW Achterhoek verscheen een brochure
daarin informatie over alle fietsmogelijkheden in dezeö
se regio. Naast een overzicht van de aangeboden arrang
ten, bevat de catalogus ook route-beschrijvingen (waaro
de bekende kastelen-route), een lijst metfietsverhuurfc
ven en kaarten. De gids is gratis aan te vragen bij voorn?
Streek VW, Postbus4106, 7200 BC Zutphen, telefoon
05 75 51 93 55. Overigens kunnen daar ook inlichting
worden ingewonnen over de 'Toer de Achterhoek' (eenfi
vierdaagse) die dit jaar wordt gehouden van 16 tot en
juni.
De op 13 oktober 1915 gesneuvel
de kapitein Charles Sorley op 26
augustus van datzelfde jaar in een
brief aan zijn vriend Arthur Watts:
'En dan die verschrikkelijke dank
baarheid als je ziet dat de man ver
derop dood is: die zullen we niet
meer moeten dragen, goddank,
slepen zal volstaan; het binnenha
len in het donker van dat grote
weerstandsloze lichaam, met ge
plet, reutelend hoofd; de opluch
ting dat het ding is opgehouden
met kreunen Men is reeds ge
hard, bevrijd van vals medelijden,
misschien egoïstischer dan voor
dien...'
Verborgen schatten
Bij het Brits Toeristenbureau (BTA) in Amsterdam is sim
kort een brochure verkrijgbaar die de spannende titel Ai
Tour of Britain's Hidden Treasures heeft meegekregen,
hand van de magnifiek uitgevoerde folder kan een ronda
worden gemaakt langs 'de verborgen schatten' van Bntt
waaronder vooral bekende en minder bekende kastelen,
huizen, tuinen en musea moeten worden verstaan. Dep-
tie kwam tot stand in samenwerking met de Thistle Hoti
kan gratis worden afgehaald bij het BTA, Stadhoudersle
1054 ES Amsterdam. De brochure kan ook worden
stuurd, maar dan wordt een vrijwillige bijdrage in de pol
kosten gevraagd. Het telefoonnummer van het BTA
020 68 55 05 1.
WERELDWIJD WEC
Het World Wide Web, in de volksmond meestal 'Hei
net' genoemd, stroomt bijna over van toeristischeii
matie. Er is bijna geen plek ter wereld of er is wel in
te vinden op één van de miljoenen sites van het wet
wie op reis gaat is het Internet een onuitputtelijke!
van informatie en mogelijkheden om een reis te pk
FEITEN
CIJFERS
'In Flanders Fields' is gevestigd in de Lakenhallen,
Grote Markt 34 te leper De stad ligt in het zuid
westen van België op ongeveer een uur autorijden
van Gent via de E17 en (vanaf Kortijk) de A19. Van
april tot en met september is het museum ge
opend van 10 tot 18 uur en van oktober tot en met
maart van dinsdag tot en met zondag van 10 tot
17 uur. De toegangsprijs voor volwassenen be
draagt 250 francs (circa 13 gulden); kinderen van
7 tot en met 15 jaar betalen de helft.
Via het museum kan ook een dag-arrangement
worden geboekt waarin zowel een bezoek aan 'In
Flanders Fields' is opgenomen als een rondleiding
over de slagvelden. De prijs hiervan bedraagt 975
francs (circa 50 gulden) inclusief lunch. Wie de
rondrit liever op zichzelf doet, kan gebruik maken
van één van de twee speciaal uitgezette tochten,
de zogenaamde Pop-routes. De zuid-lus is 38 kilo
meter lang; de noord-lus 54. Routebeschrijvingen
zijn te koop bij de Dienst voor Toerisme van het
iets ten westen van leper gelegen Poperinge (Gro
te Markt 1).
