'Gemeente Leiden minacht de kunst' Schipperen aan dek van een indrukwekkend cruiseschip eteranen Buena Vista Social Club ontroeren Carré m Cultuur&Kunst Onderwaterstuk met ipvallend droge humor ff Bernhard tergt publiek [PAG 14 APRIL 1998 rijsdam, 071 -5356444, plv, chef ad van kaam 071 -5356443 Dui)e 7 Monca afi 70, H.o,a, Vereldbfr bobank VM, P0> (Spa) ]i 3. Clave i Etxet itja Schuurman in film Jos Stelling £T. Actrice Katja Schuurman speelt een van de hoofdrollen n nieuwe film van regisseur Jos Stelling. De opnames be en deze zomer. Stellings film is losjes gebaseerd op Jean jFranssens boek 'Broederweelde', een deel uit diens auto- j trafische trilogie over zijn jeugd en zijn familie. jnsburg-Oranje Expositie jgURGi In het gemeentehuis van Rijnsburg opent burge- stérA.P van der Lee maandag 20 april de Rijnsburg-Oranje ositie. Te zien zijn werken van Mady Herklots-Rusche, Jen- e van Doorn, Suzan Visser-Off ere ins, Martijn Plettenberg, svan Hoogdalem en Wim de Winter. De opening heeft is om 20.30 uur. De expositie is tot en met 1 mei te bezichti- op werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot en 17,00 uur. eiderdorp Blues' op cd iDORP» Het muziekstuk 'Leiderdorp Blues' is op cd opgeno- Het schijfje wordt vanavond, na de installatie van de nieu- gemeenteraad, gepresenteerd in het Leiderdorpse gemeente- I. Het werk is gecomponeerd door Wik Hom en in het kader Leiden Cultuurstad in juni 1997 voor het eerst uitgevoerd, stuk wordt gespeeld door Swingin' Crash en Drumfanfare ■o. De cd is voor f. 12,50 te koop bij Sjelter, boekhandel De Liethorps Boeckhuys. ie Kingsmen: eindelijk royalties kancisco Na dertig jaar gaat de Amerikaanse rockband The jmen eindelijk verdienen aan 'Louie Louie', de wereldhit ze in 1963 opnamen. Volgens de rechtbank hebben ze al die ten onrechte geen royalties ontvangen. De groep deed in tri Bafstand van de rechten op het nummer in ruil voor 9 pro- tvan de in de toekomst te ontvangen rechten en verkoop sten. Maar daar hebben ze nooit iets van teruggezien. In sleepten ze de muziekuitgeverij en het platenlabel die nu echten bezitten, voor de rechtbank. Die stelde vrijdag vast de twee bedrijven nooit één cent hebben uitgekeerd. The gsmen, die nog steeds optreden, krijgen nu alle inkomsten iet lied sinds 1993 heeft opgeleverd. 'Louie Louie' is in 1955 rderythm 'n blues-zanger Richard Berry geschreven. Sinds- 2 lis het meer dan duizend keer opgenomen, ondermeer door 1 and Tina Turner en The Kinks. leiden emile hollman Ook 'Ochtendkroniek', het jongste stuk van de Zuid-Limburgse theatergroep De Federatie han delt over mensen die in een niet-alledaagse situa tie tot elkaar zijn veroordeeld. De acteurs Juul Vrijdag, Monic Hendrickx, Hans Hoes, Evert van der Meulen, Remco Melles en Anne Martien Lousberg komen elkaar gedurende een fraaie nacht tegen op het dek van een indrukwekkend schip. Waren de personages in het stuk 'April 1864- 1889', vorig seizoen, nog op elkaar aangewezen in die van God verlaten negorij van het Wilde Wes ten, in 'Ochtendkroniek' is een familie bijeenge komen om feest te vieren op een cruiseschip. „Ie dereen kent dat wel," zegt schrijver Peer Witten- bols. „Van die georganiseerde feesten waarop al tijd het moment aanbreekt dat je weg wil. Maar je hoopt altijd op een paar mooie momenten: op een sympathieke glimlach bijvoorbeeld. Ook mijn personages zijn daarnaar op zoek." „Naar ongedwongenheid," vult regisseur Rob Ligthert aan, „Dat eens iets van zelf gaat." Peer Wittenbols ontwaarde de mechanismen een dag eerder op het trouwfeest van zijn broertje. „Op zulke dingen ga je letten. Niks is zo kunstmatig als het geven van het jawoord. Maar als ze even naar elkaar kijken, die ene blik uitwisselen, schiet de hele kerk vol. Je herkent het, dit is liefde. Ac teurs kunnen dat ook spelen." Ligthert: „Jij wil dat herkennen, jij wil dat geloven." Wittenbols: „Je herkent het omdat het zo georganiseerd is." Ligthert bestrijdt dat: „Want alles is erop gericht dat het waar is." Wittenbols: „Binnen al die af spraken en dat hele keurslijf zie je een oprechte poging om zo eerlijk mogelijk te zijn. Een poging om zo oprecht mogelijk 'ja' te zeggen." Maar wat is dan uiteindelijk nog het verschil tussen theater en werkelijkheid? Wittenbols: „Het ene is echt, bij het andere spreek je af dat het echt is. Er staat heel groot Theater boven. Het doel is te laten zien dat iedereen zijn best doet het beste ervan te maken. Dat mag ons troosten en kan verruimend werken. Theater is ontleding van de werkelijkheid. Voor het eerst heeft de Federatie een decor la ten bouwen: een dek van een schip, een kajuit, fraai uitgelicht. Enig verband met de Titanic mag niet worden gelegd. En ook niet met de televisie serie Love-boat, hoeveel van die afleveringen Wittenbols ook heeft gezien. Hij zegt ingehaald te zijn door de realiteit. Net als in zijn tragikomische western 'April', waarin alle paarden het leven lie ten door een geheimzinnige ziekte, terwijl de kranten ten tijde van de première bol stonden van verhalen over BSE. De bezoekers maken let terlijk twee uur mee van een driedaagse zeereis. De zes personages zijn nachtdieren geworden en komen nu en dan gedurende de nacht een lucht je scheppen aan dek. Ze dralen wat rond, ont moeten medepassagiers, hun privé-omstandig- heden bedreigen de feestelijkheden. Waarom heeft De Federatie gebruikgemaakt van zo'n klassiek theatergegeven? „Omdat het zo'n heldere, theatrale omgangsvorm schept waarbinnen je je persoonlijke draai kunt laten zien. De Federatie luistert altijd naar dramaturgi sche wetten om daarbinnen vervolgens de vrij heid te zoeken. We moeten het niet zo hebben van enorm dramatische gebeurtenissen, maar van hoe mensen met elkaar omgaan, kleine con flictsituaties. Al jaren proberen we te laten zien hoe mensen zich gedragen, hoe ze schipperen, hoe ze aanrommelen, hoe ze samen de boel draaglijk proberen te houden. Ons lot is dat we mensen zijn. Niemand lukt het om onder zichzelf uit te komen." 'Ochtendkroniek', van De Federatie, morgen avond in het LAKtheater, Cleveringaplaats 1, Leiden. Acties voor uitbreiding Lakenhal krijgen theater ecensie susanne lammers voorstelling. De ondergang van het Hollandse Atlantis door larée. Regie: Joan Nederlof. Spel Sophie Hoeberichts, Finn Poncinn, udmundsson, Ute Apfelstedt. Ge- 10/4, Leidse Schouwburg. z (Po# :ens wat vaker in de zee- el, adviseert muziekthea- ep O'Mamarée. Maar wel chtig, want als hij breekt, ve er allemaal aan. Hin- is die ecologische moraal daarvoor wordt hij met te itige rock en te veel humor cht. O'Mamarée maakt jÜjektheater voor de hele fa- over 'reizen en culturen', 'De ondergang van Na stond het verhaal van het vtje van Stavoren model, ke weduwe die door haar het stadje Stavoren len zandbank hielp, rijke weduwe heet hier Pe- la Romkes en vist uit apzucht de hele Zuiderzee zelfs de baby-visjes ontko- niet aan haar fijnmazige, us verboden, netten. De overgebleven vissen een afdoende list en in het eiland naar de die waarbij ze alleen de arme Stroeve sparen, omdat die op haar manier geholpen Het verhaal is niet groots, maar wel erg aanstekelijk door de muziek, de komische rolwis selingen en veel gekke grapjes. Voor een onderwaterstuk is de humor opvallend ciroog. Stok vis, de drummer, en Zaagvis, de violiste, bespelen een flink aan tal instrumenten, waarmee een mooie diepzee-sfeer en swin gende Nederpop gemaakt wor den. Harry de haring, gehuld in een beeldschone zwarte jurk met zilveren maliënkolder en een kek petje, speelt ook de in halig weduwe; Chantal de kwal is met een paar vlechten tevens Lijsje Stroeve. De overige vissen zijn fantastische handpoppen, zoals Ans de ansjovis en Bas Knorhaan, een soort pyjama-vis en de 'jeroentjes', een onduide lijk soort zeebeestjes, die zich aan de vingertoppen van afwas- handschoenen bevinden. Het moment waarop de vis sen wraak nemen, door een walvis de dijken te laten