9 Muziek van nu stelt niets meer
Cultuur&Kunst
Kat in 't bakkie voor BZN
Cliff: braafste jongetje uit tijd van rock 'n
Oratoriumvereniging Con Amore vaart veilige koers Miezemauzen met Youp in de 'Ouwe Schuit
Schone
Schijn
Rijke Indonesiër betaalt veel voor schilderkui
Big Mac beter beschermd
dan Lucas van Leyden
ZATERDAG 18 APRIL 1998
n rijsdam, 071 -5356444, plv. chef ad v
Bette Davis Award naar Meryl Streep
boston De Amerikaanse actrice Meryl Streep heeft de Bette
Davis Lifetime Achievement Award gekregen. Het was voor het
eerst dat de onderscheiding werd uitgereikt. Streep kreeg de on
derscheiding omdat haar werk altijd het hoge niveau van Bette
Davis heeft geëvenaard.
Mendoza dirigent Metropole Orkest
hilversum De Amerikaan Vince Mendoza is met ingang van het
seizoen 1998/1999 vaste gastdirigent van het Metropole Orkest.
Hij gaat het Hilversumse orkest, dat onderdeel is van het Mu
ziekcentrum van de Omroep, minimaal zes weken per seizoen
dirigeren. De componist/arrangeur heeft een aantal solo-albums
gemaakt en arrangeerde voor artiesten als Gino Vannelli, Al Jar-
i reau en Chaka Khan.
Baby actrice 'The bold' heeft kanker
los angeles De vier maanden oude dochter van Hunter Tylo, de
actrice die de rol speelt van Taylor Forrester in 'The bold the
beautiful', heeft oogkanker. Het meisje, Katya, heeft een vorm
van oogkanker die alleen voorkomt bij kinderen onder de vijf
jaar en volgens Tylo goed te behandelen is. Het is mogelijk dat
het oog verwijderd moet worden. Katya is haar vierde kind.
Cliff Richards stem is uitstekend geconserveerd
recensie cees van hoore
Concert BZN. Gehoord 17 april Stadsge
hoorzaal Leiden
Kat in het bakkie. Thuiswed
strijd. Gelopen zaak. Inkopper-
tje. Zijn er meer uitdrukkingen
om aan te geven dat BZN gister
avond in de Leidse Stadsge
hoorzaal geep enkele moeite
had om het veelkoppige publiek
mee te krijgen? Wat een feest,
wat een enthousiasme! Op het
balkon gebruikte een toeschou
wer zijn twee schoenen als bek
kens. Als het spook van de ope
ra verhief hij zich boven zijn
mede-fans.
Het barstte natuurlijk weer
van de nummers over pal
menstranden, mysterieuze ei
landen en blauwe luchten. En
natuurlijk was daarin de liefde,
de krachtige liefde, de grote
smaakmaker. Oude dames en
jonge, je zag ze wegzwijmelen
op de stem van Jan en Carola.
Net alsof ze weer even in Beni-
dorm zaten. Heel wat anders
dan die gewone Hollandse
nummers, zoals: 'In Torremoli-
nos, bij Broodje Piet, zag ik jou
zitten. Jij zag mij niet'.
De basigitarist had tot taak de
liedjes bij het publiek met een
kort humoristisch praatje in te
leiden. Hij deed dat met verve.
,,it nummer is voor mensen die
jarig zijn." En toen de zaal rea
geerde: „Nee, jij niet, jij was gis
teren al jarig." Humor om te la
chen. De gitarist genoot er
zichtbaar van. Hij stond pal,
zijn benen stoer uit elkaar, als
een visser op de kade van Vo-
lendam.
De formule van BZN is een
voudig: kaarslicht-romantiek
met een stevig, makkelijk mee-
zingbaar refrein. Het publiek
van de succesvolle formatie be
staat eigenlijk uit twee groepen:
de wat oudere toeschouwers,
onder wie er velen met het
handtasje op schoot rustig zit
ten te luisteren, af en toe de
maat meeschuddend met het
permanent. En de jongeren, die
wel van inhaken houden.