Authentieke loopgraven uit de periode 1914-
1918 zijn nog te zien bij het particuliere museum
'Heuvel 62' aan de Canadalaan 26 (zijweg van de
N8 tussen leper en Menen), telefoon 05 74 66 37 3.
Aanbevolen lectuur: 'De Troost van Schoonheid'
van Piet Wim Chielens (uitgeverij Globe) en
'Helden van Weleer' van Chrisje en Kees Brants
(uitgeverij Nijgh Van Ditmar). Verdere informa
tie: 'In Flanders Fields', telefoon (vanuit Neder
land) 00 32 57 20 07 24 of het Belgisch Verkeers
bureau in Haarlem, telefoon 02 35 34 44 34.
Broze kunst
Het Oude Ambachten en Speelgoed Museum aan de Ri, Ipf
87 in Terschuur (gemeente Barneveld) is tot en met 10
gevuld met broze kunst. Dertig kunstenaars tonen erve
eieren in alle soorten en maten. Elke versieringstechnie
vertegenwoordigd, van beschilderen en beplakken totg
ren en opengewerkte exemplaren. Diverse kunstenaarsj
demonstraties. Ook zijn brooddeeg figuren, zogehetenc
dolly's et) betonnen dierenfiguren te zien.
Informatie: telefoon: 03 42 - 46 20 60.
Zomerkampen VS
Elk jaar organiseert Camp Counselors USA (CCUSA)sit
camps in de Verenigde Staten. In deze vakantiekampen
vijfduizend jongens en meisjes uit de hele wereld - ond?
enkele honderden uit Nederland - zich negen weken lai
voor Amerikaanse jongeren, voor wie zo'n kamp vaak de
vorm van vakantie is. De vrijwilligers zorgen voor de
ding, houden toezicht en verrichten hand- en spandieiü
Deelneming kost 750 gulden, inclusief de vlucht, kost;
woning en verzekering. De vakantiewerkers ontvangen:
zakgeld van 250 tot 450 dollar, afhankelijk van de leel
Nieuw-Zeeland
Onlangs verscheen de volledig geactualiseerde Nederla
lige Vakantiegids over Nieuw-Zeeland. In de door het Ni
Zeelandse Verkeersbureau uitgegeven publicatie wordti
pagina's duidelijk gemaakt wat de toerist in down unée
maal kan verwachten. Daaronder praktische informatiei
winkelen en uitgaansmogelijkheden, maar ook een lijsti
evenementen die dit jaar in Nieuw-Zeeland zullen plaat;
den. De gids is gratis aan te vragen bij de New Zealand'
rism Board, Friedrichstrasse 10-12, D 60323, Frankfui
Main, Duitsland, telefoon 00 49 69 97 12 11 0. Overig
vliegt Air New Zealand al vanaf 30 maart zes, in plaats:
keer per week van Londen naar Auckland (via Los
waar een technische tussenstop wordt uitgevoerd). Alle;
dinsdag is er geen vlucht.
Luchthavenbelasting
'In Flanders Fields'. Ziellier de nogal
cryptische naam voor het in de Ieperse
Lakenhallen ondergebrachte museum dat
begin deze maand werd geopend. Op 26
april volgt de officiële ingebruikname van
de expositie die niet zozeer de geschiedenis
van de Grote Oorlog (1914-1918) belicht
alswel de gruwelijke zinloosheid ervan. 'Pis
op je zakdoek jongens en hou 'm voor je
mond'. Wie de tentoonstelling bezoekt,
vergeet haar nooit weer.
Herinneringen aan een gruwelijke oorlog.
baken. De Nederlandse uitgave
van het vijftalige boekwerkje is
bij uitstek geschikt om het land
op comfortabele wijze te ver
kennen. De juist verschenen
gids bevat de meest uiteenlo
pende informatie over alle 3706
hotels/restaurants die bij de or
ganisatie zijn aangesloten. De
etablissementen van Logis de
France bevinden zich overal in
Frankrijk. Ze liggen veelal in
dorpen, in de bergen of aan zee,
maar vooral dicht bij de natuur.
