Rode Kruis staakt werk
in Somalië na ontvoering
Nieuwe tram heeft vooralsnog weinig fans in Rome
Speciale VN-dagen en -jaren vliegen als een schaduw het
Balling: kannibalisme
na invasie Varkensbaai
'Nova Zembla ideaal
voor dump kernafval'
Het is algemeen
bekend,
Véloto heeft een
gevarieerd
assortiment
Buitenland
Bosnische Serviërs
eigen huis vermoon 5;;;
Oostenrijk gaat zondag
nieuwe president kiezen
Slachting Rwanda zor rits.
voor trauma Australië
VRIJDAG 17 APRIL 1998
- (DAG
NEW YORK AP
Een Cubaanse balling die
heeft deelgenomen aan de
faliekant mislukte Varkens
baai-invasie van april 1961,
heeft gezegd dat hij en zijn
kameraden hun toevlucht
moesten nemen tot kanniba
lisme om op zee te overleven
voordat ze door de Amerika
nen werden gered. Dat duur
de zestien dagen.
Julio Pestonit zei tegen Fox
News Channel dat de man
nen die er met hem in slaag
den na de mislukte invasie
per boot te ontsnappen, heb
ben gezworen dat ze het ge
heim over het kannibalisme
mée in hun graf zouden ne
men. Het interview werd gis
teravond door Fox uitgezon
den, ter gelegenheid van de
37ste verjaardag van de inva
sie. Die werd uitgevoerd door
Cubaanse ballingen, met
steun van de Amerikaanse
CIA.
„Er werd mij iets uit het in
wendige van een dood li
chaam aangeboden. Ik heb
er iets van gegeten", zei
Pestonit. „Het was krankzin
nig. Het was alsof ik in de hel
was." Pestonit zei ook dat hij
en de andere overlevenden
het bloed dronken van hun
gesneuvelde makkers. „We
waren wanhopig. De mensen
gingen dood, de een na de
ander."
De Cubaanse balling zei
dat hij de afspraak over ge
heimhouding heeft geschon
den vanwege zijn toegeno
men woede over het beleid
van de toenmalige president
John F. Kennedy. Die heeft
de ballingen volgens henzelf
willens en wetens de dood
ingejaagd.
•Fox News Channel heeft
met nog een andere opva
rende van de bewuste boot
gesproken, en hoewel die het
verhaal van Pestonit niet wil
de bevestigen, gelooft het tv-
kanaal dat zijn beweringen
toch juist zijn.
GRONINGEN GPD
Het eiland Nova Zembla is een
ideale opslagplaats voor kernaf
val uit de hele wereld. Dat stelt
I. Ritchie, hoofd van de afdeling
Opslag Kernafval Onderzoeks
reactoren van het Internationa
le Atoom Energie Agentschap
(IAEA) te Wenen. Een belangrijk
voordeel is volgens Ritchie dat
er op Nova Zembla geen water
stroomt. De grond is er het hele
jaar door bevroren.
L. Hacquebord, hoogleraar
aan het Arctisch Centrum van
de Rijksuniversiteit Groningen,
vindt opslag bij Nova Zembla
echter 'behoorlijk gevaarlijk'.
Hij wijst op de warmte-ontwik
keling van het kernafval. Daar
door kan de grond ontdooien.
Dat geeft een versnelde verwe
ring van de bodem, omdat het
gesteente zeer gevoelig is voor
krimp en rek vanwege tempera
tuurverschillen. Op die manier
kunnen radioactieve stoffen
zich verspreiden.
„Soms hoor ik het argument
dat opslag op Nova Zembla kan,
omdat er maar weinig mensen
wonen. Maar het is de vraag of
dat ethisch verantwoord is. De
oorspronkelijke bevolking is na
melijk al aangetast door radio
actieve neerslag vanwege het
ongeluk te Tsjernobyl en
naar ik vermoed door de vele
bovengrondse kernproeven",
stelt de hoogleraar, die voor
D66 in de Tweede Kamer wil
om dit soort kwesties aan de or
de te stellen.
Nova Zembla is door de voor
malige Sovjet-Unie gebruikt
voor het dumpen van kernafval
en het testen van kernwapens.
Er zijn twaalf gebruikte nucleai
re onderzeeërs en drie ijsbre-
kers afgezonken. Tevens wer
den er 16.000 vaten radioactief
afval gedumpt uit kerncentrales
en onderzoeksinstituten op het
eiland. Tussen 1958 en 1976 zijn
er in totaal 131 kernproeven ge
houden, waarvan negentig bo
vengronds en 41 ondergronds.
WENEN THOMAS VERPUSS
Bijna zes miljoen Oostenrijkers
zijn opgeroepen om zondag een
nieuwe president te kiezen. Het
zittende staatshoofd, de 65-jari-
ge Thomas Klestil, mag volgens
opiniepeilingen al in de eerste
ronde hopen op een absolute
meerderheid van circa 54 pro
cent van de stemmen. Klestil is
van de conservatieve Oosten
rijkse Volkspartij (ÖVP), die sa
men met de sociaal-democrati
sche SPÖ de regering vormt.
Deze grootste partij van de Al
penrepubliek heeft voor het
eerst geen eigen kandidaat in de
strijd geworpen en ook geen
stemadvies gegeven.
Tweede in de peilingen is de
protestantse bisschop Gertraud
Knoll. Zij mag rekenen op zo n
15 procent van de stemmen,
ondanks het feit dat ze weinig
campagne heeft gevoerd omdat
zij haar zoontje borstvoeding
geeft. De 39-jarige Knoll krijgt
steun van de Groenen en van
een deel van de sociaal-demo
cratische basis.
Heide Schmidt van het Libe
rale Forum staat in de peilingen
mBÊ Êfai
BIEDT U HÉÉL VÉÉL AUTO
KENNEDYLAAN 118 - LEIDEN - 071-579 6969
SERVICE ADRES VAN HALLSTRAAT 35 - WASSENAAR - 070 - 511 92 21
M.UdmjJUII.MJII.UAU:»
Acht hulpverleners en twee piloten door gewapende groep afgevoerd
1 i RBE!L_i
lee:
de
rdente
SARAJEVO «AP
op 8 procent. Het Liberale Fo
rum heeft zich afgesplitst van
de FPÖ, die onder haar voor
man Jörg Haider al enkele jaren
een conservatief-nationalisti-
sche en tegen buitenlanders ge
richte koers vaart, met sympa
thie voor sommige aspecten
van het Hitler-bewind.
De miljonair en ondernemer
Richard Lugner heeft zich kan
didaat gesteld omdat hij 'het
presidentschap te belangrijk
vindt om aan politici over te la
ten'. Hij heeft zich ingeschreven
voor een cursus Engels om zich
op de hoge functie voor te be
reiden, maar staat in de peilin
gen op slechts 5 procent. Karl
Walter Novak, een non-confor
mistische activist voor de Oos
tenrijkse neutraliteit en tegen
de EMU, staat op 0 procent.
Als Klestil zondag geen abso
lute meerderheid behaalt, wordt
in een tweede stemronde op 24
mei bepaald wie de komende
zes jaar in de Hofburg in Wenen
mag resideren. Het Oostenrijkse
staatshoofd heeft voornamelijk
een ceremoniële functie, maar
speelt wel een belangrijke rol bij
de kabinetsformatie.
Het Internationale Rode
Kruis heeft gisteren zijn ac
tiviteiten in Somalië opge
schort, in verband met de
ontvoering van acht mede
werkers van het Rode Kruis
en de islamitische Rode
Halve Maan. De organisa
tie zei al haar buitenlandse
medewerkers zo spoedig
mogelijk uit het land te
zullen terugtrekken. Drie
VN-organisaties hebben
hun hulpvluchten op Mo
gadishu opgeschort.
NAIROBIAP
De hulpverleners, zeven buiten
landers en een Somaliër, wer
den woensdag door een groep
gewapende mannen ontvoerd,
nadat ze met hun vliegtuig iri
het noorden van de hoofdstad
Mogadishu waren geland. Ook
de twee buitenlandse piloten
van het vliegtuig werden ont
voerd. De ontvoerde buitenlan
ders zijn een Belg, een Duitser,
een Fransman, twee Zweden,
een Noor, een Amerikaan, een
Zuid-Afrikaan en een Kenyaan.
In Mogadishu ging het ge
rucht dat de ontvoerders 80.000
dollar losgeld en banen bij het
Rode Kruis hadden geëist. Het
was echter niet duidelijk of het
gerucht op waarheid berustte.
De ontvoerders zijn waarschijn
lijk afvallige leden van een Ab-
gal-subclan, die het in het noor
den van Mogadishu voor het
zeggen heeft.
De leider van de subclan,
krijgsheer Ali Mahdi Mohamed,
zei niets van de ontvoering te
weten. Hij keerde gisteren met
zijn voormalige rivalen Hussein
Twee Bosnisch-Servische vluch
telingen, die onlangs waren te
ruggekeerd naar hun woon
plaats van vóór de oorlog, Dr-
var, zijn gisteren vermoord aan
getroffen in hun brandende
huis. Het echtpaar was in de rug
geschoten. De man had boven
dien steekwonden. Volgens een
westerse diplomaat hadden de
slachtoffers eerder bij de inter
nationale politie aangifte ge
daan van intimidatie door
Kroaten.
Een woordvoerder van de
burgemeester van Drvar zei dat
het echtpaar ongeveer drie we
ken geleden naar huis was te
ruggekeerd. Dit jaar alleen al
zijn in Drvar zeker 30 huizen
van Serviërs in brand gestoken.
De Serviërs, vóór de ot ls|
meerderheid in Drvar,
in 1995 op de vlucht, r
Bosnische Kroaten
hadden veroverd.
Tot voor kort weigei
Kroaten hen te laten i jÓmët
ren. Onder internationi j
hebben ze inmiddels d
keer toegestaan van c
1.100 Serviërs, die echte
d' Isbk
xJGT_<
000 vil
d jktvolj
satelli
gevallen worden getreite ijs 1
De Serviërs hebben f bij el
in september gehouden
zingen, waarbij vluch r-,
mochten stemmen vu 131
voormalige woonplaats,
meerderheid in de gei
raad. Ook de burgemi J8van
een Serviër, maar zijn ner
beperkt omdat de Kroj ine
politiekorps beheersen. emaal
nmoe
devlit
deren.
CANBERRA «AP
VN-hulpvluchten, zoals deze naar Zuid-Somalië, zijn in verband met de ontvoering opgeschort. foto ap
Aideed en Osman Hassan Ali te- ben gesloten, waren in Nairobi voor Mogadishu te benoemen,
rug uit de Kenyaanse hoofdstad om donorlanden te vragen het Er is ook gesuggereerd dat de
Nairobi om de vrijlating van de breekbare vredesproces in hun ontvoerders in ruil voor de vrij-
hulpverleners te bewerkstelli- land financieel te ondersteunen, lating van hun gijzelaars de
gen. Er zijn rtiomenteel besprekin- gouverneurspost willen opei-
De drie krijgsheren, die in de- gen gaande om voor het eerst sen.
cembereen vredesakkoord heb- sinds 1991 weer een gouverneur
Australische soldaten die in de
VN-vredesmacht in Rwanda
hebben gediend, hebben zoveel
last van wat ze in dat land heb
ben meegemaakt dat ze het le
ger hebben moeten verlaten en
in sommige gevallen voorgoed
arbeidsongeschikt zijn geraakt.
De Australiërs zagen zich als ge
volg van de regels waaraan ze
zich als VN-soldaten dienden te
houden gedwongen werkloos
toe te zien hoe duizenden bur
gers in 1995 in een vluchtelin
genkamp in Kibeho op beest
achtige wijze werden vermoord.
Een van de blauwhelmen, Ro
bert Syron, vertelde voor de
Australische televisie dat hij het
leger vier weken na terugkomst
uit Rwanda de rug heeft moeten
toekeren, wegens ernstige psy
chologische problemen die het
gevolg waren van wat hij in het
lafsch;
nnan,
Afrikaanse land had ges zjjn n
„Ik heb het over een hw r(j prjs
in tweeën werd gesplete nz0or
over twee kinderen in ei
nisbak, die letterlijk dooi
den waren gehakt", aldu ipoijt
Syron. Ex-hospik Robert
die een aantal mensen
de slachting gewond raai j'^dei
verzorgde, vertelde als gr
van zijn ervaringen in Ri
te zijn afgekeurd als verp )CgC
kundige, en waarschijn!}
meer te kunnen werken, f
duizenden hulpeloze bir na'^2
konden geen kant op en
De tc
mochten niet doen waar D'oa8
we zijn opgeleid", zei hij 'ten*ai
Zowel Syron als Lucas ui
tiek op het Australische!
omdat dat de teruggeker
soldaten nauwelijks nan wou»
hebben gegeven. „Zeht esjetië
denk ik hooguit tien min jjtaire
met ons gesproken", aid kenko
Syron.
ROME FRANCES D'EMILIO
Al bomvol stop de '8' bij een halte om nog een la
ding passagiers op te pikken, die zich morrend
opmaken voor de kwelling die hun te wachten
staat. Op handtastelijke lieden en zakkenrollers
na heeft de tram die sinds een paar weken in Ro
me rijdt weinig fans. „Lucht, ik moet lucht heb
ben", brengt Barbara Guzek uit nadat ze een
handtastelijke mannelijke medepassagier van
zich af heeft geslagen en zich een weg naar bui
ten heeft gebaand naar de Viale Trastevere, een
brede weg die de arbeiderswijk Trastevere door
midden snijdt. De tram, die op 23 maart zijn de
buut maakte in Rome. had een snelle, soepele
verbinding moeten vormen tussen de slecht be
reikbare wijken aan de rand van de stad en het
historische centrum. Vooralsnog zijn het evenwel
defecten, vertragingen en uitpuilende trams wat
de klok slaat.
Als ze nagaat dat ze tien minuten heeft moeten
wachten op een tram die verondersteld wordt el
ke drie minuten langs te komen, en daarbij de vijf
minuten durende rit van twee kilometer a pak
weg 1 gulden 60 optelt, komt Guzek tot de con
clusie dat ze beter had kunnen gaan lopen.
„Ik zou graag willen zeggen dat ik nooit meer met
de tram ga, maar ik ben bang dat ik soms wel zal
moeten", zegt Guzek, die evenals tienduizenden
anderen in Rome weinig keus heeft. Een twaalftal
buslijnen waarvan druk gebruik werd gemaakt, is
vanwege de komst van de tram opgeheven of van
route veranderd. Bovendien hebben vrije taxiba-
nen plaats moeten maken voor de tramrails.
De tram had sneller moeten gaan dan de bus. In
de praktijk is dat niet zo, onder andere doordat
zogenaamd 'intelligente' verkeerslichten behoor
lijk dom blijken te zijn.
„Ze hadden die buslijnen niet meteen moeten
opheffen", zegt Renato Rocca. „De trams zijn zo
vol dat ik er drie of vier voorbij laat gaan voor ik
instap." Maar hij geeft toe dat alles wat nieuw is
in de 'eeuwige stad' op kritiek kan rekenen. „Ver
andering past gewoon niet bij de Romeinse men
taliteit", zegt hij. Toch heeft de tram ook voor
standers. „In elk geval is de tram niet zo vervui
lend als de bussen", zegt Anna D'Alessandra, die
de tram naar het ministerie van onderwij!
De directeur van het Romeinse gemeente,
bedrijf, Mario Di Carlo, zegt dat de capaci
tot 70 procent groter zal zijn als de besteld
re trams eenmaal zijn afgeleverd. Maar bij
aan een uitgebreid metronet zal Rome altlu^1 u
ven worstelen met het verkeer. De droom °e
burgemeester Francesco Rutelli, een derd; j
j, mdsl
trolijn, is inmiddels in rook opgegaan. Bijl
werkzaamheden wordt in Rome keer opfc
eeuwenoude ruïnes gestuit, waarna hetw
moet worden stopgezet. En van het plano gyg]
tunnel aan te leggen om de knelpunten la:
Tiber te verlichten, moest worden afgezie; w«
graafwerk de fundering van de nabijgelegf Rwan
te Sant'Angelo in gevaar zou kunnen bren rover
iGitai
-.daa.s
GENEVE CLARE NULLIS/AP
Familieleden aller landen opge
let: op 15 mei is het Internatio
nale Familiedag, uitgeroepen
door de Verenigde Naties. De
liefhebbers van persvrijheid
en wie is dat niet komen op
3 mei al aan hun trekken, want
dan is het Wereld-persvrijheids-
dag. Verder is dit hele jaar door
de VN uitgeroepen tot Interna
tionaal Jaar van de Oceanen en
de periode 1997-2006 tot Inter
nationaal Decennium voor de
Verdelging van het Kolonialis
me. Bovendien bevinden wij
ons in het Tweede VN-Trans-
port- en Communicatiedecen
nium voor Afrika, het Derde
Ontwapeningsdecennium en
alweer het Vierde VN-Ontwik-
kelingsdecennium.
De VN hebben dit jaar 44 dagen
aangewezen waarop een be
paald thema extra aandacht
moet krijgen. Zo is er een dag
voor het Boek en het Auteurs
recht, een Internationale Dag
van de Tolerantie, een Wereld-
televisiedag en een Internatio
nale Dag voor de Burgerlucht
vaart. In een tijd waarin de VN
hard hun best doen om een
slagvaardigere, goedkopere en
meer doorzichtige organisatie te
worden, neemt het aantal spe
ciale actie- danwel bezinnings
dagen hand over hand toe.
Niemand kan zeggen wat al die
evenementen bij elkaar kosten,
omdat sommige projecten door
het centrale VN-secretariaat
worden betaald, andere door
gespecialiseerde VN-organisa-
ties en weer andere worden ver
deeld over meerdere agent
schappen. Voor de recente We^
reldgezondheidsdag (7 april)
heeft de Wereldgezondheidsor
ganisatie (WHO) van de VN
tienduizenden affiches en voor
lichtingspakketten verspreid om
de aandacht te vestigen op vei
lig moederschap, de risico's van
zwangerschap en het grote aan
tal illegale abortussen in ont
wikkelingslanden.
Het budget hiervoor bedroeg
100.000 dollar (ruim 200.000
gulden) en de medewerkers
Sommige VN-dagen, zoals de Dag van de Rechten van het Kind, hebben nog wél zin. Zo krijgen deze zwerfkindertjes in een tehuis te San Salvador
het dankzij de inspanningen van hulpverleners en VN-fondsen net dat beetje beter dan voorheen. foto »ap» douglas engle
zeggen dat elke cent het waard
is geweest. „We kunnen hier
wel in Genève blijven zitten en
normen en eisen vaststellen,
maar het kan soms erg moeilijk
zijn om de informatie naar bui
ten uit te dragen", zegt
Christopher Powell van de
WHO. „Zoiets als een affiche
brengt de boodschap over en
gaat jarenlang mee.
In enkele landen waarop de
campagne was gericht, werd
soms minder enthousiast gerea
geerd. „Er worden elk jaar mil
joenen roepies uitgegeven aan
Wereld-gezondheidsdag, rege
ringsafdelingen publiceren
kostbare advertenties in de
kranten, maar de lezers kan het
niets schelen", zegt Alok Muk-
hopadhyaya van de Vrijwillige
Gezondheidsassociatie van In
dia. „Als het enthousiasme van
beleidsmakers en VN-functio-
narissen niet verder gaat dan
een cocktail, een etentje en een
paar rituele vergaderingen, dan
heeft het geen enkele beteke
nis."
