Kind kan zelf om euthanasie vragen
amer: Veiligheid rond
hiphol moet beter
kabinet biedt zorg
tra geld in 1999
Binnenland
Harde botsing Bolkestein
en Kok over Duisenberg
'Ik wilde niet weg. Ik moest'
Sportief campagnevoeren
Applaus voor fitte bejaarde
JAC 17 APRIL 1998
eer borstkanker in Nederland
haag» Dat in Nederland relatief meer vrouwen aan borst
teer sterven dan in andere EU-landen, ligt volgens minister
st van volksgezondheid aan een reeks van oorzaken. Zij
mt de steeds hogere leeftijd waarop vrouwen hun eerste
j krijgen en de steeds lagere leeftijd waarop meisjes begin
niet menstrueren. Ook factoren als voeding, lichamelijke
riteit en alcolholgebruik spélen een mogelijke rol, schrijft de
lister in antwoord op Kamervragen van het CDA. Uit een in
irt verschenen rapport van het Europees bureau voor de sta-
ekEurostat blijkt dat in Nederland per 100.000 vrouwen 38
iwen sterven aan borstkanker. Het gemiddelde in de Eu-
ese Unie ligt op 31 slachtoffers.
ito tegen container, vrouw dood
ikenhamEen container op de rijbaan is een 25-jarige vrouw
•mmeloord noodlottig geworden. Zij zat als passagier in een
sonenauto die in volle vaart tegen de container reed en in
sloot naast de weg belandde. Het ongeval gebeurde in het
irijsselse plaatsje Blankenham. Behalve de vrouw zaten in de
look twee inwoners van Lemmer. Deze raakten gewond en
naar een ziekenhuis in Heerenveen gebracht. De brandweer
est de drie slachtoffers uit het wrak halen. De lege maïscon-
lerwas tijdelijk op de rechterrijbaan gezet om te worden ge-
eld op een aanhanger van een vrachtwagen.
ingen (14) moet veevoer eten
erk» Vier jongens uit Nijkerk hebben een 14-jarige schoolge-
itzo ernstig gepest dat het openbaar ministerie heeft beslo-
de pestkoppen op te pakken. Het viertal van 13, 14 en 16 jaar
i schopte en sloeg de jongen en dwongen hem onder meer
voederbieten te eten. Het slachtoffer durfde geen aangifte te
in, maar politie en justitie vonden de zaak zo belangrijk dat
elf een onderzoek instelden.
van Pc
;rslag{
grafen
in de
Thais-(
long- laag jan kuys
1 Nol
„Dit;
ie van
oen d(
tkte
i voort
jden
de
ja
Rode
eel
meties
s met
kelijk
Dewo: o
iii
'rdam e
n wat
enl* n i
;erspi 5t
'weede Kamer wil dat mi-
Jorritsma van verkeer en
irstaat binnen drie maan-
een reeks maatregelen pre-
eert om de veiligheid rond
phol te vergroten. De maat-
Ten moeten voorkomen dat
het toenemende vliegver-
de omgeving van de lucht-
n almaar onveiliger wordt.
dA-Kamerlid R. van Gijzel
met het voorstel tijdens
debat over de geluidszones
1 Schiphol. Van Gijzel geeft
lat vliegtuigen veiliger wor
maar door het steeds gro-
aantal vliegbewegingen
dt het rond de luchthaven
;aldo onveiliger,
ndat het kabinet heeft uit
roken dat de veiligheidssi-
e rond Schiphol niet slech-
lag worden dan in 1990,
Van Gijzel in een motie
de aanvullende maatregelen
1. De Kamer steunde de
ie unaniem,
n voorstel van D66-woord-
derVan 't Riet om Schiphol
aar niet toe te staan 20.000
vliegbewegingen uit te
en, haalde het niet. Volgens
is het toestaan van extra
tbonden vinden bod onvoldoende
ee dijl
de we H/
s vooi
®nPf kabinet heeft gisteren na
^^Jizame onderhandelingen
de werkgevers extra geld
we8e| chikbaar gesteld voor de
•CAO's. Om hoeveel geld
is niet bekend, maar
ens premier Kok is het w
om een tweejarige CAO af
uiten.
problemen zijn daarmee
üf'J>ens noE n'et uit
NZf-onderhandelaar
Breteler wees erop dat
nog zijn achterban, de zie-
huisdirecties, het groene
W moeten geven. Bovendien
mole: in bonc}en gisteren al di
jn. Je weten dat ze de geboden
1 waai nte nQg gjt-jjd veel te klein
Hen len.
