De magie van de chemie
'Bloedspatten op het plafond? Totale onzin!'
lei
Varkensrechten
Lente
Feiten Meningen
C'2C
ZATERDAG 11 APRIL 1998
Mensenrechten definieert de Grote Van Dale als de
rechten die geacht moeten worden de mens, als
staatsburger, van nature toe te komen en die de over
heid dient te erkennen en te eerbiedigen. Op grond
daarvan zou je naar analogie kunnen denken dat var
kensrechten die rechten zijn die het varken van natu
re toekomen en die de boeren en de overheid dienen
te erkennen en te eerbiedigen. Niets is minder waar!
Varkensrechten blijken vergunningen van varkens-
boeren in de intensieve veehouderij te zijn om aan
varkens het recht op een minimale vorm van dier-
waardig bestaan te ontzeggen.
Over die varkensonrechten werd de afgelopen
week in de Eerste Kamer gedebatteerd. Godlof, de
wet is, hoewel het kantje boord was, daar aangeno
men. Maar klonk er een schreeuw van afschuw op
over het onophoudelijk en voortdurend lijdentvan de
varkens? Is er iemand opgestaan die heeft uitgelegd
dat varkens, anders dan honden en katten, zichzelf
niet kunnen likken en dat zij daarom onder natuurlij
ke omstandigheden een modderbad nemen om hun
huid schoon te houden? Aangezien ze in de intensie
ve veehouderij zo'n bad niet kunnen nemen, wordt
hun huid schilferig en hebben ze de hele dag door
jeuk. Is de ondraaglijke jeuk van de varkens in de Eer
ste Kamer aan bod geweest?
Is er iemand opgestaan om uit te leggen dat var
kens niet kunnen zweten en dat enkel hun snuit hun
koelaggregaat is en dat zij het daarom in de volle stal
len altijd veel te warm hebben? Is er iemand die heeft
uitgelegd dal hun hoeven, vanwege het feit dat ze op
roosters of beton zitten, hard en droog worden waar
door ze barsten en ontstoken raken? Heeft iemand
erop gewezen dat 't voor een drachtige zeug een
enorme belasting is om aan
gebonden te zijn?
Als een zeug begint te big
gen wil ze zich kunnen draai
en, wil ze haar jongen zien.
Dat kan niet omdat ze geke
tend is. Heeft iemand tijdens
dat debat erop gewezen dat
varkens, net als mensen,
graag de omgeving waarin zij
verkeren grondig willen ver
kennen. Aangezien dat niet
kan in de intensieve veehou
derij vervelen de varkens zich
niet alleen dood, maar gaan
ze ook knagen aan de staar
ten van hun compagnons.
Geen nood, die staarten halen
wij er dan wel bij voorbaat
vanaf.
Is er iemand tijdens dat debat opgestaan om uit te
leggen dat varkens, omdat ze in de intensieve vee
houderij voedsel krijgen waarop ze nauwelijks hoe
ven te kauwen, allemaal kiespijn hebben? Heeft ie
mand erop gewezen dat een varken net zo schrander,
net zo leuk, net zo levendig is als een hond en dat het
daarom misdadig is ze op te sluiten in overvolle stal
len zonder de mogelijkheid van uitloop naar buiten.
Welnee, het ging in de Eerste kamer alleen maar
over de zogenaamde rechten van varkensboelen. Het
CDA had 't over familiebedrijven die gevaar liepen. O,
o, wat is het CDA toch begaan met 't gezin. Ia, maar
toevallig niet het varkensgezin. Geen CDA'er die op
komt voor 't recht van zeug en beer dm hun biggen
onder varkensvriendelijke omstandigheden groot te
brengen.
Godlof, de wet is er door. Er is een begin gemaakt.