Liefst 75 procent van de hotels
is gesitueerd in plaatsen met
minder dan 5000 inwoners.
De hotels/restaurants van Logis
de France dat in 2001 vijftig
jaar bestaat, onderscheiden
zich door een eigen keur
merksysteem. De kwaliteit
wordt niet aangegeven met
een ster zoals in de bran
che te doen gebruikelijk is,
maar met een schoor
steentje. In totaal zijn er
972 hotels met 1 schoor
steen, 2062 met twee en
Frankrijk is voor Ne
derlanders nog altijd
het populairste vakan
tieland. De ligging, de
bereikbaarheid, het cul
tuurgoed, de prijs en de
keuken maken de natie
geliefd bij de gemiddelde
Hollandse toerist. Toch
zijn er veranderingen
zichtbaar in het vakantiege
drag van de Frankrijkgan-
gers. De camping blijkt vol
gens cijfers van de ANWB
steeds vaker te worden inge
ruild voor een verblijf in een
hotel of appartement. Vooral de
laatste jaren neemt het percen
tage Nederlanders dat gaat
kamperen, gestaag af.
Voor de toerist die liever een
vast dak boven het hoofd heeft
en de gemoedelijkheid van het
authentieke Franse
hotel/restuarant verkiest boven
een luxueuze slaap- en eetgele
genheid is de 'groene' gids van
Logis de France een onmisbaar
628 met drie schoorstenen. Bij
de samenstelling van die kwali
ficatie is uitgegaan van 180 ob
jectieve criteria, variërend van
de kwaliteit van het eten en de
service, tot de uitrusting van de
kamer en het etablissement. Af
hankelijk van het comfort (een
voudig, goed en zeer comforta
bel) ligt de gemiddelde prijs
voor een tweepersoonskamer
tussen de 227 en 323 francs.
Logis de France staat vooral be
kend om zijn ü'aditionele regio
nale gerechten. Er staan maal
tijden op de kaart, die vaak al
leen in een bepaalde streek of
een enkel doip kunnen worden
genuttigd. Voor zo'n speciaal
menu worden standaardprijzen
gevraagd, uiteenlopend van 80,
100 en 120 francs.
De gids van Logis de France kost
31,15 gulden en wordt in Nederland
verkocht bij de ANWB-winkels en de
boekhandel. Bij de gids wordt gratis
een wegenkaart geleverd met daarop
aangegeven alle hotels restaurants
van de organisatie.
Stel u bent van plan om op vakantie te gaan naar Kiig
Dan is het toch handig om te weten dat de medische
zieningen daar erg slecht zijn en dat benzine somshi
moeilijk te koop is. In Mozambique moet u rekening'
den met geweldadige en gewapende overvallen. Al di'
wetenswaardigheden zijn te vinden onder de noemei
advies' op de site van het Ministerie van Buitenlands
ken. Bij elk land wordt een keurig advies geleverd.
Sommige mensen willen helemaal niets te maken hel
met welk 'Verwegizstan' ook en kamperen bij voorkei
eigen land. De juiste camping zoeken kan perfect viai
van Holiday Media. Bij een proefje zochten we naaie
camping in Limburg, in een bos, aan een beek, met ei
zwembad en met viswater. Volgens Holland Media mi
we naar Susteren, omdat camping Hommelhode ar
ze eisen voldoet.
Niet elke vakantievorm is voor iedereen geschikt. Dei
geeft de voorkeur aan kamperen in Yellowstone Park
der perst zich liever tussen het andere vlees op een oi
Spaans strand. Om te bepalen wat voor type u eigenlij
is een bezoekje aan de reistype-test-site van de ANVVl
aan te bevelen.
http://www.minbuza.nl
http://www.holiday.nl
http://www.anwb.nl/anwb.exe/yq2Nqczq/typtest.htm
j
il
rï