rit op et kabinet wil voor 1999 een
nietl pr0Cent meer loonruimte
m thikbaar stellen dan de 3
cent van dit jaar. Samen met
'tregelen om de werkdruk te
Hinderen (0,6 procent) en
en, ale maatregelen moet dat
nte schePPen voor een CAO
in de pas loopt met de
n Nederlands Persbureau GPD Geas
'Toestemming van ouders is niet altijd nodig'
Kinderen tussen de twaalf en achttien jaar die uitzicht
loos en ondraaglijk lijden, bijvoorbeeld als gevolg van
een ernstige ziekte als kanker, kunnen op verzoek eutha
nasie krijgen. Daarbij is niet altijd toestemming van ou
ders of voogden nodig. In uitzonderlijke gevallen moeten
ook euthanasieverzoeken van kinderen onder de twaalf
jaar 'serieus worden genomen'.
rigen dan de in 1995 van kracht
geworden Wet op de genees
kundige behandelingsovereen
komst. Daarin wordt alleen ge
steld dat zieke minderjarigen
tussen de 12 en 16 jaar een me
dische behandeling kunnen
weigeren.
Het gisteren ingediende ini-
den haag gpd
Deze verstrekkende mogelijk
heid lanceren de paarse coali
tiepartijen D66, WD en PvdA in
hun gisteren bij de Tweede Ka
mer ingediende initiatief wets
voorstel over euthanasie. Dit
t veel verder voor minderja-
tiatiefwetsvoorstel stelt dat min
derjarige patiënten van tussen
de twaalf en achttien jaar een
arts om euthanasie kunnen wa
gen als de ouders of voogd
daarmee instemmen. Het be
lang van het kind kan in bijzon
dere gevallen echter de wens
van de ouders overstijgen, vin
den de paarse fracties. Als een
kind tegen de wil van de ouders
in 'weloverwogen levensbeëin
diging wenst' en er is sprake
van een 'noodsituatie', dan kan
een arts aan het verzoek gehoor
geven.
In een toelichting verklaren
D66, WD en PvdA dat 'wettelij
ke vertegenwoordigers niet al
tijd de wil van de minderjarige
kunnen blokkeren'. Euthanasie
beneden de twaalf jaar is buiten
het voorstel gehouden. Toch
houden de drie fracties deze
mogelijkheid open, maar ou
ders moeten daar dan wel mee
instemmen. „Kinderen die heel
ernstig ziek zijn, kunnen soms
op heel jonge leeftijd al in een
meer volwassen fase zijn geko
men dan veel oudere leeftijdge
noten, zodat een van hen af
komstig verzoek tot levensbe
ëindiging serieus moet worden
genomen".
Volgens een woordvoerster
vluchten juridisch niet goed ge
regeld. De fractie is wel bereid
Schiphol binnen de afgesproken
milieugrenzen extra groeimoge
lijkheden te bieden, maar alleen
als een en ander goed geregeld
is.
De opstelling van D66 leidde
tot boosheid bij minister Jorrits-
ma en hoon bij de andere rege
ringsfracties en het CDA. Die
fracties vonden dat D66 eerder
met die bezwaren had moeten
komen. Bovendien zijn zij ervan
overtuigd dat Jorritsma het dit
maal wel allemaal juridisch in
orde heeft. De motie van Van 't
Riet kreeg alleen steun van klein
rechts, Groen Links en Socialis
tische Partij.
Volgens het Aanvullend Ge
bruiksplan, dat luchthaven
Schiphol heeft opgesteld op ver
zoek van minister Wijers, is het
mogelijk om dit jaar 20.000 ex
tra vluchten uit te voeren op
Schiphol en ruim onder de
norm van 15.100 geluidsbelaste
woningen te blijven. Wel wordt
de geluidszone op een paar
controlepunten overschreden,
maar dat gebeurt op plaatsen
waar zich geen dichte woonbe
bouwing bevindt, aldus het rap
port dat gisteren aan de be
windsman werd overhandigd.
van de Vereniging voor Vrijwilli
ge Euthanasie komt euthanasie
op minderjarigen voor. Vooral
bij kankerpatiënten die soms ja
renlang zeer zware medische
behandelingen ondergaan of in
een terminale fase verkeren.
Het is niet bekend hoe vaak dit
voorkomt, want dit wordt niet
geregistreerd.
Het initiatief-wetsvoorstel is
afkomstig van D66 maar is na
enkele kleine wijzigingen mede
ondertekend door WD en
PvdA. Het voorstel beoogt om
in het Wetboek van Strafrecht
artikel 293 een strafuitsluitings
grond op te nemen op basis
waarvan euthanasie onder
voorwaarden mag worden toe
gepast. Als artsen zich aan de
wettelijke eisen houden, wor
den ze niet vervolgd. Ze worden
wel verplicht een geval van eu
thanasie te melden. Tot nu toe
wordt dat door maar 40 procent
van de artsen gedaan. Melden
ze niet dan zijn ze strafbaar, al
dus D66-Kamerlid Van Boxtel.
Regionale toetsingscommissies
moeten elk geval beoordelen of
aan alle zorgvuldigheidseisen
zijn voldaan. Bij twijfel wordt de
officier van justitie ingescha
keld.
WD-leider dient omstreden motie tocli in
den haag«anp
WD-leider Bolkestein is giste
ren hard gebotst met premier
Kok over de strijd om het voor
zitterschap van de Europese
Centrale Bank. Bolkestein dien
de een motie in waarin hij stel
de dat de Frans-Nederlandse
betrekkingen worden geschaad
als Frankrijk blijft vasthouden
aan de eigen kandidaat Trichet
boven de voormalige DNB-pre-
sident Duisenberg. Kok riep
Bolkestein vergeefs op de motie
in te trekken. Hoe openlijker
Nederland het gevecht voert,
des te harder zal Chirac zich op
stellen, redeneerde hij.
Bolkestein wilde echter van
geen wijken weten. Volgens
hem is het typisch Nederlands
om bevreesd te zijn voor het na
tionale belang op te komen. In
andere landen zou zo'n hou
ding niet uit te leggen zijn, al
dus de WD-leider.
Bolkestein wees erop dat de
Franse president Chirac eerder
gisteren op een persconferentie
had verklaard achter de kandi
datuur van de Fransman Tri
chet te blijven staan voor het
presidentschap van de Europe
se Centrale Bank.
Eerder op de dag had Wallage
nog geprobeerd Bolkesteins
steun te verwerven voor een an
dere motie, waarin steun zou
worden uitgesproken voor het
kabinetsbeleid om Duisenberg
benoemd te krijgen. De WD-
leider weigerde echter, volgens
diverse bronnen in zijn omge
ving omdat hij niet als eerste
ondertekenaar van deze motie
zou mogen optreden.
Enkele WD'ers vonden dat
Bolkestein de door Wallage ge
boden vluchtweg had moeten
aangrijpen. Zij ventileerden de
ze mening echter niet in een
fractievergadering die de WD
gisteravond belegde. Daar kreeg
Bolkestein unanieme steun. De
motie van de WD-leider werd
uiteindelijk verworpen. Alleen
de CD van Janmaat steunde de
liberale oproep.
moerdijk» Het lijkt een ongeluk, maar deze botsing is opzet. Op het Hollands Diep bij Moerdijk ramde gisteren een binnenvaartschip mids
cheeps een chemicaliëntanker. De crash moest uitwijzen in hoeverre de dubbele wand van de tanker tegen de klap bestand was.
FOTO AP GERRIT DE HEUS
Demente ouderen bewaakt met chip
werda, en bezorgt medebewo
ners een grotere bewegingsvrij
heid. Dankzij het systeem hoe
ven afdelingsdeuren volgens di
recteur Ferwerda niet meer op
slot.
Hij vindt niet dat de maatre
gel te ver gaat. „Wij dragen de
verantwoordelijkheid voor onze
bewoners. Als een patiënt aan
het zwerven gaat, kunnen de
problemen veel groter uitpak
ken", meent de directeur.
Demente bewoners van ver
pleeghuis Meander in Veendam
krijgen een chip in de hak van
hun schoen. De chip moet er
voor zorgen dat verpleegkundi
gen bijtijds een waarschuwing
krijgen als een verwarde bewo
ner het huis verlaat.
De 'elektronische bewaking
dient de veiligheid van demente
patiënten, zegt directeur Fer-
De vrouw van...
den haag gpd
marktsector. Voor dit jaar was
aanvankelijk 900 miljoen be
schikbaar, een bedrag dat vori
ge week al werd opgetrokken to't
ruim een miljard gulden. Werk
gevers en bonden wezen dat
bod van het kabinet eensgezind
af. Het kabinet besloot toen in
te zetten op een tweejarige CAO
waarbij in totaal zes procent
loonsverhoging uit de bus rolt.
Volgens Klein Breteler bieden
de voorstellen voldoende per
spectief om er mee naar de NZf-
leden te gaan. Echt tevreden is
hij niet 'maar je moet wel kijken
naai' wat maximaal haalbaar is'.
De bonden hebben al aange
kondigd vanaf 23 april met har
de acties te beginnen. Zij eisen
4,5 procent meer loon en willen
daarbovenop nog 1,5 procent
voor arbeidsmarktbeleid. De
Abvakabo is niet onder de in
druk van het bod dat het kabi
net heeft gedaan. „Op het eerste
gezicht is het absoluut onvol
doende." Ook de vakbond CFO
denkt dat het bod veel te mager
Frits Bolkestein heeft een nieuw
wapen in de WD-verkiezings-
strijd geworpen: zijn vrouw. Zoals
opponent Wim Kok zijn Rita inzet
om zijn vaderlijke imago op te
poetsen, zo wil de WD'er dat
ook. Tijdens het televisiepro
gramma van Karei van der Graaf
kwam het echtpaar Bolkestein
opdraven. Frits, normaal goed
van de tongriem gesneden als hij
op het scherm verschijnt, werd
helemaal ondergesneeuwd door
'zijn Femke'. Ze bekende de in
terviewer af en toe van schaamte
haar hoofd af te wenden als Frits
op de buis was. Hij kwam vaak
over als een houten klaas, vond
ze. En tijdens de komende verkie
zingen zou ze zeker niet op hem
stemmen. Bolkestein zat er naast
en keek ernaar.
Woensdag kwam GroenLinkser
Mohamed Rabbae de WD-leider
tegen in de wandelgangen. „Ik
zag je zaterdag bij Karei", zei
Rabbae op pesterige toon.
„Hmm", reageerde de WD'er
nors. Waarop Rabbae doorging:
„Leuke vrouw heb je. Een héle
leuke vrouw."
Nieuwe poster
rotterdam gpd
D66 laat een nieuwe verkiezings
poster maken. Dat gebeurt nadat
het landelijk campagneteam werd
overstelpt met klachten van D66-
leden die ontevreden zijn over de
huidige poster van hun partij.
Weliswaar is de poster artistiek
verantwoord - een groene achter
grond met de belangrijkste pro
grammapunten en op de voor
grond een in een paarse verf ge
doopt verfstokje - maar veel aan
dacht zeil het volgens de criticas
ters niet trekken.
De partij staat er al niet best voor
in de peilingen, maar met deze
poster op de verkiezingsborden
zal de oorlog tijdens de beslissen
de dag op 6 mei zeker niet wor
den gewonnen, denken ze. Zo is
bijvoorbeeld de poster van de SP
twee keer zo groot. Bovendien
verliest het D66-aanplakbiljet bij
fikse regenbuien de groene kleur.
Volgende week hangen in de
twintig grootste steden een nieu
we, veel opvallender poster.
Borrels en een heftig debat bij vertrek Tweede Kamerleden
den haag gpd
den haag dineke van der burg
De medewerker van Marijn de Koning
heeft voor drie dozen met wijnglazen ge
zorgd. De flessen staan al klaar, hapjes zijn
in de maak. Straks wordt het borrelen op
de kamer van het D66-Kamerlid. Haar af
scheid moet worden gevierd, net zoals zo
veel dingen die de 'gezellige D66-dikkerd'
altijd aangreep om te kunnen vieren.
De laatste vergaderdag van parlementariër
Marijn de Koning zit erop. Zij pakt haar
spulletjes. Niet per se vandaag of morgen.
Maar vóór 6 mei moet haar kamer in elk
geval leeg zijn. Hoe dat moet? „Ik weet het
niet. Ik heb altijd zo ontzettend veel spul
len om me heen. Thuis ook. Ik kan bijvoor
beeld maar vanuit één kant mijn bed berei
ken. Aan de andere kant ligt een berg pa
pieren, nota's en paperassen."
Nu eindelijk de vergaderdruk is weggeval
len, komt er tijd vrij om met weemoed te
rug te kijken. „Ik wilde niet weg. Ik moest
van de fractie. Het bericht kwam voor mij
onverwacht. Later vroeg ik wat er mis was.
Ze vonden mij te impulsief en te slordig.
Nou ben ik inderdaad ook wat slordig en
impulsief, maar ik zie niet in waarom je
daarom je Kamerwerk niet goed kunt doen.
Ik werk keihard en heb veel voor elkaar ge
kregen". Niet dat ze kwaad is. Dat ligt niet
in haar aard. Ze is juist bezig nog een feest
je te organiseren voor de gehele D66-frac-
tie. Met zijn allen op 17 mei naar Schier
monnikoog, de dag voor het officiële af
scheid van de Kamerleden.
Het is een vreemde dag voor de vertrek
kers. Sommigen krijgen een bloemetje van
de blijvers, terwijl anderen juist hopen dat
niet te krijgen. „Stel je voor, dan lijkt het
net alsof ze blij zijn met mijn vertrek",
lacht WD'er Willem Keur.
Bewindspersonen bedanken vertrekkende
Kamerleden voor hun inzet. CDA'er Ad
Lansink bijvoorbeeld krijgt tot zijn grote
genoegen een compliment van onderwijs
minister Ritzen, die hem prijst om zijn gro
te kennis en betrokkenheid.
PvdA'er Wim van Gelder vertrekt na twaalf
jaar. Vertwijfeld kijkt hij naar zijn kast en
vraagt een tikje wanhopig aan zijn mede
werker* hoeveel verhuisdozen hij nodig
heeft. „Vijf', stelt hij voor. Zijn medewerk
ster pakt de telefoon en op een niet-tegen-
te-spreken toon bestelt ze acht dozen.
Net als Van Gelder heeft ook de liberaal
Keur zelf besloten het parlementaire werk
neer te leggen. Hij weet nu al wat hij gaat
missen: het bijzondere gevoel dat het hem
geeft om in het centrum van de macht te
bewegen en de hectiek van alledag. „Toen
ik nog niet in de Kamer zat, dacht ik vaak
'potverdomme, wat een stelletje zeikerds'.
Nu ik in de Kamer heb gezeten, weet ik dat
die zorgvuldigheid nodig is."
Voor GroenLinks-Kamerlid Leonie Sipkes
is de laatste dag druk, druk en nog eens
druk. Om kwart voor negen 's ochtends
komt ze aan en na een vluchtige opmer
king voor haar medewerker 'je zal me
vandaag niet veel zien' spoedt ze zich
naar de vergaderzaal. Twee onderwerpen
houden haar de hele dag bezig. Het vreem
delingenbeleid en de wapenexport, 's
Avonds laat kijkt ze met gemengde gevoe
lens terug op deze dag. „Twee moties heb
ik ingediend, die allebei te maken hebben
met mensen en veiligheid. Allebei hebben
ze het niet gehaald en ik vind dat heel erg
jammer."
's Avonds rond half tien neemt Leonie Sip
kes haar eerste broodje. Na haar ontbijt
had ze tot dan toe geen tijd gevonden een
hapje te eten. „Wat dat betreft is het wel
een zeer typische Kamerdag. Ondanks al
les, zal ik dat toch missen."
De ene partij doet het wan
delend, de ander fietsend. De
verkiezingscampagnes zijn
nu in volle hevigheid losge
barsten. En wie zo af en toe
spruitjes ruikt, vergist zich
niet. Amerika ligt immers el
ders.
D66 probeert de nakende
verkiezingsnederlaag een
sportief tintje te geven door
het Pieterpad te lopen.
D66'ers als Nicky van 't Riet,
Aad Nuis, Ursie Lambrechts
en Franciska Ravestein lopen
delen van het traject. Lijst
trekker Borst zet de kroon op
het werk door op 3 mei de
laatste vier kilometer te lo
pen naar de Pietersberg bij
Maastricht.
Is de stemmenwinst van de
ze activiteit tamelijk duister,
dat geldt ook voor de 'cam
pagnefietstocht' die de PvdA
in het noorden des lands or
ganiseert. Aüetisch gebouw
de Kamerleden als Zijlstra en
Rehwinkel doen noordelijke
steden en dorpen aan.
Wie zijn stem laat afhangen
van sportieve prestaties van
partijen kan echter niet om
het CDA heen. Aspirant Ka
merlid Gerda Verburg loopt
dit weekeinde de marathon
van Rotterdam, fractieleider
De I loop Scheffer schaatst in
Thialf en befietst de Valken-
burgse Cauberg. De andere
CDA'ers doen het handiger.
Zij voeren campagne per
speciale CDA-spacewagon.
En de WD'ers? Die rijden
per auto van feest naar feest.
Amsterdam Ze is overal als het maar buiten Den Haag
is. Erica Terpstra was gisteren dus aanwezig in het Am
sterdamse centrum voor ouderen De Kastanjehof. Sa
men met Rinus Michels applaudiseerde ze daar do
lenthousiast voor de 77-jarige Barbara Penning die lus
tig pedaleerde in de net geopende fitnessruimte van het
centrum. De Nederlandse Orthopedische Vereniging
betaalde de ruimte omdat ze dit jaar een eeuw bestaat.
FOTO ANP COR MULDER