Niettemin duurt het schrijnende onrecht voort. Niet
temin zitten nog steeds miljoenen varkens gehuisvest
op een manier die met de natuurlijke levenswijze van
't varken niets te maken heeft. En dan hebben we 't
nog niet eens gehad over de slacht. En over 't vervoer
naar het slachthuis. En over dagenlange transporten
waarbij varkens het ondraaglijk warm hebben in veel
te kleine veewagens.
Varkensrechten! Alleen al het feit dat zo'n woord,
wat het tegendeel betekent van wat 't zou moeten
zijn, zo vanzelfsprekend en klakkeloos gebruikt
wordt, zegt genoeg.
Zelfs in de Russische hoofdstad Mos
kou dreigt het lente te worden. Er
valt nog wel een verdwaalde sneeuw
bui, maar de zon wint aan kracht en
dus ontdooien de Moskovieten. De
lange winterslaap zit erop, de bont
mutsen en -mantels zijn weer voor
een paar maanden in de kast verdwenen en buiten
zie je al weer mini.
Het aanbreken van de lente, die hier overigens maar
een paar weken duurt, brengt altijd een geweldige
metamorfose tot stand. De mensen op straat zijn in
eens vriendelijker en de automobilisten hebben een
extra adrelinestoot gekregen en dus proberen ze nog
meer middenbermbeveiligingen plat te rijden dan
normaal. Kortom, de Rus herleeft. Een regeringscri
sis? Ze lachen er om. Problemen in en rond de flat?
Maakt niks uit. Ze gaan weer naar hun datsja's, want
daar speelt zich de komende maanden het werkelij
ke leven af.
Elke zichzelf respecterende Rus heeft een datsja. Dat
kan een veredeld kippenhok, maar ook een protseri
ge villa. Verschil moet er immers zijn. Maar het
maakt allemaal niets uit. Een datsja is een absolute
'must'. En wie er niet zelf een heeft, is nu driftig op
jacht naar een plekje waar de zomer kan worden
doorgebracht.
Wij zullen dit jaar verstek laten gaan. Natuurlijk heb
ben ook wij zo'n tijdelijk buitenverblijfje gehad,
maar daar was de lol gauw af. Als we bij onze idylle,
net buiten Moskou, arriveerden, zat de hele familie
van wie we het hadden gehuurd, in 'ons' huis tv te
kijken. Een enkeling was ook wel bereid even op te
staan en de soapserie in de steek te laten om te in
specteren wat we zoal aan leefgoed hadden meege
nomen. Privacy nul komma nul dus. En daarom
doen we het nu maar zonder datsja.
Het enige wat we eraan over hebben gehouden, is de
ontdekking van een fantastisch stukje oever aan de
Moskva. Bijna niemand weet het te liggen en daar
om is het er heerlijk toeven. Maar dat is nog even
wachten. Als het een beetje meezit kunnen we er
eind deze maand al weer zwemmen. Nu zitten de
ribakki, de vissers, er nog bij hun gaten in het steeds
dunner wordende ijs.
Voorlopig bereiden wij ons op de lente voor. Het is
werkelijk de tijd waarin de Russen menen de hele
wereld weer aan te kunnen. Het is de tijd van het
grote optimisme, van grote beslissingen. Natuurlijk
komt daar in de meeste gevallen weer niks van te
recht, maar het plan is er tenminste.
Zelfs de politie is besmet door de lentebacil. Onlangs
maakte ik een minuscuul verkeersfoutje dat normaal
toch altijd goed is voor een bon. Maar het gezicht
van de eerst nors kijkende wetsdienaar klaarde op
toen ik zei dat het waarschijnlijk door de lente was
gekomen.
hans hoocenduk
correspondent
akki
Gerard Hulshof neemt afscheid na 35 jaar omroep
Zijn kantoor deelt hij sinds 1
februari met Joop Daalmeij-
er, de nieuwe netmanager
van Nederland 1. Af en toe
staat hij zijn opvolger nog bij
met adviezen. Maar na 23
april is ook dat afgelopen.