Jan Keizer probeerde gister
avond al snel de lont in het kr
uitvat te krijgen door grappige
bewegingen te maken en Carola
zogenaamd te ontritsen. Een
beschaafde glimlach viel hem
ten deel. De zangeres houdt
zich duidelijk wat meer op de
vlakte, hoewel haar stem er nog
steeds in glijdt als een Holland
se nieuwe. Maar voor haar
danspasjes heeft ze een kader
ontworpen waar ze nooit buiten
komt. Alsof ze heeft geoefend in
een klein meisjeskamertje dat
altijd om haar heen is blijven
zitten, waar ze ook is. Dat geeft
iets ingehoudens aan haar op
treden, hoe goed ze ook zingt.
Niet getreurd. Het zijn maar
kleine spatjes op een vlekkeloos
optreden van BZN. De Stadsge
hoorzaal dreunde op zijn fun
damenten bij de bekende num
mers. Bij alle nummers dus.
Het zit Cliff Richard hoog:
zijn muziek wordt niet
meer gedraaid op de En
gelse radio. En dat terwijl
hij nu veel mooiere platen
maakt dan die ouwetjes die
nog wel te horen zijn.
„Mijn nieuwe album, dat
in oktober uitkomt, is het
beste dat ik ooit gemaakt
heb. Maar ik heb tegen de
platenmaatschappij ge
zegd: als ik niet gedraaid
wordt op de radio, kun je
hem net zo goed niet uit
brengen. Wat heeft het dan
voor zin? Ik kan hem nog
zo mooi vinden, ik wil ook
weten wat het publiek er
van vindt."
amsterdam kees groenenboom
„Maar het is heel moeilijk om
de concurrentie aan te gaan.
Sommige jonge kinderen luiste
ren naar muziek die niets voor
stelt, alleen omdat die hoort bij
eèn subcultuur. Teksten zijn
niet belangrijk meer, een melo
die ook niet. Kijk maar naar de
dance: die beschrijving zegt al
genoeg. Als je naar een disco
gaat maakt het je niet uit wat ze
draaien, zolang het maar de
juiste beat heeft."
Zoals hij twee jaar geleden
nog eens bewees met zijn spon
tane a capellaconcert tijdens
het tennistournooi op Wimble
don, is zijn stem uitstekend ge
conserveerd gebleven, net als
hijzelf trouwens. Cliff Richard
was 17 toen hij zich die arties
tennaam aanmat, geïnspireerd
door zijn idolen Elvis Presley,
Jerry Lee Lewis, Chuck Berry en
Bill Haley. Harry Rodger Webb,
zo vond hij, deed het niet op
platenhoesjes.
Het gezin Webb was straat
arm sinds het in 1948 gerepatri
eerd was uit het zelfstandig ge
worden India. „Mijn vader had
vijf pond op zak. We hebben
eerst een jaar bij mijn oma ge
woond en daarna nog een jaar
bij mijn tante. Daar kreeg ik er
nog een zusje bij, zodat we met
zijn zessen op één kamer woon
den: toilet, woonkamer en
slaapkamer in een ruimte. Mijn
Cliff uit de tijd van de Young Ones.
Cliff Richard, de Peter Pan van de popmuziek.
Hij is zonder twijfel het braafste jongetje
uit de rock 'n roll. Zijn Franse tegenvoeter
Johnny Halliday, die het al net zo lang uit
zingt als hij, zweert nog steeds bij drank en
jeugdige blondines.
Maar voor Cliff Richard geldt een andere
drieëenheid dan seks, drngs en rock 'n'
roll. Toen hij in 1966 tijdens een Billy
Graham-campagne openbaar maakte dat
hij een christen was, vreesden velen het
einde van zijn carrière. De stroom hits die
hij sinds 1958 had geleverd nam na die tijd
inderdaad af, maar echt weg is Cliff nooit
geweest. Veel van zijn loopbaan onttrok
zich wel aan de waarneming van het Ne
derlandse publiek, maar af en toe was er
opeens weer een wereldhit, zoals 'Power to
all our friends' in 1973, waarmee hij derde
werd op het Eurovisie Songfestival.
En in de jaren tachtig dook hij weer op
met de acteurs uit de televisieserie 'The
Young Ones', in een uitzinnige versie van
zijn gelijknamige hit uit 1962.
Zijn loopbaan is in Engeland, Australië
en Nieuw-Zeeland altijd doorgegaan. In
Engeland speelt hij met veel succes in mu
sicals als 'Time' en 'Heathcliff. Voor de
concerten waarmee hij zijn veertigjarige
artiestenjubileum viert stonden mensen
dagenlang in de rij. Twintigmaal werd de
Royal Albert Hall uitverkocht.
En ook in Nederland heeft Cliff Richard,
in 1995 geridderd wegens zijn verdiensten
voor velerlei liefdadigheidsdoelen, nog
steeds veel fans zoals afgelopen week bleek
toen hij in Nederland was om zijn verza-
mel-album '40 year? of hits in Holland' te
promoten.
[ATER
Snel
jver
irtijen
ichting
i-eken
roll, maar ouders moes! ®°P
van me hebben toenfl
Nee, slechte dingen heb
gedaan, maar ze za^
als een rebel. Veel
The Beatles, want nj
kwam de koningin
Het was een gewei
mijn dromen kwamen
lende meisjes bij de sh,
geld stroomde binnen,
een huis voor mijn
een groter huis en tos
zusters gingen trouwen
ze een steuntje geven
eigen huis te kopen. Ne
er geen moeite mee
geld om te gaan. Ik
maar al te goed bewus
waarde ervan. Ik mom
maanden sparen voordn
plaatje van Elvis kon kop
„Nee, ik denk niet di
ooit een gezin zal heb
vind het prima om vrij
zijn en te kunnen d
wil. Ik hou van die
Maar je weet natuurlij
hoe het kan lopen. Vaal
denken dat we het
voor elkaar hebben, woi
weer op zijn kop
eerlijk gezegd denk"ik
het er in zit. Ik heb
se in trouwen."
'E
i;ver
h00ga,
De 'bekering' van
chard in 1966 baarde i j!
zien. Toch was het nai
een bekering, eerder dt
van een groeiend relig
sef. „Ik heb gemerkt dal
enige is dat de moeiten
het spirituele. Als ik ooi
ren kreeg, zou ik ze da
houden: jaag het na
roem, fortuin, wees gen
bitieus, haal uitje levem
zit. Maar het enige dal j
echt kan veranderen is b
tuele."
De roem, de aandacht
tiestenbestaan, zou hij di
ten kunnen?
„Ik zou graag volroo Jver h
zeggen en dat is makh
noeg. Maar als me data
werd afgepakt, zou ik ha
lijk missen, ik zou medewd,
voelen. Toch geloof ik ai yanu
ten dat me dat niet zore gerefj{
Coby
Protes
de ove
de Pk
is niet
quête.
vader kon geen werk vinden, we
leden echt armoede. Toen er ie
mand van de gemeente langs
kwam, was ze zo geschokt dat
we een sociale woning kregen."
Zijn carrière begon met een
gitaar die zijn vader op afbeta
ling had gekocht. Richard was
toen zestien. „Binnen een jaar
had ik mijn eerste plaatje ge
maakt en ging ik optreden. Op
mijn achttiende verjaardag was
ik met mijn eerste tournee bezig
en stond mijn plaat, 'Move it',
op nummer twee. Het was een
opwindende tijd. We introdu
ceerden als eerste een Europees
geluid. Daar ben ik nog steeds
trots op."
Daarmee bereidde Richard de
weg voor The Beatles, die in het
begin moesten opboksen tegen
de hegemonie van Cliff en The
Shadows. „John Lennon heeft
eens in een interview gezegd
dat The Beatles vanwege mij
vertrokken uit Engeland. 'Cliff
en The Shadows hadden alle
troeven in handen', zei hij. En
dat was ook zo. In het begin was
ik een soort Elvis-imitatie en
had ik een van de eerste vier-
mans formaties in Europa. The
Beatles hadden geen frontman,
geen Elvis-figuur, ze waren ge
woon vier muzikanten die zon
gen. Ze moesten wachten tot
dat populair werd.
„Ik ben altijd beschouwd als
het brave jochie van de rock 'n'
gebeuren. Dus als ik mij
ère kwijtraakte, zou iki ,jeni v
iets anders vinden. Ik zo)
ven dat God me in een
richting stuurt.'
recensie sabine van den berg
Voorstelling. Symfonie 'Linzer' KV 425 en
Vesperae de Dominica KV 321 van W A
Mozart en Requiem opus 48 van G. Fauré
door Christelijke Oratorium Vereniging
Con Amore, een deel van het Aalsmeers
Koor en het Tsjechisch conservatoriumor
kest uit Teplice. Organist. Tijn van Eijk.
Gastsolisten: Hanneke Kaasschieter, Sta-
nislava Jirku, Jaroslav Kovacs, Charles van
Tassel. Dirigenten: Jan Valta en Piet Kiel jr
Gehoord 17 april, Pieterskerk, Leiden.
Met de partituur in de hand en
een corsage op de borst zong
Con Amore een avond vol. Het
programma bestond uit com
posities van Mozart en één van
de populairste werken van Ga
briel Fauré: het Requiem. Met
zo'n toegankelijk programma
koos het koor een veilige koers.
Een Tsjechisch conservatori
umorkest was speciaal voor de
uitvoering naar de Pieterskerk
'overgevlogen' omdat Con
Amore en het Aalsmeers Koor
afgelopen herfst Teplice be
zochten. Bij dit diverse gezel
schap voegden zich nog vier
zangers en de avond kon niet
meer stuk.
De koorpartijen klonken har
monieus en evenwichtig. Zuch
tende violen geleid door een
prachtige eerste violist tilden
het Requiem als lijkdragers de
kist. Sopraan Hanneke Kaas-
schieter zong ingetogen en bas
Charles van Tassel zond de
psalmen overtuigend de kerk in.
Waxinelichtjes flakkerden
rond de kerkzuilen en op de
tweede rij kraste een vulpotlood
toen iemand de dirigent wilde
schetsen. Internationale ingre
diënten maakten deze sfeervolle
avond het luisteren waard.
,,U spreekt met mevrouw Bolten. Ik ben di
recteur van De Lakenhal. Een aantal kun
stenaars heeft het museum bezet. Ik krijg ze
er niet uit. Wilt u zo snel mogelijk komen?"
De bezetting van het museum, vorige week,
was al zo'n twee uur oud toen het geduld
van Jetteke Bolten opraakte en zij de politie
waarschuwde. „Aan de Oude Singel", hoor
de ik Bolten antwoorden op de vraag waar
De Lakenhal is. „Het is een museum",
voegde ze er nog aan toe.
Ik weet niet wie er bij de Leidse politie aan
de telefoon zit, maar het slimme zusje van
Tineke de Nooy kan het niet zijn, want als
ze aan de Langegracht het woord 'laken'
horen denken ze kennelijk met een filiaal
van het Leids Matrassenhuis van doen te
hebben.
Enfin, na haar alarmerende telefoontje
snelde directeur Bolten naar buiten om de
politie op te vangen. Per slot van rekening
ligt het bureau aan de Langegracht, op nog
geen drie minuten afstand van het muse
um. Maar het leek wel of de Leidse politie
met de vertraagde intercity uit Maastricht
moest komen, want na een kwartier was er
nog geen diender te bekennen. De Laken
hal herbergt voor honderden miljoenen aan
kunst en actievoerders hadden zich in de
oude schilderijenzaal onder 'Het laatste
oordeel' van Lucas van Leyden neergevleid,
maar kennelijk wil dat niet zeggen dat er bij
de politie een kaarsje gaat branden.
Nog maar eens gebeld. „Met mevrouw Bol
ten... Ik zit echt riiet deze mensen in mijn
maag... De Lakenhal... aan de Oude Singel...
U moet echt haast maken." Om een lang
verhaal kort te maken: na veertig minuten
stonden zowaar twee veldwachters voor de
deur. Een van hen, legde Bolten uit wat de
procedure was. Dat ging heel jofel allemaal,
alsof hij het tegen een juffrouw had die de
ranja uitserveert. U weet wel, op zo'n toon
tje waarop ze in Eigen Huis Tuin vertellen
hoe je de tuin winterklaar moet maken.
De dag er op, toen actièvoerders bij McDo-
recensie ruud buurman
De Waker, De Slaper De Dromer; Youp van 't Hek.