aanval len, is een reuze spektakel. De ramp wórdt fraai verbeeld door een groot spandoek waarop een walvis frontaal is afgebeeld en dat als een net over de valse Pe- tronella heen wordt gegooid. Maar het kreng wil maar niet verzuipen, en dat is jammer, want daardoor duurt de voor stelling net vijf minuten te lang. De groep kunstenaars die vrijdagavond enkele uren het Stedelijk Museum De Lakenhal bezette, bereidt nieuwe acties voor. Van avond valt in de gemeente raad, tijdens de behande ling van het collegepro gram, een besluit over de Lakenhal. Een meerder heid (PvdA, D66, CDA en Groen Links) wil afzien van de uitbreiding van het mu seum, onder meer vanwe ge de kosten die worden geschat op 40 miljoen gul den. De Leidse kunste naars zeggen zich daarbij niet te zullen neerleggen. leiden wim koevoet Op de wat langere termijn den ken de kunstenaars aan een sa menwerkingsverband met de Vereniging Oud Leiden. De voorzitter, C. Waal, heeft zich in deze krant uiterst kritisch uitge laten over het besluit geen nieu we Lakenhalvleugel te bouwen. B. Geerts, spreekbuis van de actievoerende kunstenaars, geeft toe dat de bezettingsactie maar half is gelukt. Hij had ge rekend op een opkomst van zo'n veertig kunstenaars maai er deden er maar twintig mee, van wie de helft de Lakenhal al verliet toen de bezetting nog moest beginnen. „Die Leidse kunstenaars, dat zijn gewoon tachtig individua listen die niet telkens als het kunstklimaat in gevaar komt, hun atelier uitrennen. Er is ook slecht gecommuniceerd. De persoon die de kunstenaars van Haagweg 4 zou optrommelen, heeft dat nagelaten. Bovendien begon daar vrijdag een exposi tie." Een paar dagen na de actie blijft Geerts beweren dat de ge meente de kunst 'minacht'. Het omstreden Lakenhalbesluit partijen er in het college zitten Lakenhal, door niet een raadslid kunst in hun takenpakket heb- vormt een nieuw bewijs „dat de en in welke krachtsverhoudin- zijn benaderd, is in zijn ogen Leidse gemeentepolitiek geen gen. Het zijn gewoon de perso- ook een teken aan de wand. belangstelling voor en geen affi- nen." Dat Geerts en de zijnen Hij vervolgt: „Tekenend is niteit met de kunst heeft." En: het hele paasweekeinde, na de ook dat er niet eens meer amb- „Het maakt ook niet uit welke toch opzienbarende actie in De tenaren zijn die de beeldende ben zitten. Dat is ook de de re den dat mevrouw Y. van Baarle, voormalig sectorhoofd van de kunstenafdeling, naar Haarlem is uitgeweken." Volgens Geerts waren de kun stenaars met Van Baarle beter af, ook al drongen haar verdien sten niet altijd door tot de bui tenwacht. „Ze schreef sterke nota's maar de toenmalige wet houder cultuur, Hennie Koek van de PvdA, kreeg ze zelden door het college." Het raadslid op wie de kun stenaars het meest de pik heb ben, is PvdA-fractievoorzitter R. Hillebrand. „Hij was ook dege ne die van het Centrum Beel dende Kunst af wilde." Hille brand zou de onderhandelaars van D66, CDA - en in mindere mate - Groen Links de uitbrei ding van De Lakenhal uit het hoofd hebben gepraat. „Dat is gebeurd vanuit een bekrompen visie. Kunstenaars kosten alleen maar geld. Oude kunst, zoals Floris Verster en Lucas van Ley- den en moderne kunst, van Mondriaan of Picasso, leveren geld op. Dat weten ze nog wel. Maar hedendaagse kunst, daar hebben die politici geen Hauw benul van. Dat de kunst van nu de oude kunst van de toekomst wordt, ontgaat ze." „Hillebrand en de wethouder cultuur, D66'er A. Pechtold heb ben geen enkele moeite gedaan om hun onverwachte besluit toe te lichten. Plotsklaps werd bekend dat De Lakenhal niet zou worden uitgebreid. De vele plannen, de verkiezingspro gramma's en de ontwerpen die menig bouwkundestudent heeft gemaakt, hebben kennelijk geen enkele waarde. Het eerste hobbeltje voor de extra vleugel heeft zich nog niet eens aange diend. Ondertussen manifes teert Leiden zich als museum- stad. De gemeente pronkt met de veren van het rijk want al die andere musea die vernieuwen en uitbreiden doen dat met geld van de rijksoverheid. De ge meente gokt er gewoon op dat de mensen dat niet door heb ben." keenmas irdam» louis du moulin/gpd lederlandse documentaire Negras' van Sonia ;È|nan Dolz over de Cubaanse '.a Vieja Trova Santiague- it een half jaar na de we- remière nog steeds in de erdamse bioscoop tiet. Haar zoveel beroem- ega Wim Wenders zou aan doen dit hartver- lende portret te gaan be lt omdat zijn eerstvolgen- i mproject in vrijwel hetzelf- aanvater speelt. Erop geat- terd toonde de Duitse re ut zich zondag in Carré wel amper geïnteresseerd, door de kans op een 'halve lure' behoorlijk aanwezig lm tweed: j. w' ïef, p. Hrt fieme n inca Of lelonic 15 enl ioriteii ini lijk hi' tieklav or mom1 ;n." ■finale' iigheid le eind I neer daar de voorlopige ak van Wenders sterk ver met de werkwijze die otterdamse cineaste heeft een schets van het per uke leven van een stel ex- 'tbloeiers aan de hand van portages bij hen thuis en podium. Anderzijds staat handtekening' natuurlijk al jaten garant voor voldoen- II tginaliteit. f indien heeft de maker [onder veel meer 'lm Laufe •eit', 'Paris, Texas' en 'The 'fViolence' de beschikking Onmuzikale leidsman, die twijfeld voor een aantal 'dere accenten zal zorgen: ^ooder, die hem op het zette van een film over gtote ontdekking in Hava- Buena Vista Social Club. int bonte veteranengezel- 1 nam de Amerikaanse gi- 'Ptoducer een soort intro n-album, dat afgelopen Compay Segundo oogde van alle su jaar uitgroeide tot een van de aangenaamste verrassingen in wereldplatenland. Vooral in ons land sloeg de kennismaking met de 'stokoude Cubanen' in als de spreekwoor delijke bom, getuige de nage- >erkrasse knarren het meest levenslustig. foto gpd noeg spontane afzet van meer heidens karwei omdat de leden dan 100.000 verkoopexempla- ook solo dan wel in andere ren. Vandaar dat Nederland ook groepen volop actief zijn. Uiter- een streepje voor had bij de in- aard mochten Cooder als Wen- ternationale lancering van de ders niet op het appèl ontbre- BVSC als concertattractie, vol- ken. gens platenbaas Nick Gold een Laatstgenoemde liet weten niet meer aan de 'Buena Vista's' te kunnen ontkomen, doordat Cooder hem zo verschrikkelijk nieuwsgierig had gemaakt, toen deze bezig was met de sound track voor 'The End Of Violen ce', hun eerste samenwerking sinds 'Paris, Texas' veertien jaar tevoren. „Ry had zoveel moeite om zich te concentreren, omdat zijn gedachten maar steeds afd waalden naar z'n Cubaanse project. Ik moest er daarom ook wel kennis van gaan nemen," aldus Wenders, die eenmaal op verkenning in Havana een drie dubbele schok te verwerken kreeg. „Vanwege de armoede, de al gehele sociale situatie en toch ook het artistieke klimaat. Maar al gauw stond voor me vast dat ik me niet met Cuba, maar met deze muzikanten zou bezighou den. Het levensverhaal van elk van hen is op zich al interessant genoeg voor een complete film, dus aan hen tezamen heb ik mijn handen meer dan vol." Cooder, eind jaren zestig al bij The Stones een gewaardeerd inspirator en daar geruime tijd 'genomineerd' als opvolger van eerst Brian Jones en later Mick Taylor, zei verder zeer vereerd te zijn te mogen spelen met de tot voor kort onbekende Cu baanse grootheden. Ofwel: de geestverruimende dienst die zij hem hadden bewezen was voor hem minstens zo zaligmakend als de nooit meer vermoede in ternationale doorbraak voor henzelf. Zijn geweldige respect kwam ook tot uitdrukking in Cooder's opstelling tijdens de optredens. Zittend op de twee de rij, naast zoon Joachim (op de plaat ook al als percussionist present), leverde Cooder uitslui tend aanvullende bijdragen, op een enkel een-tweetje met Compay Segundo na. Deze als Francisco Repilado geboren nestor kreeg tijdens de ze romantische 'ronde van Cu ba' niet alleen de meeste speel ruimte, hij oogde van alle su- perkrasse knarren ook het meest levenslustig. Qua stram heid maakte Rubén Gonzdlez de meest kwetsbare indruk, ten minste zodra hij werd geacht weer even plaats te maken voor de solo van een ander uit de 21- koppige Club. Achter de toetsen maakte dit bijna-evenbeeld van Haille Selassie de eerder ont vangen complimenten van Co oder ('de beste pianist die ik ken') moeiteloos waar. En dan te bedenken dat deze Gonzélez zichzelf al bijna in het vergeet boek had opgeborgen, omdat zijn 'speelgoed' thuis ten prooi was gevallen aan houtwormen en hij geen geld kon vinden om een nieuw te bekostigen. De zang van Ibrahim Ferrer (71) rechtvaardigde de aankon diging van Cooder dat het ko mende solo-album van deze 'ouwe reus' wel eens de absolu te knaller van zijn 'missie Hava na' zou kunnen worden. Omara Portuendo (68), de enige vrouw van de BVSB en door Compay Segundo maar al te graag ge kust, tekende voor de mooiste uitspraak uit Cubaanse mond: 'Of je mij hebt kunnen zien hui len op het podium? Wat wil je als zoveel warmte je tegemoet komt! Maar door m'n tranen heb ik, de zaal inkijkend, nog wel kunnen waarnemen dat ik niet de enige was die zo ont roerd was." En die constatering klopte helemaal. Francis Durbridge overleden londen.anp ken uitgegeven. In ons land werden ook hoorspelen van Durbridge uitgezonden. Paul Temple heette daarin Paul Vlaanderen. In de jaren zestig werd op de Nederlandse radio ook Durbridges hoorspelthriller 'De sjaal' uitgezonden. Durbridge ging schrijven na aanmoedigingen van een leraar Engels op een school in Brad ford. Nadat hij van de universi teit was gekomen, werkte hij enige tijd bij een effectenmake laar. Toen hij 21 was, werd zijn eerste hoorspel uitgezonden. Hij schreef ook een aantal to neelstukken. De Britse schrijver Francis Dur bridge is op 85-jarige leeftijd overleden in zijn woning in Londen. Durbridge werd be roemd door de detectiveseries die hij eerst voor de BBC-radio en later voor de BBC-televisie schreef. In veel daarvan speelde de politieman Paul Temple een belangrijke rol. Paul Temple trad voor het eerst in 1939 op in een hoorspel. Dertig jaar later was hij voor het eerst in een te levisieserie te zien. Die serie liep tot 1971. Op basis van de radio- en televisieseries werden boe- theater recensie wijnand zeilstra Voorstelling: 'Ritter, Dene, Voss' van Tho mas Bernhard door Toneelgroep De Ap pel Spel: Sacha Bulthuis, Qanci Geraerdts en Hubert Fermin. Regie: Aus Greidènus. Gezien. 11/4, schouwburg Leiden. Nog te zien: t/m 16 mei in het Appeltheater, Den In de pauze van 'Ritter, Dene, Voss' halen enkele bezoekers hun jas op en vertrekken. Ze houden het kennelijk voor ge zien, hoewel ze hadden kunnen weten dat Thomas Bernhard zijn spelers en zijn publiek tergt. Bernhard is immers een onge makkelijk schrijver die met tal loze herhalingen zijn theaterpu bliek als het ware muiw maakt om zijn pessimistisch mens beeld aan hen op te kunnen dringen. De Appel-acteurs gaan daarin ver mee. In een uiterst somber stemmend decor creëren zij een sfeer van uitzichtloze triestheid. Twee zussen nemen de verzor ging op zich van hun broer, bij wie gekte en genialiteit op Bern- hard-achtige wijze zijn verbon den. De broer houdt filosofe rende monologen, de ene zus bemoedert hem en verdedigt haar keuze min of meer. De an dere zus gaat daar tegen in en verkiest apathie boven alles. Wil dat alles voor een publiek verteerbaar blijven, dienen de acteurs iets van humor te laten doorschemeren. Deze subtiliteit is aan Sacha Bulthuis, Qanci Geraerdts en Hubert Fermin ge lukkig besteed. Het lukt doordat soms al die treurnis toneelmatig gekunsteld en dus lachwekkend overkomt. Dat klinkt tegenstrij dig. En dat is het ook, maar dat hoort nu eenmaal bij het werk van Thomas Bernhard. Geen enkele schrijver ageert zo fel te gen het theater en tegen ac teurs, terwijl hij zelf vele thea- terstuken heeft geschreven en dit stuk zelfs naar 'intelligente acteurs' (Ilse Ritter, Kirsten De ne, Gert Voss) heeft vernoemd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1998 | | pagina 23