Gerard Hulshof (59) neemt
dan, na 35 jaar, afscheid van
de omroep. Als succesvolle
en eerste netmanager
stroomlijnde hij Nederland 1
tot een herkenbaar geheel
met zorgvuldig op de doel
groep afgestemde program
ma's.
De klus is nog lang niet geklaard. „Er zijn
nog teveel slechte programma's. De
woensdag en de donderdag zijn zwakke
avonden. Omroepen zijn nog te bang om
met iets te stoppen als het niet goed
gaat." Desondanks wordt Hulshof niet
gekweld door de gedachte aan het nade
rend afscheid. Integendeel; de vrijheid
lonkt. „Het is welletjes. Al jaren geleden
bepaalde ik dat het op mijn zestigste af
gelopen moest zijn. Ik moet er niet aan
denken om nog vijf jaar door te gaan. De
geestelijke belasting is te groot."
Hulshof kijkt terug op een omroeploop-
baan die in 1963 startte bij de KRO-radio.
Vervolgens werd hij van plaatsvervan
gend Hoofd Radio, Hoofd Radio, Hoofd
Televisie, Directeur Radio en Televisie,
voorzitter van het overleg van pro
grammadirecteuren, lid van het dagelijks
bestuur van de NOS en directeur Pro
grammazaken AKN. De laatste jaren be
paalde hij als zenderbaas de programme
ring op het eerste net, met de beschik
king over een kwart van het geld en de
zendtijd. Niet slecht voor een gesjeesde
student tropische cultuurtechniek die
louter door toeval bij de omroep terecht
kwam.
Tijdens zijn studie in Wageningen was
Hulshof zeer actief in het studenten
toneel en het cabaret. Hij schreef teksten
en trad op in gerenommeerde zalen en
tijdens internationale festivals. Tijdens
zo'n avond in de Tilburgse schouwburg
aanschouwde een KRO-delegatie de ver
richtingen van het jonge talent. Hulshof
werd naar de KRO gehaald als redacteur-
lezer van de land- en tuinbouwberich-
ten. Al spoedig riep de bazin de nieuwe
kracht op het matje over zijn omroep-
kwaliteiten. Haar commentaar was kort
maar krachtig: 'Dit is niks en dit zal ook
nooit iets worden'.
Desondanks ging het balletje rollen, daar
bij de radio, en maakte Hulshof meteen
de mooiste tijd uit zijn loopbaan mee.
Vijf dagen in de week Van Twaalf tot
Twee met twintig tot dertig procent luis-
ederland
Gerard Hulshof: „Je moet een warm hart hebben voorde publieke omroep."
terdichtheid; daarvoor het eigenzinnige
en soms cabareteske programma Ouver
ture met Henk Terlingen waarin het duo
er onder meer als eerste in slaagde de
kersverse Duitse verloofde van Beatrix
aan de lijn te krijgen. Mede onder leiding
van diezelfde 'vrijbuiter' is de omroep
echter een strak geleid bedrijf geworden
dat voor de deur staat van een nieuwe
toekomst.
De huidige zendvergunningen van de
verschillende omroepen lopen in 2000 af.
Dan komt ei- vermoedelijk één concessie
voor alle omroepen, maar wat er verder
gaat gebeuren is onzeker. Een nieuw ka
binet moet de inrichting van het bestel
rla die datum gaan bepalen. De scheiden
de omroepbons zal tegen die tijd niet
meer in omroepland verkeren, maar zijn
laatste grote klus heeft er wel alles mee te
maken.
Staatssecretaris Nuis heeft de nieuwe
Raad van Bestuur van de NOS namelijk
gevraagd om voor I mei een eigen visie te
presenteren op het bestel na 2000. Daar
toe raadpleegt de Raad nu nog be
staand uit NOS-voorzitter Wolffensperger
en voormalig VPRO-baas Van Beers al
lerlei omroepmensen. Op verzoek van de
omroepvoorzitters heeft Hulshof een
aantal mogelijke toekomstscenario's
doorgerekend als basis voor die komende
discussie. Veel wil hij er nog niet over
zeggen, maar uit zijn onderzoek blijkt in
ieder geval dat de huidige zenderindeling
de beste keus is.