In Thailand deden 300 verte
genwoordigers van de volksge-
zondheidsbranche mee aan een
overheidscampagne over veilig
moederschap, maar de cam
pagne wist de Thaise bevolking
niet in het hart te raken. „Het
idee was goed, maar ik zie ner
gens publiciteit", zegt een in
woner van Bangkok. Voor hem
was het speciale thema van de
Gezondheidsdag van vorig jaar
(Gezonde Steden) helemaal
nutteloos, want de dag, en ook
de dagen erna, brachten geen
verandering in de grote hoe
veelheden vervuilde lucht die
hij moet inademen.
De bekendste VN-dag is We-
reld-aidsdagop 1 december.
Die jaarlijks terugkerende aan
dacht voor aids heeft veel bijge
dragen aan de kennis van de
ziekte en het begrip voor de pa
tiënten. De internationale
milieutop van 1992 in Rio de Ja
neiro heeft de VN geïnspireerd
tot het uitroepen van een hele
reeks tamelijk willekeurige
milieudagen, zoals de Dag voor
de Woestijn en de Dag van de
Droogte. Dat leidt soms tot on
bedoelde overlappingen. Zo
was 22 maart van dit jaar We
reld-waterdag en 23 maart We
reld-meteorologische dag, met
dit jaar als thema water.
Sommige dagen zijn in het ver
leden uit politieke overwegin
gen tot stand gekomen. Zo is 29
november al bijna twintig jaar
lang de Internationale Dag van
Solidariteit met het Palestijnse
Volk en is 4 juni uitgeroepen tot
Internationale Dag van On
schuldige Kindslachtoffers van
Agressie. Dat klinkt nu zeer in
ternationaal. maar de dag was
ooit door de Algemene Assem
blee van de VN bedoeld als ver
oordeling van de Israëlische
'daden van agressie' tegen Pa
lestijnse en Libanese kinderen.
Veel speciale dagen worden 'ge-
^w<
vierd met toespraken ec
cussiès tussen diplomat! HL*
17 oktober, de Internatic nnegi
Dag van de Verdelging1.; plosie
Armoede, werden enkelt nteisl
Zwitsers uitgenodigd op: vierd
ropeseVN-hoofdkwarttë nViln
nève om aldaar de diven enst h
senrechtenverklaringen
lezen.
aan de VN-dagen vaal ngew
lisloos voorbij, met dei
cennia is het al helemaal
gesteld, vooral omdat et
van zijn. Zo zitten we—
t we er erg in hebben
iddenin het Internatic! q
;cennium voor de Red rReni
van Natuurrampen, hetl
nationale Decennium va
Werelds Inheemse Bevo
het VN-Decennium voo: fie§
rele Ontwikkeling en hel
nationale Decennium vu SMüi
Verdelging van het Kolot [d eet
me. Sommige thema's» Jpen c
voor een tweede, derdef Uaere
vierde decennium vans
haald. P310
Bij jaren is het eenvoud. Pe mo
kunnen slechts één ther
jaar verdragen. Dit jaarp a
aandacht uit naar de oa
Dat onderwerp komt dit
ook uitgebreid aan bodt
de wereldtentoonstellinÉll"|
98 in de Portugese hoot.
Lissabon, die als thema!
'De oceanen - de erfenis
toekomst'. Expo 98 zalm
wachting vijftien miljoei
kers trekken. -
De keuze voor de ocean; 01
kende wel dat er geen ofi
VN-jaar is voor de 50ste'
dag van de UniverseleVi
ring van de Rechten van
Mens, op 10 decemberd s|
Maar de VN hebben dal
beerd dat recht te zetten
op Internet liefst 80 sug§
te doen voor een gepas* De
ring van die verjaardag
de ideeën is dat treinen! nd
sen over de hele wereld' P
omgetoverd in 'rijdende
ken', door ze te versiere e'
fragmenten uit de mens
rechtenverklaring.
lesch
chem
teari
jsi E
erd die
Het v
V idse li
Ti in he
chten
datd
nRt!
JSSEL.
brach
Oph
rRem
op Zijl
SHINGTI
tendi
terrei
hun