'De Waker, De Slaper De Dromer' is de
titel van het nieuwe programma van Ne
derlands meest succesvolle cabaretier
Youp van 't Hek. Behalve dat De Waker,
Slaper en Dromer drie dijken achter de
Hondsbossche Zeewering zijn, zijn het ook
de respectievelijke bijnamen van de drie
stichters (Pim, Jaap en Youp) van het stu
dentenhuis de Ouwe Schuit, zo bol van
idealen dat het c.ement in de jaren zeven
tig er bijna uit de voegen sprong. Maar tus
sen 1998 en 1973 zitten 25 jaren. Jaren
waarin, zo vertelt Van 't Hek in twee uur
tijd, de zeven jongens mannen zijn gewor
den. En er valt weinig meer te lachen nu.
De dromer zingt dat hij never nooit in
Waddinxveen of Nieuwegein terecht wil
komen, maar zijn vrienden van weleer zijn
er apotheker of wonen er schathemeltje-
rijk. Hijzelf wil dat allemaal niet, hij zit nog
te miezemauzen in zijn 'Ouwe Schuit', dat
hij tot zijn eigen 'Madurodam' heeft ge
maakt. De hedendaagse werkelijkheid, hoe
vervelend en bittere trekjes die ook heeft,
gaat er volledig aan hem voorbij.
Per fax laat zijn rijkste ex-huisvriend Jaap,
met de bijnaam 'de slaper', hem dan we
ten dat hij 'de Ouwe Schuit' heeft ver
kocht De dromer had altijd de illusie dat
Jaap, slapend rijk geworden, dit bolwerk
ooit uit puur idealistische motieven had
gekocht, om de idealen en dromen levend
te houden. Maar Youp weet nu dat het
over is, dat de boel uit elkaar is gespat. Plat
winstbejag maakt een einde aan het laatste
ideaal uit 1973 dat nog niet was verraden.
Alles wat nep is, is Van 't Hek een gruwel.
Ook in dit programma, de opvolger van
het fabuleuze 'Scherven' trekt hij van leer
tegen het verdwijnen van de eerlijkheid
zodra geld en modegrillen om de hoek ko
men kijken. 'Scherven' overtuigde volop
omdat Van 't Hek het thema zo verschrik
kelijk herkenbaar had uitgewerkt en hij
zijnj ni(
ook zo dichtbij zichzelf en
bleef.
Het thema waaraan Van 't Hek zij
product heeft opgehangen is niet st
als de verbindingen zwak zijn, is
meestal ook niet van solide kwalilei
geldt met name voor een deel van d
pen.
Natuurlijk, Van 't Hek is ook nu vei
kelijk leuk als hij de hedendaagse i
de zaal in spuugt en als hij niet ge
respons krijgt uit die zaal. Of als hij i
pons zelf verzint, om er vervolgen
'tuthola' op de eerste rij mee te
'rijke lui' zitten weer vooraan en zi
volop de klos, de 'wijven' worden
ruim in de zeik genomen.
Alles wat het verdient krijgt wel
en in die zin is het de ouwe Youp
Hek die er staat. Professioneel u
werk, maar zonder erg sterke li
weinig verrassend. De zalen zulk
goed tot april volgend jaar uitverkod
maar van 'De Waker, De Slaper &D
mer' lig je niet lang wakker.
In My
Achtei
|umei
mat
voortk
motie'
hindei
de
dat zij
den.
liet 1
waard
niet i:
liny L
FOTO TACO VAN DER EB
nalds dreigde een hamburger aan stukken
te snijden, had zich weldra een politie
macht gevormd om dit culturele bolwerk te
beschermen. We weten dat de mayonaise
cultuur hoog staat aangeschreven bij het
gemeentebestuur, en dat schept verplich
tingen.
Ter verdediging van de 'lijfwachten' van Ro
nald McDonald zou je kunnen zeggen dat
de actievoerende kunstenaars natuurlijk
geen vlieg kwaad deden. Een wat verlaat
museumbezoek is toch geen vergrijp waar
voor onverwijld een blik agenten open
moet. Bovendien wordt het tijd dat De La
kenhal zich eens wat meer aantrekt van de
24-uurseconomie.
Toch kan ik me nauwelijks voorstellen dat
een dergelijke gedachtenstroom onder de
blauwe petten op gang is gekomen. De poli
tie kon simpelweg niet weten dat de kun
stenaars louter goede bedoelingen hadden
met het museum aan de Oude Singel, per
slot van rekening is er maar een gek en een
aardappelschilmesje nodig om de grootste
schade aan te richten.