Het herstellen van de zogenaamde weef
fout de EO zou volgens velen naar het
eerste net moeten verhuizen en de AVRO
naar het tweede net samen met de TROS
is dus geen optie meer, zo blijkt uit de
berekeningen van Hulshof. „Alle andere
varianten blijken slechtere resultaten op
te leveren in marktaandeel, reclame-in
komsten en mogelijkheden tot samen
werking."
Voor de technische ontwikkelingen zijn
in het rapport van Hulshof heel wat pagi
na's gereserveerd. In de toekomst zal de
omroep, zo verwacht hij, behalve uitzen
dingen via de huidige open netten, ook
programma's voor doelgroepen on de
mand gaan leveren; programma's die op
te vragen zijn wanneer de consument
daar behoefte aan heeft. Via welke tech
niek dat moet gaan gebeuren is nog niet
duidelijk; de kosten en de gebruiksvrien
delijkheid moeten nog beproefd. „Ik denk
dat we binnen twee jaar weten wat de
beste mogelijkheden zijn." Als de doel-
groepenprograma's cursussen, kerk
diensten, minderhedenprogramma's
daadwerkelijk niet langer via de open
netten worden gedistribueerd, heeft dat
mogelijk gevolgen voor de omvang van
het publieke bestel. „Wellicht zou je dan
zelfs met twee open netten verder kun
nen gaan", zo redeneert Hulshof. „Zo'n
scenario moet je altijd in je achterhoofd
houden, maar daar moetje pas toe be
sluiten als je zeker bent over de techniek
die tot je beschikking staat."
Hulshof ziet de toekomst van de publieke
omroep hoe dan ook zonnig in. „De
commercie doet elke dag zijn best om het
bestaan van de publieke omroep te recht
vaardigen", zegt hij tevreden. „Als je ziet
wat er met Sport 7 is gebeurd, als je kijkt
naar de huidige discussie bij HMG en als
je kijkt wat met name Veronica en SBS 6
op de late avond op de zender brengen;
een beter bewijs is er niet dat de publieke
omroep, dat staat voor kwaliteit, moet
blijven bestaan.
ESBURG
ids hal
bben>
itopg<
1PV
Hij zal de actie op de studiovloern
echt missen, al mocht hij er altijd j <haag
rondlopen. „Als je weet waarom h( njniu:
gramma wel of niet aanslaat moet hu
de studio zijn. Daar voel je het aan jw
zit vaak in kleine dingen. Neem no nmet
programma 'Het gevoel van'. Daai nuitv\
een sfeer die je bij andere muziekp iann i:
gramma's niet voelt. Enthousiasm Qedeb
bruisends. Het publiek wordt onde jnima
van het programma en geniet, deg et kinc
halen vol overtuiging al hun talent igvan;
kast; er ontstaat daar iets in die stu tra g
gewoon door het scherm heen kon
chemie klopt. 'Ook dat nog' had ht [jjrri
het begin ook."
Hij sluit niet uit dat hij ooit nog int
andere functie zal terugkeren. Maa
gaat hij op reis. Lezen. Onderzoekt 197 me
hij nog steeds kan schrijven. Als tes aronti
hij een aantal Spaanstalige liedjesi ren in
len. „Tot 1 september, zo heb ikafj hen i
sproken, mag niemand mij iets vra iders
ga doen wat ik zelf wil. En daarna
weet."
erz
hilversum monique brandt
Pieter Porsius wil chique reorganisatie bij HMG-zenders
HMG-baas Porsius: „De botte bijl heeft niet mijn voorkeur."
Na het scheren vertrekt hij fluitend en
opgewekt naar zijn werk, de Holland
Media Groep (HMG), waar menig per
soneelslid al wekenlang siddert van
vrees voor zijn toekomstplannen. Pieter
Porsius is een zelfbewuste vent. Al voor
dat de voormalige scheepswerfdirecteur
en oud-NOB-topman in januari aantrad
als hoogste baas bij de HMG (RTL 4,
RTL 5 en Veronica), kende hij de finan
ciële positie van het mediabedrijf van
binnen en van buiten en wist hij wat
hem te doen stond: meer winst maken.
Het gezin Porsius gaat saaie paasdagen
tegemoet. Vader Pieter heeft geen tijd
om eieren te zoeken. Hij zit het hele
weekeinde met de calculator voor zijn
neus in zijn werkkamer. Bezig met de
uitwerking van het toekomstplan.
Wat de veranderingen inhouden, wil
Porsius nog niet zeggen. „Ik heb mijn
enige en definitieve versie aan de aan
deelhouders overhandigd. Binnen een
week of drie bied ik ze aan de onderne
mingsraad aan. Zij zijn de eersten die
erover horen. Tot die tijd hoop ik dat er
niets meer uitlekt.
De problematiek bij de HMG-zenders is
volgens Porsius redelijk simpef. „We
moeten gewoon de kosten terugbren
gen, zodat we kunnen doorgroeien naar
een zonnige toekomst." En als het aan
hem ligt zonder gedwongen ontslagen.
Het eerste slachtoffer van zijn bewind is
echter reeds gevallen. Zo ruimde RTL 4-
programmadirecteur Oosterman het
veld na een meningsverschil met zijn
baas.
Hij praat droogjes, zonder wrok en
heeft voortdurend een lichte neiging tot
ironie en sarcasme. Een manager die de
grillige loop der gebeurtenissen snel ac
cepteert en deze moeiteloos inpast in
de eigen strategie. Behoefte aan het be
leggen van bedrijfsbrede informatieses
sies om het personeel tekst en uitleg te
geven, of het organiseren van perscon
ferenties ziet hij niet zitten. Hij heeft
toch niets te vertellen, en hele dagen op
de bedrijfsvloer rondlopen noemt hij
improductief.
Wellicht is door deze zakelijke houding
het beeld van Porsius als harde saneer
der ontstaan, iemand die graag de botte
bijl hanteert. „Dat werktuig heeft niet
mijn voorkeur. Voor het eerst in de ge
schiedenis van deze onderneming
wordt er ingegrepen in de kosten. Dat
had veel eerder gemoeten. Als het type
maatregelen dat is uitgelekt een soort
mythe wordt en binnen het bedrijf gaat
leven, ontstaan er schrikreacties. Wordt
er gesproken over het ontslag van twee
honderd mensen, liggen gedachten
over bijlen en andere primitieve werk
tuigen al snel voor de hand."
Zodra de kogel door de kerk is, zal het
personeel op de hoogte worden gesteld
middels 'intensieve' informatiebijeen
komsten. „Dat was ik ook gewend bij
het NOB. De omvang van de maatrege
len was daar van een'andere orde. Er
moesten 1.500 mensen uit, maar door
middel van outplacement en dergelijke
zijn er bijna geen gedwongen ontslagen
gevallen. We gaan ook bij HMG heel
chique te werk. Sommigen beweren dat
de bloedspatten op het plafond zitten,
maar dat is totale onzin."