En Bolten had er echt genoeg van. Ze was
uitgepraat, ze wilde naar huis, het alarmsys
teem moest worden ingeschakeld omdat de
verzekering anders geen schade vergoedt
en de actievoerders raakten onderling
steeds meer verdeeld over de te voeren stra
tegie. En interne verdeeldheid kan bloed
link zijn. Een van hen riep al dat het de
hoogste tijd werd voor een statement en een
ander maakte al een overmoedig huppeltje
door de schilderijenzaal. „We halen alle ou
de kunst van de muren, leggen die op de
grond en hangen er de onze voor in de
plaats."
De anderen schrokken zich natuurlijk hele
maal wild van dit voorstel. Tja, de jaren ne
gentig zijn de jaren zeventig niet. En toch,
Bolten had alle reden om de politie erbij te
halen. Slecht voorbereide acties, zijn de ge
vaarlijkste. Als u het mij vraagt staat de di
recteur van De Lakenhal nog maar een ding
te doen wil ze serieus genomen worden
door politie en politiek: hamburgers gaan
verkopen.
jan rusdam/wim koevoet
amsterdam hans visser
Voor de Indische schilderkunst
heeft nooit veel belangstelling
bestaan. Maar inmiddels betaalt
de Indonesische nouveau riche
vermogens voor werk dat een
halve eeuw geleden nog schier
onverkoopbaar was. Een ont
wikkeling die een bijzonder
licht werpt op de expositie 'In-
dië ingelijst', een ruime keuze
uit de collectie Indische schil
derkunst van het Amsterdamse
Tropenmuseum, die daar tot en
met 3 januari is te zien.
De collectie omvat 200 schil
derijen en 2000 prenten en is
daarmee een van 's werelds be
langrijkste verzamelingen kolo
niale schilderkunst. Talloze Ne
derlandse schilders hebben
sinds de zeventiende eeuw ge
probeerd Indië in beeld te bren
gen, soms op indrukwekkende
wijze.
De eerste drie eeuwen ging
het de schilders van Indië blijk
baar puur om het tonen van die
Indische wereld. Pas in de vori
ge eeuw, als de fotografie die
taak overneemt, gaan kunste
naars zich vrij ontwikkelen. Dan
ontstaat het werk van Israels en
Bonnet, Hofker, Spies, Le
Mayeur en Meier. Maar het mu
seum, opgericht in de negen
tiende eeuw, bleef toch nog
lang schilderijen als illustratie
gebruiken. Blijkbaar gaven de
kleurige doeken toch een leven
diger beeld van Indië dan de
zwart/wit fotografieën.
De schilderkunst zoals die
hier wordt getoond, is een bij
uitstek westerse traditie. Indo
nesië heeft geen schilders voort
gebracht die in die stijl hebben
gewerkt. Een uitzondering is de
negentiende-eeuwse Raden Sa-
leh, zoon van een regent en op
gegroeid onder Nederlandse in
vloed. Pas na 1945, met het pro
clameren van de onafhankelijk
heid, begonnen ook Indonesi
sche schilders zich te ontwikke
len.
Schilders als Dezentjé, Dake
en Van der Does, waren beken
de scheppers van zoete plaatjes,
de Mooi Indiëstijl: landschapjes
met een riviertje, sawahs met
een boertje onder de palmen en
een rokende vulkaan op de ach
tergrond. Helaas, hoe gewild
hun werk ook was, in Neder
land brachten die doekjes na de
oorlog op veilingen hooguit een
tientje op. Pas de laatste tijd
stijgen ook die weer fors in
waarde. Indische schilderkunst
vindt nu vooral aftrek in
Singapore. Rijke Indonesiërs
verdringen zich daar om op vei
lingen voor een Raden Saleh
een miljoen gulden neertellen.
Indië ingelijst, vier eeuwen
schilderkunst in Nederlands-
Indië, Tropenmuseum, Am
sterdam. T/m 3 januari. Cata
logus: f79,-.
Hofdanseres Serimpi Djokjkarta, een olieverfschilderij van J.CaW
te zien op de tentoonstelling 'Indië ingelijst' in het Tropenmusea
fOf
Cabii peii