Als een wezenlijk onderdeel van zijn
operatie ziet Porsius de verzelfstandi
ging van de facilitaire afdeling van de
HMG. Hier werken tweehonderd man,
onder andere camera- en geluidsmen
sen. Noodzakelijke investeringen om
deze tak te moderniseren, zijn onbe
taalbaar. „Als zelfstandige onderneming
heeft deze afdeling betere kansen. Wij
zijn het de medewerkers verplicht deze
stap te onderzoeken. Vroeger werkten
daar precies voldoende mensen om aan
de vraag te voldoen, maar de laatste tijd
is er voortdurend leegstand van facili
teiten en zijn er veel mensen zonder
werk. We willen trachten het met een
partner (mogelijk het NOB, red.) zo te
plooien dat ze ook voor anderen kun
nen werken en dat wij hun werk effi
ciënter kunnen inkopen." Hoeveel geld
Porsius hiermee bespaart, wil hij niet
kwijt. „Een heleboel centjes."
Dan het RTL Nieuws. „Op mijn verzoek
heeft de hoofdredactie een plan ge
maakt om de kosten met tien procent te
drukken. Dat zit nu in het pakket van
maatregelen dit ik in het weekeinde ga
uitwerken. Het geeft geen pas als de re
dacteuren,-die het plan volgens mij he
lemaal niet kennen, daarover gaan kla
gen. Ik zou zeggen: wacht af en oordeel
als het er is."
„Hét grote probleem bij onze totale or
ganisatie is de overhead. In de verschil
lende programma-organisaties zijn wei
nig drastische ingrepen nodig." De pro
grammering van RTL 4 moet wel an
ders, vindt Porsius. „Zeker. De positie
van RTL 4 is ijzersterk. We zijn alleen
van mening dat het nog beter kan. De
kunst van het vak is de juiste program
ma's te koppelen aan de wensen van de
00
pporti
;nkt v(
inpoli'
jmstei
;rzeke
adverteerder. De volgorde van de etN'.
langhebbenden binnen deze orga
tie is als volgt: ten eerste de kijker
adverteerder, dan de aandeelhoui AY
dan het personeel. Als iedereen d:
maar begrijpt, is er niks aan de Ie
Het peperdure Endemolcontract
tien jaar geldende afname v
gramma's a 140 miljoen gulden pIhaag
beschouwt Porsius niet als een
de kast. „Het is een spectaculaire lister
tract, zonder meer. Misschien hai d vine
het zelf wel wat voorzichtiger gere I
Maar we zijn er tevreden over. Wf eten
nu het derde loopjaar in, en vorig elzoek
hebben we het bedrag zelfs oveis norfor
den. Een bedrijf als Endemol heef i geki
doende dynamiek in huis om tev
doen aan iedere nieuwe vraag. Dl mma
een geruststellende gedachte."
Porsius hoopt dat de crisissituatie
nen de HMG snel is opgelost, 'wat dier
kunnen we beginnen met opbout idat z<
dat is veel leuker'. Maar dan welo [eschr
Luxemburgse vlag. De HMG zaldt
rechter vragen om vernietiging va
besluit van het Commissariaat vo L
Media, die onlangs bepaalde dat<
commerciële zenders onder de Ni
landse wet vallen. „Binnen de Lui
burgse reclamewet kunnen we na
veel makkelijker opereren dan bir
de Nederlandse. Dit levert meer?
op ieds n
Het heen en weer stralen van pro:
ma's via Luxemburg is weliswaar
kostbare grap. zegt hij, maar deze
wijze is te verkiezen boven een N'
landse licentie. Porsius is van oori
dat de Nederlandse wetgeving te*
ruimte laat. „Dat is de kern vanhi |t n.
puut." Hij denkt de zaak zeker
te kunnen rekken via gerechtelijk!
cedures, op voorwaarde dat de rfl
bank bereid is het besluit te schor
„Maar tegen die tijd is het Nederli
medialandschap vermoedelijk tol
veranderd."
Porsius verwacht dan nog steedsi
wekt naar zijn werk te gaan. Ondt
alle sombere geluiden ziet hij dei
komst van de HMG rooskleurigt« 0[
moet. De commerciële tv-marlrti-C
lukt, lukt het nooit meer."
hilversum eric de bie
en jaap timmers
itantie
1
van
dn
"ond
forma
eelt, s
nt, zo
De:
